In de vergadering van de Cliëntenraad Werk en Inkomen van 27/10/05 lag er o.a. ter advisering aan B&W een concept-Raadsvoorstel waarvan werd meegedeeld door een van de ambtenaren, dat het voorstel niet in de Raad zou komen, maar dat het een besluit zou worden van B&W. Beetje vreemd, omdat het nogal een belangrijk voorstel was. Namelijk: B&W willen een collectieve basisverzekering in 2006 voor minima. Het idee is dan om de huidige AV-Frieso plus die nieuwe basisverzekering inelkaar te schuiven tot 1 collectief pakket voor minima. Dit in de vorm van een polis in natura zonder eigen risico. Door onderhandelingen tussen gemeente en zorgverzekeraar De Friesland zou dan een premiereductie bedongen kunnen worden. Deze mag wettelijk maximaal 10 procent bedragen. Het idee lijkt dus o.i. goed.
Probleem in het B&W-verhaal was echter dat diverse dingen in hun verhaal er op wezen, dat zij de minima wilden verplichten om hieraan deel te nemen.
Nu wordt dat heel boeiend als iemand geen uitkering heeft die door de gemeente wordt uitgevoerd, maar wat als iemand een bijstandsuitkering heeft? Volgens ons kan dat niet zomaar even collectief opgelegd worden aan alle bijstandsgerechtigden en is het ook in strijd met een basisprincipe van de Zorgverzekeringswet, namelijk de vrije keuze voor een zorgverzekeraar voor wat betreft het verplichte basispakket (verzekeringsplicht) en de vrije keuze of en zo ja waar, iemand zich aanvullend verzekert. De reden dat B&W zoeken naar mogelijkheden om die collectieve verzekering verplicht te stellen, is, dat ze doodsbenauwd zijn voor meer aanvragen van bijzondere bijstand voor ziektekosten.
Om een beeld te krijgen van de te verwachten kosten bij De Friesland nu en in 2006, hieronder enige cijfers over wat hun 'gewone' verzekeringen kosten:
Premies De Friesland 2005:
Basisverzekering: EUR 30,95/mnd
Aanvullende verzekering Plus: EUR 23,00
Aanvullende verzekering Tand: EUR 4,00
Totaal: EUR 57,95/mnd
Premies De Friesland 2006:
Basisverzekering: EUR 86,50/mnd
N.B.: Volgens RTL-Nieuws van 8/11/05 zijn nu zowat alle basispremies van de zorgverzekeraars bekend en zou De Friesland de laagste zijn, hoewel ik ook eerder premies hoorde in persberichten beneden de 1000 euro per jaar.
Keuze eigen risico basisverzekering:
Van EUR 0,00 in stappen van EUR 100,00 tot maximaal EUR 500,00 per jaar. Premiekorting basisverzekering bij EUR 500,00 eigen risico is EUR 21,00/mnd.
Premie is dan dus EUR 65,50/mnd.
Keuze aanvullende verzekering:
Goedkoop: EUR 6,00/mnd.
Midden: EUR onbekend.
Optimaal: EUR 17,50/mnd.
N.B.: In deze pakketten zit niets meer wat met de tandarts van doen heeft.
Keuze aanvullende verzekering Tand:
Goedkoop: EUR 4,95/mnd.
Midden: EUR onbekend.
Optimaal: EUR 13,50/mnd.
Wie zich optimaal verzekert zonder eigen risico is dan kwijt: EUR 117,50/mnd.
Stijging vergeleken met 2005: EUR 59,55
De maximale premie Zorgtoeslag voor een alleenstaande op bijstandsniveau bedraagt EUR 33,58/mnd (EUR 403,00/jaar) Dit bedrag zakt al heel snel terug bij inkomsten even boven bijstandsniveau...
Op bijstandsniveau stijgen de kosten dan met EUR 25,97/mnd, dus bij nu en straks optimaal verzekerd, waarbij straks net als nu bij de aanvullende verzekeringen niet alle kosten worden vergoed. Meestal komt het neer op 80 procent vergoed en bij sommige zaken zoals brillen ed. een lager percentage en een gelimiteerd bedrag.
