Zoals bekend, wil het stadsbestuur van Leeuwarden heel veel goedkopere huur- en koopwoningen slopen om deze te vervangen door dure koopwoningen.
Dit o.a. met als doel dat de vroeger naar de omringende dorpen vertrokken inwoners terugkomen. Dit waren vooral veel middle-class gezinnen. Bij de bouw van de wijk Goutum-Noord bleek echter al dat voor 80% de bewoners uit Leeuwarden zelf afkomstig waren en nu bij de nieuwbouw bij Hempens-Teerns (wijk Zuiderburen) blijkt weer dat deze koopwoningen vooral leiden tot verhuizingen binnen de stad zelf. Naar schatting 80% van de eerste groep nieuwe bewoners komt uit de Friese hoofdstad zelf, stelt de Leeuwarder Courant (LC 19-10-1999). Deze schatting is afkomstig van bouwbedrijf Tasta Bouwgroep (van de tasta-blokken, soort gelijmde durox-blokken bouwsysteem) en van de makelaarskantoren Hoekstra en Kamminga.
De koopprijzen in Zuiderburen zitten tussen de ¦250.000,- en de ¦450.000,- Ondanks dat men er dus nauwelijks in slaagt mensen terug te halen naar de stad, wil de gemeente deze strategie ook toepassen op bestaande wijken. Dit is de beruchte 'herstructurering'.
Tegen de wil van de bewoners gaat de gemeente onverdroten door met het kapot bouwen en slopen van de stad. Uit de Leeuwarder Courant van 20-10-1999:

VEGELINBUURT GAAT BIJNA GEHEEL TEGEN DE VLAKTE

LEEUWARDEN - De gemeente Leeuwarden stuurt aan op de sloop van 175 van de 220 oorspronkelijke arbeidershuizen in de Vegelinbuurt. In nabijgelegen straten zouden nog eens tientallen woningen tegen de vlakte moeten. [Volgens een kaartje in de Leeuwarder Courant van de dag daarop zou de Van Asbeckstraat, met de koophuizen die indertijd in gevecht waren met de gemeente over de vraag tot welk verbeterniveau verplicht moest worden opgeknapt, net buiten het gebied vallen, maar het kaartje is qua aanduiding van het sloopgebied vrij globaal en het zou me niet verwonderen als de gemeente nu niet alsnog 'wraak' zou proberen te nemen, want ze leden toen mede dankzij het PEL die juridisch advies vroeg bij de Vereniging Eigen Huis, een smadelijke nederlaag.]
Een gemeentelijk projectteam heeft dit plan gisteravond tijdens een roerige, vertrouwelijke bijeenkomst ontvouwd aan zo'n twintig buurtbewoners. [Dit heette als ik goed ben ingelicht, de Klankbordgroep. Toen de mensen echter hoorden dat alles plat zou gaan zijn sommigen woedend weggelopen en hebben meteen de pers ingelicht. Zo ontstond dit bericht. Er zal op 4 november a.s. nog een avond komen in het Knooppunt, die openbaar is, volgens mijn informatie.]

De ambtelijke ontwikkelingsvisie wekte woede en verbijstering, zeggen mensen die aanwezig waren in buurthuis het Knooppunt. De kaalslag in de buurt, en ook de ingrijpende herinrichting van het nabijgelegen Potmargegebied [groengebied met riviertje de Potmarge] stuitten op breed onbegrip, aldus de zegslieden.

Het projectteam zou koersen op concentratie van de christelijke scholengemeenschap Comenius aan Achter de Hoven, met omvangrijke nieuwbouw in het huidige kassengebied bij de Potmarge als gevolg. [Op het kaartje zijn twee langwerpige nieuwe gebouwen achter deze school ingetekend, tot aan de Potmarge aan toe. Het bedrijf Atohaas - de vroegere Casolith - blijft, i.t.t. eerdere geruchten. M.i. was het beter geweest om Atohaas als bedrijf dat niet in een woonwijk past, te verplaatsen, maar bedrijven hebben zoveel macht en invloed, dat de gemeente dat niet doet. Ook de school had m.i. beter verplaatst kunnen worden naar een nieuwbouwlokatie waar ze naar hartelust hadden kunnen uitbreiden.] De school is nu nog verspreid over vijf locaties.
Als het plan doorgaat, zal de wijk dagelijks zo'n 1500 extra leerlingen trekken.

