27-7-2000

Over wat de Leeuwarder Cliëntenraad niet wordt verteld

Onlangs berichtten we over de plannen van staatssecretaris Vermeend over 'verplicht' vrijwilligerswerk voor mensen met een bijstandsuitkering.
Eerst even een herhaling van het krantebericht hierover:


Uit de Leeuwarder Courant van 5-7-2000:

DEN HAAG (ANP) - Landurig werklozen moeten verplicht vrijwilligerswerk gaan doen. Minister Willem Vermeend van sociale zaken en werkgelegenheid heeft hiervoor een wetsvoorstel aan de Tweede Kamer voorgelegd. Vermeend hoopt dat de werklozen door hun werkervaring sneller betaald werk kunnen vinden. De langdurig werklozen kunnen, als dat nodig is, ook worden verplicht om aan hun persoonlijkheid te werken. Bijvoorbeeld door een cursus conflicthantering te volgen.
Einde LC-bericht.


Het ging hier dus om een wetsvoorstel, dat nog door de Tweede Kamer moet. De huidige situatie kende al het z.g. 'Melkert 3' scenario, dat ook in het slechtste geval 'verplicht vrijwilligerswerk' inhoudt.
Nu ligt dat juridisch niet zo lekker i.v.m. enige bepalingen in het EVRM (Europees Verdrag Rechten van de Mens) dus de zaken gebeuren hier wat in het geniep. In sommige wijken in de stad is op verzoek van de gemeente Bureau Maatwerk aktief om iedereen op te roepen en 'op een traject' te zetten, zoals dat in 'vakjargon heet.
Nu heeft intussen Maatwerk de opgeroepen mensen kennelijk het hemd van hun gat gevraagd over allerlei persoonlijke zaken, ook weer in opdracht van de gemeente. Alweer in 'vakjargon' heet dat 'een foto van de cliënt' maken. Deze term komt uit diverse gemeentelijke stukken.
Nu zou je zeggen dat als iemand op allerlei persoonlijke vragen antwoord geeft aan de consulent van 'Maatwerk', dat deze gegevens niet verder worden doorgespeeld. Mis geraden dus: Maatwerk heeft hier een compleet rapport over afgeleverd aan het College van B&W.
Op 13-7-2000 ging de Raads Advies Commissie hierover vergaderen, let wel, in besloten vergadering. Naast bedoeld rapport had een ambtenaar van de Afdeling Welzijn (Linda Hazekamp) een stuk voor de Commissie Welzijn geschreven dat ook 'vertrouwelijk' was.
Laatstbedoeld stuk viel echter in onze handen. Het onderwerp luidde: "Onderzoeksrapportage bureau Maatwerk en gegevensverzameling 300 cliënten in fase 4 door de sector sociale zaken"
Voorgesteld werd om de inhoud van de onderzoeksrapportages die bureau Maatwerk heeft gemaakt in het kader van het project 'een actieve wijk' alsmede de gegevensverzameling van 300 cliënten in fase 4 door de gemeentelijke sector sociale zaken voor kennisgeving aan te nemen.
Er stond ook bij: "De onderzoeksrapporten zijn vertrouwelijk ter inzage gelegd omdat zij, gevoelige, naar personen te herleiden informatie, bevatten." Einde citaat.

Voor de gemeenteraadsleden lagen bedoelde rapporten ter inzage in de leeskamer, die voor hen toegankelijk is. Kortom: 37 raadsleden hebben nu dus inzage gehad of althans de mogelijkheid daartoe, in 'naar personen te herleiden' informatie!
Arie van der Zwan(m) riep het jaren terug al: "Een bijstandstrekker heeft geen recht op privacy!"...

Er waren dus meer rapporten volgens het vertrouwelijke commissiestuk, drie onderzoeksrapportages van Bureau Maatwerk inzake de uitvoering van het project "een actieve wijk" en de 'kennisverzameling van 300 cliënten in fase 4' van de gemeentelijke sector sociale zaken.

Iets meer over de onderzoeksrapportages van Maatwerk in opdracht van de gemeente: Eerste opdracht voor Maatwerk: "Het verrichten van een bestandsanalyse onder de deelnemers aan het project 'Een actieve wijk.'
Doel daarvan is dat de gemeente meer inzicht krijgt in de kenmerken van cliënten in fase 4 en hun belemmeringen."
Einde citaat.

