KORTING OP BIJSTAND BIJ ONWIL KLANT

---

ROOD/ONDER CURATELE

'Korting op bijstand bij onwil klant'. Uit de Leeuwarder Courant van zaterdag 6/8/2005 plus
'Rood/Onder curatele'
Uit de zaterdagbijlage van de Leeuwarder Courant van 6/8/2005.

Onlangs berichtten we over o.a. de Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland en hun directeur Ger Jaarsma, die enige vreemde uitspraken deed over mensen in de bijstand die schulden hebben. Zie "Schuldhulpverlening stuit op onwil van cliënten" uit de LC van 28/7/05. Inmiddels heeft Jaarsma er nog een schepje bovenop gedaan en gretig opende de Leeuwarder Courant van zaterdag 6/8/2005 met het volgende bericht op de voorpagina:

Van onze verslaggever

LEEUWARDEN - Klanten die een bijstandsuitkering hebben en niet bereid zijn om mee te werken aan de sanering van hun schulden, moeten gekort worden op hun uitkering. Dat vindt Ger Jaarsma van de Gemeenschappelijke Kredietbank (GKB) in Leeuwarden. Hij hoopt Friese gemeenten voor zijn plan te winnen.

[Zo hoopt hij meer klanten te krijgen voor hun kredietverlening in de vorm van schuldsaneringskredieten tegen woekerrente en budgetbeheer. Deze bancaire producten maken nu 40% uit van hun resultaat en kennelijk moet dat percentage omhoog. Gedwongen winkelnering heette dat ooit.]

Tijdens een bijeenkomst in mei, waar alle Friese hulpverleners die bij schuldsanering betrokken zijn bijeen waren, werd het voorstel van Jaarsma besproken. "Er werd heel divers gereageerd", zegt hij.
"Een aantal gemeenten zei meteen: dát nooit. Anderen zagen er wel een middel in om mensen op de rails te houden."

[Sommige sociale diensten lusten er wel pap van: Die heerlijke MACHT over mensen... Macht werkt verslavend en smaakt naar méér, dat blijkt ook hier wel weer. Andere sociale diensten beschikten kennelijk nog over enig verstand: Mensen met schulden korten, betekent ze nog verder de stront indrukken. Mensen zullen dan helemaal wel uitkijken om ooit een woord te zeggen over hun schulden en zullen bij hercontrole alle uitgaven op hun dagafschriften afplakken of beter nog: Zoveel mogelijk uitgaven contant doen. Komt men er toch achter dat ze problematische schulden achter en gaat een soos hen dan toch korten, dan zal het resultaat vermoedelijk zijn: De totale ineenstorting van hun toch al wankele financiën met als uiterste gevolg: Zulke huurschulden dat de woningcorporatie via de rechter ontbinding van de huurovereenkomst krijgt en ze op straat komen te staan. Of anders: Ze komen zonder gas, elektra en water te zitten... Maar DAT zal ze leren nietwaar?! Over het paard achter de wagen spannen gesproken... Hulpverleners zouden moeten weigeren om hand- en spandiensten te verrichten voor de GKB als er op die wijze gepoogd wordt schuldsanering af te dwingen.]

Tussen de 50 en 60 procent van de klanten die vrijwillig deelnemen aan een schuldsaneringstraject bij het GKB valt nu af. Dat baart Jaarsma zorgen. "Er is een dreiging, een instrument nodig om ze bij de les te houden. Het korten op de uitkering is één van de mogelijkheden."

[Zoals gesteld: Erg effectief allemaal in het kader van het saneren van schulden... Ik dacht altijd dat als iets vrijwillig is, je daar ook weer mee kon stoppen, maar bij de GKB betekent dat woord kennelijk iets anders. Als het waar is dat meer dan de helft van de deelnemers voortijdig hiermee kapt, dan vraag ik me af hoe vrijwillig zo'n schuldsanering eigenlijk tot stand kwam. Ik vraag me ook af wat voor zin het heeft mensen die niet gemotiveerd zijn, met dwang in de schuldsanering te houden. Voor mij zou het dan gewoon ophouden:
Vrijwillig is vrijwillig en als iemand afhaakt, dan zou ik zeggen: Even goede vrienden, maar dan kunnen wij niets meer voor je doen.
Maar ik denk dat het eerder om het slijten van hun bankproducten gaat dan om iets anders. En natuurlijk het per definitie in feite kiezen voor de belangen van de schuldeisers: Jansen heeft bv. bij een postorderbedrijf een forse schuld en de soos gaat dat bedrijf een handje helpen door Jansen onder druk te zetten via een korting op zijn uitkering, net zolang tot hij met hangende pootjes gaat deelnemen aan de 'vrijwillige' schuldsanering..
In zijn algemeenheid is de wens van Jaarsma ook gevaarlijk omdat wellicht sommige sociale diensten van steden die volgend jaar minder geld van het Rijk krijgen voor het betalen van de bijstandsuitkeringen, hierin ook een bezuinigingsmogelijkheid zien. Omdat staatssecretaris Van Hooff een andere verdeelsleutel gaat gebruiken voor de betaling van het inkomensdeel in de Wet Werk en Bijstand, krijgen sommige gemeenten waaronder Leeuwarden, veel minder bijstandsgeld van het Rijk en andere gemeenten juist weer meer. Uiteraard gaat zo'n gemeente in de problemen dan zoeken naar bezuinigingen op de uitkeringen en daarbij vormen de uitspraken van Jaarsma een mooie voorzet...]

Volgens Marjolein Zaal van het ministerie van sociale zaken is het, weliswaar via een omweg, mogelijk om het idee van Jaarsma uit te voeren. Dat kan met de Wet Werk en Bijstand in de hand die in januari 2004 is uitgevoerd. Gemeenten hebben sindsdien meer armslag en zijn volledig verantwoordelijk voor de bijstandsverstrekking.

Sancties opleggen kan wel, zegt Zaal. Wanneer de cliënt langer in de bijstand zit dan door de gemeente nodig wordt geacht, bijvoorbeeld door zijn schulden niet af te lossen, mag er gekort worden.

