Meerderheid partijen akkoord met mogelijkheid dwang B. en W. bij 'medische
behandeling' van mensen in de bijstand:
'Bijstandsmensen niet verplichten verplichten tot medicatie'
Uit de Leeuwarder Courant van wo. 10/3/2004 en:
Dwangarbeid voor bijstandsgerechtigden in Leeuwarden verpakt als 'stage':
'Leeuwarden wil af van taboe op arbeidsplicht'
Uit de Leeuwarder Courant van do. 11/3/2004.
Op dinsdagavond 9/3/2004 vergaderde de commissie Welzijn over twee belangrijke onderdelen van de Wet Werk en Bijstand. Het ging over 'reïntegratie' en 'handhaving' (lees: Sanctiebeleid bij overtredingen) en het doel van de discussie was om daar een lijn uit te halen qua richting om vandaaruit twee van de vijf vereiste verordeningen uit te maken, die een gemeenteraad moet maken in verband met de Wet Werk en Bijstand. De Leeuwarder Courant van wo. 10/3/2004 bracht wel een heel erg kort stukje over wat er die avond was gezegd en beperkte zich tot slechts 1 deelonderwerp van het onderdeel 'reïntegratie':
LEEUWARDEN - Sociale belangenorganisaties in Leeuwarden uiten kritiek op het onderdeel van de Wet werk en bijstand (Wwb) dat bijstandsgerechtigden kan dwingen tot medische behandeling als dit hun kansen op een baan vergroot.
[Het PEL heeft hier via een op 20/8/2003 uitgedeelde folder op de
Nieuwestad 'Balkenbende's bijstandshitparade. Vier bezwaren tegen de Wet
Werk en Bijstand' voor het eerst kritiek op geuit.
Het gaat er om dat burgers niet kunnen worden gedwongen een medische
behandeling te ondergaan, maar wie in de bijstand zit kan door B. en W.
gedwongen worden zich te onderwerpen "aan een noodzakelijke behandeling
van medische aard". Dit op grond van artikel 55 in de Wet Werk en
Bijstand. Normaliter zijn medische behandelingen gericht op het doel om
de persoon zelf van een ziekte te genezen, in dit geval gaat het niet om
de persoon zelf maar om het doel persoon 'geschikt' te maken voor de
werkgevers... Kennelijk zijn we al zo diep gezonken dat medische kennis
wordt misbruikt voor andere doeleinden... Het doet me denken aan de v.m.
Sowjet Unie...]
De cliëntenraad sociale zaken, het inspraakcomité vrouwen in de bijstand
[... nee, het Komitee Vrouwen en Bijstand] en het platform één- en
tweepersoonshuishoudens willen dat de integriteit van het lichaam in een
gemeentelijke verordening wordt vastgelegd.
Van de politieke partijen onderschrijven alleen de Christen-Unie en de
FNP de kritiek.
[Wat we precies willen is, dat in de reïntegratieverordening wordt
opgenomen, dat B. en W. geen gebruik zullen maken van hun bevoegdheid
zoals verwoordt in artikel 55 van de Wet Werk en Bijstand. Overigens is
het treurig dat alleen de CU en de FNP het op dit punt opnemen voor
mensen in de bijstand. Opvallend is m.n. de houding van PAL/GL en nog
opvallender, de SP. De SP sprak zich die avond ook niet uit tegen
'werken met behoud van uitkering'...
Het web-log op internet van het
betreffende SP-raadslid spreekt wel duidelijke taal hierover, maar het
gaat er om, dat dit dan OOK wordt gezegd in de vergadering van de
commissie Welzijn, omdat anders geldt: Wie zwijgt stemt toe... Ik vind
dat spijtig.]
Die avond zijn er van de kant van het PEL en van het Komitee Vrouwen en Bijstand en door een individueel lid van de cliëntenraad inspraakverhalen gehouden:
Enige relevante links:
Inspraakverhaal Komitee Vrouwen en Bijstand
Inspraakverhaal individueel lid cliëntenraad Margreet van der Laan
Eerder verzonden brief aan alle leden commissie Welzijn door PEL
Eerdere berichten en links over het onderdeel 'werken met behoud van
uitkering' in de Wet Werk en Bijstand zijn te vinden in het bericht van 8/6/2003:
"College van B. en W. wil geen discussie over verplicht
vrijwilligerswerk".
Na de wel heel magere berichtgeving in de LC van 10/3/2004 over de discussie in de commissie Welzijn verscheen gelukkig in de Leeuwarder Courant van donderdag 11/3/2004 nog het volgende verhaal:
LEEUWARDEN - Werk met behoud van uitkering is voor Leeuwarden niet langer taboe. Het merendeel van de leden van de commissie welzijn ziet het als handig instrument om bijstandsgerechtigden te leiden naar een echte baan, zij het onder voorwaarden.
[De kop van het LC-bericht is misleidend:
Zowel in de bijstandswet als
nu in de Wet Werk en Bijstand was er altijd al een arbeidsplicht:
Als
indertijd 'passend' (en dat begrip werd steeds ruimer naarmate men
langer in de bijstand zat) of nu in de WWB 'gangbaar' werk wordt
aangeboden, ben je verplicht dat te aanvaarden en je was ook altijd al
verplicht om te solliciteren en alles te doen om betaald werk te vinden.
