Actie bij "Het Paard" op de Nieuwestad in Leeuwarden: toespraak, flyers uitdelen, vragen beantwoorden enz.
Dit is een wat uitgebreidere versie van de toespraak die op 12 mei een aantal malen is uitgesproken:
Ieder jaar kan de huurder in Nederland weer een huurverhoging verwachten. Het percentage is elke keer anders en de verklaring en toelichting erop ook. De gevolgen zijn echter altijd hetzelfde; de huurder blijft armer achter en de verhuurder nog rijker.
Wat ook hetzelfde is, is dat het geheel volslagen onzin is als je erover nadenkt. De matige rechtvaardiging die er was is waardeloos gebleken toen de overheid niets bleek te willen doen aan de klimaatcrisis en de toekomst van de volgende generaties opgaf voor korte termijn winst voor henzelf.
De burger en de overheid hebben hun verwachtingen en verplichtingen tegenover elkaar op genomen in het zogenaamde sociale contract. Onder deze voorwaarden betalen we belastingen en de hebben we een politiek die het verdeelt onder de belanghebbenden van de staat.
Onder deze noemer kiest de huidige overheid ervoor om miljardensubsidies te geven aan fossiele industrieën. Dit is ondertussen al oud nieuws, behalve dat het honderden miljarden bleek te zijn in plaats van tientallen miljarden. Dit is geen protest tegen de klimaatcrisis, dus ik laat dit voor wat het is, maar die miljarden moeten we wel even onthouden.
Het is namelijk dat dit geld naar bedrijven en privépersonen is gegaan IN PLAATS VAN naar volkshuisvesting. En het is dit type beleid dat ons, onder andere, de woningcrisis heeft gebracht. Ik wil het niet teveel hebben over staatskaping, want dat is een heel ander protest en dan moeten we het gaan hebben over dat Nederland niets met de aanbevelingen van het anti-corruptieorgaan GRECO van de raad van Europa heeft gedaan.
We focussen ons op de woningcrisis en we gaan dit nu ook niet bekijken vanuit afschuwelijk langdurende niets toevoegende meetings met veel te dure consultants. We bekijken het vanuit een realistischere invalshoek. De gevolgen van neo-liberaal beleid dat, zo zal blijken, haar eigen idealen nog verkoopt om maar geen geld aan de mensen te geven die de echte waarde creëeren voor de maatschappij.
Vanaf een realistischere invalshoek begint het steeds meer te lijken op het bordspel Monopoly. Waarschijnlijk heb je hier nu al een beeld of gevoel bij. Hopelijk niet want ik vind het een erg naar spel. Als je in het begin geluk hebt en wat kan kopen vóór de andere spelers dan kan je dat voordeel vasthouden. Met wat geluk kunnen de volgende spelers ook nog genoeg kopen en een paar keer meedoen. Na een stuk of tien rondes is het kopen echter voorbij en dan begint het handelen en moet je op bijna elke plaats waar je kan staan betalen.
Ergens rond ronde 30 wordt de startende huurder van tegenwoordig toegelaten in het spel. Alles is op en überhaupt bestaan blijkt geld te kosten. De beginspelers van de eerste ronde bezitten alles en aangezien het onmogelijk is om geld te verdienen begint de gevangenis als laatste optie over te blijven. In Monopoly moet je stoppen als je geld op is, in Nederland wordt je je huis uit gezet terwijl dakloos zijn zo naar mogelijk wordt gemaakt. In één van de rijkste landen ter wereld staan wij het toe dat mensen onvrijwillig dakloos zijn.
Dit alles wordt erger gemaakt door een arrogante opstelling vanuit de monopolisten gebaseerd op valse meritocratische voorwendselen. Wie hard werkt, die wordt beloond. Als dat zo is dan zouden werkers in de zorg, het onderwijs, de schoonmakers, de mantelzorgers, zoveel mensen, dan zouden zij wel beter betaald worden. Als hard werken zou lonen, dan zouden er geen inkomensafhankelijke huurverhogingen meer zijn. Hard werk loont de verhuurder die niet werkt.