Verpleeghuis Parkhove, nu gelegen aan de Potmarge, verdwijnt volgens het ambtelijke plan uit de wijk. [Dus ook demente bejaarden moeten oprotten en wijken voor koopwoningen met koopkrachtige gezinnen. Op het kaartje is ook deze grond voor nieuwbouw bestemd. Koopkrachtige gezinnen hebben werk geld geld en 'nuttig' voor de maatschappij, lees 'de heren ondernemers', demente bejaarden niet meer, zij kosten 'de gemeenschap' alleen maar geld. Er bekruipt me toch al steeds meer het gevoel dat een bepaalde ideologie op bepaalde punten bezig is alsnog de oorlog te winnen, stapje voor stapje.] Ype Smeding van de Raad van Bestuur van stichting Het Palet stelde vanochtend in een reactie best te willen verhuizen. "Maar we stellen als eis dat we binnen de stad Leeuwarden blijven en dat er een financiële regeling komt. Een verhuizing naar Bilgaard of het Leeuwarder bos zou een goede optie zijn." [Kunnen later de toekomstige villabewoners daar maar weer te hoop lopen omdat z.g. de waarde van hun woningen wordt aangetast...]
Parkhove verpleegt 150 ouderen. Er werken 300 mensen, meest part-time.

De nabijgelegen, leegstaande Willenm de Zwijgerschool is een toekomst als dependance van de Prof. Grewelschool toegedacht. De gemeente heeft voorts het oog laten vallen op het vervuilde veilingterrein en op vruchtenconfijterij Steensma aan de Huizumerlaan. [Dit is aan de overkant van de Potmarge, begrensd door Huizumerlaan en Jansoniusstraat. Volgens het kaartje in de krant is hier ook nieuwbouw gepland.]

Het plan voorziet tevens in tientallen nieuwe koophuizen aan de noordkant van de Potmarge. De bouwstrook houdt 40 meter afstand tot het riviertje. De oevers wacht een opwaardering tot ecologische en recreatieve zone, inclusief fietspad. [Hier moet het grote geld voor de kostendekking althans deels vandaan komen: Hier hebben we prijzen horen noemen van koopwoningen tot pakweg 4,5 ton/stuk. Wonen aan de ecologische groenzone, bij het water, zal in de verkoopbrochure vast komen te staan... Dat het meeste groen dan weg is, doet er niet toe. Volgens het kaartje gaat alle bestaande bebouwing - koopwoningen - plat vanaf de Comeniusschool tot aan de J.H. Knoopstraat plat, voorzover de woningen aan de zuidkant staan van Achter de Hoven. Tevens wordt een kleine zijstraat gesloopt; de Huizumerstraat. Dit zijn ook koophuisjes, veelal door de bewoners in de loop van de jaren helemaal verbouwd... Aan de noordkant van Achter de Hoven gaat volgens het kaartje tussen de 8e en de 1e Vegelindwarsstraat ook de hele rij woningen plat. Het kan zelfs zijn dat dit nog 1 rij verder gaat tot de hoek met de Bernhardus Bumastraat, maar dat is me niet helemaal duidelijk. Detail is nog, dat hier een aantal jaren terug een 'gat' in de rij woningen is opgevuld met nieuwbouw bejaardenhuisjes. Dat zijn in totaal 8 stuks, waarvan er nu 4 weer gesloopt zouden worden... Weg met die bejaarden, het zijn per slot toch maar nutteloze ouderen... Er is daar achter ook een doorgang naar een pleintje met wat speelvoorzieningen voor kinderen, ook pas ingericht. Dat gaat ook weg, want daar moeten 2 rijen koopwoningen staan...]