Waar het hier echter om gaat, is iets totaal anders: Het gaat hier om de
verplichting om OOK werk te doen ZONDER loonbetaling maar 'met behoud
van uitkering' waarbij dus in feite de uitkering als 'loon' wordt
gezien. Dit is en blijft dwangarbeid en in strijd met het internationaal
recht. Zie bijvoorbeeld de PEL-notitie van 20/6/2003:
"Werken met behoud
van uitkering" of het alternatief wat het PEL had
voorgesteld op 17/10/2003:
"Werken moet lonen"
Dat voorstel kwam neer op het 'terugploegen' van bijstandsgeld om daarmee weer gesubsidieerd werk te scheppen waarbij gewoon loon wordt betaald
voor arbeid.]
Zo wil de PvdA er een maximumtermijn van drie maanden aan stellen en de garantie dat het werk uitzicht biedt op een stevige baan. Dit om te voorkomen dat bijstandsgerechtigden straks alleen worden ingezet als er een sporadisch rotklusje is op te knappen.
[Binnen de PvdA werd verdeeld gedacht over 'werken met behoud van uitkering'. De WWB gaat in principe uit van pakweg 6 maanden en het midden tussen niets en 6 maanden is 3 maanden... Een compromis dus...]
Het CDA heeft moeite met de term 'werk' in combinatie met een uitkering, en spreekt liever van een 'stage' die voornamelijk is bedoeld voor jongeren.
[Gea Dames van het CDA merkte o.a. op over werken met behoud van
uitkering, dat daar 'teveel maatschappelijke weerstand tegen was'.
Ja,
dat is goed gezien en m.n. het PEL, het KVeB en de Cliëntenraad kunnen
dat wel beschouwen als hun verdienste...
Ons verzet is kennelijk niet
onopgemerkt gebleven... Gevaar is nu dat men 'werken met behoud van
uitkering' gaat verpakken als een stage, maar dat dat geen stage is.
M.a.w.: De verpakking wordt anders, maar de inhoud blijft gelijk. Maar
o.i. moet een stage ook een echte stage zijn en moeten er voorwaarden
worden gesteld om dat ook te bereiken.]
"Zo ongeveer als bij de oude gilden", verduidelijkte woordvoerster Gea Dames op de vergadering van gisteren. Haar partij bepleitte eveneens de mogelijkheid bijstandsgerchtigden te verplichten vrijwilligerswerk te accepteren om de "lethargie" (slaapzucht) van een uitkeringssituatie te doorbreken.
[M.a.w.: Meteen weten we nu dus wat dat gepraat van het CDA over een
stage waard is, nl. niets. Als je al vrijwilligerswerk verplicht wilt
stellen dat NIET leidt tot betaald werk, wat moeten we dan verwachten
van gepraat over 'stages'?! Het is Gea Dames kennelijk ontgaan dat zelfs
staatssecretaris Rutte in de Memorie van Toelichting (MvT) waarschuwt
tegen 'verplicht vrijwilligerswerk' dat niet leidt tot betaald werk en
stelt dat het arbeidsrecht dan de consequentie heeft dat betrokkene een
loonvordering kan instellen bij de rechter. Ook in zijn
'december-verzamelbrief' gaat hij nog eens uitgebreid op deze materie
in. Kortom: Wat Gea Dames wil, kan gelukkig niet eens, maar het typeert
wel het denkkader van het CDA. Tevens toont het aan hoe het CDA tegen
mensen in de bijstand aankijkt:
Eigenlijk zijn het allemaal een stel
luie honden die maar wat moeten doen voor de 'gunst' dat wij,
hardwerkende burgers, hun een uitkering geven...
Nu nog de diakonie en
de pan soep erbij en het CDA is helemaal weer bij hun ideaalbeeld
terug.]
"Vrijwillig en verplichten", hoonde Addy Stoker van de Christenunie.
"Dat is alleen taalkundig al tegenstrijdig."
[De Christen-Unie verklaarde zich uiteindelijk duidelijk tegen 'werken
met behoud van uitkering' en ook tegen de mogelijkheid dat B. en W.
mensen in de bijstand kunnen dwingen tot het ondergaan van een
medische behandeling.
Stoker eiste dat in de verordening zou worden
opgenomen dat mensen recht op persoonlijke integriteit hebben t.a.v.
hun eigen lichaam, een stelling die het PEL van harte onderschrijft.]
Die tegenstrijdigheid geldt volgens Wietse Elzinga (D66) evenzeer voor
'werk met behoud van uitkering'. "Want wie werk heeft krijgt loon en wie
geen werk heeft krijgt een uitkering."
Toch willen ook de democraten een arbeidsplicht voor
bijstandsgerechtigden als die leidt tot echt werk. Noem het dan een
leer werktraject, leerbaan of aanloopbaan, suggereerde hij.
