Als punt 7 staat op de agenda voor de overlegvergadering tussen de Cliëntenraad Sociale Zaken en de gemeentelijke afdeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 7/6/2004 onderstaande gezamenlijke brief van KVeB, BLUT en PEL, samenwerkend in vereniging De Horzel. E.e.a. betreft een voorstel om nadere criteria op te nemen in de z.g. reïntegratie verordening van de Wet Werk en Bijstand. Dit is een van de vijf verordeningen die de gemeenteraad uiteindelijk moet vaststellen in verband met de invoering van de Wet werk en Bijstand.
Hieronder volgt de letterlijke tekst van de brief zoals geagendeerd:
Aan de leden van het overlegorgaan cliënten raad Sociale Zaken
en Werkgelegenheid
P/a Het secretariaat
Mw. M. Korporaal
Postbus 21000
8900 JA Leeuwarden
Onderwerp: Advies rustplan criteria
Leeuwarden, 31 mei 2004
Geachte deelnemers aan het overlegorgaan CR/SZW,
In het kader van de nog door B&W vast te stellen reïntegratie verordening in verband met de Wet Werk en Bijstand, en in navolging van de onlangs gevoerde discussie op 9/3/2004 in de commissie Welzijn over reïntegratie, doen wij u hierbij een aantal suggesties en opmerkingen onzerzijds toekomen, toegespitst op de tijdelijke ontheffingsplicht van arbeid die het college kan verlenen aan cliënten.
In de cliënten raad heeft het rustplan herhaaldelijk op de agenda gestaan, en we hebben destijds al eens een eerste aanzet voor een nota onder ogen gehad. Onder de Algemene Bijstandswet zouden de criteria voor het toekennen van een rustperiode worden ondergebracht in een nota rustplan criteria, maar in het kader van de nieuwe Wet Werk en Bijstand worden deze criteria ondergebracht in de reïntegratie verordening. Ons inziens werkt dit nadelig voor de cliënt. Door zoveel mogelijk onderwerpen onder te brengen in één verordening krijgen de tegenstanders en belangenorganisaties minder tijd om hun bedenkingen kenbaar te maken. Mede daarom brengen wij apart een advies uit over het toekennen van tijdelijke ontheffing van arbeidsplicht.
Om een en ander voor te bereiden hebben wij het handboek Wet
Werk en Bijstand gebruikt van Schulink. Uit dit handboek blijkt
dat de cliënt zelf het recht heeft een aanvraag in te dienen om
voor (tijdelijke) ontheffing van arbeidsplicht in aanmerking te
komen. Van belang lijkt het ons om de cliënt op deze
mogelijkheid te wijzen.
[Onderzoeksplicht college: Volgens de CRvB behoort het college
een dergelijk onderzoek in ieder geval uit te voeren indien de
belanghebbende zichzelf niet in staat acht om betaalde arbeid
te aanvaarden (CRvB 27-04-1999, nrs. 97/3127 ABW en 98/642
NABW).]
Het handboek vermeld tevens dat het college in individuele gevallen aan belanghebbende in de volgende omstandigheden ontheffing van arbeidsplicht kan verlenen:
* 1: In geval van zorgtaken voor één of meer ten laste komende kinderen van jonger dan 5 jaar;
* 2: In geval van arbeidsongeschiktheid berekend naar een
percentage van 80% of meer (bijstand als aanvulling op
WAO, Wajong of WAZ);
* 3: In geval het gezien de medische en/of sociale
omstandigheden naar oordeel van het college niet zinvol is
belanghebbende arbeidsverplichtingen op te leggen.
* 4. Indien op eigen initiatief van betrokkene een studie
wordt gevolgd, mits daarvoor dringende redenen bestaan.
[NB: Een ontheffing wordt echter alleen maar verleend, indien er geen voorziening als bedoeld in artikel 7 lid 1 onder a WWB is te treffen ter effectuering van de arbeidsverplichtingen en hoogstens voor de duur van het ontbreken van een dergelijke voorziening.]
Wij vinden dat deze omstandigheden niet goed verduidelijkt worden. Wij stellen voor om een uitgebreide omschrijving van onoverkomelijke calamiteiten en uitzonderingssituaties op te nemen in de verordening, zodat ook cliënten zelf op de hoogte zijn of zij in aanmerking kunnen komen voor een (tijdelijke) ontheffing van arbeidsplicht.
Betreffende punt 1 : In geval van zorgtaken voor één of meer ten laste komende kinderen van jonger dan 5 jaar, stellen wij voor om tevens ontheffing te kunnen verlenen aan:
* Alleenstaande ouders met kinderen tot en met 21 jaar op
het speciaal onderwijs, die voor en na schooltijd
toezicht en zorg nodig hebben.
* Alleenstaande ouders met kinderen tot 5 jaar of
gehandicapte kinderen tot 21 jaar.
* Alleenstaande ouders met een zorgbehoeftig meerderjarig
kind is, wat nog afhankelijk is van de ouder(s).
* Alleenstaande ouders die de invulling wensen te geven aan
de zorgplicht voor de kinderen boven de mogelijkheid van
arbeidsinschakeling.
( Amendement toegevoegd aan artikel 9
lid 2 WWB. Hiermee wordt beoogd een evenwicht te vinden
tussen de door de ouder gewenste invulling van de
wettelijke zorgplicht voor kinderen en de in de WWB
verwoorde plicht tot arbeidsinschakeling)
Tevens stellen wij voor om vanwege zorgtaken tevens ontheffing te kunnen verlenen aan:
* Degenen die intensieve mantelzorg verlenen aan derden.
* Degenen die structurele als tijdelijke zorg verlenen aan
een familielid of partner.
* Degenen die als vrijwilligerswerk structurele mantelzorg
verleent.
