"Misverstand over euro leidt tot boetes."
Uit de Leeuwarder Courant van vrijdag 30/5/2003 plus:
"Sociale dienst helpt met protest tegen boete."
Uit de Leeuwarder Courant van donderdag 5/6/2003.
Bij de ingang van het nieuwe belastingstelsel zijn er indertijd nogal
wat problemen geweest met de heffingskortingen die gezinnen en
eenoudergezinnen in de bijstand zelf moesten aanvragen en die dan
vervolgens weer werden gekort op hun uitkering. Dat was in 2001. Je zou
zeggen dat we die problemen nu wat gehad hebben, maar mooi niet...
Het
onderstaande bericht gaat over de nasleep die dit kennelijk met zich
mee heeft gebracht. De gulden was in 2001 nog de munteenheid, de euro
kwam per 1/1/2002. Uit de Leeuwarder Courant van vrijdag 30/5/2003:
LEEUWARDEN - Door misverstanden over een belastingformulier heeft
een onbekend aantal uitkeringsgerechtigden in Leeuwarden onlangs een
boete met een terugvordering gekregen van de Belastingdienst. Nadat ze
van de sociale dienst hun jaaropgave hadden ontvangen, vulden ze hun
jaarinkomsten in guldens in op het formulier. Maar dit had in euro's
moeten zijn.
[Ja, WELK formulier? Het formulier Inkomstenbelasting dat zo pakweg
2002 kwam, was bedoeld voor het belastingjaar 2001 en op dat formulier
moest alles in euro ingevuld worden. Het euroteken stond voor de
vermeld waar bedragen ingevuld moesten worden. Op verzoek kon je een
IB-aangifteformulier krijgen waarbij je alles nog in guldens kon
invullen als je dat liever deed.]
Het gaat om de jaarafrekening over 2001, toen de euro nog niet was
ingevoerd. Op de jaarafrekening van de sociale dienst stond het
totaalbedrag dan ook in guldens vermeld. Automatisch gaven mensen
datzelfde bedrag door aan de belasting, want op het formulier stond niet
vermeld dat de opgave in euro's moest worden doorgegeven.
[Dat de jaaropgave 2001 van Sociale Zaken in guldens was, was m.i.
correct en logisch: In 2001 hadden we nog guldens en geen euro's.
Maar welk formulier van de belastingdienst de mensen dan moesten
invullen, is mij niet duidelijk: Een IB-biljet over 2001 kan dat niet
geweest zijn, want zoals gezegd: Daarop was per vakje duidelijk het
euroteken vermeld. Op het gewraakte formulier kennelijk niet.]
Op het belastingkantoor werd echter wel van de nieuwe munteenheid
uitgegaan. Hierdoor kregen mensen meer geld terug van de belasting.
[De heffingskortingen zijn al in 2001 betaald en die bedragen waren in
guldens. Deze passage in de LC lijkt te slaan op een soort nabetaling
van heffingskortingen, ontstaan doordat men op papier door de invulfout
plotseling 2,20371 maal zoveel van de soos zou hebben gehad. En dat gaat
dan uiteraard niet goed...]
Volgens Oebele Herder, directeur van de sociale dienst in Leeuwarden,
stond in een begeleidende brief destijds vermeld dat de bedragen in
euro's moesten worden genoteerd.
"Mar dat is blykber in soad minsken ûntgien."
[Vertaling: "Maar dat is blijkbaar een hoop mensen ontgaan".
Dit wijst inderdaad op een apart formulier, want een gewoon IB-biljet
heeft wel een toelichtingsboekje, maar kent niet een begeleidende brief
waar in staat: Invullen in euro.
Ik begrijp niet waarom de
Belastingdienst dan niet simpelweg de muntsoort op het formulier zet.]
De directeur raadt de 'slachtoffers' aan bezwaar aan te tekenen tegen
de boete.
"As blykt dat soks troch in misferstân kommen is, liket my dat
se wol sukses ha sille."
Het te veel ontvangen bedrag moet wel
teruggestort worden.
"Want dˆr hiene se oars ek gjin rjocht op hân."
[Vertaling: "Als blijkt dat zoiets door een misverstand gekomen is,
lijkt het mij toe dat ze wel succes zullen hebben" en over dat
terugstorten: "Want daar hadden ze anders ook geen recht op gehad."
Het gaat dus om een boete en een terugvordering. Ik vind allereerst
zowel de belastingdienst niet al te helder met haar formulier zonder
muntsoort over 2001 maar gezien de begeleidende brief, de invullers ook
niet, hoewel je kunt aanvoeren dat het voor velen in de bijstand de
eerste keer was dat ze iets van doen kregen met de belastingdienst.
Je zou kunnen redeneren: In 2001 hadden ze guldens, ze vragen naar de
jaaropgave van de soos in guldens, dus is het logisch dat ik ook het
bedrag invul in guldens.