[Hoezo, langer in de bijstand dan nodig 'door zijn schulden niet af te lossen'? Schulden of niet, als iemand zijn verplichtingen nakomt, zoals solliciteren, zoeken naar werk en als het lukt, werk aanvaarden, waarom zou iemand dan langer in de bijstand zitten dan nodig wordt geacht? Je hebt recht op bijstand zolang je geen andere inkomstenbron hebt en zolang je je aan je verplichtingen houdt, punt uit. Een verplichting in het kader van de WWB is niet: Je moet je schulden aan Wehkamp eens aflossen. Da's een heel ander verhaal.
Alleen als iemand zou zeggen en ernaar handelen, door niet te solliciteren en geen werk te zoeken onder het motto: krijg ik meer geld, dan gaat alles toch maar naar de schuldeisers, dus ik doe niks, dan zit hij/zij fout.]

[Helemaal niet aflossen van schulden als men in de bijstand zit, lijkt me slecht mogelijk: De schuldeiser die het eerst zijn dagvaarding bij de rechter heeft liggen, kan via een vonnis beslag laten leggen op de uitkering tot maximaal tien procent van het voor de schuldenaar geldende bijstandsniveau: Artikel 475d Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.
Schuldeiser twee zal voor beslag op de uitkering moeten wachten tot het eerste beslag er weer af is. Ik heb tenminste nog niet meegemaakt dat een schuldeiser beslag liet leggen bij de woningcorporatie op de nog te vorderen huur van de schuldenaar. Zou dat gebeuren, dan wordt het toch echt tijd om een advocaat in te schakelen. Wat door Jaarsma van de GKB steeds wordt genegeerd is, dat een bijstandsuitkering simpelweg structureel in de meeste gevallen gewoon te laag is en dat het vaak geen onwil is, maar onmacht van de mensen om te betalen als er schuldeisers zijn. Het verhaal van Jaarsma zou in dit verband ook nog bedoeld kunnen zijn om een beeld te scheppen van: Het ligt niet aan de hoogte van de bijstand, want die is voldoende, maar het ligt aan de notoire onwil en het onverantwoordelijke gedrag van de bijstandsgerechtigden zelf.
Kortom: Een politiek spelletje om jan publiek te bewerken opdat 'men' laatstgenoemde mening is toegedaan. Maar op welk wetsartikel in de WWB doelt die Marjolein Zaal van SoZaWe nu precies?]

[Artikel 57 WWB stelt: Indien en zolang er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat de belanghebbende zonder hulp niet in staat is tot een verantwoorde besteding van zijn bestaansmiddelen, kan het college:
a. aan de bijstand de verplichting verbinden dat de belanghebbende eraan meewerkt dat het college in naam van de belanghebbende noodzakelijke betalingen uit de toegekende bijstand verricht.
b. de bijstand in natura verstrekken.]

[Lid b zie ik niet zo snel gebeuren zolang iemand nog een huurwoning heeft, lid a lijkt me niet bedoeld om als College vorderingen van derden-schuldeisers te gaan voldoen uit betrokkene's bijstandsuitkering, zoals een postorderbedrijf ed. Het punt zit hier in de vraag: Wat zijn 'noodzakelijke betalingen'? In mijn optiek zijn dat huur, energie en water. Indien iemand daar zelf om verzoekt in een vlaag van zelfinzicht, zou dit moeten kunnen, hoewel in het verleden de soos op dit punt ook niet altijd vlekkeloos werkte, waardoor juist weer problemen ontstonden...
Toch is dit m.i. niet het wetsartikel waar Zaal op doelt.]

[Wellicht artikel 18? Dat zegt:]

[1. Het college stemt de bijstand en de daaraan verbonden verplichtingen af op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende.
2. Indien de belanghebbende naar het oordeel van het college tekortschietend besef van verantwoordelijkheid betoont voor de voorziening in het bestaan dan wel de uit deze wet dan wel de artikelen 28, tweede lid, of 29, eerste lid van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen voortvloeiende verplichtingen niet of onvoldoende nakomt, waaronder begrepen het zich jegens het college zeer ernstig misdragen, verlaagt het college overeenkomstig de verordening, bedoeld in artikel 8, eerste lid, onderdeel b, de bijstand. Van een verlaging wordt afgezien, indien elke vorm van verwijtbaarheid ontbreekt.]

[Lid 3 en 4 zijn minder relevant. Vermeldenswaard is, dat in Leeuwarden een lid van het College een hengst verkopen, niet leidt tot verlaging van de bijstand, omdat het College daarvan heeft afgezien, nadat het PEL had gesteld, dat er zo rechtsongelijkheid ontstaat tussen mensen in en mensen buiten de bijstand. Bovendien is bijstand geen loon en is er geen dienstverband zoals bij werkgever en werknemer. In alle situaties geldt nu gewoon slechts dat het belaagde Collegelid aangifte kan doen bij de politie, maar de soos hierom niet op de uitkering kan korten. Per slot moet het PEL ook een beetje denken om haar achterban... Maar dit terzijde.]

[Artikel 18 lid 2 WWB zou het wetsartikel kunnen zijn waarop het ministerie doelt: Schulden zijn een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid en dus mag het College de uitkering verlagen... Mij lijkt dit iets te kort door de bocht en is er sprake van het oprekken van artikel 18 lid 2. Bij verlaging van de bijstand zal het College dit moeten doen in de vorm van een voor beroep vatbare beschikking, waartegen bezwaar en beroep bij de voorzieningenrechter mogelijk is, wat ik in die situatie zeker zou doen met behulp van een advocaat.]

Jaarsma realiseert zich dat het plan 'hard' kan overkomen. "Maar als mensen hun schulden niet aflossen, verergert de problematiek zich alleen maar. Soms moet je het ene doen, om het andere voor mekaar te krijgen."

