INSPRAAKVERHAAL VOOR COMMISSIE BESTUUR EN MIDDELEN WOENSDAG 15/12/2004 OVER DE BELASTINGVERORDENING VOOR WAT BETREFT DE ONROERENDE ZAAK BELASTING VOOR 2005
Plus: Iets over het verloop van de vergadering
WONINGBOUWPOLITIEK DRIJFT OZB HUURFLATS OP


"Inspraakverhaal voor commissie Bestuur en Middelen woensdag 15/12/2004"
Eigen bericht 15/12/2004 plus:
"Iets over het verloop van de vergadering"
eigen bericht 16/12/2004 plus:
"Woningbouwpolitiek drijft OZB huurflats op."
Uit de Leeuwarder Courant van donderdag 16/12/2004.


Op 15/12/2004 vergaderde de Commissie Bestuur en Middelen over de Belastingverordening 2005 en daarbij zijn voor burgers vooral de Onroerende Zaak Belasting en de Afvalstoffenheffing belangrijk: Hoeveel duurder wordt het nu weer in 2005? In een eerder artikel hadden we al gemeld op basis van het LC-artikel "Flatbewoners wacht enorme stijging OZB" dat de ongelijkmatige waardestijging en daarmee de hoogte van de OZB-aanslag vooral flatbewoners gaat treffen. Hieronder volgt de tekst van ons inspraakverhaal over deze kwestie:


INSPRAAKVERHAAL VOOR COMMISSIE BESTUUR EN MIDDELEN WOENSDAG 15/12/2004 OVER DE BELASTINGVERORDENING VOOR WAT BETREFT DE ONROERENDE ZAAK BELASTING VOOR 2005

Leeuwarden, 15/12/2004

Geachte commissieleden,

op 1/11/2004 hebben we een brief aan de Raad gestuurd over de Programmabegroting, onderdelen OZB en rioolrecht 2005. In die brief hadden we gesteld dat er in 2005 geen noodzaak is om weer apart rioolrecht te gaan heffen, ofwel om dat bedrag weer uit de OZB-opbrengsten af te zonderen. De redenen:

a. In 2005 blijft het gebruikersdeel OZB bestaan.
b. In 2005 is er geen sprake van tariefmaximalisatie van Rijkswege.

Deze twee landelijke redenen om af te zien van het heffen van rioolrecht gelden nog steeds.
Toch komen we bij nader inzien terug op het idee om in 2005 geen rioolrecht te heffen en wel om lokale redenen:

De Leeuwarder Courant van 20/11 jl. meldde namelijk dat de OZB voor met name galerij- en portiekflats in 2005 met 20 tot 25 procent zal stijgen, door de zeer ongelijkmatige waardestijgingen binnen het woningbestand.
Het gemeentelijke stuk nu stelt op blz. 5 dat de belastingdruk bij flats stijgt met gemiddeld 16 tot 23 procent. Onze eigen berekeningen op basis van de voorlopige tarieven in de Programmabegroting kwamen op 27,5 procent gemiddeld voor dit type woningen.

Het zijn volgens het voorliggende stuk met name de corporatiewoningen die nogal in waarde zijn gestegen, hoewel we ons van de vorige taxatieronde ook nog de enorme waardestijgingen herinneren van met name de goedkoopste portiekflatjes van de corporaties.
M.a.w.: Het zijn juist de huurders van de flats die door de ongelijkmatige waardestijging veel meer OZB zullen moeten betalen. Dit zijn veelal niet de meest draagkrachtige huurders en kwijtscheldingen worden echt niet zoveel verleend als men wel zou denken: We kennen gevallen waarin bij bv. een WAJONG (minimum)uitkering de aanslag pas werd toegestuurd in mei, de maand waarin vakantiegeld wordt betaald.
Gevolg: Geen kwijtschelding. Maar dat zal toeval zijn.