Dit is hen gelukt in 337 gevallen; ze hadden 446 mensen willen 'doorzagen' over hun persoonlijke zaken. Met 37 mensen kregen ze echter geen contact, met 4 mensen idem na het eerste 'intakegesprek' (hulde voor deze mensen!), 18 mensen zaten al in een ander traject, 35 mensen hadden geen uitkering meer (pech voor gemeente en Maatwerk) en 15 mensen waren 'reeds werkzaam'.
Het ging om een viertal 'typen kenmerken' volgens de nota: Persoonskenmerken, arbeidsrelevante kenmerken, belemmeringen en problemen, en 'tevredenheid/zelfredzaamheid'.

De vragen werden gesteld met behulp van een schriftelijke vragenlijst in de periode september 1998 t.m. april 1999 en in juni 1999 zijn de deelnemers nogmaals met een meer uitgebreide vragenlijst benaderd.

De tweede opdracht aan Maatwerk was het maken van een analyse van het trajectaanbod voor cliënten in fase 4 in de gemeente Leeuwarden en de derde opdracht was om op basis van de eerste twee onderzoeken voorstellen te doen voor het eventueel aanvullen/aanpassen van trajecten voor cliënten in fase 4. Het privacy-gevoelige aspect lijkt vooral te liggen bij de eerste opdracht aan Maatwerk.

Naast Maatwerk had ook de soos nog huiswerk opgekregen: Zij moesten meer kennis verzamelen over 300 cliënten in 'fase 4' van de sector Sociale Zaken. Deze 300 mensen waren geselecteerd uit een drietal wijken in stadsdeel Oost. Daar werd o.a. geprobeerd om gegevens te verzamelen voorzover die er al niet waren, over arbeidsongeschiktheid, leeftijd, zorg, combinatie van belemmeringen, taal, verslaving, sociaal, psychisch en 'diversen'. Ook 'schulden' werden genoemd als in kaart te brengen aspect.
Als ik de overheid was zou ik meteen een wet maken waarin huisartsen en medisch specialisten verplicht zijn hun dossier over te dragen aan de soos als iemand in de bijstand zit...

Ondanks dat het rapport van Maatwerk 'vertrouwelijk' op de leeskamer voor raadsleden ter inzage lag 'vanwege gevoelige, naar personen te herleiden informatie' kwam de Leeuwarder Courant op 15-7-2000 toch met een bericht hierover. Of het bericht nu was gemaakt aan de hand van de vertrouwelijke nota van Welzijn of a.h.v. het rapport van Maatwerk zelf, is uit het bericht niet op te maken. In het slechtste geval liggen dus nu ook tot op de persoon te herleiden gegevens bij de Leeuwarder Courant,indien zij over het rapport zelf beschikken...


Uit de Leeuwarder Courant van 15-7-2000:

ONTEVREDENHEID PRIKKELT WERKLOZEN

LEEUWARDEN - Ontevredenheid is voor werklozen een goede drijfveer om aan de bak te komen. Dit constateert bureau Maatwerk, dat in de Leeuwarder wijk Heechterp/Schieringen werklozen aan werk, scholing en vrijwilligerswerk helpt.

Van de mensen die via Maatwerk aan de slag kwamen, was 44 procent ontevreden over de werkloosheid. Bij de totale groep lag dit percentage veel lager, namelijk op 25. Maatwerk noemt het verschil opvallend.

Het wordt de Leeuwarder werklozen trouwens behoorlijk moeilijk gemaakt om actief te zijn, merkte Maatwerk gaandeweg het project op. De vrijwilligers-vacaturebank stelde dikwijls te hoge eisen; instanties voor schuldhulpverlening, maatschappelijk werk, lichamelijke keuringen en beroepenoriëntatie hanteerden onzalig lange wachttijden en taallessen hadden vaak niet het beoogde effect.

Maatwerk pluisde ook de bak 'zeer moeilijk bemiddelbaar' uit van de sociale dienst, de zogenoemde categorie 4. Daar kwam het bureau tot de opvallende ontdekking dat ongeveer 40 procent deel van hen volledig arbeidsongeschikt is.
Einde LC-bericht.