[Op een gegeven moment zijn de schulden zo hoog dat er toch geen beginnen meer aan is. Die z.g. vrijwillige schuldsanering betekent dat men zich allerlei vernederingen moet laten welgevallen, daarmee het laatste restje zelfrespect verliezend: Bankpassen moeten worden meegenomen en worden doorgeknipt, bankrekeningen moeten worden opgezegd, met het risico dat je na de schuldsanering als bijstandsgerechtigde nooit meer een rekening kan openen bij een normale bank, omdat ze daar mensen met een uitkering, die daar een rekening willen, liever zien gaan dan komen. Ik kan zo enige banken opnoemen die, nadat ze gevraagd hebben naar de aard van de inkomsten, heel moeilijk gaan doen als de inkomstenbron een uitkering blijkt te zijn... De GKB kan schermen met afspraken tussen hen en de bank, die inhouden dat de klant later toch weer een rekening mag openen, maar: Wat zijn dat soort afspraken eigenlijk waard? Wedden dat als je al ooit weer uit de schuldsanering komt, die bank van geen afspraak weet en dat de GKB niets meer voor je doet omdat het schuldhulptraject immers is afgelopen? Met dat soort afspraken is het m.i. zo: Eerst zien, dan geloven.]

[En wat doet een zich verergerende problematiek, als je al jaren in de bijstand zit of je gesubsidieerde baantje verloren hebt omdat de subsidiekraan dicht ging en uitzicht op betaald werk ver weg is, er nog toe? Bv. een situatie waarbij rente zich op rente stapelt bij wanbetaling van de schulden in hoofdsom, als er toch al voor een 10 procent beslag is gelegd op de bijstand, waarbij tevens jaar na jaar het vacantiegeld ook door de beslaglegger wordt ingepikt en waarbij alles van enige waarde toch al eens na beslag op de inboedel is verkocht? Wachten op een aktie van Bob Geldoff? Jaarsma onderschat 1 ding: Als je toch niets meer hebt te verliezen, wat kan de rest je dan eigenlijk nog schelen? Hij maakt het met zijn gehets, dat er ook nog eens gekort moet worden alleen maar erger. "Freedom is just another word for nothing left to loose" (Janis Joplin)]

Je zou bijna denken dat de Leeuwarder Courant het opzetje van Jaarsma probeert te pushen, want hij mag ook uitgebreid aan het woord in de zaterdagbijlage van de LC, terwijl bijvoorbeeld de verklaring die de SP-Statenfractie over zijn uitspraken had uitgegeven, met geen letter de LC haalde, maar wel het on-line blad Liwwadders en naar verluidt ook het Friesch Dagblad. Uit de zaterdag bijlage Sneon en Snein van 6/8/2005:

Vorig jaar klopten 39.000 huishoudens in Nederland bij een van de 67 leden van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet aan voor schuldhulp. Dat is ruim 13 procent meer dan in 2003. Wanneer de stijging in het aantal hulpvragen doorzet, wordt er dit jaar naar schatting 44.000 keer een beroep op de GKB gedaan.

In 2000 werkten schuldeisers in 30 procent van de gevallen niet mee aan een betalingsregeling. Dat percentage is in de eerste helft van dit jaar opgelopen tot circa 42 procent. Dit resulteerde in een groep van 15.000 mensen die tot het wettelijke traject (WSNP) werden toegelaten. In 2000 waren dat er 7000.

[WSNP betekent: Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen. Je bent niet verplicht als je schulden hebt, hieraan deel te nemen. Die WSNP is overigens ook niet alles, afgaande op een recente tv-reportage: Er komt dan een bewindvoerder die tevens eerst je post krijgt. Er ging nogal wat mis: Bewindvoerders met m.i. veel te veel klanten, bewindvoerders die de post traag doorstuurden, bv. oproepen van de soos voor heronderzoek ed. die te laat bij de mensen binnenkwamen, waarop vervolgens de soos de uitkering weer verlaagde als "maatregel" ed. Kortom: Dat schoot lekker op...
Ook waren er mensen waarbij zoveel werd ingehouden door de bewindvoerder, dat ze in arren moede maar naar de lokale Voedselbank gingen...
Kortom: weer zo'n regeling die in theorie wel zou moeten kloppen, maar die door de uitvoeringspraktijk slecht werkt...]

Het aantal mensen met problematische schulden loopt op. Bij de Gemeenschappelijke Kredietbank (GKB) kloppen zij aan voor schuldsanering, maar haken af zodra ze met strenge voorwaarden worden geconfronteerd. GKB-directeur Ger Jaarsma, tevens voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), pleit voor een hardere aanpak.

Door Kirsten van Santen

[Ook de krant weet het zeker: De mensen die om schuldsanering vragen haken af, zodra ze met strenge voorwaarden worden geconfronteerd. Zie je nu wel: Bijstandstrekkers zijn onverantwoordelijke figuren die meteen op de loop gaan zodra er eisen worden gesteld... De bijstand is niet te laag, de eisen zijn te soft. Harder aanpakken die lui... Zo brengt de krant de generaliserende leugens in het land.]

Het gebeurt enkele honderden keren per week in Nederland, Na twee, drie maanden is het zover. Dan ploft de brief van het energiebedrijf op de deurmat. 'Einde levering', luidt de boodschap. "Het is verdrietig werk", zegt Essent-woordvoerder Maarten Thijs. Liever voorkomt het energiebedrijf dit, maar dat is niet eenvoudig. Energie is duur, de huizen van mensen staan vol met dure elektrische apparaten en men is zich weinig bewust van het gebruikspatroon. "Energie wordt vaak voor kennisgeving aangenomen."

