"Rechtbankverachtend Arnhems college verdient niet langer vertrouwen"
artikel free-lance publicist Louis van Overbeek d.d. 25/4/2009 plus:
"Balkenendes wonderolie"
artikel free-lance publicist Louis van Overbeek d.d. 23/4/2009.
Louis van Overbeek
In het beleid van gedwongen tewerkstelling van bijstandsgerechtigden door de gemeente Arnhem, die in oktober vorig jaar in de zaak van ‘schoffelweigeraar’ Bennie Beck door de rechter gesommeerd werd hierbij, zoals de wet voorschrijft, geen standaardpakket, maar maatwerk te leveren dat een perspectief op betaald werk biedt, blijkt sindsdien niets veranderd.
Werd dit de afgelopen tijd reeds duidelijk uit diverse meldingen van slachtoffers van deze praktijken, onder meer in de Gelderlander (zie het artikel "Arnhem heeft niks geleerd van zaak ‘schoffelweigeraar’" van 21 februari jl.), nu blijkt het ook uit een op 26 maart geproduceerd ‘memo’ van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad, waarover in diezelfde krant op 18 april werd bericht. Weliswaar probeert men hierin met veel omhaal van ambtelijk jargon de waarheid te verhullen, maar voor de goede lezer is het volstrekt helder: werklozen worden nog steeds gedwongen tewerkgesteld in geestdodende projecten zonder dat naar hun individuele situatie wordt gekeken en zonder dat dit iets bijdraagt aan het krijgen van betaald werk. Arnhem gaat dus ondanks de rechterlijke tik op de gemeentelijk vingers gewoon op de oude voet door.
De gemeente verdedigt zich tegen kritiek op haar 'contempt of Court' door te stellen dat er sinds de rechterlijke uitspraak wel degelijk wat aan haar beleid is veranderd. Bovendien zou de gemeente alleen op haar vingers zijn getikt omdat haar bestreden besluit in de zaak Beck onvoldoende gemotiveerd was. ‘Er wordt’, zo stelt de gemeente, nu dan ook ‘zowel schriftelijk als mondeling toegelicht waarom de betreffende activiteiten noodzakelijk worden geacht. Ook heeft de noodzaak tot maatwerk geleid tot intensiever gebruik van het Jobcenter’.
Naar wat de newspeak-term ‘Jobcenter’ überhaupt inhoudt mag de lezer gissen, evenals naar het antwoord op de vraag waarom het intensievere gebruik van dit duistere instrument automatisch zou leiden tot ‘maatwerk’. En de genoemde ‘zowel schriftelijke als mondelinge toelichting’ bestaat ongetwijfeld uit de bekende, immer toepasbare, mantra van het aanleren van werkritme, omgaan met opdrachten, collega’s, leidinggevenden, etc. In het ‘memo’ staat op pagina 12 echter ook (en hier komt de aap helemaal uit de mouw): ‘Het aanvaarden van eenvoudig productie- of schoonmaakwerk, ook voor mensen met een hoger opleidingsniveau, is een prima manier om uit de bijstand te blijven of te geraken.’ Wat is dit immers anders dan de definitie van een standaardpakket? In de volgende zin gaat de gemeente zelfs zo ver te verklaren: ‘De veronderstelling bij sommigen dat de gemeente de “schoffelweigeraar” werk of re-integratie passend bij zijn niveau had moeten aanbieden, staat dan ook haaks op de Wet Werk en Bijstand en komt voort uit onbekendheid met de materie.’ Daar kan de rechter het mee doen: hij is ondeskundig!
En hoezo eigenlijk ‘noodzaak tot maatwerk’? B&W waren volgens de gemeente toch alleen op hun vingers getikt vanwege de gebrekkige motivering van hun besluit?
Interessant is ook te zien hoe de gemeente de rechterlijke uitspraak niet goed wenst te lezen waar het gaat om het verwijt van het opleggen van ‘dwangarbeid of verplichte arbeid’. ‘Op het punt van de vermeende dwangarbeid heeft de rechtbank geconcludeerd dat daar géén sprake van is’, aldus de gemeente. Dat klopt, maar alleen in het bijzondere geval van de heer Beck, de aanspanner van de rechtszaak, omdat deze - in tegenstelling tot vrijwel alle andere Arnhemse bijstandsgerechtigden - zo verstandig is geweest het aangeboden traject maar zeer kort te volgen. De rechter voegt er in zijn uitspraak dan ook aan toe (p. 4), ‘dat er in het concrete geval wel degelijk sprake kan zijn van verplichte arbeid in de zin van de hierboven vermelde verdragsbepalingen’(art. 4.2 EVRM, art. 8 IVBPR).
Dwangarbeid is, ook volgens deze rechter, dus wel degelijk het lot van al die braaf met de gemeente meewerkende andere bijstandsgerechtigden.
De conclusie kan dus geen andere zijn dan dat het Arnhemse college de uitspraak van de rechter op het punt van aanpassing van haar reïntegratiebeleid inderdaad aan haar laars lapt en zich, zoals gezegd, schuldig maakt aan minachting van de rechtbank. En eigenlijk ook aan iets waarvan zij dwangarbeid-weigerende uitkeringsgerechtigden graag beschuldigt: ‘maatregelwaardig gedrag’.