Het zal duidelijk zijn dat we de huurders zoveel mogelijk willen ontzien. Gaan we uit van gelijkblijvende totaalopbrengsten, die de wethouder ongetwijfeld graag binnen wil zien komen, dan kunnen we nog zien of aan de onderlinge tariefsverhoudingen eigenaar/gebruiker en woningen versus overige objecten iets bij te stellen is.
Niet dus, want de onderlinge waardeverhoudingen qua tarieven eigenaar en gebruiker staan al op 125 staat tot 100, het maximumverschil wat de wet toestaat. De verhouding qua tarief tussen woningen en andere objecten staat behoudens 10 procent ook op het maximum.

Kortom: Als men de huurders van met name de goedkopere woningen wat wil ontzien, dan is er maar 1 remedie:
Alsnog toch maar het rioolrecht voor eigenaren invoeren zoals B. en W. aanvankelijk wilden voorstellen aan de Raad. Dat voorstel was in oktober jl. klaar om aan u voorgelegd te worden, dus dat hoeft niet meer gemaakt te worden.

Door alsnog rioolrecht te heffen bij de eigenaren, kan de OZB omlaag onder handhaving van de systematiek zoals in de OZB-tarieven zit. Hiermee verschuift een deel van de lastendruk van gebruikers naar eigenaren en kunnen de huurders wat worden ontzien.
Dit is onze politieke keuze, mede gezien alle andere lastenverhogingen die per januari weer op komst zijn: No-claim ziekenfonds, forse stijging energietarieven, bevroren uitkeringen enz.

secretaris P.E.L.


Over het verloop van de avond het volgende:
De FNP stelde m.i. terecht dat het probleem van de forse onevenredige waardestijging van flatwoningen met name was te wijten aan het Leeuwarder woningbouwbeleid: Sloop van goedkopere woningen en de verkoop van corporatiewoningen. Daardoor veel meer druk op de huurmarkt en dus stijgende prijzen. Vervolgens vertaalt zich dat in de WOZ-waarde. De FNP is op zich wel voor een rioolrecht, maar niet zoals B. en W. dat hadden willen voorstellen toen het nog leek dat het huurdersdeel OZB in 2005 zou verdwijnen. B. en W. hadden nl. dan een rioolrecht alleen voor eigenaren willen voorstellen, op basis van de WOZ-waarde. De FNP wil een rioolrecht liever koppelen aan het waterverbruik.

PAL/GL wilde weten wat deze waardestijging nu concreet betekende voor huurflats en de OZB-aanslag en wees op het gevaar dat de verhuurder zijn eigenaarsdeel vertaalt in extra hoge huurverhogingen en zo de rekening voor zijn deel weer bij de huurder legt.
M.i. is dat risico inderdaad aanwezig, maar lichtpuntje is dan, dat dit tot uitdrukking komt in de kale huur die subsidiabel is voor de huursubsidie.

Wethouder Krol zei later hierop: "De verhoging is maar enkele tientjes per jaar."

Even rekenen: Galerijflat bv. oude WOZ-waarde 55000 euro. Delen door 2268 euro geeft vermenigvuldigingsfactor 24. Tarief gebruikersdeel woningen in 2004 was 5,55 euro/2268 euro. In 2004 te betalen: EUR 133,20
Gemiddelde waardestijging galerijflats volgens het vergaderstuk 87 procent, geeft een WOZ-waarde nu van 102.850 euro. Delen door 2268 euro geeft vermenigvuldigingsfactor 45. Tarief gebruikersdeel woningen wordt in 2005 3,80 euro/2268 euro. In 2005 te betalen: EUR 171,00
MEER TE BETALEN: 38 euro/jaar. In oud geld nog altijd ruim 83 gulden.
Dit vind ik niet 'een paar tientjes'...

De PvdA sloot zich in eerste instantie aan bij ons voorstel (!) maar er was nog geen fractieberaad geweest, begreep ik althans, dus daar zal Dik Kruithof die woordvoerder was, vermoedelijk wel teruggefloten worden.