Terug naar het B&W-verhaal over een collectieve verzekering voor minima. Hieronder volgt de tekst van een brief die we aan B&W schreven, omdat hun voorstel kennelijk niet in de Raad komt. We vinden het overigens merkwaardig dat de Raad hier niets over mag zeggen en dat het College de vrijheid neemt e.e.a. maar op eigen houtje te beslissen.
VERENIGING PLATFORM EEN- EN TWEEPERSOONSHUISHOUDENS LEEUWARDEN
POSTBUS 2602 8901 AC LEEUWARDEN
TELEFOON: 058-2671636 E-mail: root@pel.xs4all.nl
Website: http://verenigingpel.nl
-----------------------------------------------------------
Leeuwarden 30-10-2005
Aan: het college van Burgemeester en Wethouders
Betreft: Afsluiten collectieve basisverzekering
Geacht college,
Onlangs heeft u aan de cliëntenraad een voorstel voorgelegd een collectieve basisverzekering af te sluiten voor de minima in de gemeente Leeuwarden. Hierbij een aantal opmerkingen onzerzijds.
Het idee wordt door ons van harte ondersteund. Het nieuwe
zorgstelsel kan er gemakkelijk toe leiden dat mensen met een
inkomen rond het bijstandsniveau in financiële problemen
raken.
Het aanbieden van een gunstige collectieve basisverzekering
kan een hoop van deze problemen voorkomen. Wij willen echter
wel een aantal kanttekeningen plaatsen bij het voorstel zoals
dat aan de cliëntenraad is voorgelegd.
In de eerste plaats is het tot nu toe zo dat de inkomensgrens
voor deelname aan de huidige aanvullende verzekering ligt bij
105% van het voor de betreffende persoon geldende
bijstandsniveau (wat tevens de norm is die wordt gehanteerd
bij het gemeentelijke kwijtscheldingsbeleid). Dit leidt in de
praktijk tot onrechtvaardige situaties.
Neem het volgende
voorbeeld: voor een alleenstaande jongere van 21 jaar geldt
als sociaal minimum (bijstandsniveau) een bedrag van euro
576,98 (inclusief vakantietoeslag). Een alleenstaande jongere
met een inkomen uit arbeid van 750 euro komt al niet meer in
aanmerking voor de huidige aanvullende verzekering en dus ook
niet voor een eventuele collectieve basisverzekering. Dit is
in onze ogen ongerechtvaardigd en ook ongewenst.
Wij stellen
dan ook voor de inkomensgrens op te trekken tot 105% van het
wettelijk minimumloon (WML), ongeacht de inkomstenbron die men
heeft.
Het WML is tevens het bedrag aan bijstand dat een
echtpaar ontvangt (momenteel euro 1153,96 inclusief
vakantietoeslag).
In het bovengenoemde aan u voorgelegde voorstel wordt er niet ten onrechte op gewezen dat de wijziging in het zorgstelsel ook financiële gevolgen zou kunnen hebben voor de gemeente. Het risico is immers reëel aanwezig dat mensen bewust een financieel risico zullen nemen door zich - bijvoorbeeld - te laten onderverzekeren.
De gevolgen daarvan zou men dan kunnen proberen af te wentelen op de gemeente door een beroep te doen op bijzondere bijstand. Om dit probleem voor te zijn wordt aan u voorgesteld gebruik te maken van art. 57 lid a WWB. Dit artikel bepaalt dat het college aan de bijstandsverlening de verplichting verbindt dat de belanghebbende eraan meewerkt dat het college in zijn/haar naam noodzakelijke betalingen verricht.
Het verplicht stellen van deelname aan de collectieve basisverzekering op grond van dit artikel lijkt ons echter weinig kans van slagen te hebben. Artikel 57 WWB stelt namelijk dat dit uitsluitend opgelegd kan worden 'indien er gegronde redenen zijn aan te nemen dat de belanghebbende zonder hulp niet in staat is tot een verantwoorde besteding van de bestaansmiddelen'. Uit de parlementaire behandeling van de WWB blijkt dat de wetgever dit artikel in een individuele context ziet, niet in een collectieve.
