Leeuwarden is bezig zijn reputatie als studentenstad waar je makkelijk een kamer kunt vinden, kwijt te raken. Onder de kop 'De herberg is vol' wijdt het blad 'WoonWijzer' waarin vrijkomende woningen van de gezamenlijke woningcorporaties te huur worden aangeboden, een artikel aan dit nieuwe verschijnsel voor Leeuwarden. Hieronder volgen delen van dat artikel uit het blad 'Woonwijzer' nr. 17 van 17 augustus 2000:


Groot aantal studenten vindt geen onderdak

DE HERBERG IS VOL!

De nieuwe lichting studenten is massaal op zoek naar woonruimte in Leeuwarden. Gemakkelijk is dat niet, want de belangstelling is overweldigend. "Leeuwarden heeft de afgelopen jaren de naam opgebouwd dat het een makkelijke plek is om woonruimte te vinden. Maar dat is niet meer zo", vertelt coördinatrice verhuur L. Koning van woningcorporatie Nieuw Wonen Friesland.

Er wordt deze zomer veel gereageerd op de aanbiedingen van woonruimte in de Woonwijzer. De goedkopere huisjes, appartementen en flats - waar normaliter maar mondjesmaat op gereageerd wordt - mogen zich in een grote belangstelling verheugen. "Er wordt heel veel ingeschreven op bijvoorbeeld appartementen in de binnenstad, maar ook kleine huisjes in Schil-Oost, in de Saskiabuurt en huisjes en flats in het Valeriuskwartier", zegt Koning. "Een flatje in Heechterp krijgt op het moment wel 30 reacties van belangstellenden. Een tijdje geleden was dat absoluut ondenkbaar."
[Ik heb hier de indruk dat hier niet alleen de vraag door studenten mee wordt bedoeld, maar dat het gaat om de totale vraag, die afgemeten kan worden aan het aantal ingestuurde 'woonbonnen' op een vrijkomende woning in 'WoonWijzer'. Hieruit blijkt nog eens dat ook 'kleine huisjes' en 'flatjes' nog steeds een functie hebben op de woningmarkt. Dat wordt in het kader van de megalomane sloopplannen van de gemeente wel eens vergeten of weggepoetst, maar de realiteit blijkt dus ook nu weer anders.]

Noodkreet
Je kunt dan ook gerust zeggen dat de goedkopere woonruimte - geschikt voor studenten - in Leeuwarden 'uitverkocht' is. Veel studenten zijn verbaasd over de problemen bij het vinden van onderdak en grijpen naar de telefoon om een smeekbede bij de corporatie te houden. Zo'n noodkreet is begrijpelijk, maar heeft weinig zin. De Woonwijzer toont immers het complete aanbod.
[Dit is onwaar: Vanuit het verleden zijn gevallen bekend waarin mensen buiten alles om een woningtoewijzing kregen en de toegewezen woning nooit in dit blad te huur was aangeboden. Dit ging dan ook niet om woningen die op basis van een urgentie werden toegewezen, want die worden achteraf na toewijzing wel gemeld bij de toewijzingslijst. Daar staat dan een sterretje bij vermeld.]
Tips heeft Koning echter wel voor studenten die ten einde raad bij haar aankloppen.
"Als je via de corporaties niet aan woonruimte kunt komen, moet je terugvallen op de particuliere kamermarkt. Plaats een advertentie in de krant, of op het prikbord van een school", geeft ze als advies.
[Over die particuliere kamermarkt hoef ik echter geen lang betoog te houden: All-in huren, te hoge huren, slecht onderhoud, krottige kamers, kortom: De absolute onderkant van de woningmarkt, daar beland je dan.
Particuliere kamerverhuur is iets waar we nooit enthousiast over zijn geweest, vanaf de oprichting van het P.E.L. in 1978 al niet. Het beste wat in het verleden ooit is gebeurd is, dat indertijd de z.g. HAT-eenheden, waaronder de verbouwde Prins Frederikkazerne (oplevering in 1982) de particuliere verhuurders aardig 'van de markt' hadden gedrukt. Het is dan ook onbegrijpelijk dat nu datzelfde Nieuw Wonen Friesland in Lekkumerend een groot aantal splitlevel-woningen wil slopen, woningen die door hun indeling erg geschikt zijn voor verhuur aan studenten. Op die manier neemt de druk op de particuliere kamermarkt verder toe.
Er geldt tevens: Waar vraag is volgt aanbod, zodat er meer goedkopere koophuisjes zullen worden onttrokken aan dat 'marktsegment' en worden omgezet in kamerpanden. Wat dat kan betekenen voor een buurt hoeft maar naar de Vegelinbuurt te kijken: De verhuurders verwaarlozen totaal hun onderhoud en sleuren de hele buurt mee 'de diepte' in.
Ook dit is een reden waarom wij liever zien dat kamerverhuur plaats vindt op een behoorlijke en ordelijke wijze door de woningcorporaties. Vooral als gekeken wordt naar de speciaal voor studenten verbouwde complexen - vaak v.m. schoolgebouwen ed. - dan valt het op dat kamerverhuur kennelijk wel goed kan verlopen tot voordeel van de kamerbewoner plus omwonenden. Dat heeft alles te maken met beheer en nog eens beheer, zoals: Huismeester heeft aantal uren per week voor een complex; schoonmaken collectieve ruimten is geregeld, wat kapot is wordt gemaakt ed.]