Daarnaast vragen wij u om in overweging te nemen dat:
* Bij structurele evenals tijdelijke zorg voor een
familielid in sommige gevallen de mogelijkheden van
inschakeling van derden worden beoordeeld, ter ontlasting
van de uitkeringsgerechtigde, die daardoor wel beschikbaar
kan worden voor re‹ntegratie. Het mag niet zo zijn dat B&W
in zo'n geval kan beslissen dat een gezin ontwricht wordt
(partner laten opnemen zodat de wederhelft aan het werk
kan) in het belang van reïntegratie.De afweging moet
worden gemaakt door de cliënt zelf en zijn /haar familie.
* Zolang er niets geregeld is m.b.t. hulp door derden, moet
een verzoek van opschorting gehonoreerd worden, tot dat er
hulp geregeld is. Zolang dit er niet is dient men een
rustplan te overwegen, in het belang van de cliënt en de
familieleden zelf.
Betreffende punt 2 : In geval van arbeidsongeschiktheid
berekend naar een percentage van 80% of meer (bijstand als
aanvulling op WAO, Wajong of WAZ); willen wij stellen dat wij
van mening zijn dat deze categorie tevens de betrokkenen
betreft die in dezelfde omstandigheden verkeren m.b.t.
arbeidsongeschiktheid als degenen met een WAO, Wajong of WAZ
uitkering zoals bijvoorbeeld diverse cliënten die zijn
ingedeeld in fase 4.
Wij zijn ervan overtuigd dat met
betrekking tot de strengere regels omtrent de WAO en
dergelijke, veel mensen in de bijstand zullen belanden die wel
degelijk arbeidsongeschikt zijn. Wij stellen dan ook voor dat
B&W ook ontheffing kunnen verlenen van arbeidsplicht aan:
* Personen die aan een ernstige ziekte lijden, zowel in
een terminaal stadium of intensieve langdurige behandeling
als in het kader van een tijdelijke ziekte en of handicap.
* Personen waarbij het niet toereikend is om de aanwezige
belemmeringen geheel of gedeeltelijk op te heffen om
deelname aan arbeid te realiseren. Uitstroom naar arbeid
is voor deze groep niet haalbaar, en voor hen betekenen
activiteiten in de vorm van vrijwilligerswerk een goed
alternatief.
* Personen die door psychische/sociale omstandigheden
(opname, behandeling inbegrepen) niet volwaardig
aanspreekbaar zijn op hun verplichtingen, dan wel op
medewerking aan een onderzoek naar hun mogelijkheden.
* Personen die lijden aan een
psychiatrisch/psychotherapeutisch ziektebeeld, die
eventueel door invloeden van buitenaf zoals druk van
reïntegratie etc. hun stabiliteit verliezen die het hun nu
mogelijk maakt om buiten een inrichting/instituut te
leven.
Betreffende punt 3 : In geval het gezien de medische en/of sociale omstandigheden naar oordeel van het college niet zinvol is belanghebbende arbeidsverplichtingen op te leggen, zouden wij graag willen zien dat in de verordening wordt opgenomen dat B&W tevens ontheffing kunnen verlenen aan:
* Personen die uitbehandeld zijn, en niet volwaardig
aanspreekbaar zijn op hun verplichtingen, dan wel op
medewerking aan een onderzoek naar hun mogelijkheden.
* Personen die niet over een vast onderdak, beschutting of
onderkomen beschikken. (Eerst onderdak en vandaar uit verder!)
* Personen die lijden aan een psychische of verstandelijke
stoornis en die eventueel door invloeden van buitenaf
zoals druk van reïntegratie etc. hun stabiliteit
verliezen.
* Personen die in de maatschappelijke opvang verblijven,
i.v.m. een huisuitzetting of andere problematiek.
Wij adviseren u vriendelijk doch dringend deze bovenstaande
punten op te nemen in de reïntegratie verordening, en deze
mogelijkheden voor ontheffing van arbeidsplicht bekend te maken
aan de cliënten van sociale zaken. Het kost velen die langdurig
zijn aangewezen op de bijstand veel energie en
uithoudingsvermogen om het hoofd boven water te houden, zeker
als er ook nog kinderen in het spel zijn. Voor hen is het
belangrijk dat ze weten dat er een escape is, als ze echt
afgebrand en ziek zijn. En ook voor diegenen die uit en buiten
de WAO dreigen te vallen, is het goed dat ze weten dat ze niet
zoals Zalm onlangs zei: direct als poetshulp voor niets, met
behoud van uitkering aan de slag kunnen.
Afsluitend willen wij zeggen dat werken niet verkeerd is voor
degene die kunnen werken, maar dan wel voor een volwaardig
loon. Laat de mensen die om medische, sociale, psychologische
en psychiatrische omstandigheden niet kunnen deelnemen aan het
arbeidsproces met rust, tenzij ze zelf het initiatief nemen om
daaraan deel te willen nemen.
Ons voorstel aan de cliëntenraad is om dit advies m.b.t. (tijdelijk) ontheffing van arbeidsplicht te ondersteunen zodat het ondersteund door de cliëntenraad kan worden aangeboden aan de Raad en aan het College van B&W.
Mocht u nog opmerkingen en aanvullingen hebben, dan verzoeken wij u dit uiterlijk 4 juni a.s. schriftelijk kenbaar te maken bij ondergetekenden.
Dit voorstel wordt onderschreven door zowel Vereniging P.E.L. als Stichting BLUT en het Komitee Vrouwen en de Bijstand, samenwerkend in Vereniging de Horzel.
Namens dezen, Inge Rodenhuis en Jan Post.
Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met J. Post tel:
058- 2672513
Opmerkingen kunt u mailen naar corina74@wanadoo.nl