Volgens het kaderplan stedelijke vernieuwing wil de gemeente Leeuwarden het Potmargegebied opwaarderen: meer recreatie, betere inrichting enz. Het gemeentelijk projectbureau echter legt het accent op kennelijk ongelimiteerde uitbouw van Comenius (ongeveer zes keer de huidige omvang!) en grootschalige woningbouw. Hiermee wordt de 'Groene Long' en z'n tuinen verder vernield. Hoe rijmt u dit?

De gemeente wil de leefbaarheid in de stad vergroten en meer groen en ruimte in de wijk brengen. Onze Vegelinwijk heeft een relatief dichte bebouwing, maar z'n open 'groene long' heeft een aanmerkelijke meerwaarde dan de te bouwen huizen daar. Hoe rijmt u dit?

In het 'Plan voor goed wonen' lezen we op pagina 14, dat bewoners en gebruikers van de buurt bij de planvorming worden betrokken. De gemeentelijke plannen zijn vorige week gepresenteerd. Niemand van de wijk is bij deze planontwikkeling betrokken geweest. We zijn kennelijk tot nu toe geen gesprekspartner. Hoe rijmt u dit?

Comenius wil één school van 850 leerlingen, maar als ze bijna zes keer zo groot gaat bouwen, kunnen er nog 2850 tot 4000 leerlingen bij. De hele wijk is tegen. De oudervereniging is tegen en de leerlingen zijn ook tegen. Hoe rijmt u dit?

De gemeente wil meer recreatie in de 'groene long'. Tegelijk laat men er zo'n 2550 leerlingen meer doorheen fietsen. Hoe rijmt u dit? Wie zich geroepen voelt, geeft antwoord.

Leeuwarden
O. Sieperda

LEEUWARDEN - De stichting Rudolf Steinvoorte is bereid haar huizenbezit in de Leeuwarder Vegelinbuurt te verkopen. Het gaat om twaalf arbeiderswoningen uit de nalatenschap van makelaar-taxateur Rudolf Steinvoorte [Hij stond overigens bekend als Roelof Steinvoorte], die in februari 1993 op 62-jarige leeftijd werd vermoord. [De dader of daders zijn ondanks o.a. een buurtonderzoek van de politie in de Vegelinbuurt, nooit gevonden. De politie zocht o.a. toen ook in kringen van zijn huurders, omdat hij bekend stond als een berucht huisjesmelker.] De stichting is, voor zover bekend, de eerste grootverhuurder in de Vegelinbuurt die verkoop heeft aangekaart bij de gemeente. De gemeente zint op sloop.

Steinvoorte liet verspreid over de stad 45 huizen, een klein aantal bedrijfspanden en enkele garageboxen na. [Hij had een tijdje voor zijn dood o.a. de duplexwoningen aan de Diepenbrockstraat verkocht aan speculant en huisjesmelker Kuckenheim, wiens imperium inmiddels ook ter ziele is gegaan. De indruk was op dat moment dat Steinvoorte bezig was zijn bezit af te stoten.] In zijn testament benoemde hij de toen nog op te richten 'stichting Rudolf Steinvoorte' tot enige erfgenaam. Deze kreeg als opdracht het leefklimaat voor met name ouderen in de stad te verbeteren.

Pas onlangs, eind september, is de stichting opgericht. Voorzitter is broer Gerrit Jan Steinvoorte, penningmeester is oud-bankman Anne Hendrik Schumacher en secretaris is architect Chris Vegter. [Over deze broer van Steinvoorte werd indertijd gezegd, dat hij nog erger was dan Steinvoorte zelf... M.a.w.: De huurders kwamen van de regen in de drup.] "We hebben geen haast", zegt de laatste over de toekomst van het totale bezit. "Onroerend goed is een zaak van de lange adem."

Enige beweging viel onlangs al waar te nemen, toen de woning van Steinvoorte aan de Mr. P.J. Troelstraweg te koop werd gezet. Een tweede stap is de verkoop van de huisjes in de Vegelinbuurt. Vegter heeft hier onlangs contact opgenomen met de gemeente. Die heeft "zeer welwillend" gereageerd, aldus de secretaris.

De herinrichting van de Vegelinbuurt past in de doelstelling van de stichting, licht Vegter toe. Doelend op de vele problemen in de buurt: "Maatschappelijk gezien moet je er iets mee. De buurt is gewoon sleets." [Zou het heel misschien zo kunnen zijn dat dit ook mede te wijten is aan Steinvoorte en zijn erfgenamen door hun huisjesmelkers-politiek en zou het ook wellicht zo kunnen zijn dat Vegter best zin heeft aan een opdrachtje voor nieuwbouw?] De gemeente overweegt de oprichting van een wijkontwikkelingsmaatschappij, waarin de vele eigenaren, de gemeente en de woningcorporaties participeren. De stichting heeft geen behoefte hierin zitting te nemen, aldus Vegter. [Het is ondergetekende ook nog steeds onduidelijk, wat ik me hierbij precies voor moet stellen. VVD-raadslid Feddema voert hierbij bij herhaling het 'Van Gool' principe op, zonder duidelijk te maken wat hij precies bedoelt.]