Studenten moeten zich ook niet uitschrijven als ze deze zomer in eerste instantie geen onderdak vinden. "De vraag naar woningen kent een golfbeweging. We zitten nu in een grote piek, maar die daalt wel weer. In september of oktober staan de kansen er weer heel anders voor."
[M.b.t. het advies je niet te laten uitschrijven als woningzoekende: Voor het eerst een goede tip. Kamerbewoners die voor een corporatiewoning staan ingeschreven worden nl. beschouwd als 'starters' in het woonruimteverdelingssysteem.
Het hoofdcriterium om te bepalen welke ingeschreven 'starter' een woning krijgt toegewezen is nl. gewoon de wachttijd. Die bouw je op door ingeschreven te blijven. Ik heb zelf wel de indruk dat studenten als ze eenmaal op een particuliere kamer zitten, daar wat blijven 'hangen' of hoogstens via het informele circuit en wat ritselwerk op een betere particuliere kamer terecht komen.
Sterker nog: Sommige kamerhuurders hebben nog nooit gehoord van de mogelijkheid om zich bij de corporaties in te schrijven...
Er waren echter al omstreeks 1980 grote posters in omloop met de tekst: "Achttien jaar, laat je inschrijven'. Dat was toen een actie van een van de voorlopers (L.O.B.H.) van de Nederlandse Woonbond die hiermee woningcorporaties en gemeenten ook het argument uit handen wilde slaan dat er weinig vraag zou zijn naar jongerenhuisvesting. Omdat ik niet geloof dat de woningcorporaties op dit gebied zelf geneigd zijn iets aan voorlichting te doen op dit punt, is dit wellicht iets voor het PEL zelf om weer eens op te pakken.
Of 'de kansen' er in september of oktober a.s. er weer 'heel anders voorstaan' zoals wordt gesteld, is nog maar de vraag, tenzij Koning de particuliere kamermarkt ziet als een spons die mooi de tekorten qua woonruimte aan goedkopere woningen onzichtbaar maakt...]

Gemakkelijk en vertrouwd
Dat de woningmarkt voor studenten dit jaar krapper is dan vorig jaar, is duidelijk, zegt L. Koning. Hoe dat precies kan, weet zij niet. Er speelt een groot aantal factoren mee. Wel is duidelijk dat de opleidingen meer inschrijvingen hebben.
[Dat is dan geheel in strijd met de gemeentelijke verhalen in de zin van: Het aantal studenten neemt af in Leeuwarden; aan jongerenhuisvesting hoeft niks gedaan geworden ed.]
Wellicht is het ook zo dat het kameraanbod kleiner is geworden, of dat de jeugd eerder kiest voor een huurwoning van de corporaties. Huren via de woningcorporatie is dan ook gemakkelijk, duidelijk en vertrouwd, vindt Koning. "Huurprijzen staan vast, huursubsidie wordt geregeld, je hoeft geen sleutelgeld te betalen, het onderhoud is verzekerd en je hebt een duidelijke opzegtermijn", somt zij op.
[Naast de reclamekreten van Lydia Koning is het zo, dat voor een kamer in zijn algemeenheid geen huursubsidie wordt gegeven, enkele uitzonderingen daargelaten, nl. indien in het verleden een pand bij oplevering als specifiek pand met onzelfstandige woonruimte was aangemeld bij het ministerie VROM en mits alle kamers voorzien waren van een eigen huisnummer. Dat waren o.a. Tjallinghastate (woongroepenpand) en de Prins Frederikkazerne. Bij flats die eerst als zelfstandige woonruimte werden verhuurd en later door de corporatie per kamer, geldt dat niet en bij een particuliere kamer ook niet.
M.b.t. 'sleutelgeld': Dat is bij wet verboden om te vragen, ook bij een particuliere kamer. Uit onze enquête onder kamerbewoners van voorjaar 1997 hierover het echter het volgende:
"Sleutelgeld is volgens de wet verboden. Het relatief hoge aantal mensen dat opgeeft aan een corporatie sleutelgeld te hebben betaald, is vreemd. De indruk bestaat, dat borg of "administratiekosten" in sommige gevallen verward zijn met "sleutelgeld". Mocht het echter zo zijn dat tegenover het betaalde geld geen tegenprestatie staat in de vorm van een levering of dienst, behoudens dan het overhandigen van de sleutel, dan vatten wij dit op als sleutelgeld onder een valse benaming." Einde citaat.]

Al die argumenten nemen echter niet weg dat de kranten op zaterdag vol staan met advertenties waarin een student vraagt naar een kamer in Leeuwarden. Wie nog de zekerheid wil hebben voor de eerste lesdag onder dak te zijn, moet natuurlijk ook wel. De woningcorporaties kunnen niet aan de vraag voldoen en wie niet bij familie of vrienden wil intrekken, gaat 'op kamers'.
[Hierna volgt nog een heel verhaal over een studente 'die zich heeft verkeken op het woningaanbod in de Friese hoofdstad' en had gehoord dat 'een kamer vinden in Leeuwarden een makkie was'. Die belandt dus nu op een particuliere kamer als dat dan tenminste nog lukt op korte termijn. Ik heb dat verhaal hier verder weggelaten.]
Einde van deel van artikel uit blad Woonwijzer. Commentaar tussen [].


Tenslotte:
De voornaamste conclusie staat al in Woonwijzer in 1 zinnetje: "De woningcorporaties kunnen niet aan de vraag voldoen". Ook daarom is de voorgenomen massale sloop van m.n. de splitlevel-flats een bijzonder slecht idee waar een kamerzoekende student de komende jaren alleen maar nadeel van zal ondervinden, terwijl Leeuwarden zijn positie als studentenstad waar je redelijk snel woonruimte kunt krijgen, zal verliezen.

secretariaat Ver. PEL