De Fabel van de illegaal 48, najaar 2001
Auteur: Inge van de Velde
en ook op websites in:
België,
Duitsland,
Engeland
Sinds mei 2001 staan er 3 keer per week actievoersters
tegen abortus bij de Leidse abortuskliniek. De groep vrouwen is verbonden aan de
"grote opdracht gemeente" van de Rhemakerk. Om het recht op vrije abortus te
verdedigen voerde een groep "pro choice"-vrouwen en -mannen in juli een aantal
tegenacties uit. Dat is nodig omdat eenmaal bevochten vrouwenrechten kwetsbaar
blijven, zoals in veel landen te zien is. (foto: Leidster Linda van
de anti-abortus-activisten wordt tijdens de actie voor de Leidse kliniek
geïnterviewd door de Leidse vrije radiozender Koekoeroe Reedio.)
Groepen als Wij Vrouwen Eisen hebben in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw hard moeten knokken om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te krijgen en om vrouwen keuzevrijheid te geven. Maar ook na de legalisering van abortus zijn er altijd 'pro-life' groepen geweest die zich tegen abortus hebben gekeerd. Sommigen heel expliciet, zoals de christenfundamentalisten van Schreeuw om Leven. Anderen meer verhuld, zoals de Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind (VBOK), die zich presenteert als "een open hulpverleningsinstantie".
De 3 of 4 anti-abortusactivistes die per keer bij de Leidse kliniek staan, proberen bezoeksters aan te spreken. Ze vragen dan indringend naar de reden van hun komst en naar hun motieven voor een abortus, in de hoop dat de bezoeksters er alsnog vanaf zien. De meesten van de in totaal ongeveer 12 activistes zijn nog niet zo lang actief tegen abortus. De Rhemakerk heeft ook projecten voor kinderopvang en voor verslaafden. Men heeft volgens hun website ook kerken in Amerika en Australië. De kerkdiensten in Leiden worden bezocht door enkele honderden mensen. Daar heerst dan een tv-dominee-achtige sfeer waarbij emoties worden bespeeld, en mensen worden aangemoedigd om vooral veel geld te schenken.
Directie passief
In eerste instantie bleef de leiding van de kliniek nogal passief. Men hoopte dat de aanwezigheid van de anti-abortusvrouwen vanzelf dood zou bloeden. In het begin van de acties kwam de politie langs, nadat bezoeksters erover hadden geklaagd. Maar zolang de christenactivistes geen folders uitdelen en niet aan blijven dringen op een gesprek wanneer een bezoekster dat niet wil, mogen ze van de politie bij de ingang van de kliniek blijven staan. Pas na enige tijd begon men vanuit de kliniek bezoeksters vooraf te waarschuwen voor de activistes. Ook vroeg men hen na binnenkomst of ze aangesproken waren. Tevens overweegt men om alle incidenten te registreren, zodat men aan de hand van een dossier in de toekomst mogelijk stappen kan ondernemen.
In de eerste week van juli ging een groep van 8 tot 10 "pro choice"-activisten naar de kliniek op de momenten dat de anti-abortusvrouwen actie voerden. Om niet zelf ook de bezoeksters tot last te zijn, gingen er steeds maar 2 vrouwen naar de anti-abortusactivistes toe. De rest bleef op een afstand, maar wel zichtbaar. Men weigerde met de christenvrouwen in discussie te gaan en maakte hen simpelweg duidelijk dat ze op moesten houden met het intimideren van de bezoeksters en weg moesten wezen. Het aanspreken van bezoeksters is namelijk een forse inbreuk op hun privacy. Door te vragen naar de motieven van de bezoeksters stellen de anti-abortusvrouwen zich op als een soort rechters die mogen beoordelen of de genoemde redenen wel volstaan.
