De Raad begint zich al weer warm te lopen voor de tweede slag over de OZB-tarieven. Deze keer gaat het om artikel 220g van de Gemeentewet. Daar staat in dat het eigenarentarief OZB nooit meer mag zijn dan 125 percent van het gebruikerstarief. Dat was in Leeuwarden wel het geval, zowel bij het Raadsbesluit over de tarieven in december 2000 als bij het herziene Raadsbesluit van 28-5-2001.
Op 5-9-2001 vergadert de Raadsadviescommissie Bestuur en Middelen over reparatie van die kwaal en op 10-9-2001 zal de Raad daarover dan een besluit nemen. Tenminste: Als er niet nog iets gebeurt, bv. als er een crisis-sfeertje zou ontstaan.
In die situaties zie je meestal B en W zenuwachtig schuiven met vergaderdata...
Hieronder echter eerst iets over de juridische kant van deze kwestie.
Uit de Leeuwarder Courant van 27-8-2001:

GETOB ROND OZB-AANSLAG

FISCAAL

Door Koos van der Meulen

Het rumeur rond de afrondingsfout in de tarieven voor de onroerende zaakbelasting is nog niet eens voorbij. En nu is er de onthulling dat gemeenten merkwaardige afspraken hebben met taxatiebureaus.

De stormbal is gehesen. De Vereniging Eigen Huis heeft in een brief aan de minister van binnenlandse zaken bekend gemaakt dat gemeenten bij hertaxatie van woningen gebruik maken van hetzelfde bureau.
[Zoals al eerder gesteld: Dat is ook zo in Leeuwarden. Bureau Houdringe uit Drenthe doet zowel de taxaties als de hertaxaties als er een bezwaarschrift is ingediend tegen de WOZ-waarde van de woning. De hoogte van die WOZ-waarde is erg belangrijk, omdat daaraan diverse andere belastingen ook weer zijn vastgeknoopt. Zit je te hoog, dan betaal je op meer fronten vier jaar lang teveel, tot de volgende vaststelling van de WOZ-waarde. Huurders hebben voor wat betreft de OZB te maken met het gebruikersdeel.]
Deze hertaxatie is noodzakelijk zodra de woningbezitter een bezwaarschrift heeft ingediend.
[Maar een huurder kan dat ook: Is de WOZ waarde te hoog dan betaalt hij/zij ook teveel OZB-gebruikersdeel. Daarmee is ook een huurder belanghebbende bij een correcte vaststelling van de WOZ-waarde.]
Ook is gebleken dat de taxatiebureaus er financieel beter van worden naarmate de hertaxatie hoger uitpakt.
[Zou je nog kunnen stellen dat hertaxatie door hetzelfde bureau niet de schoonheidsprijs verdient, dit punt lijkt me ernstiger. Hier is een financieel belang in het geding.]

De Waarderingskamer die toezicht houdt op de waardebepaling van onroerende zaken heeft vastgesteld dat zeker 10 procent van alle Nederlandse gemeenten afspraken in deze richting hebben gemaakt. Er zou zelfs sprake zijn van een volledige vergoeding van de kosten van hertaxatie door de gemeente indien de hertaxatie even hoog uitvalt als de eerste taxaatie. En valt de tweede taxatie lager uit dan betaalt de gemeente naar rato van de lagere waarde minder aan de taxateur.

Het spreekt voor zich dat deze gang van zaken niet bevorderlijk is voor de relatie met de burger. Hoe betrouwbaar is immers zo'n hertaxatie?
Overigens hebben de Friese gemeenten deze afspraken niet met de taxatiebureaus.
[Maar hoe komt de schrijver aan deze wijsheid? Zeiden de gemeenten dat of de taxatiebureaus?
Zo ja, dan geef ik daar niks voor. Zeker een gemeente als Leeuwarden maakt er echt geen probleem van grof te liegen als dat beter uit komt. Pas als de overeenkomst tussen een gemeente en het taxatiebureau boven water is en in de openbaarheid is gebracht, heb je meer duidelijkheid op dit punt. Als dat in orde is, mag je hopen dat daar geen mondelinge, informele extra 'werkafspraken' bij zijn gemaakt...
Waar zijn de 'klokkeluiders' bij gemeenten en taxatiebureaus?!]