Stelt de nota dat de gegevensverzameling over cliënten in fase 4 door sociale zaken heeft plaatsgevonden, de krant stelt hierboven dat dit gebeurde door Maatwerk. Dat kan een vergissing zijn van de journalist; laten we dat maar hopen. Anders betekent dit immers dat Maatwerk mag graaien in de bestanden van de sociale dienst...
Ofwel: Een private organisatie plus de gemeente overtraden dan grof de Wet op de Persoonsregistraties...

Verder rept de nota ook nog van een onderzoek dat werd verricht in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken dat in januari 2000 uitkwam en dat ook nooit aan de orde kwam in het Cliëntenplatform, net als bovenstaande nota plus rapporten.
Gesteld kan worden: Waarom hebben de deelnemende organisaties daar dan niet om gevraagd? Simpel: Om ergens om te kunnen vragen moet je wel van het bestaan of het voornemen afweten van de gemeente om dergelijke onderzoeken te houden...

Zoals het een goede ambtenaar betaamt, hoort bij dit alles weer een 'gemeentelijke reactie'. Wat dat betreft zijn het net hondjes die tegen boompjes plassen om hun geurspoor achter te laten.
Uiteraard wil de gemeente het laatste hondje zijn dat een geurspoor achterlaat...
In de reactie wordt alles 'gemixt' tot een grote kluwen. Dat effect wordt nog versterkt door er nog meer onderzoeken bij te slepen, o.a. een 'projectverslag' van bureau Fuorwerk en een onderzoek uit 1998 van het 'Centrum voor Arbeidsmarktbeleid' (CAB). Uiteraard leidt dit tot allerlei tegenstrijdige conclusies, maar wellicht is dat een geluk bij een ongeluk als je kijkt naar het 'privacy-aspect'...
Voorbeeld: Maatwerk zegt: 80% van de deelnemers heeft ofwel geen opleiding (34%) of alleen basisonderwijs (29%) of LBO/MAVO (29%). Het CAB zegt: 70% heeft een LBO/MAVO opleiding. Ministerie SoZaWe zegt: 12% heeft alleen basisonderwijs.

Ook bij het onderdeel 'schuldenproblematiek' verschillen de resultaten van de diverse onderzoeken fors. Dit geldt ook voor de vraag of men vrijwilligerswerk doet of wil gaan doen. Het laatstgenoemde verschil in uitkomsten wordt door de gemeente verklaard met: Bij het CAB onderzoek konden vrijblijvend 'sociaal gewenste antwoorden' worden gegeven maar bij Maatwerk (het 'actieve wijk-project') gold dat de respondenten "de consequenties van hun uitspraken moesten aanvaarden."
Dat laatste is 'gogen-jargon' en betekent: Als je zegt dat je vrijwilligerswerk doet of gaat doen, ben je verplicht om dat te gaan doen, omdat je dat zegt. Dat is gewoon een instinkertje en 'gesprekstechniek'. Als ik vandaag zeg dat ik iets zal gaan doen, ontneemt me dat nl. niet het recht om morgen mijn mening te veranderen...
Kortom: Kennelijk is er bij de vraagstellerij tevens de nodige 'morele' pressie uitgeoefend, zodat de dingen (beantwoorden vragenlijst) weer eens niet waren wat ze leken, maar meerdere doelen moesten dienen.

Over dat onderzoek van bureau Fuorwerk wat we overigens niet hebben omdat we tot heden nog nooit van dat hele bureau hadden gehoord en dit ook nimmer ter sprake kwam in het Cliëntenplatform, nog het volgende:
Zij doen blijkens de 'vertrouwelijke' notitie van de afdeling Welzijn binnen het project 'een actieve wijk' weer het onderdeel 'homecoach-project'.
Volgens de nota houdt dit in: "De functie van de homecoach bestond uit het bieden van begeleiding in de thuissituatie aan een aantal moeilijk bereikbare deelnemers met complexe sociale problemen." Kortom: Een bemoeial die bij je aanbelt en de voet tussen de deur zet.
Bovendien vraag ik me af hoe die 'moeilijke bereikbaarheid' te rijmen valt met de constatering dat het daarbij ging om 'mensen met complexe sociale problemen'.
Uiteraard past deze homecoach helemaal bij de nieuwe mode in welzijnsland: De 'bemoeizorg'. D.w.z.: Ook al wil je geen bemoeienis van ons, wij gaan daar toch mee door. Ik denk dat een emmer water uit het raam of de pitt-bull of een bloempot of een staaf ijzer hierop het passende antwoord is.
Uiteraard loop je daarmee wel het risico om op het matje te worden geroepen bij de soos met daarna een boete of korting op je uitkering en dat is vervelend. Mijn ervaring is echter, dat als je je ongevoelig toont voor chantage met geld (boetes, dreigementen met boetes of kortingen ed.) dat dan de soos het voornaamste wapen uit handen is geslagen. Vergeet uiteraard ook niet de ambtenaren aan het werk te zetten door veel bezwaarschriften, klachtprocedures ed.
Kortom: Wees weerbaar.