[Dit punt heeft een aantal kanten. Ten eerste de idiote koppeling van elektra en gas aan de prijs van de olie, wat met de huidige stijgende olieprijzen en een wereld-olievoorraad die vermoedelijk volgens de mensen die het kunnen weten, over de helft van de voorraad heen is, betekent dat gas en elektra jaar na jaar steeds duurder zullen worden met prijsstijgingen ver boven het inflatiepercentage. Zo maakt men verwarming en verlichting tot een luxe-product.
Ten tweede: Wie z'n energie eindnota bekijkt, ziet dat de nota meer lijkt op een belastingaanslag dan op een eindnota voor energie. Een fors deel bestaat gewoon uit indirecte belastingen met een moralistisch sausje in die zin dat dit z.g. 'voor het milieu' is.
Onzin: Het zijn geen doelbelastingen, net zoals b.v. wegenbelastingen geen doelbelastingen zijn, waarmee ik bedoel dat van wegenbelastingen heus niet alleen wegen worden aangelegd en onderhouden.
Ten derde: Wie een huurhuis heeft, is afhankelijk van z'n verhuurder, of die isolatiemaatregelen wil treffen aan de woning, maatregelen die echter weer leiden tot extra huurverhogingen.
Ten vierde: T.a.v. stookkosten krijgen de mensen vaak ten onrechte zelf de schuld via moralistisch geklets over 'verkeerd stookgedrag'. Weinig bekend is, dat het gasverbruik door zuinig stoken maar beperkt is te beïnvloeden. Het overgrote deel van het gasverbruik wordt simpelweg bepaald door de woning zelf en het rendement van CV of gaskachel.
Een huis is in feite warmtetechnisch gezien, niet meer dan een lekkende doos, waarbij bij een constante temperatuur warmteproductie en warmteverlies via de constructie met elkaar in evenwicht zijn. Door de constructie te veranderen wordt de doos wat minder lek en kan de hoeveelheid toegevoerde warmte worden verminderd.
Elektraverbruik is een ander verhaal: Nieuwe koelkasten, diepvriezers en wasmachines nemen minder stroom dan die van 20 jaar terug, maar de vervanging kan een financieel probleem zijn met een bijstandsuitkering. Zoveel mogelijk gloeilampen vervangen door spaarlampen drukt het stroomverbruik ook wat omlaag, maar computers lusten m.i. nogal wat stroom. TL-lampen zijn net zo energiezuinig als spaarlampen en ze zijn er tegenwoordig in allerlei lichtkleuren. De standaardkleur nr. 33 heeft nu veel broertjes en zusjes erbij gekregen, zodat ze zelfs in een woonkamer kunnen, bv. in een koof bij de gordijnen.
T.a.v. die z.g. 'dure elektrische apparaten': De kleine elektrische apparaten zijn niet duur meer op sommige plaatsen. Wel is het wegwerpspul: Stuk is stuk, bv. een bakoventjes van 13 euro...
Is het verbruik hoog, dan kan iets worden bespaard door een dubbeltariefmeter aan te vragen. Bij Essent betekent dit goedkopere stroom door de week van 's avonds 23.00 uur tot 's ochtends 7.00 uur en van vrijdagavond 23.00 uur tot maandagochtend 7.00 uur, dus het hele weekend.
Dus: Wasmachine gebruiken in het weekend. Denk ook aan koelkast en diepvriezer, die 24 uur per dag stroom verbruiken. Wel eerst uitzoeken bij hoeveel KWH stroom het dubbeltarief voordeliger wordt.]

Wanneer de wanbetaler, op de hielen gezeten door deurwaarders, naar de Gemeenschappelijke Kredietbank stapt, wordt er gepoogd een financiële regeling met de schuldeisers te treffen.
"We nemen zelf geen contact op met de GKB", zegt Thijs. "Zij komen naar óns."
Is het geen idee dat energiebedrijven dit juist wél doen? Zij signaleren immers als een van de eersten dat er iets fout gaat.
"Dat is een romantisch-theoretische discussie. Wij zijn geen uitvoeringsinstantie van sociale zaken."

[Hier is weinig romantisch aan; het is meer de droom van de z.g. 'hulpverlenertjes' zoals het sociaal-maatschappelijk werk en de GKB:
De klanten worden je op een presenteerblaadje aangeboden. Ik weet het nog beter: Zodra je door je bankstel zakt, je koelkast of wasmachine of tv het opgeeft, ben je verplicht dat te melden aan 1 centraal punt, die vervolgens de lokale leveranciers inlicht die dan bij je aan de deur komen met 'fantastische' aanbiedingen...
Het is terecht dat Essent het vertikt om voor verlengstuk van de soos te spelen. Waarom zou een instelling bij wanbetaling van de klant dat links en rechts aan derden moeten melden? Hoogop zouden ze bij een aanmaning een foldertje kunnen duwen met daarin genoemd een aantal mogelijkheden voor de klant waar hij/zij wellicht hulp zou kunnen krijgen. Het is dan aan de klant wat hij verder wil doen of niet doen.]

Bij woningstichting Kollumerland denkt men daar sinds ruim een jaar anders over: door in een vroeg stadium met schuldsanering te beginnen, worden huisuitzettingen voorkomen.
Directeur Roelof Kuik is tevreden: "We wijzen mensen op hun situatie, maar laten de verantwoordelijkheid bij hen liggen. We zien dat zij hun schulden sneller aflossen of een financiële regeling treffen." Financieel beter wordt de woningstichting er niet van. "Maar het maatschappelijk rendement is groot."

[Het is maar net hoe dat wijzen op hun situatie gaat: Wordt er gedreigd met huisuitzetting als men zich niet spoorslags vervoegt bij de GKB of een andere instelling? Of wordt alleen verwezen naar instellingen als men huurschuld heeft? Na hoeveel tijd en bij welk bedrag aan huurschuld wordt gedreigd met huisuitzetting en hoe wordt dat dan gebracht? Wordt dan gemeld: Wij gaan naar de rechter om te vragen dat hij uw huurcontract ontbindt? Of: Wij gaan u nu uit uw huis zetten?
Veel mensen weten namelijk nu nog steeds niet dat een verhuurder iemand niet zomaar op eigen houtje uit zijn woning mag zetten. Sommige verhuurders zijn echt niet te goed om niet in te spelen op de onnozelheid van sommige mensen.]