Netelig is ook dat gemeenten afrondingsfouten hebben gemaakt in de tarieven van de onroerende zaakbelasting. In de Gemeentewet is vastgelegd dat het eigenarendeel niet hoger mag zijn dan 1,25 procent van het gebruikersdeel.
[Dat wordt volgend jaar nog boeiend: 1 Euro is fl. 2,20371 Wordt artikel 220g Gemeentewet niet aangepast, dan mag het verschil tussen eigenaren- en gebruikerstarief per fl. 5000,- WOZ-waarde in geld uitgedrukt, veel groter zijn, als je dat verschil in geld ziet als koopkracht, koopkracht die je kunt uitdrukken in goederen.]
Zo heeft bijvoorbeeld de gemeente Leeuwarden bij een gebruikersdeel van fl. 10,95 een eigenarendeel van fl. 13,69 toegepast in plaats van fl. 13,68. Maar wat maakt die ene cent nu uit?

Dat kan verstrekkende gevolgen hebben. De belastingrechter in Arnhem vindt deze limietoverschrijding een reden om het eigenarendeel van de aanslag te vernietigen.
[M.i. terecht, want anders mag 'een beetje over de limiet' straks wel. En wat is een beetje?
Een cent, een dubbeltje, een kwartje, een gulden, een Euro??
Zo raakt het hek van de dam. Denk eraan dat bv. in Amsterdam 1 cent teveel zo kan betekenen: Pakweg 900.000 maal die cent is 9 mille extra voor de gemeente.]
Deze uitspraak is nog niet definitief, want de desbetreffende gemeente heeft cassatie bij de Hoge Raad ingesteld en het is dus afwachten wat voor rechtsgevolgen ons hoogste rechtscollege verbindt aan de overschrijding van het maximaal toegestane tarief.

Voor degenen die een bezwaarschrift tegen de ozb-aanslag hebben ingediend bij een gemeente die deze afrondingsfout heeft gemaakt is het van belang dat zij dit bezwaar aanvullen. En in afwachting van het arrest van de Hoge Raad de afhandeling van het bezwaar laten opschorten.
[Een goede tip die ik bij deze aanbeveel bij diegenen die een bezwaarschrift hebben lopen tegen de OZB-aanslag zelf.
Enige uitleg: Zoals ook de gemeente zelf in haar Raadsstuk voor 10-9-2001 zelf al stelt: "Begin dit jaar zijn nagenoeg alle WOZ-beschikkingen en OZB-aanslagen met het belastingbedrag verstuurd. Het is belangrijk een scherp onderscheid tussen deze twee te maken. Op de beschikking staat de (nieuw) getaxeerde waarde van het pand vermeld. Op de aanslag staat het te betalen aanslagbedrag vermeld. Zowel tegen de beschikking als tegen de aanslag kan men bezwaar indienen." Einde citaat.
Er zijn pakweg 6000 bezwaren ingediend tegen de WOZ-beschikkingen, waarvan 3000 door woningcorporatie Nieuw Wonen Friesland en 325 bezwaren tegen de OZB-aanslag zelf.]

En de burgers die geen bezwaarschrift hebben ingediend? In een brief aan de betreffende gemeenten heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten inmiddels kenbaar gemaakt dat die geen correctie krijgen op hun aanslag. Op definitief vaststaande aanslagen zal niet terug worden gekomen.
[Dat betekent dan: Is de aanslag definitief en had iemand bv. een hoge OZB-aanslag, dan krijgt hij ook niks terug, ondanks dat straks tot twee maal toe de tarieven naar beneden zijn bijgesteld en ondanks dat hij bv. omdat hij qua aanslag hoog zat, in feite meer dan fl. 9,- teveel betaalde...
Zoals eerder vermeld geeft de gemeente bij een gewonnen bezwaarschrift pas het teveel betaalde geld terug als het verschil groter is dan fl. 9,- .
Wat kan diegene nog doen? Hij/zij zou zijn aanslag OZB kunnen herberekenen met behulp van de laatst vastgestelde tarieven en kijken hoeveel hij feitelijk teveel heeft betaald. Hij/zij zou dat bedrag bv. bij de OZB-aanslag 2002 gewoon kunnen verrekenen. Of dat strikt juridisch-formeel allemaal wel klopt, weet ik niet, maar dat zou ik er gezien de escapades met de tarieven in 2001 gewoon op wagen. Waarom zou hem/haar een hoger tarief in rekening moeten worden gebracht in eenzelfde belastingjaar dan een ander die later de aanslag ontving?!]