En er is nog iets vreemds: Toen het PEL vorig jaar actie voerde tegen
de huursubsidie-ellende, hebben we ook met het ministerie van VROM
kontakt gehad.
Op een gegeven moment stelde VROM dat een deel van het
probleem zat in de aangeleverde gegevens: De Belastingdienst beschikte
over de jaaropgaven van bv. GAK, de werkgevers ed. en voerde domweg
alles in in euro's en leverde dan die gegevens weer aan aan VROM, die
dan uiteraard tot de conclusie kwam in veel gevallen: Geen recht op
huursubsidie! Per slot had je op dat moment op papier plotseling
2,20371 zoveel loon of uitkering...
Dat wetende wordt ik wat wantrouwig
richting belastingdienst...
Ze krijgen van de soos de jaaropgaven, de
mensen vullen een formulier in in guldens maar het moet in euro's:
Gaat er daar dan nergens een lampje branden?
De terugvordering lijkt me onontkoombaar en ik vrees dat sommigen dat
geld al lang op hebben... De boete lijkt me niet terecht:
Het gaat hier
gewoon om een simpel misverstand door onwennigheid van de mensen met
de belastingdienst. Wellicht kan Sociale Zaken een briefje sturen aan
alle gezinnen en eenoudergezinnen in de bijstand en daar een simpel
model-bezwaarschriftje bijdoen?
Ik denk dat we deze kwestie even moeten
aankaarten in het eerstkomende overleg tussen de Cliëntenraad en de afdeling Sociale Zaken.]
Hoe het verder ging met dat misverstand over die euro, de soos, de belastingen en de opgelegde boete door de Belastingdienst: Op donderdag 5/6/2003 berichtte de Leeuwarder Courant het volgende:
LEEUWARDEN - Circa vijfduizend Leeuwarders die in 2001 een uitkering van
de sociale dienst ontvingen, hebben een concept-bezwaarschrift in de bus
gekregen.
[Al weer vijfduizend mensen hier in de bijstand? Dat klopt niet: Het
aantal stond op ongeveer 3500 maar is inmiddels al weer gestegen tot
ongeveer 4000 huishoudens, volgens onze informatie.]
Het is een service van de sociale dienst. Mensen kunnen hiermee in
beroep gaan tegen de boete, die een onbekend aantal van hen door de
fiscus is opgelegd. Veel Leeuwarder uitkeringsgerechtigden hebben
destijds een fout gemaakt bij het invullen van het belastingformulier,
wat hen onlangs op een terugvordering èn een boete kwam te staan.
De jaaropgave van de sociale dienst over 2001 vermeldde wel een bedrag,
maar niet de munteenheid.
[Dat is juist. Maar als je naar de bedragen kijkt, kom je al snel tot de
conclusie dat het om guldens moet gaan. Het lijkt me overigens juist om
over 2001 de jaaropgave nog in guldens te geven, omdat de gulden toen
nog de muntsoort was.]
Een aantal mensen ging bij hun belastingopgave uit van de gulden,
terwijl de euro was bedoeld.
[Zoals eerder gesteld, zou het belastingbiljet niet de muntsoort hebben
vermeld, maar zou dat WEL in de toelichting hebben gestaan.]
Nadat de fiscus dit guldensbedrag had omgerekend in euro's (ruim de
helft minder), ontstond een veel lager inkomen dan feitelijk het geval was.
[Zoals het hier staat, is dat bullshit: Hadden ze het guldensbedrag maar
omgerekend in euro's dan hadden ze de foute opgave in guldens hersteld!
Eerder werd beweerd dat de Belastingdienst het in guldens vermelde
bedrag simpelweg als euro's zag. Dan valt er verder toch niks om te
rekenen, uitgaande van het gezichtspunt van de Belastingdienst? Het
lijkt wel of ze het bedrag twee maal in euro's hebben omgerekend...]
Mensen ontvingen hierdoor bijvoorbeeld te veel huursubsidie. Die moeten
ze wèl terugbetalen.
[De Belastingdienst had simpelweg de jaaropgaven van Sociale Zaken die
in guldens waren en die Sociale Zaken ook aanlevert aan de
Belastingdienst allemaal in euro's moeten omzetten/converteren en die
vervolgens moeten uitdraaien tegen de soosjaaropgaven 2001 die de mensen
zelf hadden ingevuld, dan hadden de fouten er meteen uitgerold.]
N.a.v. het eerste LC-bericht hebben we op 5/6/03 in het overleg tussen
de Cliëntenraad en afdeling Sociale Zaken om nadere tekst en uitleg
gevraagd. Met name is gevraagd naar de heffingskortingen die in 2001
zijn uitbetaald. Waren die namelijk te hoog geweest op basis van een
onjuiste schatting van het inkomen over 2001 (Moest men invullen in
december 2000), dan had de soos dus teveel gekort.
