'Sloop huizen voor meer leefbaarheid in wijken'
Uit de Volkskrant van maandag 20/9/2004.
Van onze verslaggever
Den Haag
In 56 wijken van de vier grote steden en 26 middelgrote gemeenten gaan in totaal 95 duizend huizen tegen de vlakte. Daarvoor in de plaats moeten ongeveer 115 duizend duurdere huur- en koopwoningen worden gebouwd.
Dat blijkt uit een inventarisatie die minister Dekker van VROM heeft uitgevoerd. Ze heeft hierover een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. In de betreffende wijken wonen ruim een miljoen mensen in bijna 540 duizend voornamelijk kleine en goedkope huurwoningen. Door de eenzijdige bevolkingsopbouw, met een hoog percentage kansarmen, staat de leefbaarheid in de wijken onder druk, aldus de minister.
[Juist de kleine huishoudens, waaronder veel alleenstaanden, zijn vaak
aangewezen op deze huizen, vooral als ze weinig geld hebben. Armoede is
vaak het probleem bij veel alleenstaanden en eenoudergezinnen, meer dan
bij gezinnen, statistisch gesproken. Het is weer het bekende verhaal:
Sloop deels in huizen, bouw dure huizen voor vooral gezinnen, die zijn
'kansrijk' en ziedaar: Met de 'kansarme' gaat het plotseling ook stukken
beter...
Hij/zij vindt plotseling betaald werk, maakt carriere enz.
Geloven ze dit bij VROM zelf? Dachtutnie. Mensen met weinig geld moeten
gewoon uit beeld verdwijnen; zij 'mogen' slavenarbeid verrichten, eufemistisch genoemd: Werken met behoud van uitkering.]
Dekker heeft inmiddels in 23 wijken afspraken gemaakt met de gemeente en woningcorporaties. Zij komen in aanmerking voor rijkssubsidie. In de resterende 33 wijken wil Dekker nog dit jaar overeenkomsten sluiten.
[Op zondag 10/10/04 was in het programma Buitenhof op de tv een discussie te zien tussen minister Dekker en de Amsterdamse wethouder van volkshuisvesting Stadig. Hij ziet de sloopplannen van Dekker niet zitten, want hij weet niet waar hij dan de mensen van de te slopen huizen moet herhuisvesten. Maar Dekker meent, dat als er eerst maar dure huurwoningen bijkomen, de mensen daar wel naar toe doorstromen en dat dan de oudere huizen wel plat kunnen. Dat zou kunnen, als iedereen goede betaalde banen had, maar dat is nu juist niet zo. Als dit soort plannen werkelijk wordt uitgevoerd, eindigt het ermee dat wonen alleen is weggelegd voor de middenklasse en de hogere inkomensklassen. Kortom: Net als in de Verenigde Staten, ons 'lichtend' voorbeeld op alle gebied, als je sommigen in dit kabinet mag geloven.]
Lukt dat niet, dan komen zij mogelijk niet langer in aanmerking voor financiële steun. In totaal steekt het departement 1,4 miljard euro in de verouderde stadswijken. Het meeste geld komt echter van de woningcorporaties en de gemeenten.
[De gemeente Leeuwarden is straatarm en wellicht is dat ook maar het beste... In dit geval lijkt het ook maar het beste als de plaatselijke corporaties ook op hun geld blijven zitten. Dat voorkomt wellicht al te ambitieus gesloop in de stad...]
Bewoners die door de sloop en nieuwbouw tijdelijk hun huis uit moeten, krijgen een verhuiskostenvergoeding van minimaal 5000 euro. In de meeste gevallen kunnen zij uiteindelijk terugkeren in de wijk.
[Eerdere ervaring leert dat dat laatste meestal niet het geval is: De armeren gaan eruit en er komen andere, rijkere bewoners voor terug. Maar de rijkere bewoners raken op, mede door het kabinetsbeleid...]
Tot de probleemwijken behoren onder meer Amsterdam-Zuidoost en Noord, Transvaal en Laakkwartier in Den Haag, Dordrecht-West, Lewenborg in Groningen, de binnenstad van Helmond, Hoogvliet en Crooswijk-Noord in Rotterdam, Nieuwland/Groenoord in Schiedam en Zuilen/Ondiep in Utrecht.
[Of Leeuwarden, die ook hoort bij de 26 middelgrote gemeenten, inmiddels ook vergaande sloopafspraken heeft gemaakt, is onbekend. Veelal worden dat soort afspraken in stilte gemaakt. Leeuwarden heeft op dat punt overigens geen enkele moraal of echt eigen beleid: Als er ergens een potje met geld staat, gaat Leeuwarden er achteraan; het 'beleid' verzint men er ad hoc later zelf wel bij. Wat dat betreft is deze gemeente soms niet meer dan een bijkantoor van Den Haag. Maar die leefbaarheid dan? Is dat dan niet belangrijk? Al diverse malen is aangetoond dat het inzetten van 'stenen' maatregelen tegen leefbaarheidsproblemen niet echt helpt: Daartegen helpen alleen sociale maatregelen, zoals een goed en strak buurtbeheer, mensen aan meer inkomsten helpen door betaald werk, goed onderwijs ed.]
Woningcorporaties moeten volgens de minister meer investeren in verbetering, sloop, herbouw en leefbaarheid in de wijken. Ze wil dat er ook meer winkels, pleinen, straten en groenvoorzieningen worden opgeknapt en er moeten meer jongeren- en speelvoorzieningen, huismeesters en maatschappelijke opvang komen in de wijken.
[Op het opknappen van winkels, pleinen, straten en groenvoorzieningen is niets tegen. Alleen: Vaak zie je pas actie als er een nieuwbouwwijk wordt neergezet op de plaats van de gesloopte huizen. Kijk bv. naar het winkelcentrum onder de flat in de Fruitstraat: Dat had men moeten opknappen en nieuw leven moeten inblazen, in plaats van het incl. de flat, te slopen. Waar is bv. een buurtsuper in de wijk Achter de Hoven? Nergens dus. Speelvoorzieningen? In plaats van in die wijk de speelvoorziening achter de flat aan de Fruitstraat op te knappen, wordt straks ook dat stukje grond bebouwd... Jongerenwerk? Jongerenvoorzieningen? In Leeuwarden zijn ook op dat punt weer bezuinigingen op komst... Kortom: Mooi verhaal Dekker; kom maar met geld over de brug...]