Dit is in overeenstemming met de algemene lijn dat nieuwe rechterlijke uitspraken geen gevolgen hebben voor aanslagen die al vast staan. En dat is automatisch het geval als de bezwaar -of beroepstermijn van zes weken is verstreken.
[De grote bulk OZB-aanslagen werd verstuurd op 28-2-2001. Dit op basis van het tarief zoals de Raad dat in december 2000 vaststelde. Op 28-5-2001 herriep de Raad dat tarief weer, maar nog voordat de 6 weken termijn was verstreken begon de discussie al in de Commissie Bestuur en Middelen, nl. op 28-3-2001. Zo niet formeel maar wel feitelijk stond het tarief toen al op scherp. Al vrij snel na begin juli jl. toen de afkondiging van het herziene tarief eindelijk gebeurd was, kwam de zaak opnieuw op scherp te staan door deze 125 percent-kwestie.
M.a.w.: Mag het bovenstaande de hoofdlijn zijn, wat zegt de rechter in deze situatie?]

Of de toepassing van deze regel in deze situatie juist is, is echter de vraag. De gemeenten kenden de afrondingsfout niet, laat staan de woningbezitters.
Einde eerste LC-bericht. Commentaar tussen [].

RAAD VERBOLGEN OVER TOEDRACHT TWEEDE OZB-AFFAIRE

LEEUWARDEN - De meeste fractieleiders in de Leeuwarder gemeenteraad zijn ontstemd over de toedracht van de jongste affaire rond de onroerende-zaakbelastingen (ozb). Vooral het feit dat wethouder Hermien de Haan onkundig werd gehouden van een klemmende aanmaning om een rekenfout snel te herstellen, zet kwaad bloed.
[Reeds op 1-5-2001 had bureau Monsma en Partners aan een van de ambtenaren (zijn/haar naam is op de kopie van de fax die wij nu ook hebben onleesbaar gemaakt) een fax gestuurd en daarin o.a. al gezegd: "Voorts wijzen wij er nogmaals met klem op dat de nieuwe tarieven zoals die door het college worden voorgesteld niet geheel voldoen aan de 125% tariefsverhouding van de Gemeentewet tussen gebruikers en eigenaren. Hoewel de overschrijding maar zeer gering is, en de Hoge Raad een dergelijke zeer minimale overschrijding van de geraamde kostendekking heeft geaccepteerd, is niet uit te sluiten dat de belastingrechter deze tariefsverhouding niet zal accepteren. Het verlagen van de eigenarentarieven met zoveel tienden van centen dat wel wordt voldaan van het 125%-criterium bevelen wij dan ook ten zeerste aan." Einde citaat.
De ambtenaren verzwegen deze fax voor de wethouder. Toen de gemeente Harderwijk bij de belastingrechter in Arnhem onderuit ging, moesten ze er wel mee voor de draad komen...]

Alleen Sybrig Sytsma van De Haans eigen PvdA toont op voorhand begrip voor de toedracht. "Ik zie er niet bij voorbaat een politiek issue in. Natuurlijk had de wethouder geïnformeerd moeten worden, maar het was toen ook erg hectisch allemaal."
[Ja, ja, erg hectisch toen. Dit is gewoon wat tante Betje-achtig gepraat. Als de partij maar ongeschonden blijft, daar gaat het om.]

Volgens Gerrit Krol (CDA) is er "fundamenteel wat mis" als ambtenaren een faxbericht met een ondubbelzinnig bestuurlijk-juridisch advies onder zich houden. Zonder De Haan daarin te kennen, oordeelden de ambtenaren dat herstel van de fout moest wachten omdat de gemeenteraad het rechtbreien van eerdere blunders al ingewikkeld genoeg zouden vinden.
[Over deze ambtelijke arrogantie en aanmatiging om op de stoel van de Raad te gaan zitten schreef ik al eerder.
M.i. heeft enige malen de Commissie Bestuur en Middelen echt flink haar best zitten doen om de kwestie met de onjuiste waardetaxaties weer op de rails te zetten. Ik had niet de indruk dat men er niks van snapte: De meesten waren m.i. flink de materie ingedoken en sommige bijdragen waren volgens mij gewoon helder en goed.
Kortom: Ik heb wel mindere debatten meegemaakt.
Overigens is het wel vreemd dat de Raadsvergadering van mei jl. eerst was gepland op 14-5-2001 maar in de eerste week van mei jl. werd uitgesteld tot 28-5-2001. Het heette toen dat deze werd uitgesteld omdat de burgemeester drie weken met vacantie was en B en W graag met een voltallig college het raadsdebat in wilde. Op 1 mei 2001 kwam echter de fax binnen van bureau Monsma waar nu zoveel om te doen is. Zou dat echt niks te maken hebben met het uitstel van de raadsvergadering en was wethouder De Haan echt pas maanden later van die fax op de hoogte? Wie het weet mag het zeggen.]