Ook in de Vegelinbuurt, op de plek van te slopen huizen, zouden nieuwe woningen verrijzen. Gemikt wordt op zo'n 80, relatief goedkope huizen. De gemeente wil hiermee gezinnen trekken. Nu wonen er vooral alleenstaanden. [Het bekende argument: De 'evenwichtige' bevolkingsopbouw weer als wapen tegen alleenstaanden. Andersom hoor je dat nooit... En hoezo, goedkope nieuwbouw? Wordt daar eerst net als bij de nieuwbouw in Heechterp eerst weer grof met grondkostensubsidie en lokatiesubsidie gewerkt? In Heechterp werd daarmee de koopprijs met ¦40.000,- gedrukt tot ¦177.000,- en je kreeg als bewoner ook nog ¦10.000,- erbij. Hieraan is al af te meten hoe geforceerd slopen en nieuwbouw koopwoningen neerzetten in bestaande wijken gaat... Het moet en het zal, dat is het hele streven. En als er niet grof subsidie tegenaan gaat, welke kwaliteit heeft die nieuwbouw dan? Wordt dat een kwestie van: Eerst behangen en dan de steigers weghalen, omdat anders de boel in elkaar zakt?!]

Slechts enkele van de oorspronkelijke blokjes zouden gespaard blijven, als cultuurhistorisch aandenken. Van de nieuwe bejaardenwoningen zouden er vier moeten wijken voor een nieuwe verbinding tussen de Vegelinbuurt en de Potmarge.

Geopperd is om het Rode Dorp te laten dienen als opvangadres voor de gedwongen verhuizers uit de Vegelinbuurt. Corporatie Patrimonium wil haar bezit in het Rode Dorp, zoals bekend, na renovatie van de hand doen. [Dit is de bekende taktiek: Mensen die gedwongen worden te verhuizen, niet vrij laten kiezen, maar dirigeren in de zin van: De lage inkomens voor de bulldozer uit richting resterende goedkopere woningen, waar ze mogen dienen als toekomstige zondebok om te kunnen wijzen op 'problemen'. Die 'problemen' zijn dan weer het breekijzer om daarna een sloopbeslissing te kunnen forceren. Indien Patrimonium hieraan meewerkt, geloof ik althans geen barst meer van hun verkoopverhaal, maar solliciteert directeur Elzo Dik naar sloop van het Rode Dorp. Indien er in het Rode Dorp een huis vrij komt en iemand uit de Vegelinbuurt wil daar graag geherhuisvest worden, dat is dan 1 ding, maar iets anders is 'pushen' in de zin van: Massaal naar het Rode Dorp. Het verhaal kan ook zijn bedoeld om een schrikreactie plus verhuisgolf te forceren in het Rode Dorp, omdat de gemeente toch liever niet ziet dat die woningen verkocht zouden worden.]

De leden van de klankbordgroep uit de buurt vernamen gisteravond dat het plan ¦55 miljoen kost, exclusief de verplaatsing van Parkhove en de nieuwbouw van het Comenius. De herstructurering van de wijk zou over te laten zijn aan een ontwikkelingsmaatschappij, met de gemeente, de corporaties en particuliere eigenaren als participanten.
De buurt kent een keur aan eigenaren, waaronder veel huisjesmelkers.

Projectleider Tjerd van Riemsdijk wilde vanochtend niet ingaan op het besprokene. Hij vindt dit, gezien het vertrouwelijke karakter van de avond, ongepast. Van Riemsdijk wees er op dat burgemeester en wethouders half november besluiten over het advies, met op onderdelen alternatieven. Begin november [gehoord: 4 november] is er een inloopavond voor de buurt in het Knooppunt. [wijkcentrum] In maart neemt de gemeenteraad een besluit over de toekomst van het gebied.

Leeuwarder Courant 21-10-1999

VEGELINBUURT VOELT ZICH MISKEND

[Hier staat het kaartje afgebeeld waaruit in het eerste bericht de slooplokaties zo nauwkeurig mogelijk zijn gehaald.]