De ongehuwde, kinderloze Steinvoorte werd op vrijdag 5 februari 1993 in zijn woning om het leven gebracht door messteken in de hartstreek en zware klappen op het hoofd. De moord is nooit opgehelderd. Vijf maanden voor zijn dood herriep Steinvoorte al zijn eerdere wilsbeschikkingen. In zijn definitieve testament van 3 september 1992 gaf hij enkele aanwijzingen over de toekomst van zijn bezittingen. Zo mogelijk wilde hij op de plaats van zijn kantoor aan het Zuiderplein een serviceflat voor ouderen laten bouwen. Steinvoorte hield rekening met de mogelijkheid dat dit plan niet zou slagen. De stichtingsbestuurders mochten de doelstelling ruim interpreteren, zolang ze maar zouden handelen in de geest van zijn bedoelingen.

LEEUWARDEN - De bewonerswerkgroep Vegelin denkt de wijk Achter de Hoven/Vegelin voor zo'n ¦14 miljoen helemaal op te kunnen knappen.
Gistermiddag presenteerden ze een plan, waarin slechts 47 panden in de buurt worden gesloopt. De rest van de wijk kan met goed buurtgeheer en renovatie blijven behouden, zo menen de betrokken bewoners, die het plan met hulp van de Stads Vernieuwings Korporatie (SVK) hebben opgesteld.

Hiermee willen ze het stadsbestuur een alternatief bieden voor de grootscheepse sloopplannen die een ambtelijke werkgroep onlangs heeft voorbereid. Ambtelijk coördinator Tjerd van Riemsdijk vraagt ¦55 miljoen voor verbetering van de wijk en wil minstens 175 huizen slopen. Donderdag presenteren de ambtenaren en de bewoners elk hun plan in wijkgebouw 't Knooppunt.

Huisjesmelkers, die slecht onderhoud plegen en criminele huurders aantrekken, vormen het grootste probleem in de Vegelinbuurt, betoogt de bewonersgroep. De gemeente moet deze verhuurders dwingen hun huizen op te knappen en zich aan de strenge nieuwe kamerverhuur-wet te houden. [Exploitatieverordening kamers. De gemeente heeft daarvoor slechts 1 ambtenaar en is nog steeds bezig met de inventariserende fase. Daar zal het ook wel bij blijven, vrees ik. O.a. het P.E.L. heeft al jaren betoogd dat zo'n regeling er moest komen, waardoor strengere eisen aan kamerpanden zouden kunnen worden gesteld op bouwkundig gebied, m.n. op het gebied van de brandveiligheid. Maar gezien hun recente nota over het 'handhavingsbeleid' die m.i. een verkeerde toonzetting had in de zin van: Het is allemaal heel moeilijk en lastig en dit kan niet en dat kan niet, vrees ik, dat de juiste mentaliteit bij B & W en diverse ambtenaren op dit gebied nog steeds niet aanwezig is. Bovendien zijn huisjesmelkers en junkies de prachtige wegbereiders voor sloop van een wijk als je als gemeente interessante grond ziet voor dure nieuwbouw. Zo werkt ons systeem: Eerst mag de huisjesmelker de mensen uitzuigen, daarna haalt de projectontwikkelaar zijn winst. In zoverre zijn B & W niet meer dan zetbaasjes voor zakkenvullers.] Bovendien moeten ze in een buurt-beheersmaatschappij verplicht samenwerken met de andere huiseigenaren. Willen huisjesmelkers hier niet aan, dan mag de gemeente van de werkgroep hun panden onteigenen. [Dat is wel erg kort door de bocht: Je kunt een huiseigenaar m.i. niet dwingen om verplicht te participeren in een buurt-beheersmaatschappij en doet hij dat niet, dan is dat m.i. juridisch gesproken nog geen grond voor onteigening. Zou deze vlieger wel opgaan in de zin dat onteigening een makkie is, dan is dat in handen van de gemeente een wapen dat zich ook kan keren tegen eigenaar-bewoners die het vertikken om maar even hun huisje aan de gemeente af te staan.]