Wat beveelt Maatwerk nu aan?
Voor wat betreft mensen die stellen gezondheidsproblemen te hebben wil Maatwerk dat het reïntegratiebedrijf (zij dus) "intensief kan samenwerken met een instelling die deskundig is op het terrein van arbeid en gezondheid".
M.a.w.: Ook dat moet geprivatiseerde 'handel' worden en Maatwerk bepaalt wel even waar je heen 'moet' voor een medische keuring. Ook die 'intensieve samenwerking' belooft weinig goeds op het gebied van medische objectiviteit (drie keer raden wat de uitslag van die 'keuring' wordt) en privacy: Dossier medische keuring reist richting Maatwerk en via Maatwerk richting gemeente t.b.v. hun permanente 'monitoring' van alles?!
Big sister wethouder Hermien de Haan is watching you?
Natuurlijk wil Maatwerk dat de 'homecoach' blijft. Uiteraard wil Maatwerk ook dat deelname aan het project 'een actieve wijk' verplicht wordt gesteld en dat de gemeente de 'cliënten' goed informeert over hun plichten ten aanzien van de uitkering. Tenslotte wil 'Maatwerk' dat er tussen de verschillende voorzieningen afspraken worden gemaakt en de voorzieningen 'onderling worden afgestemd' opdat duidelijk wordt 'welke instelling de regie voert over de cliënt'. Duidelijk wordt hier, dat 'de cliënt' handelswaar is; een lijfeigene van de geprivatiseerde instellingen.
Stel je voor dat een andere organisatie met 'jouw' cliënt op de loop gaat. Daar gaat je vette bonus...
Tevens stelt Maatwerk dat deze duidelijkheid t.a.v. 'de regie' ook voorkomt dat cliënten gaan 'shoppen' bij verschillende instellingen.
Dit betekent het volgende: Het kan voorkomen dat iemand hulp zoekt voor een bepaald probleem op een bepaald gebied en bij een instelling aanklopt. Diegene is vrij om heen te gaan waar hij/zij wil. Zo niet degene die het ongeluk heeft dat hij belandt bij Maatwerk dat hem/haar 'op een traject' wil zetten. Gaat hij/zij nu voor een bepaald probleem toch naar een instelling van eigen keuze, dan gaan deze 'afspraken' en 'afstemming' een rol spelen in die zin, dat hij/zij daar wordt geweigerd...
Dit is godbetere de 'vrijheid' in Nederland anno 2000!
Voor uitkeringstrekkers verboden, staat daar dan op de deur...
Doet me ergens aan denken.

De trajecten zoals Maatwerk die wil regelen, kunnen van alles inhouden: Een WIW-baantje, een soms wel en soms niet zinnige scholing en: 'Verplicht' vrijwilligerswerk. In dit verband en vooral m.b.t. dat nep-vrijwilligerswerk is het van belang te weten wat de gemeente in de nota stelt als reactie op Maatwerk en haar roep om het 'traject' verplicht te stellen. Bij het kopje 'sanctiebeleid' wordt o.a. gesteld:

"Bij het nemen van sanctiemaatregelen is de gemeente gebonden aan wettelijke kaders. In art. 113 van de ABW staan de verplichtingen van uitkeringsgerechtigden. Deze kaders geven richtlijnen voor het opleggen van maatregelen, maar geven ook aan dat bij het opleggen van maatregelen rekening moet worden gehouden met de persoonlijke omstandigheden van de cliënt. Deelname aan het project 'een actieve wijk' was in principe vrijwillig. Cliënten zijn niet, op straffe van sancties, gedwongen aan het project deel te nemen. Echter, was de cliënt eenmaal in traject genomen, dan was deelname niet langer vrijblijvend. Cliënten die in die situatie een aangeboden baan weigerden, kwamen in aanmerking voor een sanctie."

