Eerste stappen 'sociale zuivering' gezet door wijkpanel Schil-Oost:
'Verpaupering rond het Vliet op tijd keren'
Uit de Leeuwarder Courant van vrijdag 30/8/2002 plus tekst pamflet 'Werkgroep Vlietvaardig' eind augustus 2002.
Naast de sloop in de Vrijheidswijk en de Vegelinbuurt moet niet vergeten worden dat de voorbereidingen voor verdere sloop half in het geniep gewoon doorgaan:
Omstreeks 2005 begint de tweede fase van de Stedelijke
Vernieuwing en de sloopaanval zal dan worden gericht op de goedkopere
oudere wijken rond de binnenstad. Het gaat dan om 'Schil Oost', waarin
met name de wijken Molenpad, Welgelegen, Zeeheldenbuurt en Indische Buurt liggen, met overwegend goedkopere koophuizen en in Welgelegen ook
veel indertijd opgeknapte kleine huurwoningen, die erg gewild zijn bij kleine startende huishoudens.
De sloopvoorbereidingen worden uiteraard door de gemeente getroffen maar
ook door de z.g. Wijkpanels, in dit geval het Wijkpanel voor Schil-Oost.
Deze Wijkpanels waarin door de gemeente benoemde buurtbewoners zitten,
pretenderen de buurt te vertegenwoordigen, maar zij werden niet door de
buurt gekozen en spelen vaak de rol van collaborateur voor de
gemeentelijke sloopbelangen. Kortom: 'Nuttige idioten'.
Maar ze gaan geraffineerd te werk. Allereerst gaat het erom de wijken
wijs te maken dat er van alles niet deugt en dat 'de buurt achteruit
gaat'. Vervolgens gaat het erom bepaalde bevolkingsgroepen als zondebok aan te wijzen en als laatste stap worden hun huizen gesloopt.
Uiteraard 'voedt' de gemeente dit spel door veel 'Wijkmonitoring', onderzoeken met veel cijfers over hoeveel er wonen van 'welk soort' per wijk, zoals:
Hoeveel allochtonen, hoeveel alleenstaanden, hoeveel
gezinnen met kinderen, hoeveel werklozen enz. Iedereen die niet behoort
tot het gezin, liefst met kinderen, is 'een vervalindicator' en staat voor 'verpaupering', 'sociale achteruitgang' enz.
Natuurlijk weet de gemeente uit diverse onderzoeken van deskundigen ook
wel, dat 'stenen maatregelen' niet helpen tegen verpaupering en dat niet
het behoren tot 'een groep', al dan niet kunstmatig geschapen in
rapporten verpaupering betekent, maar dat verpaupering gewoon tussen de
oren zit en zich uit door individueel gedrag van mensen. Economisch zwak
is niet per definitie hetzelfde als sociaal zwak! Maar richting 'de
buurt' en de Wijkpanels doet zo'n verhaal het altijd geweldig: Per slot
heb je als gemeente je eigen 'nuttige idioten' zelf uitgezocht...
In het geval van 'Schil-Oost' gaat het de gemeente m.i. in de eerste plaats om de grond:
Hoe dichter de grond ligt bij de oude binnenstad,
hoe interessanter het wordt om deze grond in handen te krijgen en door
te spelen naar de projectontwikkelaars.
Dat daarvoor de 'armoezaaiers' moeten oprotten, is mooi meegenomen, want rijken geven meer belastingopbrengst dan armen.
De meest recente stappen om de voorbereidingen te treffen voor een
flinke sloopoperatie in Schil-Oost startten eind augustus als volgt:
Een schimmige 'groep', in werkelijkheid een aantal figuren vanuit het Wijkpanel, verspreidde het volgende pamflet in deze wijken:
Vlietvaardig
We wonen allemaal in deze sfeervolle, oude stadswijk, vlakbij het centrum. Met gezellige mensen en veel winkels en andere zaken dichtbij.
Maar... een oude wijk heeft onderhoud nodig! De gemeente heeft onze wijk
pas in 2005 op het programma staan. Dat duurt te lang! Een werkgroep van
bewoners (Vlietvaardig) probeert of er eerder iets gedaan kan worden.
We willen tenslotte over een paar jaar nog net zo lekker wonen als nu.