De voorstellen tot huurverhoging zijn een prachtig voorbeeld hiervan. De verhuurder mag de huur verhogen van de overheid om een rendement veilig te stellen. That’s it. Zogenaamd zodat de verhuurders meer woningen kunnen bouwen of om het onderhoud te kunnen doen. Genoeg huurders weten dat ook dit volslagen onzin is.
Ik bedoel erg veel met onzin in deze context. Er is namelijk een overvloed van als je kijkt naar bijvoorbeeld beheerders. Dit zijn niet de verhuurders, dit zijn de tussenbedrijven. De verhuurders zijn of woningcorporaties of ‘particuliere verhuurders’. Een hele brede categorie valt onder ‘particuliere verhuurders’, dit is het oudere echtpaar dat voor hun pensioen hun oude woning verhuurt, maar dit zijn ook private equity fondsen en banken die duizenden woningen bezitten.
Dit zijn de institutionele beleggers onder de particuliere verhuurders. Ze bezitten veel woningen in de gereguleerde en in de vrije sector, overal waar ze maar rendement kunnen maken. Dit is gestut op een stupide idee van oneindige groei, maar dat dit onzin is zien wij al lang uit onze Monopoly metafoor.
Toch mogen verhuurders nog hun winst najagen en dat doen ze door te besparen. Beheerders en makelaars worden ingehuurd om zo goedkoop mogelijk de huurder elke maand zo veel mogelijk geld te laten betalen. Zo bezien verklaart dit de kwaliteit van de gemiddelde beheerder die ze aanstellen zoals Nederwoon bijvoorbeeld. Dit type beheerder kent enkel de wetgeving die hen uitkomt, de rest verzinnen ze erbij zoals de verschillende bemiddelings/contract/sleutelkosten constructies die makelaars verzinnen.
Zo krijgen bijna alle huurders wel elk jaar 6 weken voor 01 juli het voorstel tot huurverhoging op tijd, maar komen de afrekeningen voor servicekosten vaak veel te laat. E-mails worden veel te laat of helemaal niet beantwoord. Onderhoud wordt niet of ondermaats gedaan. Afspraken worden niet nagekomen en bellen heeft geen zin want elke keer lijkt er wel een ander callcenter te zijn ingehuurd om de boel te duct tapen.
Toch durft de verhuurder voor te stellen om je huur te verhogen. Dat verdienen ze zeggen ze tegen je. Wat?! Dat is toch te gek voor worden. Welk bedrijf op een vrije markt kan haar klanten zo behandelen en daarboven op nog jaarlijks een dikke prijsverhoging erop doen? Leg dat maar uit met al je diploma’s, want ik zeg onzin.
Het punt is dat we vastzitten in Monopoly fossielen in de industrie editie met Prins Bernhard als meneer Monopoly en de overheid speelt bank. Gegeven de stand van zaken lijkt het niet meer de vraag of beleid te koop is, maar is de vraag hoeveel het kost.
Ik weiger de huurverhoging uit principe omdat ik inzie dat dit niet rechtvaardig is. De overheid dwingt huurders om niet alleen dit onzinnige uitgangspunt te accepteren, maar ook nog eens de verhuurders jaarlijks belonen met een huurverhoging. Dat blijkt dan ook nog eens een politieke keuze te zijn, want als het geld al nodig is voor woningen bouwen, dan moeten ze het misschien niet aan Shell, Tata Steel en de NAM geven!
De gevolgen van dit beleid zijn niet alleen financieel nadelig voor de huurders, Alle werkers, ook de werkers bij beheerders of verhuurders lijken mij de dupe te zijn. Omdat winstmaximalisatie voor de aandeelhouders leidend is moeten werkers daar actief mensen niet helpen. Wat een onzin!
Echte onzin omdat mensen gedwongen worden om werk te doen waarvan zij zelf weten dat het niets toevoegt maar dat onder de arbeidsomstandigheden niet zo kunnen benoemen. Vaak betalen deze banen ook het beste. Denk aan verhuurders, maar ook lobbyisten of bankiers bijvoorbeeld. Zouden zij het werk neerleggen, dan duurt het wel een tijd voordat men dat doorheeft.