Tekst bij het kaartje:
Globale weergave van het ambtelijke plan voor de Vegelinbuurt, Achter de Hoven en het Potmarge-gebied. In de Vegelinbuurt mogen 150 tot 175 huizen plat. Welke dit zijn, hebben de ambtenaren niet prijs gegeven. aan de Spoorstraat zijn de duplexwoningen genomineerd voor sloop. [Deze zijn door ons al voorspeld op basis van eerdere info. Ze zijn van woningcorporatie Woonservice en een aantal jaren terug geheel gerenoveeerd... Maar: Er wonen geen gezinnen, maar een- en tweepersoonshuishoudens, omdat ze naar de inzichten van nu, qua grootte niet voor gezinnen, maar wel voor kleine huishoudens geschikt zijn. Ik ken die twee kwaadaardige gezinsideologen directeur Andries Zwart en adjunct-directeur Richard Kropff - die naam alleen al doet denken aan een kwaadaardige ziekte - al jaren vanwege het PEL en ik weet dat ze het liefst alle kleine huishoudens uit 'hun' huizen zagen vertrekken, maar omdat Woonservice die ontstond uit een fusie van het Gemeentelijk Woningbedrijf en St. Joseph nu eenmaal qua bestand veel goedkopere huizen en flats heeft, zijn ze gedoemd om ten eeuwige dage deze huizen vaak aan kleine huishoudens te verhuren... En ook deze huizen staan nooit leeg, maar toch willen ze eraf. Het zou kunnen dat dit het begin moet zijn van een groter sloopplan dat iets te maken zou kunnen hebben met het 'upgraden' van de rondweg e.o. in het kader van de stedebouwkundige inzichten van buro West 8, dat door de gemeente is ingehuurd. Wellicht weten we binnenkort meer.] Scholengemeenschap Comenius overweegt drie nieuwe panden, waarvan twee pal achter de huidige school en één op de plek van het huidige Parkhove te bouwen. [Klinkt niet logisch: Dan zit deze school nog over meerdere lokaties verspreid] Prille woningbouwplannen bestaan er ook voor het huidige tuinbouwgebied bij de Potmarge, het oude veilingterrein en het terrein van confijterij Steensma. [De laatste twee aan de zuidkant van de Potmarge. Op het kaartje wordt ook nog aangegeven: sloop van de Ypeijstraat en één zijde van een deel van de Van Sytzamastraat, beide straten met koopwoningen. Deze straten liggen aan de noord-oost kant achter de Vegelinbuurt en dit zou betekenen dat ook nog een klein stukje Spoorstraat plat gaat.]

LEEUWARDEN - Het sloopplan voor de Vegelinbuurt is overwegend slecht gevallen bij de buurtbewoners, die dinsdagavond mochten aanschuiven bij de gemeentelijke presentatie. De opstellers hebben weinig tot niets gedaan met de geluiden in de buurt, luidt de overheersende kritiek.

"Dit is een aanfluiting", zegt Johannes Borger, bestuurslid van wijkvereniging Het Knooppunt. "De gemeente heeft hier vijftien jaar een beleid gevoerd dat nergens op lijkt. Alles kon maar. En nu ineens moeten hele straten tegen de vlakte. Schandalig." [Afgelopen voorjaar trok de gemeente geld uit voor een beter beheer van m.n. de Vegelinbuurt. Flauwekul dus, blijkt nu, want het toen aangekondigde intensieve beheer om m.n. drugsoverlast en andere overlastsituaties terug te dringen, wordt nu 'opgelost' door de bekende sociaal-democratische truc: Probleemverplaatsing. Ik denk dus dat dat geld voor beheer nooit uitgegeven gaat worden, want hoezo 'intensief beheer' en meer politie op straat in een saaie nieuwbouw-slaapwijk langs de Potmarge?! Het enige dat dan wordt verhoogd is de koffie-omzet bij de smeris, verder niks.]

"Ze willen licht en ruimte brengen in de wijk", licht hij toe. "Maar tegelijkertijd willen ze het Potmargegebied zowat vol zetten met woningen. En het Comenius mag raak bouwen. Dat klopt toch niet?" [Dat laatste zal wel CDA-lobby-werk zijn. Het is een christelijke school. De macht van het 'maatschappelijk middenveld'?]

De gemeente had moeten luisteren naar ideeën in de buurt, stelt Borger. "Ons plan is bijna af." Hij doelt op het plan waaraan de werkgroep Vegelin en de Stads Vernieuwings Korporatie (SVK) momenteel de laatste hand leggen. Dit koerst aan op behoud van de wijk, sloop op kleine schaal, een beter beheer, renovatie van woningen, meer werkgelegenheid en aanpak van de huisjesmelkers.