Tijdens een van de tegenacties kwamen ook 2 vrouwen van de kliniek kijken en praten. Ze waardeerden de tegenactie en vertelden dat de anti-abortusvrouwen ook met hen hadden gesproken. Ze hadden onder meer gevraagd: "Hoeveel heb jij er vandaag gedood?" De anti-abortusvrouwen voelden zich overduidelijk heel ongemakkelijk onder de tegenactie. Maar ze lieten zich helaas niet wegjagen.
Schreeuw om Leven
De Leidse anti-abortusvrouwen hebben contacten met Schreeuw om Leven, een andere groep fanatieke christenfundamentalisten die al sinds 1985 actief is tegen abortus. Al jarenlang houdt Schreeuw om Leven de eerste dag van de maand "wakes" bij abortusklinieken. Toen in juni 2001 de "abortusboot" van Women on Waves koers zette naar Ierland, wilden christenfundamentalisten de Katwijkse vissersvloot mobiliseren om de boot tegen te houden. Voorzitter Dorenbos zei bezorgd te zijn over het imago van Nederland: "Wereldwijd is ons land al bekend als een ambassadeur van slechte dingen. De hele wereld zal nu zeggen: Nederland is een beetje achterlijk geworden".1 Maar het Nederlandse beleid is juist relatief progressief. Vrouwen kunnen hier gelukkig een zorgvuldige, veilige en medisch verantwoorde abortus laten uitvoeren.
Onlangs deed Schreeuw om Leven het voorstel om in Utrecht een beeld te plaatsen van een vader (!) die zijn kind omarmt. Het moest een monument worden ter nagedachtenis aan "alle kinderen die door abortus zijn omgekomen". Het was ook bedoeld als oproep om abortus af te schaffen. Enkele feministische en linkse groepen, waaronder De Fabel van de illegaal, maakten daartegen bezwaar. De gemeente Utrecht heeft het voorstel inmiddels verworpen.2
Levensgevaarlijke praktijken
Abortus is in veel landen wettelijk verboden, bijvoorbeeld in Zwitserland, Ierland en in een aantal Oost-Europese landen.3 Daardoor zijn vrouwen daar noodgedwongen aangewezen op illegale praktijken, met alle daaraan verbonden risico's. "Ik doe dit werk voor het meisje uit Panama dat op haar zestiende zwanger raakte en de hoer moest gaan spelen om haar kind te verzorgen. Voor de vrouw die werd verkracht door de man die bij haar een illegale abortus zou uitvoeren", aldus een medewerkster van Women on Waves.4 Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zetten elk jaar naar schatting 20 miljoen vrouwen hun leven op het spel door een onveilige abortus te ondergaan. Ongeveer 80.000 vrouwen sterven als gevolg van die ingreep. De WHO ziet een duidelijk verband tussen onveilige abortussen en strenge anti-abortuswetten. Nederland heeft een zeer soepele abortuswet, maar kent relatief het laagste aantal abortussen ter wereld.
In de VS hebben abortusklinieken en abortusartsen te maken met acties en intimidaties door anti-abortusactivisten. De afgelopen 25 jaar ging het om ruim 46.000 gewelddadige acties en ordeverstoringen. Christenfundamentalisten voeren daar een guerrilla-oorlog tegen abortus.5 In 1997 bijvoorbeeld voerde het zogenaamde Leger van God een aanslag uit op een abortuskliniek, waarbij een aantal gewonden vielen.6 De groep kondigde toen een "totale oorlog" aan tegen de Amerikaanse regering. In 1998 was er opnieuw een aanslag op een abortuskliniek, waarbij een dode en een zwaargewonde vielen. Onlangs stuurde het Leger van God enveloppen met verdacht poeder aan 90 abortusklinieken en kantoren voor geboorteplanning. Men sloot zo nauw aan bij de miltvuur-terreur. Het poeder bleek overigens geen miltvuurbacteriën te bevatten.7 Een soortgelijke groep, de Partij van de Rechten van de Schepper, heeft een website met een dodenlijst van abortusartsen. Deze groep houdt de website zeer actueel: de ochtend na de moord op een abortusarts door een sluipschutter, was de naam van deze arts al doorgestreept.8
Noten