In nummer 15 van 19-7-2001 van het blad WoonWijzer van de Centrale
Registratie Woningzoekenden troffen we op de voorpagina een verhaal aan
over Huurdersvereniging De Bewonersraad uit Drachten. Zij hebben sinds
enige tijd ook een kantoor in Leeuwarden aan de Wijnhornsterstraat 39.
Op dit kantoor zitten drie betaalde krachten, t.w. Gea Herz, coördinator
voor Leeuwarden, Klaas van der Veen als algemeen manager en Willy
Brouwer als algemeen medewerker. In het verhaal komen zij aan het woord.
Beweerd wordt dat ze hier circa 18.000 leden hebben, maar op de manier
zoals zij dat deden, kunnen wij het ook. Onder de kop: 'Fries
huurdersbolwerk ontgint Leeuwarden' berichtten wij op 24-11-2000 al over
hun ledenwerf-methoden. Om leden te werven maakte men iedereen meteen
maar ongevraagd lid, door een brief in de bus te gooien en te stellen
dat men lid was behoudens tegenbericht. Afgezien van het feit dat deze
z.g. 'negatieve optie' niet rechtsgeldig is, denk ik dat heel veel
mensen hier in zijn getrapt en bovendien niet eens door hadden dat het
lidmaatschapsgeld via de huur doodleuk door de corporatie werd geïnd...
Van deze z.g. leden vangen ze elke maand fl. 0,85 (of 0,6 Euro) Dat is dan
al fl. 15.300 per jaar...
Beweerd wordt tevens: "Omdat meer dan 25 procent
van de huurders van Corporatieholding Friesland lid is geworden, gaat
automatisch een tweede regel gelden die de corporatie verplicht mee te
betalen aan HDB. Daardoor komen de inkomsten van twee kanten, zonder dat
HDB verantwoording hoeft af te leggen aan welke corporatie dan ook."
Vervolgens wordt gesteld: "Die zelfstandigheid is heel belangrijk."
Dat laatste is waar, maar hoe zelfstandig is De Bewonersraad?
Minder dan het lijkt, want:
Kortom: De bewering van De Bewonersraad over hun 'onafhankelijkheid' is gewoon onjuist. Bovendien zouden ze hun betaalde banen op het spel zetten als ze t.o.v. corporatie en gemeente te ver uit de pas zouden gaan lopen. En laten we realistisch zijn: Een betaalde baan hebben en houden vertegenwoordigt toch een stuk individueel eigenbelang voor betrokkene.
Het artikel vervolgt met de nodige opsomming over welke fantastische
dingen men allemaal voor de huurders doet m.b.t. bijvoorbeeld de
onderhandelingen over de jaarlijkse huurverhogingen.
Ten eerste vraag ik
me af of zij überhaupt gerechtigd zijn om namens een individuele huurder
maar te gaan zitten onderhandelen over de huurstijging. Een vakbond kan
dat wel m.b.t. de lonen omdat als zij een CAO afsluiten, deze algemeen
verbindend is voor die bedrijfstak, of men nu vakbondslid is of niet.
Maar die wettelijke algemene verbindendheid is er bij huurdersclubs
niet. Zij zullen op zijn minst mandaat aan hun leden moeten vragen om
namens hen te onderhandelen. Bovendien ben ik niet gecharmeerd van hun
resultaten: De huurverhogingen bij bv. BWL waren fors dit jaar...
Beweerd wordt dat ze qua huursomstijging (gemiddelde stijging van de
huur bij een corporatie: Het ene blok huizen heeft dan een ander
percentage qua huurverhoging dan het andere) er driekwart procent hebben
af onderhandeld. Wedden dat de corporatie daar vantevoren al rekening
mee heeft gehouden en eerst een hogere huursomstijging heeft voorgesteld
dan ze echt wilden hebben?
Maar gelukkig doen ze meer: Ze hebben ook een 'waakhondfunctie' om
corporaties erop te wijzen dat de landelijke regels zijn veranderd.
Kennelijk proberen corporaties maar wat op dit punt en is dit een soort
'piep-systeem': Zegt niemand iets, dan gaan we als corporatie vrolijk
verder met het negeren van landelijke regelgeving. Een corporatie hoort
wijzigingen in de regelgeving voorzover relevant voor hen, zelf bij te
houden.
Het artikel stelt dat de drie mensen op het kantoor het werkapparaat
vormen en professioneel en bijna fulltime bezig zijn met de
huurdersbelangen. Nog weinig van gemerkt tot nu toe, maar dat zal 'm wel
aan mij liggen. Op de hoorzitting over Lekkumerend waren ze ook
aanwezig, maar hun mond hebben ze niet open gedaan...
Gea Herz stelt: "Dat moet ook wel. Je hebt te maken met corporaties en
gemeenten, die allemaal hun eigen commercieel belang hebben en
professioneel werken. Heel vaak is dit advocatenwerk, daar moet je wel
een professionele organisatie achter laten staan."
Ja, ja, die vrijwilligersclubjes, dat is maar niks. Vaak
'advocatenwerk'?
Dat is overdreven: Meestal zit in een individuele
kwestie niet erg veel 'juridisch' gedoe. Is dat wel het geval, dan werkt
een vaste afspraak zoals ons Klachtenspreekuur die heeft met een
advocaat (Mr. Enno Tjeerd Van Dalen te Groningen) ook heel goed.
Uiteraard is dit een advocaat, gespecialiseerd in huurrechtzaken.
Kortom: Eenvoudige zaken doen we zelf, t.m. zaken voor de Huurcommissie,
maar zaken waarbij de kantonrechter aan te pas moet komen plus overige
gecompliceerdere zaken gaan door naar de vaste advocaat.