[UPDATE 20/12/04: Door Dik Kruithof van de PvdA werd op bovenstaande passage als volgt via e-mail richting PEL gereageerd: 'Woordvoerder PvdA was Dik Kruithof. Hij vroeg alleen maar aan de wethouder om te reageren op het voorstel van PEL.'
Reactie: In verhaal stond inderdaad onjuiste naam, wat gecorrigeerd is. Voor de rest wordt er meteen gas teruggenomen... Kennelijk fractieberaad geweest over de OZB... Stel je ook voor zeg: Zomaar positief op een voorstelletje van het PEL reageren, dat kan toch echt niet.. De mail kwam weg bij Dik Kruithof, maar er wordt niet gesproken van 'ik' maar 'hij'... Net alsof iemand anders via zijn e-mail account bericht verstuurde...]

Het CDA bij monde van Henk Drewel wilde volgend jaar geen rioolheffing, want de VNG is met het Rijk nog aan het praten over de situatie wanneer het huurdersdeel OZB wordt afgeschaft. De VNG wil dan namelijk een 'brede rioolheffing' ofwel, dan zijn we nog niet af van de gemeentelijke afpersing van burgers...

De LLP met als woordvoerder Gijs Jacobse vroeg of de gemaakte afspraken met de woningcorporaties geen rechtsongelijkheid gaf met andere woningen, nadat wethouder Gerrit Krol had gemeld ("er komen geen bezwaren van de corporaties over de waarden. We hebben hier overeenstemming over") dat de gemeente met de corporaties afspraken over de WOZ-waarden had gemaakt, om bezwaarschriften van die kant te voorkomen.
"Rechtongelijkheid? Ik denk het niet, anders waren we er niet aan begonnen", zei Krol.
Dit de echte logica...
Kijk bv. naar de kwestie met de BTW met de BV Sport en je weet wat ik bedoel...

Ambtenaar Westerveld ging verder in op de vraag van Jacobse, stelde dat ze met 70 'groten' waaronder MCL en de corporaties afspraken hadden gemaakt en stelde dat er geen sprake is van rechtsongelijkheid "want van bv. MCL is nog steeds bezwaar mogelijk"...
Hiermee ontweek hij de vraag, want het ging uiteraard om de vraag:
Een particulier kan niet onderhandelen met de gemeente over de hoogte van de WOZ-waarde van zijn huur- of koophuis, maar kan alleen maar bezwaar indienen. Deze 'groten' mogen en kunnen kennelijk WEL onderhandelen. Is dat niet rechtsongelijkheid?

Over ons voorstel zei wethouder Krol "omdat het bij de Programmabegroting niet is voorgesteld (invoeren rioolrecht) kan dit voor 2005 niet."
M.a.w.: Wat besloten is, is besloten.
Kennelijk mag de Raad niet op basis van nieuwe feiten, die zich pas daarna voordeden, tot een ander inzicht komen... Technisch gesproken was dat makkelijk, omdat het hele oorspronkelijke voorstel van B. en W. zelf over herinvoering rioolrecht al kant en klaar was om naar de Raad gestuurd te worden.

secretaris PEL


De Leeuwarder Courant van donderdag 16/12/2004 kwam met het volgende bericht over de commissievergadering:

WONINGBOUWPOLITIEK DRIJFT OZB HUURFLATS OP

LEEUWARDEN - Terwijl de gemiddelde belastingdruk gelijk blijft is driekwart van de Leeuwarder huurders van een corporatiewoning volgend jaar meer kwijt aan huizenbelasting (ozb). Dit is volgens het gemeentebestuur het onbedoelde effect van krapte op de goedkope-huurmarkt en van de verkoop van corporatiebezit aan zittende huurders.

