ARMOEDE LAATSTE JAREN ONVOLDOENDE GEDAALD


Het loopt tegen de Kerst en dan wil de krant nog wel eens een 'sociaal verhaal' afdrukken. Dat hoort bij de juiste pre-kerst stemming...
Uit de 'Te Gast' rubriek van de Leeuwarder Courant van woensdag 19/12/2001 komt de volgende ingezonden brief:

ARMOEDE LAATSTE JAREN ONVOLDOENDE GEDAALD

TE GAST
Roel Akkerman
bestuurskundige

In de armoedemonitor van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) worden de laatste tijd gegevens gepubliceerd over de armoede in Nederland.
Omdat het altijd een aantal jaren duurt voordat alle gegevens bekend zijn, hebben de meeste cijfers van de pas verschenen armoedemonitor 2000 betrekking op 1998. Er wordt wel een prognose gedaan voor het jaar 2000.

Het percentage huishoudens met een laag inkomen is gedaald van 15,6 procent in 1996 tot 14,3 procent in 1998.
De prognose voor 2000 is 13,6 procent. Dat komt neer op ruim 900.000 huishoudens.

Voor een deel zijn dit ouderen die moeten rondkomen van hun AOW, eventueel aangevuld met een klein pensioen. Van de alleenstaande ouderen moest in 1998 een kwart zich zien te redden met een laag inkomen.
Een belangrijk deel van degenen die met veel inspanning ons land hebben opgebouwd moet nu toezien hoe anderen veel meer kunnen uitgeven dan zij. Dan gaan we nog voorbij aan de andere problemen waarmee vooral ouderen zich geconfronteerd zien, zoals de lange wachtlijsten in de zorginstellingen.

Ook veel eenoudergezinnen behoren tot de laagste inkomens. Zelfs meer dan de helft. Dit is ook erg schrijnend omdat blijkt dat armoede vaak over gaat op de volgende generatie.
Als de ouders een laag inkomen hebben is de kans dat de kinderen later ook tot de minima gaan behoren anderhalf maal zo groot. Wie voor een dubbeltje geboren is, heeft blijkbaar nog steds weinig kans om ooit een kwartje te worden.

Van de lage inkomens moet ruim 10 procent rondkomen met een inkomen dat lager is dan 105 procent van het bijstandsniveau. In de politieke discussies worden deze mensen vaak tot de 'echte minima' gerekend.
Dit aantal is de afgelopen jaren zelfs iets toegenomen, vooral door het aantal 'werkende armen' en arbeidsongeschikten met een minimuminkomen.
Het is voor de mensen met een laag inkomen erg lastig om uit het dal te klimmen. Van de bijstandsafhankelijke personen in 1998 heeft bijna driekwart al negen jaar een inkomen op het minimumniveau. Er is dan echt sprake van een uitzichtsloze situatie.
[Het is bekend dat juist als men langer dan een korte tijd in de bijstand zit, de armoede pas goed toeslaat: Het beetje reserve wat er wellicht was raakt op, reparaties en vervangingen van huishoudelijke inboedel worden problematisch of niet meer mogelijk, het gevaar van het maken van schulden neemt toe enz.]

Ondanks de economische groei van de laatste jaren is er dus een behoorlijk grote groep tot de armoede veroordeeld. Het beleid van de regering om deze mensen uit het slop te trekken is jammerlijk mislukt. De politieke besluitvorming is te veel gericht geweest op het creëren van werk. [Wat prompt leidde tot het ontstaan van een nieuwe onderklasse van wat heet: de 'working poor'. Wel betaald werk maar toch armoe troef!] De paarse regering stelde de afgelopen jaren het creëren van werk boven het verbeteren van de inkomenspositie.
[Daar zit m.i. ook de filosofie achter, dat armoede wordt gezien als persoonlijk probleem, ontstaan door in de persoon gelegen factoren. Dit in plaats van te erkennen dat armoede een politiek probleem is. Arm? Eigen schuld; dikke bult... Moet je maar beter je best doen: Van krantenjongen tot miljonair nietwaar? De 'american dream'.]

En daarmee help je deze groep onvoldoende. Dat is ook logisch, omdat een belangrijk deel bestaat uit ouderen die eindelijk van hun welverdiende rust zouden moeten genieten en arbeidsongeschikten die nu eenmaal niet aan het werk kunnen. Voor deze mensen zijn andere maatregelen nodig. Voor zover die genomen zijn, hebben ze maar bitter weinig vruchten afgeworpen. [M.i. speelt hierbij ook de 'ideologie van het nut' een rol: Wie geen nuttige loonslaaf is en niks voor de baas produceert, is in feite nutteloos en overbodig: De maatschappij heeft niks meer aan hem/haar. Nut hebben voor 'het collectief': De staat; de baas; daar draait het om.]

Ook voor de andere groepen met een laag inkomen is het effect van de activerende maatregelen zoals de Melkertbanen uiterst beperkt geweest. Volgens de Armoedemonitor 2000 is maar 5 procent van de mensen die aan een dergelijk project heeft deelgenomen uiteindelijk doorgestroomd naar betaald werk.
En dan komen ze vaak nog in de laagste inkomens terecht, waardoor ze tot de 'werkende armen' gaan behoren.

Hopelijk breekt op korte termijn het inzicht door dat het zo niet door kan gaan. In het belang van deze grote groep mensen moet het roer drastisch worden omgegooid.
[Dat inzicht breekt niet door, zolang de achterliggende ideologie niet verandert. Het is geen kwestie van gebrek aan verstand of inzicht. Verbetering moet ook niet worden aangedreven door zoiets als het hebben van 'medelijden met de armen'. Verbetering is een kwestie van politieke wil; de wil niet te buigen voor de 'ideologie van het nut'.]
----------------------------------------------------------- Einde bericht uit Te Gast rubriek LC. Commentaar tussen []