Pressiemiddel

Het mes snijdt aan twee kanten. De Kredietbank heeft door de samenwerking met de woningstichting een pressiemiddel in handen richting de klanten. Het voorbeeld van Kollumerland is uniek in Friesland. Veel woningstichtingen zijn niet bereid om een deal over schulden te sluiten. Die willen het volle pond. En dat heeft grote consequenties voor de schuldenaar.

[Kennelijk gaat de woningcorporatie in Kollumerland veel verder dan een voorlichtingsfoldertje mee sturen, maar wordt er gedreigd in de zin van:
Als je niet naar de GKB gaat, doen wij dit en dat. De worst die mensen wordt voorgehouden is waarschijnlijk, dat als ze naar de GKB gaan, de woningstichting bereid is een 'deal' te sluiten en zo niet, dat ze in een keer de hele huurschuld willen hebben.
Als men niet naar de GKB wil, moet men hier niet in trappen, maar de woningcorporatie per aangetekende brief waarin wordt gemeld dat tevens een kopie is verzonden per gewone post, een betalingsregeling aanbieden omdat men het hele bedrag niet in 1 keer kan voldoen. Gaan ze daar niet op in en heerst er radiostilte, begin dan gewoon het eigen voorstel uit te voeren, door steeds het extra bedrag over te maken.
Willen ze toch het huurcontract ontbinden en slepen ze je voor de rechter, geef de rechter dan een kopie van de verzonden brief plus de betalingsbewijzen en zeg vooral dat je wel wilt betalen, maar niet in staat bent de hele huurschuld in 1 keer te voldoen.
Stort de woningcorporatie de betalingen terug, geef de rechter dan ook afschriften van die terugstortingen: M.i. zit de corporatie fout als ze je aflossingen huurschuld terugstorten: Er is immers nog steeds een huurcontract en dat betekent toch dat je je huur moet voldoen?!
Over zo'n zelf uitgevoerde betalingsregeling zonder akkoord van de corporatie, die daar geen belang bij had, maar iemand gewoon kwijt wilde als huurder, schijnt jurisprudentie te bestaan. Wie het bovenstaande iets te moeilijk lijkt, kan het beste naar een advocaat stappen.]

Wanneer een schuldeiser niet mee wil werken aan een saneringsregeling, komt de schuldenaar in een zogenoemd wettelijk traject (de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen) terecht.

De rechter-commissaris buigt zich dan over de kwestie en kan de schuldeisers ertoe bewegen om alsnog mee te werken. De schuldenaar komt dan drie jaar onder curatele te staan. Zijn naam wordt op internet gepubliceerd, post wordt naar de bewindvoerder gestuurd.

[Waarop het voorkomt dat de post zo traag wordt doorgestuurd dat mensen de ene na de andere korting oplopen van de soos omdat ze niet op afspraken verschenen ed. Dat schiet lekker op...]

"Het loopt storm bij de rechter-commissaris", weet directeur Ger Jaarsma, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK).
"Sommige schuldeisers vinden het prima dat hun wanbetalers onder een streng bewind komen te staan. Maar Justitie kan de enorme toeloop nauwelijks aan."

[Ja, weer die 'macht', deze maal bij schuldeisers. Dat geeft toch echt wel een fijn gevoel...]

Ook daarom zoekt Jaarsma naar instrumenten om zijn klanten in het vrijwillige traject te houden. Er vallen er nu te veel af. Ongeveer de helft. Het komt voor dat mensen hun auto niet kwijt willen: een voorwaarde die de GKB kan stellen. Klanten zien een auto echter als noodzakelijke levensbehoefte. "Daar zit ik mee", zegt Jaarsma.
"Het slagingspercentage daalt jaar op jaar." De voorwaarden versoepelen is geen optie. Schuldeisers werken alleen mee wanneer er heldere regels worden gehanteerd.

[In hun laatste Jaarverslag gaat het om 6 van al hun klanten die de auto niet weg wilden doen. Wellicht hoort Jaarsma ook wel eens wat verhalen van het maatschappelijk werk over mensen die hun auto niet weg willen doen en dikt het verhaal flink aan. Gebruikelijke VVD-tactiek. M.i. is het verstandig als je op het platteland hier woont en je beneden de pakweg 45 jaar bent en je denkt dat je nog kans hebt om weer betaald werk te vinden, de auto niet weg te doen: Een auto vergroot het gebied waarbinnen je qua afstand redelijkerwijs werk kunt zoeken.
Soms spaart een auto juist geld: Zo las ik op internet het verhaal van iemand voor wie de kosten van de auto werden betaald, maar waarvan het kentekenbewijs op haar naam stond. Zo reed ze, omdat ze in een dorp woonde met een dure dorpswinkel, naar de dichtstbijzijnde Lidle voor de boodschappen en hoefde niet zo lang weg te blijven dat ze dure kinderoppas hoefde in te huren. Toch moest de auto weg van de burocraten waar ze kennelijk mee te maken kreeg bij de GKB waar ze een schuldsanering had aangevraagd. Op de website van de GKB Friesland staat trouwens over die auto een genuanceerder verhaal dan Jaarsma nu vertelt t.a.v.: Moet de auto weg?]

Breedbeeldtelevisie

Het is nog maar twintig jaar geleden dat zowat iedere saneringszaak slaagde, mijmert Jaarsma. Het hebben van schulden was toen nog een groot taboe. Mensen kunnen tegenwoordig prima verder leven met schulden. Ze lenen er wat bij of kopen op afbetaling.

[Is dat gek, nu mensen in een half-amerikaanse maatschappij leven, waarin lenen en kopen op afbetaling zowat standaard is... Bovendien is het consumentisme van alle kanten gepredikt en scheeuwt je tegemoet vanaf de tv-reclames, internet, de billboards enz. Koop, koop, koop en wordt gelukkig.... Als je dan structureel te weinig geld hebt of nadat je gekocht hebt, in die situatie belandt, moet je plotseling een draai van 180 graden maken: Koop niks, bezuinig, doe dit weg, doe dat weg...]

"Wanneer de buurman een breedbeeldtelevisie heeft, willen mensen er ook een", stelt hij vast. "Dus zeggen ze, als het lastig wordt: 'Jammer dan, ik zie wel hoe het komt.' En weg zijn ze."