"Ons was inspraak voorgeschoteld", zegt Judith Langedijk van de werkgroep Vegelin. "Er is overleg geweest, maar onze ideeën kunnen we er niet in terugvinden." Vrijwel totale afbraak van de dwarsstraten biedt volgens haar geen oplossing voor de vele problemen in de buurt.
Het is in de Vegelinbuurt niet alleen kommer en kwel, stelt ze. "Als je hele straten sloopt, ruim je tegelijk het sociale op." Hoewel ze het met de gemeente eens is dat de wijkbevolking wel wat gemêleerder mag. [Ze heeft niet begrepen dat een van de sloopredenen juist daarom gaat. Zij wil dus de huizen laten staan, maar een deel van de alleenstaanden eruit werken. Dat lijkt me geheel in de lijn van het alternatieve SVK-plan onder de 'bezielende' leiding van voorzitter Wobbe de Vries...]

Voorzitter Wobbe de Vries van de SVK vindt de aanslag op het kassengebied ten noorden van de Potmarge fors.
"Nieuwbouw daar is nodig om opbrengsten te kunnen genereren waarmee je de wijk kunt aanpakken. [Je kunt ook elders nieuwbouw-opbrengsten krijgen. Als je geld wilt vrijspelen op die manier wil dat nog niet zeggen dat er ook ruimtelijk gezien een link moet liggen tussen de nieuwbouw en een bepaald gebied.] Maar je zult ook moeten zorgen dat je voldoende groen overhoudt. Je moet er wat in middelen." Hij wil binnenkort met de gemeente om tafel "om te zien of we uit beide plannen iets gemeenschappelijks kunnen halen".

Van Oene Syperda hoeft er niet gemiddeld te worden. De voorman van het actiecomité Behoud Groene Long zou het schandalig vinden wanneer het Potmarge-gebied wordt volgeplempt met huizen en lokalen van de scholengemeenschap Comenius. "Sa'n mammoet heart beslist net yn 'e wyk. Dat wurdt in gaos, mei al dy bern, dy leararen en dy auto's. Lit se soks oan de ringwei delsette."

De sociale waarde van het gebied wordt miskend, vindt Syperda. "It is hjir kleurryk en iepen. It plezier dat hjir hearsket, de alde mantsjes dy't der moarns stean te eameljen, te skellen en te razen, de blommepracht, wêr fynst no soks yn 'e stêd? Dit histoaryske monumint is al s–nt 1700 túnbouwgebiet. It heart by ús. It hoecht net allegear strak en netsjes."

Grootverhuurder Piet Siderius wacht ondertussen geduldig af. "Mij maakt het niks uit", zegt hij. De gemeente heeft naar zijn zeggen nog geen contact met hem gezocht. "Er valt wel wat van te maken. Die stukjes grond daar worden heel duur." Dan: "Als er geen subsidie komt wordt het sowieso niks." [De beruchte huisjesmelker Siderius uit Menaldum die ook niet terugschrikt voor subsidiefraude met renovatiesubsidies van de gemeente, zoals in het verleden bleek, wil gewoon poen zien. Hij loopt zich al warm, door te stellen dat die stukjes grond in de Vegelinbuurt waar de huisjes opstaan, heel duur worden. Vaak is dit ook de strategie op wat langere termijn: Eerst een aantal jaren huisje-uitmelken en laten verkrotten en bij sloop zoveel mogelijk vangen voor de grond. Welke subsidie hij bedoelt is niet helemaal helder: Ofwel hij doelt op sloop-subsidie van het Rijk richting gemeente en als die niet komt, gaan de sloopplannen gewoon niet door, of hij wil zelf nog wat subsidie als het niet door gaat, om de boel nog eens te tillen. Kortom: Deze man verdient een standbeeld op het Zaailand: We zouden hem zelf moeten ingieten in doorzichtig hard-plastic, zodat iedereen kan zien wie Pietje was...]
Begin november [vermoedelijk 4 november] presenteert de gemeente de plannen tijdens een open inloopavond in wijkcentrum Het Knooppunt. De werkgroep Vegelin hoopt op dezelfde avond het eigen alternatief te kunnen voorleggen.