[En zo werd lippendienst bewezen aan het principe dat bij werk loon hoort, zodat de tribune tevreden kon zijn, tenminste als ze onnozel waren. Maar omdat we op de tribune niet onnozel zijn, zijn we niet tevreden: Wat D66 stelt, is min of meer hetzelfde als het CDA en het probleem is ook hetzelfde: Hoe voorkom je dat een stage geen echte stage is, maar gewoon 'werken met behoud van uitkering'.]
"Hoe je het noemt, zal mij een zorg zijn", besloot VVD-voorzitter [Bedoeld zal zijn: Fractievoorzitter] Aukje de Vries. "Wij zijn vóór." Daarbij tekende ze aan dat chronisch zieken en 55-plussers wat haar betreft 'rust' mogen krijgen.
[Voor wat dat laatste punt betreft: Met name Leefbaar Leeuwarden maakt zich al lang sterk voor m.n. de bijstandsmensen die in 'fase 4' zijn ingedeeld en vindt dat velen van hen die eigenlijk in de WAO of WAJONG thuishoren, met rust moeten worden gelaten. Mijn indruk was dat met name het inspraakverhaal van het Komitee Vrouwen en Bijstand de doorslag gaf bij de VVD, hoewel de uitspraak mi. Aukje de Vries wel moeite kostte. Overigens zat tijdens het inspraakverhaal van het KVeB ook Gea Dames van het CDA onrustig op haar stoel te draaien, dus wie weet horen we ook van het CDA nog een soortgelijke uitspraak...]
Wat niet in de krant stond, maar ook werd opgemerkt:
CDA Gea Dames: Bepleitte dat bij reïntegratie mensen zelf hun
reïntegratieplan mochten schrijven, voor wie dat wil en dat ze zelf een
reïntegratiebureau mochten uitzoeken en desnoods mochten wisselen van
bureau. Tijdens onze mondelinge inspraak (geen tekst op papier) hebben we dit idee gesteund.
M.i. zou ook iemand desgewenst zelf een persoonsgebonden budget moeten
kunnen krijgen om zelf een reïntegratiebedrijf uit te zoeken, bv. uit
een door de gemeente goedgekeurde kwaliteitslijst van bureau's. Want het
blijft uitkijken op deze 'markt': Er zit het nodige kaf onder het koren.
VVD Aukje de Vries: Vond o.a. dat de strikte scheiding tussen de fasen
1,2,3 en 4 moet weg, het moet veel integraler. Er moest ook worden
gekeken naar wat de arbeidsmarkt vraagt en ze wees op de MKB-leerbanen.
Anderzijds pleitte ze wel weer voor een volledig traject voor een
beperktere groep dan "weinig voor allen". Dit gezien de beperkte
geldmiddelen en op dit punt ben ik het wel weer met de VVD eens:
Het
moet goed of het moet niet. Heel opvallend was dat ze vond dat
'werken met behoud van uitkering' ook voor fase 1 ingedeelden in de
bijstand moest worden ingevoerd. Gelukkig heeft ze daar niets over te
vertellen, want die mensen vallen onder verantwoordelijkheid van het
CWI, het Centrum voor Werk en Inkomen...
Naar de chronisch zieken moest
goed gekeken worden en ze moesten niet een traject opgestuurd worden en
dat was de eerste keer dat ook de VVD erkende dat ook die groep mensen
in de bijstand echt bestaat.
De FNP bij monde van Sybren Posthumus was tegen een verplichtend karakter bij vrijwilligerswerk, maar wel voor stages van maximaal een half jaar.
Leefbaar Leeuwarden stelde bij monde van Katie Dolstra, dat ze 'werken met behoud van uitkering' een smerig woord vond en zo is het in feite ook. LL is hier van meet af aan al tegen geweest en deze lijn werd consequent voortgezet.
R. Bakker van de NLP, de opvolger van hun raadslid Van den Brug, vond dat werken met behoud van uitkering verplicht moest worden gesteld voor een bepaalde termijn. We hadden niet anders verwacht van deze partij met overwegend nogal rechtse standpunten.
Nicolai van PAL/GL was voor stages met een stage-vergoeding en stelde dat hij dit althans niet categorisch uit wilde sluiten.
De hoofdlijn inzake de vraag: Wie moeten reïntegratietrajecten doen, tekent zich nu als volgt af: Mensen uit fase 2 en 3 en een selectie uit de mensen in fase 4. Uitzondering hierop was D66 die alleen individueel wilde beoordelen of er een traject nodig was.
Principieel is dit m.i. de juiste lijn, alleen praktisch gesproken: Als je niet een soort voorselectie maakt, is dit enorm veel werk en dat betekent hoge uitvoeringskosten, waarmee er voor bv. een echte serieuze scholing
minder geld overblijft. Andere uitzondering was zoals genoemd de VVD die ook fase 1 mensen met bijstand wilde laten werken met behoud van
uitkering. We hadden van de VVD ook niet anders verwacht...
Temslotte Ina Veenstra van de SP: Zei wel iets over mensen in fase 4 die eigenlijk 'een rustplan' nodig hadden, maar zei helaas niets over werken met behoud van uitkering, hoewel we mogen aannemen dat de SP daar tegen is.
secretaris P.E.L.