[Het Raadsstuk voor de vergadering van 20/12/2004 stelt:
Corporatiewoningen galerijflats waardestijging 87 procent en gemiddelde belastingdruk 23 procent hoger. Bij portiekflats van de corporaties zou de waardestijging gemiddeld 76 procent zijn en de gemiddelde belastingdruk 16 procent hoger. Maar reken maar niet dat dit voor deze woningtypen in de particuliere huur- en koopsector veel anders ligt...
Bij de eengezinswoningen die ook allemaal in waarde stegen, maar minder, zou de belastingdruk volgens het Raadsstuk zelfs dalen, behalve bij vreemd genoeg, oude eengezinswoningen van voor 1950...
Wellicht moeten we bij 'overige woningen' de particuliere huur- en koopflats zoeken, die 76 procent in waarde zouden zijn gestegen, net als de portiekflats van de corporaties. En net als daar zou de gemiddelde belastingdruk daar dan toenemen met 16 procent. Maar dat is allemaal niet erg, stelt het OZB-voorstel, want:
"Daar kan wel de kanttekening bij gemaakt worden dat veel huishoudens met een goedkope huurwoning relatief weinig OZB betalen. Voor veel huishoudens is de afvalstoffenheffing bijna het drievoudige van de aanslag OZB-gebruikers!" (Einde citaat op blad 5)
Wat een fantastisch argument. Ik weet er nog een: Wat je jaarlijks voor energielevering betaalt is nog veel meer! Kortom: Die OZB kan nog veel meer omhoog! Ik geloof dat ik ook maar ambtenaar wordt, dan kan ik elke dag dit soort redeneringen in stukken kalken.

De goedkopere huurwoningen, zoals portiek- en galerijflats, worden nu op een veel hogere marktwaarde getaxeerd dan vier jaar geleden. Toen bleef de gemeente aan de voorzichtige kant, omdat het bij gebrek aan referentiecijfers lastig was de verkoopwaarde te bepalen. Nu zijn er wel reële prijzen bekend. De ozb wordt geheven op basis van de woningwaarde.

[Dat toen de gemeente aan de voorzichtige kant bleef, is gewoon niet waar: Ook toen waren er krankzinnige waardestijgingen bij de goedkoopste huurflatjes van de corporaties.]

Wethouder Gerrit Krol (financiën) overtuigde de raadscommissie bestuur en middelen er gisteravond van dat de onbedoelde lastenverzwaring voor veel huurders onontkoombaar is. De wetgever staat geen compensatie of verrekening binnen de ozb toe.

[Maar er zijn meer mogelijkheden: Genoegen nemen met een lagere opbrengst of het rioolrecht dat in Leeuwarden in de OZB is verdisconteerd ofwel is ingebouwd, daar weer uit halen en als rioolrecht voor eigenaren opnieuw invoeren, net als vroeger. Dit zou een verschuiving van de lastendruk in totaliteit betekenen van huurders van woningen en ook van bedrijfspanden, waar zich ook dezelfde ongelijkmatige waardestijging lijkt voor te doen, zoals een van de raadsleden me liet zien waarop ik me vervolgens afvroeg waarom die cijfers dan weer niet ook gewoon in het Raadsstuk staan, alsof dat geheim is uit angst dat de bedrijven helemaal niet meer naar Leeuwarden willen komen o.i.d. Ook daar lijken mij tenminste de huurders en pachters van winkelruimte en andere bedrijfsruimte de zwakste partij, zwakker althans dan de eigenaren.]

Voor VVD-fractieleider Aukje de Vries bewijst een en ander nog eens dat de ozb een onding is. Zij betreurt dat ook winkeliers en caf‚houders volgend jaar kampen met hogere ozb-lasten.

[Het gaat m.i. hier vooral om huurders en pachters. Ons voorstel om via invoering van het rioolrecht voor eigenaren de lastendruk wat te verschuiven, had ook voor hen gunstig geweest. En uiteraard voor de prijs van het bier...]

De FNP ziet in de stijgende lasten voor huurders een extra bewijs dat er de afgelopen jaren in die sector te veel gesloopt is en te weinig gebouwd.