[Er wordt hier nogal gegeneraliseerd: Mensen zijn hebzuchtig, jaloers en dom, is de strekking van zijn opmerking. Vreemd is, dat ik dan vaak denk aan de VVD-mentaliteit: Ikke moet alles hebben en een ander niks, want dan heb ik des te meer... Ik heb een verrassing voor Jaarsma: Het duurt niet zo lang meer of de enige soort tv's die je kunt kopen, zijn breedbeeldtelevisies.... En de prijzen zullen gewoon gelijk zijn aan die van een tv met het oude standaard-formaat, zoals we die kenden...]

Jaarsma voelt er voor om gemeenten ertoe te bewegen om onwillige schuldenaars met een bijstandsuitkering op hun inkomen te korten. Dat mag volgens de Wet Werk en Bijstand.

[Artikel 18 lid 2 WWB is eerder in dit verhaal aangeduid als mogelijkheid, maar dan moet dat artikel m.i. wel worden 'opgerekt' en het is de vraag of dat het College lukt:
De invalshoek zou dan kunnen zijn: Schulden wijzen op een tekortschietend besef aan verantwoordelijkheid en dus mag de soos wel korten...
Ook zou je een welzijnswerkers-redenering kunnen ophangen die ongeveer als volgt gaat:
Door de schulden zit je langer in de bijstand dan nodig, want werkgevers willen geen werknemers met schulden: Veel gedonder bij loonbeslag ed. Nu valt het m.i. bij loonbeslag bij de werkgever wel wat mee: Hij moet dan gewoon een deel van het loon niet aan de werknemer overmaken, maar aan de schuldeiser. Puur een administratieve handeling waartoe de werkgever bij loonbeslag verplicht is. So what? De werkgever kan daar verder ook niets aan doen. Maar de werknemer doet uiteraard zijn werk niet goed, want hij denkt maar steeds aan die schulden...
Aldus zou de werkgever redeneren, volgens die denkwijze en dus besluiten, die man met schulden maar niet aan te nemen, maar een andere sollicitant.
Zo'n redenering klopt van geen meter en ik ken dit soort geklets en kromme pseudo-logica: De werkgever is in dit geval de ledepop, de marionet zonder eigen verantwoordelijkheid en wil en de werknemer heeft het gedaan als de marionet iets doet of nalaat, want de werknemer heeft door zijn schulden aan de touwtjes getrokken en de werkgever iets *laten* doen. In werkelijkheid is het natuurlijk gewoon de werkgever die verantwoordelijk is voor zijn eigen besluit om die persoon maar niet aan te nemen. Dit alles geheel afgezien van de vraag hoe de werkgever weet heeft van de schulden van de sollicitant...
Overigens zijn m.i. sommige rechters geschift genoeg om mee te gaan in dit soort redeneringen:
Klasse-justitie en vooringenomenheid bestaan daar nog steeds als het om mensen gaat die een uitkering hebben.
Als je zo redeneert kun je ook stellen: Sollicitant heeft een nieuwe vriendin waar hij nogal hoteldebotel van is. Zo'n vent kan uiteraard z'n werk niet goed doen, want hij heeft z'n kop daar niet bij... Afwijzen dus maar. Soos kort daarna zijn uitkering... Geschift? Niet idioter dan het voorgaande.]

[Het hebben van schulden is niet strafbaar, schuld en invordering valt onder het civielrecht. In Jaarsma's verhaal zit ook een element van: We moeten dit afstraffen, ze hebben een douw verdiend. We hebben in Nederland langzamerhand twee soorten burgers:
Zij zonder uitkering maar met loon en zij met een (bijstands)uitkering. Voor de eerste groep geldt gewoon de wet, voor de tweede groep ook, maar daarbovenop zijn er ook nog eens extra sancties die wij mooi tegen hen kunnen treffen, want zij zijn voor het geld toch van ons afhankelijk...]

[Het dreigen met de deurwaarder is niet de kern van het verhaal van Jaarsma: Zijn gelobby om mensen met schulden die niet bij de GKB willen aankloppen te korten op hun uitkering, maakt hem tot de lakei van Wehkamp en andere bedrijven, die er geen been in zien mensen spullen op afbetaling te leveren met enorme rentes, waarbij zelfs GKB en de gewone banken qua rentes op leningen nog sociaal lijken...]

Al die verhalen over een hardere aanpak. De Jong noemt het een stoerheidshype. En dat, terwijl er nog zoveel in de preventieve sfeer gedaan kan worden. Zo maakt tussen de 60 en 70 procent van de mensen die een minimuminkomen hebben geen gebruik van voorzieningen als huursubsidie of de bijzondere bijstand.

[De Jong weet met name op het punt van de huursubsidie niet waar hij het over heeft: Maar 30 tot 40 procent van de mensen met een minimuminkomen zou huursubsidie aanvragen?! M.i. is het niet-gebruik van huursubsidie bij mensen met de laagste inkomens marginaal. Huursubsidie is bittere noodzaak bij dat inkomen, anders redt men het financieel helemaal niet meer en eindigt het massaal met huurschulden en huisuitzettingen. Het aantal huisuitzettingen neemt wel toe, maar niet omdat men geen huursubsidie had aangevraagd en gekregen. Huursubsidie en vanaf 1 januari huurtoeslag is qua gebruik juist een van de meest succesvolle subsidies die bij de juiste mensen terecht komt!
Maar wellicht ziet hij ruimte voor het FSU voor een succesvol projectje waarop bij de provincie weer subsidie kan worden aangevraagd. Bij de bijzondere bijstand ligt dit iets anders, daar is het niet-gebruik groter.
Redenen o.a.: De papierwinkel, de op dat punt slechte voorlichting van de soos zelf, slechter dan op andere punten, m.i. simpelweg omdat ook hier een soort poortwachtersverhaal geldt: Maak het ondoorzichtig en lastig om bijzondere bijstand te krijgen, hanteer strenge regels en weiger veel aanvragen. Eigenlijk een soort ontmoedigingsbeleid.
Maar t.a.v. de huursubsidie zijn z'n uitspraken gewoon absurd: Hij weet niet waar hij het over heeft.]

