Op 21/7/2008 ontvingen we een ingezonden verhaal van Jan Post van BLUT over de Werkacademie. Zijn mening hierover staat hieronder:
Nederland transportland, Nederland Infomatie land. Zomaar een paar kwalificaties waar ons land en onze regering naar zeggen te streven. Wij zijn toch de transporteurs van europa, met de rijn de Betuwelijn en ook nog de IJzeren Rijn. Nederland op het hoogste nivaeu van de ICT branche, de computer en informatie technologie. In alles willen de bewindslieden dat we aan de top staan. Dat de kwaliteit van het onderwijs de laatste jaren een paar plaatsen op de Europese ladder is gedaald, mag de pret blijkbaar niet drukken. Ook op het gebied van waterbouwkunde streeft niemand ons blijkbaar voorbij. Op deze gebieden waar het goed gaat zijn geen akademies opgericht, daar is genoeg werkgelegenheid. Waar Akademies zijn, daar is geen werkgelegenheid. En let op die akademies zijn opgericht door de overheid. Wat meteen de erkenning inhoudt, dat werkeloosheid geen kwestie van onwil van de personen is, maar in de laagstbetaalde branches het gevolg van het gebrek aan sturing vanuit alle niveaus die de overheid kent.
Daarmee hebben we bepaald op welk gebied en op welk niveau de Werkakademies nodig zijn, volgens die zelfde overheid. Ze is er voor bedoeld om een al dan niet denkbeeldig overschot aan werkelozen weg te werken, naar een andere vorm van armoede. Dit onder het mom van niemand aan de kant.
Helaas is sinds de ingreep van Lubbers, die midden 80-er jaren het aantal werkelozen met een pennestreek terug bracht van een miljoen naar een half miljoen, de volledige werkgelegenheid nog steeds een boze droom.
De mensen die hij uit de statistieken heeft laten verdwijnen, zijn deels als werkende armen teruggekomen, eigenlijk gewoon zonder behoorlijke ontplooiïng gebleven. Het zijn mensen die in een niche zelfstandig werken, die voor kortere of langere tijd werken, in een uitzendbaan, flex- of oproepbaantjes, die met nul urencontracten moeten werken. Daarmee is et sociale gebouw een wrak geworden dat op instorten staat. De opeenvolgende kabinetten na Lubbers hebben dat geen van allen begrepen. De eerste werknemers zonder pensioenopbouw komen er binnen 5 jaar aan en over 10 jaar zal niemand die als werknemer de kost heeft moeten verdienen nog een volledig pensioen hebben, terwijl er wel van een volledig pensioen wordt uitgegaan omdat de AOW niet voldoende is om van rond te komen.
Wat de bedoeling van de werkakademie is? In haar taal en haar doel is ze slechts demagogisch. Men houdt vol dat er een volledige werkgelegenheid is, of komt, door de vergrijzing. Dat is niet waar, de wet WMO loopt daar al op vooruit. Die stelt dat degene die zorg moet krijgen niet vanzelfsprekend een beroep op de WMO kan doen. Want als er gratis hulp is, dan zijn er geen betaalde krachten nodig. De gevolgen zagen we al op 5 juli in de krant, zorginstellingen nemen geen patiënten meer aan. Er is halverwege het jaar al geen geld meer voor - slecht betaalde - werknemers. Aan dit soort gevallen is te merken dat de werkakademie niet zonder reden opgericht is: Die is voor de laagopgeleiden, die als ze in de eerste weken geen werk vinden, dat krachtens hun opleiding voor hen bedoeld is, om daarna af te zakken naar lagere niveaus. Dan worden het reïntegratiebanen, of uiteidelijk participatie banen.
Dickens, Marx en Zola hebben elk op hun eigen manier en in verschillende gradaties van felheid beschreven en aangetoond dat de maatschappelijke misère in hun dagen het gevolg was van een politiek systeem, van een maatschappelijke instelling van een politieke filosofie.
Zij signaleerden, doorgrondden en klaagden de misstanden aan dat er in de lagere regionen van de bevolking zedeloosheid, drankzucht en normloosheid heersten. Dat was ook zo bij degenen die wel werk hadden maar daarvan niet rond konden komen, zelfs niet bij een 18-urige werkdag. Die slechts een gemiddelde levensverwachting van 34 jaar hadden - ondanks verse instroom van nieuwe verse arbeidskrachten van het platteland- die niets bezaten dan hun kinderen, waarvan ze wisten dat ze die moesten nalaten als wezen die in de weeshuizen nog slechter af waren dan in hun beroerde leven thuis. De werkakademie zet een eerste stap in de richting van een rechteloos proletariaat, en de uitvinders denken dat ze daarmee op de goede weg zijn. In feite scheppen ze armoede en rechteloosheid volgens dezelfde gedachte, als waar de literatoren hierboven genoemd zich tegen verzetten.
De werkakademie is ontstaan uit de rechts liberale visie dat er werk is voor iedereen die werken wil. Daarvoor moet de fictie van volledige werkgelegenheid, maar niet voor volledige uren en niet naar redelijk betaalde uren, als legitimatie dienen. Voor hen waarvoor er tengevolge van de maatschappelijke inrichting geen werk is, is de werkakademie bedoeld. Ze trekt de mensen uit hun huizen, en hun omgeving en ze worden week en bang gemaakt, zodat ze in het dwangmatige beeld passen dat alleen werk gelukkig maakt.
Dit is sterk in tegenstelling met de ideeën uit de 70-er jaren dat iedereen meer vrije tijd zou krijgen. Want deze mensen worden niet alleen achter de geraniums vandaan gehaald, ze worden uit hun sociale en culturele milieu gerukt. Uit een milieu waar ze hand- en spandiensten verrichtten. Waar ze vrijwilliger waren bij sport, cultuur en erenigingswerk. Alleen dat soort werk levert geen bruto nationaal produkt op, zegt de huidige arbeidsfilosofie. Dus vandaar dat ze naar niet motiverende bezigheden worden gedirigeerd, waarvan de werkgevers al hebben gezegd, dat deze mensen wel zo weinig opleveren, dat loon voor hen wel te veel gevraagd is.
Er is op die plaatsen dan ook geen enkele mogelijkheid voor de participant om zich te ontplooien, om hoger op te komen. De korte duur van de baantjes -van degenen die tijdelijk wel slagen- de losvaste contracten, het ontbreken van pensioen opbouw, het maakt het niet aantrekkelijk om ook nog de ondank van de werkgevers te oogsten, dat je je loon niet waard bent.
Zodra je in de participatie dreigt te vallen zijn er maar weinig mogelijkheden meer. Je van kant maken, naar het buitenland vluchten, of zelf een handeltje beginnen. Wie zelf een bedrijfje of handeltje begint zal in de meeste gevallen de eerste tijd zijn hoofd maar moeilijk boven water kunnen houden. Maar als dat lukt dan kom je nog maar net boven het lompenproletariaat uit, waarin de werkakademie je dreigt te schoppen.
Zelf ben ik financieel niet beter af, maar ik had een oudere regel, en het gevolg is nu wel, dat ik sinds mijn werkeloosheid een stuk of tien boeken heb geschreven, en een wetenschappelijk instituut dusdanig in de kijker heb gezet, wat betreft zijn wetenschappelijke uitgangspunten dat 20 doctorandussen en hoger, daar wel 40 jaar werk aan hebben om een nieuwe samenhangende visie op de Friese geschiedenis te maken. Dat was me via de werkakademie bij en na het bejaarden voeren nooit gelukt. De nog te benoemen doctorandussen zullen later nog wel dankbaar zijn.
Jan Post.