Dit tegenover de baggerbanen, steeds vaker gecombineerd met diverse onzinformulieren werkelijkheden, de onmisbare banen. De mensen die essentieel bleken tijdens de coronacrisis. Zorgmedewerkers, afvalverwerkers, agricultuur, schoonmakers, onderwijs, machinisten. De werkers die direct worden gemist als ze hun werk ook maar een dag zouden neerleggen. Vaak betalen deze banen ook het slechtste.
De functie van de medewerker voor een beheerder lijkt mij daarom zo afschuwelijk. Het is een combinatie van baggerbaan met onzinbaan. De ergste combinatie, weinig geld en wel een grote uitdaging. Het is cruciaal werk, huurders verdienen normaal contact met een verhuurder die zich als goed huurder opstelt, maar onmogelijk om uit te voeren omdat winstmaximalisatie voor aandeelhouders boven het belang van huurder staat.
David Ricardo, één van de systeembouwers van de economie, schreef rond 1800 al dat het belang van de verhuurder recht tegenover het belang van iedere andere in de maatschappij staat.
Zo hier nu nog steeds alleen hebben we meer onzin toegevoegd. Huurcontracten zijn zo opgesteld dat je als huurder zoveel mogelijk van je rechten al weggeeft. De arrogantie van de politiek zien we hier terug. Dan zeggen ze dat je zelf vrij bent om een overeenkomst aan te gaan. Wat een onzin!
De huurder die begint te onderhandelen over de prijs of de overeenkomst is gegarandeerd de aanbieding kwijt te raken want voor jou tien anderen. Deze uitbuiting van machtspositie zien we ook terug in de vele vormen van discriminatie die de huurders tegenkomen. Als ik zeg dat ik hier gelukkig nooit last van heb gehad, dan hoop ik dat duidelijk is in wiens voordeel en in wiens nadeel dit huidige systeem werkt. Het is iedereen behalve ik.
Vervolgens worden we tegen elkaar opgezet. Werkers onderling, ongeacht al het andere, moeten inzien dat de problemen van nu voortkomen uit politieke keuzes behaald via staatskaping. Je kind kan niet uit huis omdat het rendabeler is om een woning leeg te laten staan dan om iemand in te laten wonen. Daarom is er ook nog zoveel leegstand van woningen temidden van een woningcrisis. Inflatie wordt gedreven door onder andere huurverhogingen, niet door werkers. De woningen worden duurder om winsten te maximaliseren, niet vanwege je buren. Het geld is omdat ons belastinggeld eerst wordt gebruikt om het vuur van de klimaatcrisis te stoken en de rest gaan naar de verhuurders.
Het is een valse meritocratie, waar vooral de schijn van werken wordt beloond, maar niet het werken zelf. Middels inkomensafhankelijke huurverhogingen worden verhuurders beloont voor het harde werk van de huurders. 100 euro huurverhoging omdat je harder ging werken om jezelf of je gezin te onderhouden.
Dit inzicht maakt het nodig om te stellen dat wij geen woningmarkt willen voor Monopolisten, maar volkshuisvesting voor allen. Zodat mensen niet meer dak- of thuisloos worden gemaakt voor wat geld. Zodat mensen niet nog precairder moeten leven Woningbeleid gebouwd op mensenrechten in plaats van rendement. Woningen voor mensen, niet voor beleggers. Na inzicht komt handelen, er is al veel dat we kunnen doen.
Het is nu Housing Action Week. Door heel Europa zijn in steden protesten tegen het falende overheidsbeleid en om de volkshuisvesting weer voor mensen te maken. De Verenigde Naties hebben The Shift Directives opgesteld. Dit legt haarfijn uit wat er misgaat en hoe dit komt door neoliberaal overheidsbeleid. Dit is overduidelijk ook als we inzien dat de problemen op de Nederlandse woningmarkt niet uniek zijn. Hetzelfde wat in Arnhem gebeurt, gebeurt ook in Berlijn, New York, Kaapstad, of Londen.