Officieel was dit inderdaad het 'beleid' en dit gedeelte is indertijd wel in het Cliëntenplatform aan de orde geweest. Oncontroleerbaar is echter hoe de praktijk was bij Maatwerk: Werd dit zo verteld of werd dat niet verteld en werd 'druk' uitgeoefend, daarmee dan de suggestie wekkend dat deelname niet vrijwillig was? Op dat punt horen we veel te weinig van betrokkenen. Het lijkt wel of mensen zich alles maar laten aanleunen. De WIW houdt ze arm en Maatwerk houdt ze dom?

Niet voor niets stelden we altijd: TEKEN NIETS, WANT DAN HANG JE!
Maar ook als je al wel had getekend en Maatwerk wilde je een WIW-baantje aansmeren wat volgens jou helemaal niet bij je paste qua bv. vroegere opleiding en je wilde qua werk een andere richting uit, zou je je kunnen afvragen: Wordt een overeenkomst voor een WIW-baantje wel in vrijheid getekend?
Immers: Omdat je tekende voor 'het traject' kon je niet meer terug. Betekent het tekenen van het ene kontrakt (traject) dat je ook was gehouden elk kontrakt maar te tekenen wat daarna aan je werd voorgelegd? Me dunkt van niet. Ik heb tenminste nog nooit gehoord van een 'kettingkontrakt' of hoe je dat maar zou willen noemen.
Tevens kun je je gezien de sanctie-mogelijkheid afvragen of een WIW-kontrakt wel in vrijheid tot stand komt. Niet tekenen als je al getekend had voor 'een traject' kon immers 'een sanctie' betekenen. Hetzelfde zou je je kunnen afvragen met het 'verplichte' vrijwilligerswerk. Zat je al in een traject, volgden er dan sancties van de soos als Maatwerk stelde dat je maar vrijwilligerswerk moest doen?

Hierover het volgende verhaal dat bij ons binnenkwam: Het zal nu één of twee jaar geleden zijn dat de soos (ook dit kwam nooit aan de orde in het Cliëntenplatform maar gebeurde in stilte!) brieven stuurde naar een aantal cliënten die in 'fase 4' ingedeeld waren. Daar stond in dat het goed zou zijn als je naar een voorlichtingsavond zou gaan van het 'Vrijwilligerssteunpunt'.
Dit Vrijwilligerssteunpunt is ook 'dochteronderneming' van 'Hulp en Welzijn Leeuwarden' ofwel het 'gogenbolwerk', de trouwe uitvoerders van het gemeentebeleid op het gebied van 'welzijn'. Dit, nadat de gemeente eerst de meer onafhankelijke Vrijwilligers Vacature Bank de nek had omgedraaid door de subsidiekraan dicht te draaien. Prompt hadden de boys van de HWL een nieuwe 'dochteronderneming' gelanceerd; het Vrijwilligerssteunpunt. Hiermee genereer je extra geld vanaf de gemeente naar jou toe en dat is per slot goed voor je eigen werkgelegenheid.
Bij dat Vrijwilligerssteunpunt liepen echter alleen vrijwilligers om en zo had de HWL het voor elkaar: Zelf de centen vangen en vrijwilligers het werk laten doen. Nu ja, 'begeleiden' deed de HWL uiteraard...
Op een dag kregen de brave vrijwilligers een telefoontje van de gemeente: Of ze voortaan de namen van de mensen wilden doorgeven die daar kwamen, op zoek naar vrijwilligerswerk...
Het waren brave vrijwilligers, voor een deel ook aktief in 'De Arme Kant van Leeuwarden', een van de deelnemers van het Cliëntenplatform. Deze 'Arme Kant' gaat uit van de kerken: Braaf, goedwillend maar vrij krachteloos.
Kortom: Weigeren durfden ze niet, maar ze verzonnen een list en stelden: We zijn maar vrijwilligers en hebben geen mensen genoeg om dat te doen. We moeten wat subsidiegeld heben. Prompt kwam dat geld er...
Terug naar de brief van de soos aan 'fase 4' mensen: Sommige mensen gingen hier heen, anderen niet. De gemeente had ook nu weer het Vrijwilligerssteunpunt benaderd. Deze maal waren de smoezen 'op' want ze hadden subsidie gehad... De gemeente wilde dat zij een lijst met namen van mensen retour kreeg die deze avond hadden bezocht... Dit werd een 'terugrapportage' genoemd. En onze vrijwilligers die ook bij 'De Arme Kant' actief waren, deden dat prompt.
Door de verzendlijst van de brief naast de presentielijst van die avond te leggen werd duidelijk wie niet waren gegaan. Deze mensen werden prompt op het matje geroepen bij de soos en kregen een boete opgelegd!
Onze brave vrijwilligers weten in een aantal gevallen wie dat zijn en lopen nu rond, bevangen door 'gewetenswroeging'. Ja, berouw komt na de zonde...
Ons werd ook meegedeeld dat de gemeente met het Vrijwilligerssteunpunt een 'bulkcontract' had afgesloten om jaarlijks... Dit gedeelte van het verhaal was wat mistig. Om jaarlijks wat? Zoveel mensen naar vrijwilligerswerk 'te begeleiden'? Jaarlijks zoveel namen aan te leveren?? Vermoedelijk heeft dat 'bulkkontrakt' iets te maken met hun subsidievoorwaarden, zoals door de gemeente gedicteerd.