Het kan dus uitsluitend opgelegd worden na een individuele
afweging. Bovendien zou als 'gegronde reden' blijkbaar
aangevoerd moeten worden dat iemand een bijstandsuitkering
heeft en 'dus' niet in staat is tot een verantwoorde besteding
van de bestaansmiddelen. Een dergelijke motivatie zou in
bezwaar nog geen 10 seconden overeind blijven.
Ons lijkt dit dan ook een oprekking van het genoemde
wetsartikel ver voorbij hetgeen de wetgever bedoelt heeft.
Daar komt nog bij dat genoemd artikel bedoeld is om mensen in
bescherming te nemen tegen zichzelf, niet om een beroep op
bijzondere bijstand te verhinderen.
Tot slot willen wij in overweging geven dat de voorgestelde opzet ingaat tegen het idee achter het nieuwe zorgstelsel, n.l. verantwoordelijkheid en keuzevrijheid bij de burger leggen. Hoe men daar ook over denkt, duidelijk is dat het voorstel om deelname aan de collectieve basisverzekering verplicht testellen hier haaks op staat.
Hoewel wij de mogelijkheid dat het beroep op bijzondere
bijstand toeneemt niet weg willen wuiven, zijn wij toch van
mening dat de gevaren daarvan niet overschat moeten worden.
Een beroep daarop kan in principe afgewezen worden omdat
belanghebbende niet - of in onvoldoende mate - gebruik heeft
gemaakt van een voorliggende voorziening. Het is natuurlijk
waar dat zich in dit concrete geval nog geen jurisprudentie
heeft kunnen vormen, maar het lijkt ons dat de gemeente sterk
staat wanneer ze in een dergelijk geval een beroep op
bijzondere bijstand afwijst. Overigens zijn wij van mening dat
een dergelijke afwijzing ook geheel en al terecht zou zijn.
Wij zijn voorstanders van behoud van de verzorgingsstaat, maar
de gemeente is in onze ogen niet gehouden alle blunders en
bewust genomen risico's van burgers financieel te compenseren.
Een andere mogelijke optie in een dergelijk geval zou zijn dat
de gemeente weliswaar de financiële risico's afdekt, maar dit
terugvordert van belanghebbende en daaraan tevens de
voorwaarde verbindt dat belanghebbende zich afdoende
verzekert.
Een variant op deze optie is de gedachte, zoals ontwikkeld
door PEL/BLUT en KVeB, namelijk:
Gesteld dat iemand geen aanvullende verzekering heeft en om
bijzondere bijstand vraagt voor ziektekosten. Het idee is dan
om te stellen:
"U had hiervoor dekking kunnen hebben als u een
aanvullende verzekering had gehad. Deze dekt vaak voor 80
procent de gemaakte ziektekosten. Voor deze 80 procent heeft u
geen gebruik gemaakt van de voorliggende voorziening. Wij
vergoeden dus sowieso niet: 80 procent van uw nota
ziektekosten. Wij nemen uw nota voor 20 procent van de
gemaakte kosten in behandeling op dezelfde wijze en conform
dezelfde regels t.a.v. WWB en bijzondere bijstand als wij
zouden hebben gedaan als u wel een aanvullende
ziektekostenverzekering gehad zou hebben."
Vervolgens wordt de
aanvraag afgehandeld conform de normale beleidsregels. Er
wordt dan nader bekeken of de aanvraag voor 20 procent kan
worden gehonoreerd of niet.
Concluderend: het voorstel van het college wordt door ons van harte ondersteunt, met inachtneming van bovengenoemde kanttekeningen.
Met vriendelijke groet,
Namens het bestuur van de Vereniging PEL
Pyt van der Galiën
Kopie:
- mevr. J. Probst
- dhr. Van Rijnsoever