'Huurliberalisatie plannen minister Dekker: Waar komt het op neer?'
Toelichting via aantal artikelen uit de Amsterdamse Huurkrant
Verspreid in Amsterdam november 2004.
Medio november heeft het PEL aan haar leden de Amsterdamse Huurkrant toegestuurd. Dit, om te vertellen wat de plannen van minister Dekker zijn, om van veel meer huurwoningen dan nu, de huren vrij te geven, als stap naar een volledig geliberaliseerde huurmarkt. Wat in die krant staat die door heel Amsterdam verspreid schijnt te zijn, heeft landelijke geldigheid en geldt dus ook voor Leeuwarden. Aan de hand van een selektie van artikelen uit die krant proberen we de lezers van deze website in te lichten over wat er precies gaande is.
Snel naar een afzonderlijk artikel:
2006 2007 2008 2009 2010 BINNEN VIER JAAR UW HUIS UIT?
* Vanaf 2006 einde huurprijsbescherming voor een groot aantal woningen
* Zittende huurders mogen in vier jaar wennen aan de hoge huren
* Daarna markthuren, en verhuizen voor wie dat niet kan betalen
* In 2006 vervangen van een deel van het puntenstelsel door de WOZ waarde
* Na 2008 vervangen van het hele puntenstelsel door de WOZ waarde
* Vanaf 2008 huurverhogingen rond de 5% voor alle huurders
* Korting op de huursubsidie van EUR 12 per maand in 2005 tot EUR 18 per maand in 2007
* Verhuurders betalen mee aan huursubsidie (en verhalen dat op hun huurders)
* SLOOP VAN 95.000 GOEDKOPE HUURWONINGEN
* Afspraken over de bouw van nieuwe woningen
* Huur hoort gekoppeld aan kwaliteit, niet aan de gekte van de markt
* WOZ zegt niets over kwaliteit en is niet geschikt voor huurwoningen
* Huurverhoging boven inflatie is nergens voor nodig
* De woningcorporaties zijn meer dan rijk genoeg
* Veel mensen moeten straks gedwongen verhuizen: dat past niet in een beschaafd land
* Alleen de dreiging al veroorzaakt onrust en gevoelens van onveiligheid
* Het is in strijd met de rechtszekerheid
* Er zijn amper huizen om naar toe te verhuizen
* Het is onzin regels te verruimen voor er een ruim aanbod is
* Centrum en omliggende wijken worden onbereikbaar voor lagere inkomens
* Snijden in huursubsidie dupeert juist de laagste inkomens
* Goedkope woningen slopen is onzin als ze nog in goede staat zijn
"De woning kan daardoor gefaseerd naar het markthuurniveau groeien. Dit geeft huurders de gelegenheid aan het nieuwe huurniveau te wennen, dan wel om te zien naar een andere woning." (Concept huurbrief, pagina 4)
De huren in Amsterdam stijgen snel. Zelfs in de sociale sector zijn huren van 400 euro per maand aan de orde van de dag, Nieuwe huurders betalen vaak het dubbele van de vorige. Maar de regering wil meer, veel meer. Eind november stemt de Tweede Kamer over een plan van VVD-minister Dekker. Ze wil de huren koppelen aan de prijs van een koopwoning. De huren in Amsterdan stijgen dan met grote sprongen. Voor 100.000 woningen vervallen dan de huurprijsregels. Wie de hoge huur niet op kan brengen mag van de minister omzien naar een goedkopere woning. Dit betekent gedwongen verhuizing voor duizenden Amsterdammers.
Begin oktober lekte het voorstel uit via het RTL nieuws. De minister wil voor veel woningen in populaire wijken de huurprijsregels afschaffen. Dan telt niet langer de kwaliteit van de woning, maar wat de gek er voor geeft. Verder wil ze bezuinigen op de huursubsidie. De woningcorporaties moeten meebetalen aan de huursubsidie, maar die gaan dat geld natuurlijk weer ophalen bij hun huurders. Uitleg over de plannen van de minister vindt u verderop in deze krant.
