Architect Abe Bonnema is dood. Van de doden niets dan goeds heet het en de Leeuwarder Courant prees deze bouwer van diverse 'torens van Babel' en 'architect naast god' of beter gezegd 'architect in de plaats van god' de hemel in. Deze man heeft echter diverse steden verpest met zijn wanstaltige kantoortorens die als phallussymbolen de lucht insteken.
Moderne pyramidebouwers, lui die voorgoed hun naam in steen vereeuwigd willen zien; zo'n soort architect was hij. Hij was in mijn ogen een keizer die geen kleren aan had, maar niemand durfde dat te zeggen. En zo zijn er nog veel meer van dergelijke stadsverpesters.
Er denken kennelijk meer mensen zo over, want in de rubriek 'Ingezonden stukken' in de Leeuwarder Courant van 29-8-2001 stond het volgende stukje:


Leeuwarden heeft geen behoefte aan een sky-line

BONNEMA

Het overlijden van architect Bonnema heeft in de pers artikelen opgeroepen, waaruit we moeten begrijpen dat Bonnema bijzondere en fraaie bouwwerken heeft neergezet. Maar waarin wijkt zijn werk af van de typische laat-twintigste eeuwse stijl van hoge betondozen met veel tegeltjes en ruitjes?
Dat heet dan 'functionalisme'. Minister Hermans omschrijft het in Elsevier als "eerlijk, rechttoe, rechtaan".
Ik noem het eerder een gebrek aan fantasie en armoe in de vormgeving, waarbij door een enorm formaat de eenzijdigheid in opzet en het gebrek aan respect voor de verhouding van een gebouw tot zijn omgeving verdoezeld wordt.

Sommige van zijn gebouwen hebben geen basis: de girotoren, die doet denken aan een omgekeerde jeneverfles, de FBTO die deels met dunne pootjes op de grond staat, terwijl de kantoortorens zowel hier als in Rotterdam een eindeloze repetitie zijn van spiegelruitjes, sombere kleuren en weer soms een riedeltje pilaren. Naar ik vrees kun je in die gebouwen niet eens een raampje open zetten. Vergelijk hiermee de gebouwen die door een Italiaanse architect op de Grote Markt in Groningen achter het stadhuis zijn neergezet. Een speelse variatie op klassieke vormentaal, met respect voor de omringende stad.

Bonnema wilde Leeuwarden een sky-line geven? De stad behoeft dat niet.
In steden als Rome of Oxford staan geen wolkenkrabbers, maar de 'sky-line' is van een adembenemende schoonheid!
Leeuwarden behoeft iets anders, namelijk een college en een gemeenteraad die aandacht besteden aan onderhoud en verfraaiing van deze stad.

Leeuwarden
M.A.C. Westermann

Einde ingezonden stuk in de LC.


Tenslotte: Die omgekeerde jeneverfles was wellicht freudiaans? Een 'oprechte Fries' drinkt per slot toch jenever??
Het laatste project van Bonnema was de nieuwe Avero-wolkenkrabber aan de Sophialaan, die nu bijna klaar is. Een kwaadaardige zwarte monoliet.

secretariaat PEL