De werkgroep wil dat elke straat een eigen Vereniging Van Eigenaren (VVE) krijgt, waarvan alle huisbezitters verplicht lid zijn. Die beheert de hele straat, inclusief de huidige voortuintjes, die waarschijnlijk verdwijnen. De VVE kan zelf bepalen wat ervoor in de plaats komt, bijvoorbeeld straatstenen met een groene middenberm.
[Dat verplichte lidmaatschap kan niet volgens internationaal recht, wel een vrijwillig lidmaatschap. De enige manier die ik zo gauw zie bij zittende eigenaren is uiteraard niet iets regelen via de koopakte, want zij kochten vroeger al, maar bv. via subsidievoorwaarden bij renovatie, waar dan bv. in zou moeten staan dat zo'n VvE het onderhoud doet aan de buitenkant van de woning en dat men daarin qua geld een bijdrage moet leveren. Er zijn wel voorbeelden in het land, waar men dat op dergelijke wijze regelde. Wil de eigenaar hierin meebeslissen, dan moet hij maar lid worden, wil hij niks, dan krijgt hij ook geen subsidie. Hij wordt wel aangeschreven - indien er wat aan te schrijven valt uiteraard - om te voldoen aan de bouwkundige eisen volgens de Woningwet, art. 14 en 15.]

De woningen aan de zuidoostzijde van de Eerste Vegelindwarsstraat verdwijnen in het plan. De huisjes aan de noordwestzijde kijken dan uit op een groot nieuw plein, waar aan de overkant dure woningen zullen verrijzen. Bovendien moet er een gebouw komen, waarin startende ondernemers uit de wijk kleine bedrijfjes kunnen vestigen.

Anders dan de gemeente richt de bewonersgroep zich alleen op de Vegelinbuurt en direct aangrenzende straten. Actiecomité Groene Long Potmarge zal waarschijnlijk met een eigen plan komen voor het zuidelijk gebied. HWL-opbouwwerker Douwe Beimin, die nauw betrokken is bij beide belangenclubs, wil ook de wensen van de bewoners uit het Rode Dorp nog inventariseren. [Ik snap niet waar die Beimin zich mee bemoeit. Waarschijnlijk staat het monopolist H.W.L. - Hulp en Welzijn; het opbouwwerk - niets aan dat de bewoners van het Rode Dorp zomaar zelf op eigen kracht een bewonersvereniging oprichtten, die streeft naar aankoop van die huurwoningen. Haal je de H.W.L. over de vloer, dan kun je m.i. net zo goed een gemeente-ambtenaar in je bestuur zetten. Controle en beheersing t.b.v. de gemeente is m.i. een belangrijk H.W.L.-doel. Natuurlijk laten ze de bewoners 'spelen' met hun eigen plannen, zoals gebeurt bij de werkgroep Vegelinbuurt, maar uiteindelijk begeleiden ze je zacht en kalm naar sloop, zoals ze altijd hebben gedaan.]

Leeuwarden - Veel bewoners van de Vegelinbuurt in Leeuwarden voelden zich overrompeld door de sloopplannen die een ambtelijke werkgroep de afgelopen maanden voorbereidden. Ze staken deze zomer zelf de koppen bij elkaar en kwamen tot een veel goedkoper voorstel, waarin de pittoreske Vegelindwarsstraatjes zoveel mogelijk behouden blijven.

'Ik was verbaasd over de grote stroom ideeën die loskwam, toen we bij elkaar zaten', zegt Dick Caffa van de Stads Vernieuwings Korporatie (SVK), die de bewoners hielp bij het opstellen van een alternatief plan. 'Wij waren niets meer dan een filter voor die ideeën. Zij bedachten alles.'

Ruimtelijk gaat er een hoop veranderen in de wijk, als het aan de werkgroep ligt. Middenin de Vegelinbuurt komt een groot 3,5 meter hoog begroeid talud, dat schuin afloopt naar het noorden. Het oude Skiltronicspand, dat er nu nog staat, wordt gesloopt. Het nieuwe parkje dient als speel- en zitplek.

Omdat de bewoners van Achter de Hoven dan wel een metershoge wal achter hun huis krijgen, willen de plannenmakers hier sierlijke lichtmasten plaatsen. Speciale lichteffecten geven wandelaars rondom het parkje een veilig gevoel. Een waterstroompje loopt vanuit het park naar een vijvertje vlak voor het nieuwe wijkservicegebouw op de hoek van de Vijfde en Zesde Vegelindwarsstraat.

Het grote aantal werklozen in de wijk kan in een nieuw bedrijvenverzamelgebouw aan Achter de Hoven zelf een onderneming oprichten. Daar horen geen winkels of fabrieken thuis, maar een startende fietsenmaker of kapper zou er wel passen, aldus Caffa. Voor het benodigde pand moeten de zuidelijke woningen aan de Tweede en Derde dwarsstraat wijken.

De werkgroep wil het slechtste huis uit ieder straatje ombouwen tot een opbergruimte voor de bewoners. Dit compenseert de ruimte die verloren gaat, wanneer alle zelfgebouwde schuurtjes tegen de grond gaan. Want aan het rommelige straatbeeld moet een eind komen. [Je zou ook kunnen denken aan het samenvoegen van woningen, soms in de breedte en soms in de diepte, zodat er ruimte is voor een flinke inpandige berging; er zijn allerlei varianten te bedenken, incl. bv. op de hoekwoningen nog een etage bouwen enz.]