Met de tipgever heeft ondergetekende nog enige tijd zitten speculeren over de vraag hoe mensen ertoe komen zich zo voor de kar van de gemeente te laten spannen en anderen 'aan te geven'. Conclusie was tenslotte, dat vermoedelijk de achtergrond van deze mensen hierbij een rol speelt:
Christelijk, gezagsgetrouw (stond er in de bijbel bij Romeinen zoveel niet iets over de overheid die je moest gehoorzamen? Met excuus voor mijn weinige 'bijbelvastheid') weinig geneigd tot verzet en opstandigheid en 'gewetensworstelen' als populairste sport; kortom: Een mentaliteitskwestie?

M.i. is dit verhaal in hoofdlijnen betrouwbaar. Ik heb daar ook redenen voor die ik hier in het openbaar niet wil noemen.
Het hele verhaal doet me denken aan het volgende verhaal uit de oorlog, mij verteld door iemand die dat zelf had meegemaakt: Op een dag schrijft een NSB-burgemeester een brief aan alle volwassen inwoners van zijn gemeente. In de brief stond dat er dan en dan 'een belangrijke spreker' zou komen en dat iedereen daar heen moest gaan. Op bedoelde bijeenkomst liepen ijverige NSB-ers rond die de namen van de aanwezigen noteerden. Alle afwezigen werden later bij de burgemeester persoonlijk op het matje geroepen met de vraag waarom hij daar toen niet heengegaan was...
Uiteraard had iedereen een goede reden: De koe moest kalven, er werd een schaap met 2 koppen geboren, de kip was ziek enz. (Het was een plattelandsgemeente) Qua 'sancties' gebeurde er echter... niets...
Kortom: Als ik in deze situatie de minste van twee kwaden moest kiezen, koos ik voor de NSB-burgemeester in plaats van voor de soos van Leeuwarden!

CONCLUSIE UIT HET BOVENSTAANDE: Zet, als je een bijstandsuitkering hebt, geen voet over de drempel bij het Vrijwilligers Steunpunt of gebruik een valse naam als ze je naam vragen of zoek buiten hun om vrijwilligerswerk als je zelf iets zoekt. Want: Ze lijken niet vertrouwd qua mogelijkerwijs doorspelen van persoonsgegevens aan de gemeente.

Tot zover even de praktijken van de soos zelf m.b.t. 'verplicht' vrijwilligerswerk in vergelijking tot het gestelde in de nota van de afdeling Welzijn, hierbij afgaand op onze tipgever.