Omdat de burger tegen een dergelijke schending van de regels van de democratie door een gemeentebestuur zelf geen rechtsmiddelen kan aanwenden, is hij aangewezen op de gemeenteraad van zijn woonplaats. Die zal in zo’n geval dan ook, om geloofwaardig te blijven en niet de indruk te wekken zich geen zier om onrecht te bekommeren, haar vertrouwen in een dergelijk college moeten opzeggen. In dit geval heeft de Arnhemse raad daarmee tegelijk de mogelijkheid te laten zien dat zij de tekenen van de tijd - het failliet van de neoliberale ideologie waardoor ook dit ‘activerende werkgelegenheidsbeleid’ met zijn gedwongen tewerkstelling van bijstandsgerechtigden geïnspireerd werd (we moesten immers ‘de meest concurrerende economie in 2010’ worden) - heeft verstaan.
Voetnoten bij artikel:
Voor het gemeentelijke memo zie de volgend link: http://home.online.nl/myates/memo/ (1)
De rechterlijke uitspraak is te vinden op Rechtspraak.nl, onder LJ-nummer BH4271.
(1) Het memo in kwestie is niet te vinden op de website van de gemeente Arnhem. Het is wel door de gemeente doorgespeeld aan de redactie van de Gelderlander, maar de hoofdredacteur daarvan was ook niet bereid het op de website van zijn krant te plaatsen. De hier opgegeven link loopt via een particuliere website. Dit was de enige mogelijkheid tot online publicatie van het document zonder eerst een Wob-procedure te hoeven volgen.
Louis van Overbeek is freelance publicist
(Dit artikel is op 25-04-09 in enigszins ingekorte versie verschenen in de Gelderlander, die overigens niet bereid was het ook online te publiceren.)
bron: Indymedia
Louis van Overbeek - 23.04.2009 22:09
Of het nu hoogconjunctuur is of crisis, of er nu veel of weinig werkloosheid heerst: de te nemen maatregel is onder de kabinetten Balkenende altijd dezelfde: gedwongen tewerkstelling, Balkenendes altijd werkende wonderolie.
Toen de bomen van de economie tot in de hemel leken te groeien, bankiers en managers zich nog onbekommerd konden verrijken met de meest onwaarschijnlijke bonussen en het neoliberalisme met zijn greed is good-mentaliteit zelfs door vooraanstaande sociaaldemocraten werd gepredikt, streefden onze politici ernaar dat wij ‘de meest concurrerende economie in 2010’ zouden worden. Om dit Walhalla van de hebzucht te kunnen realiseren was het volgens hen onder andere noodzakelijk een ‘activerend werkgelegenheidsbeleid’ te voeren, zoals ze hadden afgesproken op de Eurotoppen van Nice en Lissabon. Een van de maatregelen die daarbij - onder Balkenende II - als onontbeerlijk werd bestempeld was gedwongen tewerkstelling van bijstandsgerechtigden: de zogenaamde Work First-projecten, waarmee inmiddels vrijwel alle Nederlandse gemeenten mensen met een Wwb-uitkering ‘achter de geraniums’ vandaan hebben gejaagd.
Inmiddels hebben we al vijf jaar te maken met bijstandsgerechtigde dwangarbeiders en is de economische voorspoed voltooid verleden tijd. We zien ons geconfronteerd met de diepste recessie sinds de Beurskrach en het regent ontslagen. En wat is de oplossing van het vierde (!) kabinet Balkenende: dezelfde als die ons zou helpen ‘de meest concurrerende economie van 2010’ te worden: meer gedwongen tewerkstelling, namelijk uitbreiding hiervan tot ontvangers van een werkloosheidsuitkering. Ook die moeten nu na een jaar (en als het aan het CDA ligt zelfs al na een half jaar) elke baan accepteren die voorbijkomt, ongeacht opleidingsniveau of hoogte van het eerder verdiende salaris. Minister Donner, die op 23 februari, twee weken voor het aannemen (op 10 maart) van een wetsvoorstel van die strekking van zijn hand, nog in antwoord op Kamervragen meedeelde dat overkwalificatie op de arbeidsmarkt onwenselijk is, omdat dit leidt tot verdringing van lager opgeleiden en demotivatie bij de betrokkenen, laat nu weten, overigens zonder erbij te vertellen dat de scherpere WW-eisen niet voor Kamerleden zullen gelden - voor hen is uiteraard een aparte regeling in de maak -, dat uren besteed aan het steken van asperges of werken in de kassen ook voor een advocaat of hoogleraar ‘uitstekende momenten zijn om tot zelfreflexie te komen en tot inkeer’.
Dus of het nu hoogconjunctuur is of crisis, of er nu veel of weinig werkloosheid heerst: de te nemen maatregel is altijd dezelfde: dwangarbeid, Balkenendes altijd werkende wonderolie.
Dat bij het laten slikken van deze olie een grondwetsartikel met voeten wordt getreden, namelijk artikel 19, derde lid, dat een vrije arbeidskeuze garandeert, zal het kabinet worst wezen. De rechter mag toch niet toetsen aan de grondwet. En dat artikel 1.2 van het Europees Sociaal Handvest (ESH) hetzelfde behelst en de rechter daaraan wel mag toetsen, zal het ook niet deren. Naar de schending van artikel 4 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), het verbod op ‘dwangarbeid of verplichte arbeid’, dat sinds 2004 permanent met voeten wordt getreden door stelselmatige toepassing van gedwongen tewerkstelling in het kader van bijstand, heeft immers, als gevolg van de apathie van de slachtoffers, de desinteresse van pers en media en de ‘gouvernementele agenda’ van de Nederlandse rechterlijke macht, immers ook nog nooit een haan gekraaid.