Het artikel stelt dat ook huurders van particuliere woningen lid kunnen worden. Het is te hopen dat De Bewonersraad bij hen dan eens niet kiest voor het 'automatische' lidmaatschap, maar voor een eerlijke manier...
Echt boeiend wordt het wanneer het gaat over de Stedelijke Vernieuwing.
Aan het woord is Klaas van der Veen: "We signaleren nu al dat de
leegstand terugloopt, waardoor de herhuisvesting straks moeilijk kan
worden. Er wordt wel veel gezegd, maar komt dat ook uit? Als Zuiderburen
eenmaal klaar was, zou er een verhuisstroom op gang komen. Mensen uit
huizen van drie ton naar vijf ton, de tweetonners naar de vrijkomende
drietonners en de mensen uit de huurhuizen naar de koophuizen, waardoor
er weer meer ruimte komt bij de huurhuizen. Maar dat hele verhaal stokt.
De koopwoningen zijn nu veel te duur voor een alleenverdiener. Die
blijft mooi in zijn huurhuis zitten. Maar daar hebben we er dan wel te
weinig van!" Einde citaat.
Het PEL signaleert al vanaf herfst 1999 dat de leegstand terugloopt en
de vraag naar huurwoningen in de sociale sector (tot fl. 650,-) toeneemt.
Dat blijkt simpelweg uit de toewijzingslijstjes in het blad WoonWijzer.
Van der Veen heeft kennelijk nu ook door, dat de verhuisketen hapert en
begint te stagneren. Die conclusie hadden we ook al enige tijd getrokken
uit m.n. de lijstjes van Jan Post van de Werkgroep voor
Volkshuisvesting.
Echter: Welke consequenties trekt De Bewonersraad nu
uit hun eigen analyse? Gaan ze hun opstelling nu wijzigen richting
gemeente en corporaties m.b.t. Stedelijke Vernieuwing? Nee dus.
Want het heet: "In Drachten is na overleg afgesproken dat dertig procent
van een nieuwbouwwijk zal bestaan uit huurhuizen. In Leeuwarden is HDB
later actief geworden, maar ook hier streeft de vereniging naar
dergelijke afspraken." Aldus het artikel.
Dit is echter een m.i. onnozele opstelling is men wil de schijn wekken
dat men opkomt voor de belangen van de zittende huurders. Dit standpunt
betekent niet meer dan: Slopen is o.k. als jullie maar nieuw voor oud
terugbouwen. Maar het gaat in dit verband niet zozeer om de vraag of er
nieuwe koopwoningen of nieuwe huurwoningen gebouwd moeten worden; het
gaat om de vraag naar de betaalbaarheid van zowel huur- als
koopwoningen. Indien een nieuwe huurwoning betaalbaar zou zijn voor de
lagerbetaalden en ze zouden beter zijn dan de bestaande bouw, dan zou
het PEL geen bezwaren hebben tegen flink slopen. Als je het beter kan
krijgen moet je dat per slot doen, nietwaar?
Maar dat is nu juist HET
grote probleem: Die nieuwe huurwoningen gaan ongeveer tussen de 12 en 14
bankjes per maand doen, ver boven de huursubsidiegrens. En al zou je dat
wel kunnen betalen, waarom zou je dan in die situatie niet serieus koop
gaan overwegen?! Voor dat bedrag kun je heel wat hypotheek krijgen.
Kortom: De inzet van De Bewonersraad bij Stedelijke Vernieuwing is
volslagen onrealistisch en inadequaat t.o.v. de zittende huurders. Een
zeer beperkte sloop, rekening houden met de inkomenspositie van de
huurders, rekening houden met de economische ontwikkelingen enz.
betekent kiezen voor slechts heel beperkt slopen, een bescheiden verkoop
van goedkopere huurwoningen, een grootscheepse renovatie van bestaande
woningen en een strak beheer in de wijken. Maar omdat De Bewonersraad om
bovengenoemde rekenen niet echt onafhankelijk kan opereren, zullen zij
hier niet voor kiezen. Dat op die manier huurdersbelangen niet echt
worden gediend, staat voor mij wel vast.
Opnieuw Klaas van der Veen aan het woord: "Er moet nog zoveel gepraat
worden. Daarom is het ook belangrijk dat we een vuist maken naar
gemeentes en corporaties. Let wel: in goed overleg. En ik ben er
pertinent tegen om die discussies uit te vechten in de regionale
kranten. Dat we daardoor weinig in het nieuws komen, tja... Dit jaar
hebben we gelukkig een website opgestart. En na de vakantie gaan we weer
volop bezig. Met onze eigen PR en al die onderwerpen die er nog liggen".
Einde citaat.
Kortom: Men laat een belangrijk wapen, nl. 'publiciteit' doelbewust
links liggen. De reden ligt voor de hand: Gemeente en corporaties houden
daar niet zo van. Stel je voor dat zij niet meer willen 'praten' met
jouw club... Of nog erger: Dat ze de geldkraan afknijpen of
dichtdraaien...
Publiciteit is vaak een van de weinige effectieve wapens die
belangenorganisaties hebben. Uiteraard gaat het dan niet om publiciteit
om de publiciteit, maar om doelgericht als dat strategisch nodig is,
naar buiten te treden. Die website van hen heb ik overigens nog niet
kunnen vinden, maar volgens hun blaadje 'De Bewonerskrant', zou dat
moeten zijn: http://www.debewonersraad.nl
De website van de andere huurdersclub Nieuw Elan bestaat overigens maar
uit 1 bladzijde als intro-pagina maar inhoud is er verder niet...
Tot zover een aantal zaken zoals die in bovenbedoeld artikel in WoonWijzer naar voren kwamen.
Secretariaat Ver. PEL