"Een hele rare gang van zaken", aldus Krol, die vanavond fractievergadering heeft.  Truus Uiterwijk Winkel van PAL/GroenLinks zegt "boos" te zijn.  "Wij tillen hier heel zwaar aan. De wethouder heeft geen vat op de zaak gehad. Als ambtenaren op eigen houtje adviezen naast zich neerleggen is dat bijna minachting voor de raad."
Maurice Hoogeveen (D66) betwijfelt of wethouder De Haan nog wel over het vereiste gezag beschikt jegens haar ambtenaren. "Het probleem wordt door het college zwaar onderschat als het zegt de afweging van de ambtenaren te begrijpen."
[Of: Het College denkt er in feite net zo over als deze ambtenaren en vindt ook dat de Raad te dom is voor dit soort kwesties...
Ik denk dat wethouder De Haan zelf de materie niet helemaal beheerst. In dit soort belasting-technische zaken volstaat het niet om politiek te bedrijven als een 'dubbel-plusgoed eendenspreekster' in Orwelliaanse zin.
Kortom: Daar red je het dan niet meer mee. Het komt dan ook aan op gewoon je materie beheersen voor 100 procent en ik vond dat dat er zo nu en dan aan schortte bij de eerdere OZB-debatten in de commissie Bestuur en Middelen.]

De NLP spreekt bij monde van Gijs Jacobse van "een ongelooflijke en onbegrijpelijke knulligheid". "Wie bestuurt de gemeente eigenlijk? De Haan mist het nodige gezag", zegt Jacobse, "maar dat geldt trouwens ook voor wethouder Bearn Bilker en de burgemeester. Sinds Den Oudsten weg is, is dit het zwakste college in de twintig jaar dat ik de politiek volg."
[Voor wat betreft Bilker heeft hij m.i. zeker gelijk, voor wat betreft de burgemeester: Het leek eerst zo aardig toen ze zich ferm uitsprak tegen het volhangen met camera's van de binnenstad, maar later kwam ze met dat idiote 'samenscholings- en vermommingsverbod' alsof "Genua" richting Leeuwarden komt en elke week een demo plaats vindt van gemaskerde heavy krakers...
Ook lijkt ze vooral burgemeester te zijn voor de PvdA en de daar voorgestane koers m.b.t. de stad in plaats van dat ze als burgemeester wat meer boven de partijen staat. Overigens heeft de burgemeester geen zaken in portefeuille waar het PEL direct mee te maken heeft.]

Ook Ronald Boorsma (SP) en Addy Stoker (Christenunie/SGP) vinden dat wethouder De Haan blaam treft. "Ik fyn it lytsachtsjend tsjinoer de gemeenteried, as amtners beslute dat wy in lestich punt der net by ha kinne. It is ek in ūnsinnich en socht argumint, want ūt it earste riedsstik fan foarige hjerst wie it ūnderwerp al bekend", zegt Boorsma die opnieuw een motie van afkeuring zal indienen.
[Vertaling: "Ik vind het getuigen van minachting tegenover de gemeenteraad, als ambtenaren besluiten dat wij er een lastig punt niet bij kunnen hebben. Het is ook een onzinnig en gezocht argument, want uit het eerste raadsstuk van afgelopen herfst was het onderwerp al bekend."]

Het is nog onduidelijk hoeveel steun zo'n motie krijgt. Het CDA wacht de raadscommissie van volgende week af en VVD-leider Tom van Mourik is nog met vacantie. De PvdA lijkt de eigen wethouder te gaan steunen. Mocht PAL/GroenLinks over de kwestie slaags raken met de andere drie collegepartijen, dan zal de NLP weigeren "tussentijds aan te schuiven", zegt NLP-voorman Jacobse.
[Ofwel: Hij gaat de SP-motie steunen??
M.i. hangt veel af van de houding van de VVD en van het CDA en uiteraard bekent de laatste partij weer eens geen kleur. Zij wachten vermoedelijk af wie er wint...]
Einde 2e LC-bericht. Commentaar tussen [].