DE WERKGROEP VLIETVAARDIG ZET ZICH IN VOOR DE LEEFBAARHEID VAN DE INDISCHE BUURT, WELGELEGEN, ZEEHELDENBUURT EN MOLENPAD.
Een prettige woonomgeving ontstaat bijvoorbeeld door: elkaar groeten,
voorzieningen voor ouderen, speelruimte voor kinderen, het gezellig
houden in de wijk.
Eerst probeert de werkgroep Vlietvaardig aandacht voor onze wijk te
krijgen van de gemeente, woningbouwverenigingen en andere instanties. We
doen dit op een miniconferentie op 29 augustus.
Als er mogelijkheden zijn voor wijkvernieuwing willen we graag uw ideeën meenemen.
WE HOUDEN U OP DE HOOGTE! OP DE WIJKCONFERENTIE IN HET NAJAAR HOORT U MEER. U KRIJGT DAARVOOR EEN UITNODIGING IN DE BUS.
Er vallen een paar dingen op: "De gemeente heeft onze wijk pas in 2005
op het programma staan. Dat duurt te lang!" heet het.
Bedoeld wordt: De
slooptrein komt pas in 2005, we willen eerder slopen. Uiteraard zullen
de leden van deze werkgroep over een paar jaar "nog net zo lekker wonen
als nu" omdat hun woningen ongetwijfeld niet plat gaan.
Enig speurwerk leerde, dat deze schimmige 'Werkgroep Vlietvaardig' die
in het pamflet anoniem blijft en opereert zonder adres of telefoonnummer
gewoon bestaat uit een deel van de personen die ook in het Wijkpanel
zitten...
Kortom: De beproefde taktiek: Richt een 'mantelorganisatie' op en het lijkt alsof je onafhankelijk bent.
Het is duidelijk dat de eerste suggesties gedaan worden dat er iets mis
zou zijn: Men kan niet wachten tot 2005, maar men wil nu 'aktie'. Dan
moet er wel wat aan de hand zijn, denkt de argeloze lezer.
Het is ook duidelijk welke kant het op moet: Meer voorzieningen voor
ouderen en meer gezinnen met kinderen, want waarom anders dat
'speelruimte voor kinderen'. Nu is die speelruimte er wel in elke wijk,
want dat is al eens eerder aangelegd bij een eerdere opknapbeurt, die
toen gepaard ging met sloop van een beperkt aantal woningen. Deze
speelruimte wordt nauwelijks benut, omdat er niet zoveel kinderen in de wijken wonen. Helemaal fout natuurlijk: Kleine huishoudens eruit en
gezinnen met kinderen erin; zo ziet zo'n Wijkpanel het het liefst.
Ik zou zeggen: Geef het goede voorbeeld maar en zet een stel kinderen op de
wereld, wat let jullie?!
Men gooide wel in deze wijken een pamflet in de bus, maar er was niet
achter te komen waar dan wel die 'miniconferentie' gehouden zou worden.
Dat was vreemd, want anderzijds werd toch gesteld: "Als er mogelijkheden
zijn voor wijkvernieuwing willen we graag uw ideeën meenemen."
Kennelijk werden die ideeën vanuit de wijken toch niet zo op prijs
gesteld en ging men liever in beslotenheid zonder pottekijkers om de
tafel zitten met de gemeente, woningbouwverenigingen en andere
instanties. Een van de instanties die uiteraard weer zit te 'begeleiden'
is de HWL (Welzijnsinstelling) in de persoon van Siebe de Vries. Deze
bezit een riante woning aan de Emmakade in het 'beschermde
stadsgezicht', dus hij hoeft niet bang te zijn dat zijn huis onder zijn gat wordt weggesloopt...
Deze De Vries is sinds jaar en dag een fervente
'gezinsideoloog' en hij zal ongetwijfeld net zo lang zitten te stoken, te wroeten en te manipuleren totdat er veel huizen plat gaan die volgens de huidige normen te klein zijn voor gezinnen, maar groot genoeg voor een of twee personen...
Ik zou wensen dat meer mensen hetzelfde gaan zeggen als indertijd
Boonstra uit de Minnemastraat zei tegen wethouder Appie Timmermans: "Als je aan m'n huis komt, kom je aan mij!"
Het pamflet heeft het ook nog over de wijkconferentie 'in het najaar' maar voorzover ik gehoord heb, kwam daar niet veel bijzonders uit.