Het plan van de minister stuit op steeds meer weerstand. Hoe meer mensen het horen, hoe luider de protesten. Wethouder Stadig vreest een tweedeling in Amsterdam: rijke wijken rond het centrum en arme wijken er buiten. Ook in Utrecht, Den Haag en andere steden klinkt steeds meer protest. De Nederlandse Woonbond en Huurdersvereniging Amsterdam hebben zich fel tegen de plannen gekeerd.
De Tweede Kamer beslist eind november of het doorgaat. In een spoeddebat op 14 oktober bleken alleen PvdA, GroenLinks en SP tegen het plan. De minister houdt vast aan haar idee, maar wacht nog op nadere berekeningen. Haar partijgenoot Hofstra van de VVD liet al wel fijntjes weten dat "de minister op de goede weg is. De maatregelen zijn niet pijnloos, maar wel onontkoombaar."
Ook LPF en D66 staan achter het plan van de minister, maar het CDA twijfelt. Zij wacht de berekeningen en de reacties op het plan af. Juist deze partij kan met haar grote aantal zetels de doorslag geven. U kunt helpen ze over de streep te trekken. Maar natuurlijk kunt u ook de andere voorstanders aanspreken. Hiernaast treft u namen en adressen van de woordvoerders van deze partijen. Bel ze op, en mail of schrijf ze een persoonlijke brief waarom u het geen goed plan vindt. Daarnaast kunt u de actiekaart in deze krant opsturen, maar een persoonlijke brief maakt meer indruk.
CDA
Dhr. B.J. van Bochove
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
070 318 3020
B.vBochove@tweedekamer.nl
D66
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
070 318 3066
d66@tweedekamer.nl
VVD
Dhr. P.H. Hofstra
Posybus 20018
2500 EA Den Haag
070 318 2924
P.H.Hofstra@tweedekamer.nl
Nike uit de Pieter Aertszstraat: "Elf jaar heb ik op 25 vierkante meter gewoond, en ruim zes jaar heb ik gezocht. Elke week reageren op aanbiedingen. Ik was bijna ten einde raad toen ik eindelijk deze woning kon krijgen. Hij is niet heel groot, 50 vierkante meter, geen CV, gerenoveerd maar super gehorig. Zelf heb ik er veel geld in gestoken. De huur is EUR 288. Ik ben erg geschrokken van de plannen van mevrouw Dekker. Ik voel me onveilig, angstig dat ik straks de huur niet meer kan betalen. Niet zeker zijn van je eigen woonplek is een van de ergste bedreigingen. Ik wil dat mijn woonplek gewaarborgd is. Dit is niet zomaar een woning, het is mijn plek. Het is toch een grondrecht dat je woning niet zomaar afgepakt kan worden!?"
"Dat betekent geen huurprijsbescherming en geen huurcommissie, maar gewoon wat de gek er voor geeft."
Alle woningen in Nederland worden eens in de vier jaar getaxeerd volgens de Wet Onroerende Zaken (de WOZ-waarde). Aan de hand van de koopprijs van even grote woningen in de omgeving berekent de gemeente de zogenaamde Onroerende Zaak Belasting (OZB). Iedereen kan dan ook op de aanslag van de gemeentebelasting zien wat de WOZ waarde van zijn of haar huis is. een omstreden belastingsoort, die nota bene juist dit kabinet - met de VVD voorop - wilde afschaffen.
Minister Dekker wil de huren koppelen aan de WOZ-waarde. Hoe hoger de
waarde, hoe hoger de huurprijs. De minister wil eerst een deel en daarna
het hele puntenstelsel - dat nu de maximale huurprijs bepaalt -
vervangen. Bovendien wil ze de huurprijsbescherming opheffen voor
woningen met een WOZ waarde boven de 130.000 euro (in Amsterdam).