Heette het dus officieel tot nu toe dat deelname aan een traject niet verplicht was, uit de nota blijkt dat de gemeente Maatwerk op dit punt nu op haar wenken gaat bedienen. De nota stelt:

"Geconstateerd kan worden dat de keuze voor vrijwillige, maar niet vrijblijvende deelname in de praktijk aanleiding heeft gegeven tot onduidelijkheid over de toe te passen sancties. Ter wille van de duidelijkheid naar alle betrokkenen toe zal deelname in het project 'een actief stadsdeel' wel verplicht worden gesteld. Dat houdt niet in dat alle deelnemers ook werkelijk een traject moeten volgen. Wel krijgt de gemeente dan meer inzicht in de vraag waarom cliënten geen traject willen of kunnen volgen." Einde citaat.

Ik wil de gemeente wel een handje helpen: Sommige cliënten willen geen traject aangesmeerd krijgen omdat 'verplicht' vrijwilligerswerk gewoon dwangarbeid is, in strijd met het EVRM en in strijd met de menselijke waardigheid.
Sommigen willen er wellicht ook niet aan meewerken om op deze wijze het minimumloon verder uit te hollen en een 'onderklasse' te scheppen van dwangarbeiders die 'in ruil voor een uitkering' bij de rijken 'vrijwilligerswerk' gaat verrichten.
Anderen voelen er weinig voor onder dreiging van 'sancties' een WIW-baantje, dat niet spoort met opleiding en interesses, door de strot geduwd te krijgen voor maximaal 32 uur/week zodat het minimumloon amper gehaald kan worden.
Nog anderen vertikken het naar onzin-cursussen gestuurd te worden over dingen die ze al lang wisten en konden (bv. een sollicitatiecursus) in plaats van naar een opleiding die men zelf ziet zitten en dat alleen terwille van het opstrijken van subsidies door het Arbeidsbureau.

Tenslotte nog even naar art. 113 van de Algemene Bijstands Wet (ABW):

Art. 113 lid 1: De belanghebbende die voor de zelfstandige voorziening in het bestaan is aangewezen op arbeid in dienstbetrekking is verplicht:

f. mee te werken aan een onderzoek naar de mogelijkheden tot inschakeling in de arbeid, alsmede aan een onderzoek naar de geschiktheid voor scholing of opleiding;
g. mee te werken aan een scholing of opleiding die noodzakelijk wordt geacht voor de inschakeling in de arbeid, dan wel aan andere aangewezen activiteiten die de zelfstandige bestaansvoorziening bevorderen.

I.v.m. het 'verplicht' vrijwilligerswerk lijkt art. 113 lid g na de komma, de gevaarlijkste bepaling. In de bij de wet behorende toelichting bij o.a. art. 113 kan ik geen nadere aanwijzingen vinden m.b.t. 'verplicht' vrijwilligerswerk. Overigens vind ik, dat wat er ook staat in de ABW of door Vermeend in wordt gezet, de wetsartikelen toetsbaar zijn via de rechter aan door Nederland afgesloten internationale verdragen, bv. het EVRM en dat internationale regelgeving, voorzover door Nederland onderschreven, gaat boven nationale regelgeving.

Art. 115 ABW stelt: Indien de belanghebbende werkzaamheden zonder beloning gaat verrichten dient hij dit zo spoedig mogelijk te melden aan burgemeester en wethouders.

De toelichting bij dit artikel stelt: "Indien voor de belanghebbende geen perspectief bestaat op inschakeling in reguliere arbeid, kan onbeloonde arbeid een functie vervullen bij het voorkomen of doorbreken van maatschappelijk isolement. Burgemeester en wethouders dienen in het individuele geval na te gaan of bepaalde onbeloonde activiteiten de arbeidsmarktkansen van de belanghebbende bevorderen of zijn maatschappelijk functioneren positief beïnvloeden. Burgemeester en wethouders dienen de aan de bijstand te verbinden verplichtingen op hun bevindingen hieromtrent af te stemmen."

Positief uitgelegd betekent dit dat B&W toestemming moeten geven als het vrijwilligerswerk 'goed' is voor betrokkene. Negatief uitgelegd is het alsof uit de toelichting de mogelijkheid blijkt tot het opleggen van 'verplicht' vrijwilligerswerk als B&W menen dat dat 'goed' is voor iemand.
Echter: Het artikel zelf spreekt over een meldpunt van betrokkene, zodat ik daaruit afleid dat hij/zij zelf dat vrijwilligerswerk heeft gevonden en uitgekozen en dat hij/zij dat daarna moet melden. Dat pleit tegen de negatieve uitleg.

secretaris Ver. PEL