Het FSU verzocht uitkeringsverstrekker UWV dit jaar daarom om één alinea in hun brieven op te nemen waarin mensen op dit soort regelingen worden gewezen. 'Wij hebben daar geen verantwoordelijkheid in', luidde het antwoord. "Heel teleurstellend."

[Zo vroegen wij ooit of er wat blaadjes van De Horzel, een samenwerkingsverband van PEL, BLUT en het Komitee Vrouwen en Bijstand daar bij de overige folders en boekjes in de wachtkamer/hal mochten liggen. Nee, was het antwoord. Remedie is: Maak zelf materiaal en deel dat daar voor de deur buiten uit aan bezoekers. Overigens heeft de Raad de Algemene Plaatselijke Verordening een tijdje terug zo gewijzigd, dat je eerst een vergunning moet aanvragen alvorens je op de openbare weg folders mag uitdelen... Ik heb me toen ernstig gestoord aan met name PAL/GroenLinks die voor stemde... Ik beschouw deze regel als de zoveelste stap richting politiestaat, die tot doel heeft de vrijheid van meningsuiting om zeep te helpen. Kortom: Gewoon negeren, dat soort regels.]

Informatie

De woningstichtingen Beter Wonen en Woonbedrijf zijn door Hulp en Welzijn Leeuwarden (HWL) inmiddels wél overgehaald om aan een betere informatieverstrekking te doen, vertelt manager Anna de Bue. Zij gaan mensen met huurachterstanden er volgend jaar op wijzen dat HWL er is voor budgetteringscursussen en assistentie. "We hebben moeten praten als Brugman, maar het is gelukt: er wordt een folder bijgesloten."

[Budgetteringscursussen hebben m.i. twee kanten: De positieve kant is, dat iemand aanleert, wat ie precies uitgeeft ofwel, waar het geld in vredesnaam toch blijft. Zicht op de geldstroom is belangrijk. De andere kant is echter negatief:
Bij structureel te weinig inkomsten worden de uitgaven sluitend gemaakt, met de nadruk op gemaakt, met die te lage inkomsten en wordt daarmee in feite gesuggereerd dat het normaal is, dat je ook structureel te weinig kunt kopen.
In feite is het depolitiserend en verplaatst het politieke probleem naar het individuele niveau: Heb je dagen over in de maand, dan ligt dat aan jou, want dan kun jij niet met geld omgaan...
Kortom: Geleerd wordt dat het onvoldoende kunnen bevredigen van materiële behoeften 'normaal' is voor jou, uiteraard niet voor degene die de cursus geeft...]

[Als medewerkster van een door de gemeente gesubsidieerde instelling huil je uiteraard mee met de wolven in het bos... Een dikke Mercedes? Hoe oud is dat wrak? Want het gaat veelal om via hobbyisme op de weg gehouden oudere, ooit dure auto's, net zoiets als een oude 'amerikaan' op de weg houden. Zijn ze 25 jaar of ouder, dan zijn ze bovendien vrijgesteld van wegenbelasting.]

Dat er echter een groep zal blijven die nooit zelfstandig zal worden, is voor haar een feit. "Die mensen zullen  ltijd in contact moeten blijven met een hulpverlenende instantie."

[Ik zie gewoon de passie voor me waarmee ze dit uitspreekt en nauwelijks haar vreugde kan verbergen over zo'n eeuwige toevloed van klanten en daarmee handel voor de HWL...]

Als liberaal in hart en nieren meent GKB-directeur Jaarsma dat aan de burger eisen mogen worden gesteld.

[Hij bedoelt: Door diegenen die door de 'natuurlijke orde der dingen' boven hen gesteld zijn. Maar hij bedoelt niet eisen, maar offers: Koffers vol offers...
Overigens is een van de nevenfuncties van de heer Jaarsma: Lid van het Dagelijks Bestuur van VVD-Friesland en ergens weet je dan wel uit welke hoek de wind waait: De rechtse hoek...]

"Maar we moeten er als maatschappij wel naar blijven streven dat er een vangnet blijft. Ik vraag me wel eens af of dat er nu nog wel is."

[Ik zou zeggen: Als lid van het DB van de VVD-Friesland: Benut je positie daar dan voor... Maar zo zal hij het wel niet bedoeld hebben.]

Daar is Nanne de Jong van het FSU het roerend mee eens. "De meeste mensen raken stapje voor stapje in de schulden verzeild. Dát zouden die stoere taal uitslaande beleidsmakers zich eens moeten realiseren."

[De meeste mensen belanden niet opzettelijk in de schulden: Een paar zaken gaan fout: Ontslagen, een inkomensval, een dan plotseling te duur huis, een paar persoonlijke financi‰le tegenslagen en je zakt zo de diepte in...]

Tenslotte uit de zaterdagbijlage van de LC van 6/8/2005 nog het volgende verhaal:

Hans Weima: "Het maakt me niet uit, als ik maar van die schulden af kom."

Vreselijk vond hij het om de Gemeenschappelijke Krediet Bank (GKB) in Leeuwarden binnen te stappen. Het is nu ongeveer een jaar geleden dat Hans Weima (52) geen andere weg meer zag. Deurwaarders zaten hem wegens betalingsachterstanden op de hielen, een huisuitzetting dreigde. "Ik schaamde me dood."

Hans, opgegroeid in pleeggezinnen, loopt sinds zijn achttiende bij de Sociale Dienst. Hij raakte naar eigen zeggen in de financiële problemen nadat hij in september 2004 door het UWV op zijn uitkering werd gekort. Hij had niet voldaan aan de sollicitatieplicht. Vier maanden lang kreeg hij in plaats van zo'n EUR 700 nog maar EUR 500 uitgekeerd.