Niet
alleen voor nieuwe, maar ook voor zittende huurders. Dat betekent geen
huurprijsbescherming en geen huurcommissie, maar gewoon wat de gek er
voor geeft. Op de commerciële markt gaat een kleine woning al snel voor
1000 euro per maand in de verhuur, dus tel uit je winst.
Nieuwe huurders hebben in deze woningen ook geen recht meer op huursubsidie. Zittende huurders blijven subsidie ontvangen als ze die nu al hebben. Komend jaar 12 euro per maand minder, en twee jaar daarna 18 euro per maand minder. Terwijl de huur van deze woningen wel sterk mag stijgen. Dus op termijn zullen ook deze mensen moeten verhuizen omdat ze het niet meer kunnen betalen.
Wilt u de WOZ-waarde weten van uw woning? Kijk in uw aanslagbiljet van
de gemeentebelasting, of bel 020-6524805.
[In Leeuwarden: Algemeen telefoonnummer gemeente Leeuwarden:
058-2338833]
Let wel: de huidige waarde is niet bepalend. In 2005 volgt een nieuwe
taxatieronde en met name woningen in Oost, Oud West, de Baarsjes en
Westerpark zullen dan extra stijgen in waarde.
[In Leeuwarden: Zie artikel: "Flatbewoners wacht enorme stijging OZB"]
Het is vreemd dat een VVD minister de huren wil koppelen aan de
WOZ-waarde, waarmee de gemeentelijke Onroerende Zaak Belasting wordt
bepaald. De VVD wil deze belasting en alles wat daarmee samenhangt
afschaffen, zo staat in het verkiezingsprogramma uit 2002.
Dus ook de dure WOZ taxaties en de vele tienduizenden bezwaarprocedures
die jaarlijks gevoerd worden tegen deze taxatie. Een mooi idee, maar nu
wil VVD-minister Dekker de huurprijzen koppelen aan diezelfde
WOZ-waarde, die haar partij wil afschaffen.
NIET AAN ONS GEDACHT OUDEREN WEGGEPEST ASOCIAAL PLAN
"Onzinnig, asociaal en contraproductief. Zo bestempelen deskundigen de
forse huurverhoging die minister van VROM wil doorvoeren."
De Volkskrant, zaterdag 16 oktober 2004
Saïd met witte shirt uit de Vinkenstraat: "Dit plan is vreselijk. Onder de migranten zitten veel kansarmen en voor die mensen is straks geen plaats meer. Waar moeten ze heen? De meesten weten nog niets van deze plannen en worden straks met de gevolgen geconfronteerd. De minister heeft hen niets gevraagd, sterker nog, ze heeft niet eens aan hen gedacht."
Mevrouw Lens van de Marnixkade: "Ik woon hier al 53 jaar. Je gaat me toch niet vertellen dat ze me hier weg willen hebben?"
Harry uit de Haarlemmerstraat: "Veel ouderen kunnen geen kant op. Mensen om me heen zijn bijzonder ongerust. Ik ben in dit huis geboren. Moet ik nou op mijn oude dag voor het eerst gaan verhuizen?"
"Het is absurd om nu de huurprijzen in enkele jaren tijd sterk te laten stijgen en dan alle regels af te schaffen."
Betaalbaar wonen is een groot goed. Het maakt een gemengde stad
mogelijk. Niet een situatie als in Londen, Dublin of New York, waar de
mensen met lage inkomens verbannen zijn naar de buitenwijken.
Minister
Dekker wil daar nu radicaal een einde aan maken. Het beschaafde
Nederland glijdt in snel tempo af. Huurders mogen grof meer betalen of
anders verkassen naar een minder dure buurt aan de rand van of buiten de
stad. Natuurlijk zijn vooral de minder draagkrachtigen de dupe:
zij
kunnen de hoge huren niet opbrengen en moeten verhuizen. Weg van huis en
haard, waar mensen hun rust vinden en aan gehecht zijn. Weg van alle
mooie herinneringen.