De Leeuwarder Courant slaagde er gelukkig wel in te ontdekken waar en hoe laat die 'miniconferentie' op 29 augustus werd gehouden. Op vrijdag 30/8/2002 berichtte de Leeuwarder Courant daarover het volgende:
LEEUWARDEN - Bewoners rond het Vliet willen op korte termijn maatregelen
om te voorkomen dat deze omgeving eenzelfde lot wacht als de sloopwijken
Achter de Hoven-Vegelin en delen van de Vrijheidswijk.
De wijk komt vanaf 2005 in aanmerking voor gemeentehulp, maar het
wijkpanel vindt dat zo lang niet gewacht mag worden. Nu valt met
relatief eenvoudige maatregelen nog veel te bereiken, betoogde de
bewonersvertegenwoordiging gistermiddag in de Koepelkerk tijdens een 'miniconferentie'.
[Dus 's middags: Daar blijkt ook al uit dat de conferentie niet voor
bewoners maar voor de 'insiders' was bedoeld: Het zal wellicht
verwondering wekken, maar veel bewoners moeten door de week overdag
gewoon naar hun werk...]
De bewoners zijn bang pas royaal na 2005 aan de beurt te komen voor
financiële steun, nu de gemeente met forse tekorten kampt bij de sloop
en de vernieuwing van Achter de Hoven-Vegelin. Wethouder Roel Sluiter
van volkshuisvesting bevestigt dat oplossing van deze problemen tot
vertraging elders in de stad kan leiden.
[Allereerst zijn het niet 'de bewoners' noch hun vertegenwoordigers die
op 29 augustus jl. aan het woord waren. De bewoners werd in het pamflet
niet verteld waar en hoe laat de 'minimconferentie' begon en daarnaar
informeren kon ook niet, want in het pamflet stond geen adres of
telefoonnummer, wat m.i. opzettelijk zo was gedaan.
Wat betreft
wethouder Sluiter: Ook als er geen tekorten zouden zijn bij de
sloopplannen in de Vegelinbuurt, dan ontstaan ze t.z.t. wel bij
sloopplannen in Schil-Oost:
De meeste woningen zijn particulier bezit
en de gemeente zal deze huizen allemaal moeten aankopen hetzij langs
'minnelijke weg', hetzij door onteigening. Een gewone aankoop zal het
niet zijn, maar de regels van de Onteigeningswet zullen gelden, wat
het voor de gemeente een stuk duurder maakt; daar zijn ze in de
Vegelinwijk ook aardig mee op de koffie gekomen...
Het moet helaas
gezegd worden, maar in de Vegelinbuurt woonden ook diversen wiens
hersens zo door drank of drugs waren aangetast dat ze hun huisje veel
te goedkoop aan de gemeente verkochten. Maar ook daar is de gemeente
nu op 'de harde kern' gestuit van mensen met hun kop erbij, die het op
onteigening laten aankomen, wat jaren kan duren...
De Schil-Oost
bewoners zijn voor het leeuwendeel mensen 'uit de arbeidersklasse' met
veelal banen en baantjes tussen minimumloon en modaal en meestal niet
verslingerd aan drank en drugs, tenminste niet op een problematische
wijze, anders was dat wel in de stad bekend geweest.
M.a.w.: De
buurten hebben niet een slechte naam als 'probleemwijken' en ik hoop
t.z.t. op een wat taaier verzet tegen sloopplannen dan in de
Vegelinbuurt:
De Bewonerswerkgroep begon daar heel goed door een eigen
plan te lanceren, maar toen dat de grond in werd geboord door de
gemeente, ging men m.i. teveel mee in de sloopplannen van de gemeente en
het gevaar dreigt dan altijd dat je een soort 'burgemeester in
oorlogstijd' wordt die maar blijft zitten 'om erger te voorkomen'.]
In opdracht van het wijkpanel heeft de Koöperatieve Architekten
Werkplaats (KAW) uit Groningen zich gebogen over de situatie in het
Molenpad, Welgelegen, de Indische Buurt en de Zeeheldenbuurt.
"Met een
kleinschalige aanpak kunnen we al een heel eind komen", concludeerde
Kirstin Meringa.
De suggesties van KAW omvatten een scala aan maatregelen: samenvoeging
van huizen om grotere gezinswoningen te krijgen, woningsloop om meer
parkeerruimte en speelgelegenheid te scheppen, meer groen en het kappen
van de bosschages rond het Vijverpark om dit groene gebied
toegankelijker te maken. Per buurt verschillen de maatregelen.