[Allereerst wordt hier een beeld geschetst van iemand waarmee iets aan de hand is: 'opgegroeid in pleeggezinnen', 'loopt sinds zijn achttiende bij de Sociale Dienst'. Is dat relevant voor het in een schuldsituatie raken? Kennelijk wel, vindt de krant, waarom dat anders genoemd?
Bovendien klopt het niet: Als je het hebt over het UWV en sollicitatieplicht, heb je het over de WW of de vervolg-WW als je daar op dat moment al in zat en niet over de Sociale Dienst en de bijstand. Door te stellen dat hij sinds zijn achttiende bij de Sociale Dienst loopt wordt gepoogd de suggestie te wekken dat het hier gaat om een 'beroepswerkloze'. De WW krijg je echter alleen als je daarvoor WW-premie betaalde omdat je in loondienst was. Ik vraag me af of hij indertijd een bezwaarschrift heeft ingediend tegen de korting op zijn uitkering en of hij heeft geprobeerd om aanvullende bijstand te vragen bovenop de toen resterende 500 euro per maand. Op zich zou de soos dat kunnen weigeren, als ze stellen dat de korting zijn eigen schuld was, hoewel ik me afvraag of die verwijtbaarheid als daar al sprake van was, in feite gewoon mee lift van de ene uitkering naar een uitkering van een andere instantie. Het zou namelijk betekenen dat als het UWV zijn hele uitkering had ingetrokken, er ook geen recht op bijstand zou bestaan. Inzake die sollicitatieplicht schijnt het UWV te willen dat er elke week tenminste 1 sollicitatie de deur uitgaat, wat niet meevalt als je tenminste een serieuze sollicitatie wilt versturen en geen onzin, omdat er nu eenmaal sollicitaties moeten zijn.]

"Ik moest kiezen tussen eten en mijn vaste lasten betalen. Ik heb voor eten gekozen." Het zogeheten minnelijke traject bij de GKB liep spaak op een woningbouwstichting die niet mee wilde werken aan een betalingsregeling. Voor Hans zat er dus niets anders op dan het wettelijke traject, de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP), te volgen.

[Waarmee diezelfde woningcorporatie dus gedwongen wordt om een deel van haar vordering te laten vallen... Ze hadden dus beter met een betalingsregeling kunnen instemmen: Wellicht hadden ze dan op den duur de hele schuld alsnog binnengehaald, nu niet. Zoals eerder geschetst in dit verhaal, zou je het ook harder kunnen spelen en hen zelf een betalingsregeling kunnen voorstellen, die ze uiteraard af zouden wijzen omdat ze die niet willen. Vervolgens zou je gewoon moeten beginnen met het uitvoeren van je eigen voorstel, waarop je vervolgens bij de rechter eindigt met een eis tot huurontbinding wegens huurschuld. Ik vraag me af als je je goede wil toont door een betalingsregeling voor te stellen en ook uit te voeren door daadwerkelijke betalingen en de huurschuld zoals in dit verhaal in vier maanden was ontstaan (ik zou in dit geval naar rato van de daling van de inkomsten in elk geval elke maand een deel van de huur hebben betaald, zodat je niet tegen vier maanden huurschuld zit aan te kijken, maar wat minder) of de rechter dan de woningcorporatie haar zin had gegeven. Ik had ook een advocaat ingeschakeld:
Het maakt m.i. een betere indruk, namelijk dat je net als de tegenpartij ook serieus bent en niet iemand die een onverschillige houding aanneemt. Ook zou ik mijn verhaal over hoe de huurschuld was ontstaan, op papier hebben gezet en via de advocaat in het geding hebben gebracht, als tegenwicht tegen de mogelijke leugens van de corporatie, die een beeld van kwaadwilligheid en onverschilligheid zal trachten te schetsen.]

"Het maakt mij niet uit: als ik maar van die schulden afkwam." De rechter oordeelde dat Hans een bewindvoerder toegewezen moest krijgen. Die beheert gedurende drie jaar zijn financiën. Pas daarna wordt met de schuldeisers afgerekend.

[Als dit verhaal klopt, wat ik zal moeten nazien, wordt kennelijk eerst een bedrag opgespaard door de bewindvoerder, waaruit na drie jaar een deel van de vordering wordt betaald op grond van een in feite door de wet afgedwongen akkoord.]

"Ze pikken echt alles in. Ik vind het prima. Ik wil van die schuld af. De krant heb ik opgezegd, internet, mijn telefoonaansluiting."

[Als je fors moet bezuinigen heb je voor bovenstaande stappen de WSNP echt niet nodig.]

Hans snapt dat het GKB klanten die niet aan een schuldregeling willen meewerken, strenger aan wil pakken.

[Dan snapt hij meer dan ik. Ik snap bv. niet waar dat GKB zich eigenlijk mee bemoeit: In laatste instantie zijn het nog altijd mijn schulden en niet de hunne.]

"Ik heb niet moedwillig schulden gemaakt. Ik ben geen verslaafde, geen crimineel. Wij worden de dupe van mensen die niet mee willen werken."

[Bullshit: In welk opzicht ondervindt hij schade van het feit dat sommigen niet mee willen doen met een schuldsanering om hun moverende redenen?! In feite stelt hij op een verkapte manier anderen verantwoordelijk voor zijn situatie. Projectie van eigen (onterecht) schuldgevoel op anderen die ook met schulden te maken hebben? Komt wel zo op mij over.]

Inmiddels kampt Hans met psychische problemen. "Ik weet niet waar ik aan toe ben. Ik ben het overzicht kwijt. Ik wil van die schulden af, maar hoe lang duurt dit nog?"

[Dat komt er van als je de boel uit handen geeft en je bang laat maken door een Leeuwarder woningcorporatie die het verdomde om een betalingsregeling te treffen t.a.v. je huurschuld. Resultaat: Verlies van zelfrespect. Hij weet niet waar hij aan toe is? Stap naar de bewindvoerder toe en vraag hem naar de stand van zaken. Hoe lang dit nog duurt? In totaal drie jaar. Het spijt me dat ik het zeggen moet, maar ik vind deze vent maar een ei...]