Afschaffen van regels in een overspannen woningmarkt is een dictatoriale maatregel, hoe vreemd dat ook mag klinken. Tot op heden bent u beschermd tegen excessieve sijging van de huren. Dat is een belangrijk goed in een beschaafd land. Het voorkomt dat u met economische dwang van huis en haard verdreven wordt.
Huurders zijn ergens gaan wonen met het idee daar een toekomst op te bouwen. Ze weten waar ze aan toe zijn. De huren gaan jaarlijks in stapjes omhoog en dat zet vaak al genoeg druk op de huurders. Het is absurd om nu de huurprijzen in enkele jaren stark te laten stijgen en dan alle regels af te schaffen. Zo dwing je mensen om te verhuizen. Dat druist in tegen elk rechtsgevoel.
Hoe kan een liberaal zo dictatoriaal uit de hoek komen? Een liberaal die maatregelen voorstelt met effecten die in het Rusland van Stalin niet hadden misstaan. Hoe kan zoiets gebeuren? Is de VVD echt zo gefixeerd op de vrije markt dat ze zulke gevolgen voor lief neemt? Heeft die partij dan geen greintje sociaal besef meer? Of ziet de minister gewoon niet in wat het effect van haar plannen is? Beide zijn erg: of de minister ontpopt zich als een dictator, of als een onkundig bewindsvrouw.
De gemeente heeft uitgerekend dat in het Centrum, Zuid en Zuideramstel voor 50 tot 60 % van de woningen de huur geheel vrij gegeven wordt. Dit is een voorzichtige inschatting, op basis van de huidige situatie. Volgend jaar worden alle woningen in Amsterdam opnieuw getaxeerd. Dat wil zeggen, vergeleken met de verkoopprijs van soortgelijke woningen. Voor de meest populaire buurten betekent dat opnieuw sterke stijgingen van de WOZ-waarde.
Woningen in buurten die de laatste jaren pas echt populair geworden zijn, zoals Oud-West, Westerpark en de Baarsjes kunnen een extra grote stijging tegemoet zien. Met als gevolg dat alle buurten binnen de ring vrijwel onbereikbaar worden voor mensen met een laag inkomen. Zittende huurders moeten dan kiezen tussen grof betalen of verhuizen.
Opmerking secretaris PEL: Dit verschijnsel doet zich voor in alle steden en is, als de plannen van Dekker doorgaan, ook in Leeuwarden te verwachten.
De aftrek van hypotheekrente kost de schatkist dit jaar 7 miljard. Daar staat een uitgave van 1,5 miljard aan huursubsidie tegenover. Woninbezitters krijgen dus ruim vier maal meer steun dan huurders.
Terwijl er bijna evenveel huurders zijn. Een vreemde situatie. Vooral omdat een deel van de woningbezitters steun van de overheid helemaal niet nodig heeft en huursubsidieontvangers juist wel. Nederland is met deze koopsubsidie een buitenbeentje in Europa, in andere landen bestaat deze niet. Volgens deskundigen is het huidige systeem onhoudbaar, het houdt de huizenprijzen kunstmatig hoog. Maar kom niet aan de heilige hypotheekrente, dan is de beer los. Zelfs er over praten is een taboe. Je kan de aftrek niet zomaar beperken, is een van de argumenten. Sommige mensen die nu een huis hebben komen dan in de problemen. Daar zit zeker wat in: mensen hebben gerekend met de aftrek.
Maar... de huurder dan? Die al jaren tevreden woont, een band met de buurt heeft, emotionele binding met de woning heeft, en rekent op een huurcontract voor onbepaalde tijd zoals dat sinds jaar en dag geldt!? Kan je die wél vertellen dat de regels zijn veranderd, de huur sterk omhoog gaat en dat zij of hij desnoods maar moet omzien naar een goedkopere plek??