The Shift Directives geven politici en beleidsmakers ook handvatten en de crises te beteugelen. Één ervan is dat politici hun belangen in vastgoed inzichtelijk moeten maken. Terwijl wij daarop wachten moeten we dus zelf maar actie ondernemen.
Voor de een is dat het weigeren van de huurverhoging, anderen kunnen beter bezwaar maken. Zo deed ik dat ook ooit bij mijn beheerder Nederwoon. Ik had succesvol bezwaar gemaakt, maar toen ik later verhuisde hielden ze alsnog de huurverhoging in. Bellen werkt niet, mails genegeerd, zelfs de directeur bleek daar niet te werken want je hoort niets. Incassokantoren worden genegeerd, de politie pakt verhuurders niet op, deurwaarders komen er naar eigen zeggen ‘hun bed niet voor uit’, de Huurcommissie hielp niet en de kantonrechter leek een te grote stap. Toen bleek de afstand tot het recht voor de huurder wel heel erg groot te zijn.
Iedere huurder moet op hun eigen manier in opstand kunnen komen tegen dit onrecht. De echte winst zal echter gaan zitten in de mentaliteitsverschuiving die wij collectief teweeg kunnen brengen. 40% van de werkers in Nederland heeft aangegeven een onzinbaan te kunnen hebben. Dit tegenover alle mensen die tot op het bot werken om de maatschappij draaiende te houden. Collectief kunnen we wat doen. Via huurdersorganisaties kunnen we samen opkomen voor onze rechten. Net als met vakbonden staan we samen het sterkst. We moeten collectief durven te zeggen wat belangrijk is en wie echt waarde creëert.
Institutionele beleggers als verhuurders creëren onzinbanen voor zichzelf. Ze voegen niets toe, zelfs niet op het gebied van woningbouw. Als je alleen al naar vroeger kijkt zie je dat het beter ging toen de woningcorporaties het werk deden. Als wij in onze gesprekken dit normaliseren, dan zien we dat hun voorstellen een stuk stommer klinken. Dan kunnen we ook de werkers bij de verhuurders vragen niet meer beleid uit te voeren dat tot mensenrechtenschendingen leidt. We moeten de verstandhoudingen omgooien door te herwaarderen wat belangrijk is. Wonen wel, winst niet. Daarom wil ik jullie voorstellen om onder andere de huurverhoging te gaan weigeren. Omdat het je niet meer uitmaakt dat ze het mogen, maar omdat ze het niet zouden mogen!
Uiterlijk 6 weken vóór 01 juli moet het voorstel tot huurverhoging binnen zijn. Wij hebben op onze site een stappenplan staan om iedereen te helpen om ook de huurverhoging te weigeren als dat kan. De huurverhoging kan al geweigerd worden door vanaf 01 juli gewoon de oude huur te blijven betalen. Daarna is het wachten of de verhuurder of beheerder een aangetekende brief gaat sturen. Doen ze dat niet vóór 01 oktober dan hoef je de huurverhoging niet te betalen. Dat is echt geld besparen in deze betaalbaarheidscrisis.
Let wel op, de verhuurders streven winstmaximalisatie na. Vorig jaar bleek de verhuurder vaak wel in staat om onterechte dreigbrieven te sturen waarin ze dreigden met deurwaarders. Allemaal terwijl de reparatieverzoeken nog werden genegeerd. Er gaat heel veel mis en het lijkt of elke huurder zijn/haar eigen horrorverhaal heeft. Iedereen moet ook voor zichzelf kiezen waarom ze de huurverhoging niet accepteren of ze moeten dit zien te rechtvaardigen. Vaak gaat dit niet verder dan “Tja, het mag van de overheid”. Maar wij weten nu dat deze rechtvaardiging volslagen onzin is! Daarom als we de voorstellen tot huurverhoging krijgen, hoop ik dat jullie ook allemaal zeggen:
Met vriendelijke groet,
Robbert