[De FNP had hierover zelfs een aparte persverklaring uitgegeven. Hun beleidsmatige kritiek is m.i. volkomen juist. Probleem echter is, dat je binnen de systematiek van de OZB die beleidseffecten niet kunt bijcorrigeren, maar dat je alleen door een ander beleid pas na jaren effect zou zien op de woningwaarden. Dus moet je bij de OZB iets anders doen, bv. datgene wat het PEL voorstelde en zodra er een volkshuisvestingsitem aan de orde komt, de kritiek opnieuw meenemen.]

Het totale Leeuwarder onroerend goed wordt nu getaxeerd op bijna EUR 7,2 miljard tegen ruim 5 miljard in 2000. De stijging was bij de 44.000 woningen het grootst: van ruim EUR 3,2 miljard naar ruim EUR 4,9 miljard. De 4200 niet-woningen (van kleedkamer en buurtwinkeltje tot en met het MCL en de vliegbasis) stegen van ruim EUR 1,8 miljard naar bijna EUR 2,3 miljard in taxatiewaarde.

[Gemiddelde waardestijging woningen 52 procent, gemiddelde waardestijging niet-woningen 25 procent. Nu ja, volgens de taxaties dan, waar je je vaak niet teveel van moet voorstellen.]


Einde LC-bericht. Commentaar tussen [].

Tenslotte:

Er zijn nog enige zaken t.a.v. de OZB:

1. Er komen geen aparte WOZ-beschikkingen meer, maar de vermelding van de WOZ-waarden staat op de gecombineerde aanslag gemeentelijke heffingen. Uitkijken dus! Of de gemeente hier ook netjes op gaat zetten dat je tegen de WOZ-waarde bezwaar kunt maken, moeten we afwachten.

2. De Belastingkamer die ooit door de Raad was ingesteld en die over de bezwaarschriften aan B. en W. adviseerde is door de Raad enige jaren terug weer de nek omgedraaid. De ambtenaar gaat nu proberen je af te schepen. Wil je doorzetten, dan moet je door naar de Belastingkamer van het Gerechtshof. Een veel te hoge drempel voor veel burgers, exact wat de bedoeling was van het College toen ze voorstelden de Belastingkamer de nek om te draaien!

3. Het Raadsstuk meldt: "Invoeren van bezwaardrempels" Dit komt omdat de Wet WOZ is veranderd; lees verslechterd voor burgers.

4. Verkorting van het waardetijdvak van vier jaar naar uiteindelijk 1 jaar met ingang van 2007. De komende WOZ-waarde is daarom nog maar twee jaar geldig. Dit heeft m.i. alles te maken met de plannen van minister Dekker van VROM die de huren aan de WOZ-waarden wil koppelen.
Zou de gemeente nu blij zijn, als ze straks elk jaar hertaxaties moeten laten uitvoeren? Alsof dat niks kost...
Ik voorspel dat straks jaar na jaar de OZB-belastingdruk verder verschuift richting goedkopere woningen en flats. Een extra reden om te pleiten voor afschaffing van die hele OZB!

5. In tegenstelling tot eerdere berichten blijft de waardeeenheid waarmee gerekend moet worden in 2005 EUR 2268 en geen EUR 2500 Dus: WOZ-waarde delen door 2268, afronden op heel getal naar beneden en vermenigvuldigen met het juiste tarief. Dit naar beneden op hele euro's afronden, geeft het te betalen bedrag. In 2006 wordt de waardeeenheid EUR 2500 wat wel zo makkelijk is.

6. Echt miezerig vind ik dat de Verordening die eerst een vrijstellingsbepaling kende voor hele goedkope objecten, die nu niet meer kent. Het ging om vrijstelling van OZB als de waarde lager was dan 10.000 euro. Hoera, nu kunnen ze ook de trotse bezitters of huurders van zoiets (verkrotte garagebox? Kippehok?) ook fijn een aanslag sturen...

secretaris PEL