KAW
noemde geen aantallen of straten waar gesloopt zou kunnen worden.
[Dus: Woningeigenaren van 2 naast elkaar gelegen woningen zouden maar
moeten oprotten opdat hun huizen samengevoegd kunnen worden en anderen
hier in kunnen.
Waarom: Omdat zij moeten wijken voor gezinnen. Dit is nu
'sociale zuivering'...
Uiteraard noemt de KAW geen straten of aantallen
woningen die in hun optiek maar plat moeten:
Dat zou teveel onrust
geven. Bij deze zal ik een handje helpen en aangeven waar ze volgens mij
willen hakken en slopen:
a. De hele Zeeheldenbuurt: De grond hier ligt zowat tegen de stadsgracht
aan van de oude binnenstad. Zeer interessante grond dus... Begin
augustus jl. had de Leeuwarder Courant het sloopvuurtje hier al proberen
op te stoken:
Zie "Leeuwarder Courant probeert sloopvuurtje op te stoken
in Zeeheldenbuurt..."
Deze buurt is een echte volksbuurt; in
feite net zoiets als de Wielenpolle:
Als het slag mensen je ligt is het
een prachtig buurtje, als de mensen je niet liggen, heb je er geen
leven. Dat is geen probleem:
Laat iedereen ook qua sfeer de buurt
uitzoeken om te wonen die hem/haar bevalt. Maar ongetwijfeld bevalt de
Zeeheldenbuurt de beleidsmakers al jaren niet, omdat hun soort mensen er
niet woont, maar mensen met weinig geld.
b. Gedeelte van Welgelegen: Volgens mijn informatie had de KAW in dat
gebied al nieuwbouwwoningen ingetekend...
Ik verwacht sloop m.n. ten oosten van de Rembrandtstraat tot aan de
rondweg.
Ik verwacht dat ook langs dat stuk van de rondweg iets
"upgradings" komt. Jaren terug al zijn de maximale bebouwingshoogten die
volgens het bestemmingsplan ter plaatse zijn toegestaan, flink
verhoogd...
Regeren is vooruitzien nietwaar?
c. Indische buurt: Wat lastiger te voorspellen, of het moet zijn dat de woningcorporatie daar haar bezit in Sumatrastraat, Borneostraat en Celebesstraat geheel of deels wil slopen. Een deel van hun huizen is indertijd nl. gerenoveerd, maar een ander deel kreeg alleen een 'groot-onderhoudsbeurt'. Wat er gebeurt met de koophuisjes in dat gebied? Onzeker.
d. Molenpad: Ik verwacht dat het oostelijk gedeelte plat gaat tussen
Cornelis Frederikstraat en Molenpad:
De Van der Kooijstraat, de Pieter
Swartstraat en de Jacob van Aakenstraat. Het zou ook kunnen dat daarbij
nog plat gaat: De Johan Semsstraat en de Menno van Coehoornstraat en op
het oostelijk deel van de Cornelis Frederikstraat zo pakweg vanaf de
Bisschopstraat ben ik ook niet gerust.
Dus ruwweg: Alles of bijna alles
ten oosten van de Bisschopstraat. Ook een aantal huisjes aan de
noordzijde van Molenpad zijn m.i. niet onbedreigd.
Het beschermd
stadsgezicht "Het Nieuwe Kanaal gebied" strekt zich volgens een
Raadsstuk voor de Raadsvergadering van 21/10/2002 uit t.m. de noordwand
van de Wijbrand de Geeststraat met daarin o.a. het monument "Gabbema
Gasthuis", dus daar zou je geen sloop mogen verwachten, hoewel dat ook
niet alles zegt:
De hele binnenstad is beschermd stadsgezicht en toch
bouwt en sloopt men er lustig op los: Ik noem de nieuwbouw (de koepel)
van de Friesland Bank.
Simpel gezegd: Voor de macht van de
kapitaalbezitters moet alles wijken...