BEDREIGENDE SITUATIE NIET MIJN PROBLEEM
Esther uit de Trompenburgstraat: "Dit plan is zo bedreigend, ik vind het gewoon griezelig. Ik denk er niet te veel aan. Als mijn huur straks met een kwart omhoog gaat is dat niet meer op te brengen."
Minister Dekker: "Ik maak mij geen zorgen. Ik zit goed in mijn villa in Wassenaar."
De huren in Amsterdam zijn de afgelopen jaren al schrikbarend gestegen. Vooral nieuwe huurders zijn de dupe. Dat komt door een wijziging in het puntenstelsel. De plannen van minister Dekker om de huren nog verder op te jagen zijn absurd.
De aftrekpunten voor ouderdom van een woning zijn geschrapt, met als gevolg: de maximale huurprijs van vooroorlogse woningen is gestegen van gemiddeld 274 euro naar 385 euro. Dat is een stijging met 111 euro per maand, oftewel 41%. Dit is uitgerekend door de Amsterdamse huurteams op basis van gegevens van 25.000 woningen die ze de afgelopen jaren hebben opgemeten.
Bij woningcorporaties is de stijging in veel gevallen nog extremer.
Voorheen was er een sociaal beleid waarbij de huurprijs werd vastgesteld
op 70% van het wettelijk maximum. Nu vragen ze in populaire buurten
gewoon het volle pond. Een woning met voorheen een maximale huurprijs
van 300 euro werd in 2002 nog verhuurd voor 210 euro (70%). Nu gaat
dezelfde woning voor de nieuwe maximale huurprijs van 410 euro in de
aanbieding. Dat is een verdubbeling van de huurprijs in drie jaar tijd!!
Het plan van minister Dekker krijgt steun uit onverwachte hoek:
de
Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties. Deze overkoepeling van de
ooit sociale woningbouwverenigingen ruikt geld. De huren mogen van hen
sterk omhoog en de huurder moet bloeden.
Vooral huurders in populaire buurten moeten het ontgelden. Die wonen immers veel 'te goedkoop'. Voor de huurders met lagere inkomens is de huursubsidie toereikend, aldus de corporaties.
Zomaar een greep uit het schaarse woningaanbod van de afgelopen weken: Pieter Langendijkstraat 18-2, een 2 kamerwoning in de Kinkerbuurt (Oud West) van amper 50 vierkante meter.
Vraagprijs: 420 euro. Pardon? Dat zijn 925 oudhollandse guldens per maand. Voor een oude, gehorige 2-kamerwoning in een normale Amsterdamse wijk? De maximaal toegestane huurprijs volgens het huidige puntenstelsel, aldus verhuurder De Dageraad.
En wat dacht u van 416 euro voor een tweekamerwoning van 42 vierkante
meter op de Tweede Jan van der Heijdenstraat 42-2, verhuurder Ymere.
Of
Lutmastraat 10a, twee kamers voor 439 euro, of 456 euro op Da Costakade
83-1, of 524 euro voor Bos en Lommerplantsoen 52, of 537 euro voor 42
vierkante meter op drie hoog aan de Binnenkadijk.
Voorbeelde te over elke week in de woningnetkrant en op
www.woningnet.nl.
Nu willen de corporaties dat de huren nog verder stijgen. Ze steunen zelfs het plan om de huren zó hoog op te drijven dat mensen die ergens al jaren wonen van ellende moeten verhuizen. Is dat wat corporaties verstaan onder een sociaal verhuurbeleid?
Mocht u van een woningcorporatie huren: bel ze op, en spreek schande van hun steun voor de plannen van minister Dekker. Laat de corporaties het lef hebben om zich tegen de plannen uit te spreken en tonen dat ze nog echt een sociaal gezicht hebben!
Bel uw verhuurder of anders de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties, telefoon 020 3460 360 of mail naar email@afwc.nl