Op de hoek van de Wijbrand de
Geeststraat tussen Oostergrachtswal en de Van Cronenburchstraat gaat een
v.m. kantoorboekhandel en een garage plat, om plaats te maken voor
peperdure appartementen van ongeveer 1 miljoen gulden per stuk en
eengezinswoningen van 3 en 4 lagen hoog, net zoiets als in de
Bollemansteeg; ook peperduur. Gelukkig gaan hiervoor geen woningen tegen
de vlakte, maar de grondhonger van de projectontwikkelaar is niet snel
verzadigd en de 'ambities' van de gemeente, die hun zicht op de
realiteit vertroebelen zijn ook niet gauw bevredigd...]
KAW en het wijkpanel onderstrepen dat het huidige karakter van de wijk
('levendig, goed bijelkaar passende huizen, gevarieerde bevolking') zo
veel mogelijk gehandhaafd moet blijven. Jonge gezinnen en ouderen, die
nu de wijk verlaten, moeten juist blijven om een diverse
bevolkingssamenstelling te garanderen.
[Jonge gezinnen? M.i. wonen die al jaren niet meer in deze wijken in
grote aantallen. So what? Het gaat er om dat bewoners, wie dat dan ook
mogen zijn, er naar tevredenheid wonen.
Er zijn demografisch gesproken
gewoon veel minder jonge gezinnen dan bv. vlak na de Tweede
wereldoorlog, dat is de realiteit en naar die realiteit moet men zich
richten. En ouderen? Een woning kan aangepast worden en Dienstencentrum
Het Vliet is niet ver weg. Naar behoefte zou men dat wellicht kunnen
uitbreiden met meer diensten en dank zij maaltijdservoce en
kabelalarmering kan men langer in zijn eigen huis blijven wonen dan
vroeger.]
In delen van de wijk veroorzaakt een concentratie van studenten
overlast, elders zijn het asociale bewoners die hinder geven.
[Weinig gelezen over overlast van studenten: M.i. lopen de door de
woningcorporaties verbouwde panden waarin studentenhuisvesting werd
gemaakt, goed, zonder noemenswaardige overlast. Het zal een enkel
verkrot huisje zijn van waaruit overlast kan komen en enige
dealerpanden. Een goed sociaal beheer is m.i. voor Schil-Oost van meer
waarde dan veel gehak en gesloop.]
Corporaties, die circa de helft van alle huizen in deze omgeving
bezitten, moeten volgens de wijk een belangrijke rol spelen bij de
verbeteringsplannen.
[Volgens de wijk? De wijk werd niks gevraagd... Volgens een groepje door
B en W benoemde personen moeten corporaties een belangrijke rol spelen,
had hier moeten staan. Mag ik bedanken? Als men ziet wat Patrimonium
flikt in de Vegelinbuurt als beheerder van door de gemeente opgekochte
huisjes: Ze handhaven doodleuk de woekerhuren die de huisjesmelkers daar
vroegen aan de huurders...]
Wijkpanellid Lieuwe de Jong trok een vergelijking met de Transvaalwijk
en de Hollanderwijk, waar ooit dankzij bewonersacties de teloorgang is
gekeerd. Beide wijken zijn nu populair bij woningzoekenden. Nu geen
drastische maatregelen nodig zijn, waarbij gemeentebemoeienis
onvermijdelijk is, vindt wethouder Sluiter dat het initiatief voor
verdere plannen bij de direct betrokkenen moet liggen.
[Hij bedoelt: Klooi maar wat verder tot 2005 als de slooptrein komt...
Eerder hebben we toch geen geld. Ga vooral door, dan pikken wij als
gemeente tegen die tijd de sloopkrenten uit de pap van jullie plannen en
gooien de rest de prullebak in. Tegen die tijd hoopt hij vermoedelijk
dat de wijken flink achteruit gegaan zijn, zodat de sloopplannen des te
makkelijker er door geduwd kunnen worden. Als men nl. nu kijkt naar hoe
het tot nu toe ging in de Vegelin, dan is duidelijk hoe de gemeente te
werk gaat...]
Relevante artikelen:
"Leeuwarder Courant probeert sloopvuurtje op te stoken in
Zeeheldenbuurt"
(Uit de LC van 2/8/2001 en 4/8/2001)
"Gemeente laat illegale bouwer zijn gang gaan"
(Uit de LC van 18/8/2001)
"Onjuist kaartje bij taakopdracht Vlietzone/Oranjewijk laat deel
beschermd stadsgezich weer verdwijnen"
(Eigen bericht 14/10/2001)
"Wijkpanel Molenpad e.o. speelt gemeente in de kaart"
(Uit de LC van 6/11/2001)