Sociale Zaken stelde
dat dat niet het geval was geweest. Was dat WEL zo geweest, dan hadden
we vervolgens de boeiende kwestie gehad dat de soos de te weinig
verstrekte uitkering over 2001 had moeten nabetalen.
Wij ontvingen over deze kwestie een brief, die te vinden is op onze
website op de forum-discussielijst. In die brief wordt gesuggereerd dat
de kwestie te maken heeft met het invullen van het geschatte jaarinkomen
over het jaar wat dan nog moet komen. Ten eerste zie ik niet hoe een
schatting van het jaarinkomen over 2001 die in december 2000 is
ingevuld, iets met euro-gedoe te maken kan hebben: Heel 2001 hadden we
nog guldens.
Maar zou het wellicht misgegaan zijn eind 2001 bij het
invullen van een schatting van het jaarinkomen voor 2002, toen we op
euro's overgingen? ALS dat zo zou zijn, had het meteen in januari 2002
al mis gegaan:
Belastingdienst stelt heffingskortingen vast die veel te
hoog zijn, soos kort meteen teveel enz.
De krant spreekt steeds over de jaarAFREKENING 2001. Als je uitgaat van
de normale systematiek, zoals bij lonen en de andere uitkeringen, zou je
zeggen:
Heffingskortingen 2001 zijn VOORLOPIGE teruggaven loonbelasting,
op basis van de jaarafrekening 2001 volgt de definitieve
belastingaanslag inkomstenbelasting: Dan zijn er twee mogelijkheden:
Men
kreeg teveel heffingskorting, dus een deel moet terug, of te weinig en
dan moet de belastingdienst bijbetalen.
ECHTER: Dan had het probleem zich voorjaar 2002 moeten voordoen en niet
nu!
Zonder dat echter eens iemand met alle papieren met dit probleem zich meldt
bij ons Klachtenspreekuur, blijft het deels gissen hoe het nu precies
zit.
Ik probeer (op basis van de berichten, maar zonder formulieren) echter 1
scenario te bedenken waarop het NU mis kon gaan??
ALS DE JAAROPGAVE 2001 WAAROP DE SOOS ZET WAT ECHT OVER 2001 WERD
BETAALD, TEVENS HEEFT GEDIEND ALS SCHATTING VOOR HET VERMOEDELIJKE
INKOMEN IN 2002 (Ingevuld in guldens in plaats van euro's) is de
schatting over 2002 veel te hoog. Gaat het dan mis met de
heffingskortingen over 2002? Dat lijkt me ook vreemd, want de
heffingskortingen zijn vaste bedragen en sommige hebben
maximuminkomensgrenzen. Daarboven heb je daar geen recht meer op. Maar
die grenzen liggen zo hoog dat ook als je je soos-inkomen 2,20371 maal
te hoog inschat (invulfout) dat je nog niet over die grenzen heen komt.
M.a.w.: Als je de juiste soorten heffingskortingen aanvraagt zou je als
het goed is de juiste bedragen qua heffingskorting gehad moeten hebben,
ondanks een foute schatting van het inkomen over 2002.
De jaaropgave van de soos over 2002 is in euro. Die ligt in dit verhaal
veel lager dan het geschatte jaarinkomen over 2002. De soos heeft dan
veel minder belasting afgedragen voor iemand dan je zou vermoeden aan
de hand van het geschatte inkomen over 2002 van de persoon zelf.
Als dit mij was overkomen denk ik, dat ik eerst eens een proefinvulling
had gedaan van een echt inkomstenbelastingformulier, bv. een T-biljet of een E-biljet.
Mij bekruipt het vermoeden dat de Belastingdienst denkt dat er gewoon te weinig loonbelasting is betaald, geheel los van de heffingskortingen.
In de notulen van 22/5/2003 van het FSU-Spreekuurhoudersoverleg wordt
door een van de deelnemers iets gezegd over deze kwestie. Kennelijk had
hij een klant gehad met dit probleem.
Het heet: "Overgang gulden naar
euro's verzuimd euroteken te vermelden. Ook hierdoor verscheidene
navorderingen. X heeft gebeld met SoZa voor verklaring. Wordt geen
kwijtschelding verleend omdat het om foute opgaven gaat. Dienst SoZa zou
duidelijkheid en excuses kunnen bieden in rubriek van huis-aan-huis. Er
zijn wellicht ook mensen die nog geld tegoed hebben. BSR onderneemt
actie!" Einde citaat.
Veel wijzer wordt ik hier niet van.
Schuld wordt hier wat bij soos gelegd.
Ze zijn ook opvallend vlot en
klantgericht bezig met hun model-bezwaarschriftformulieren...
Prachtig, maar zo kennen we niet...
Conclusie: We moeten simpelweg eerst iemand hebben die afschriften heeft van alle relevante papieren voordat we een reconstructie kunnen maken en met zekerheid kunnen zeggen wat en bij wie het mis ging.
De huursubsidie: In 2002 werd gekeken naar het inkomen over het jaar 2001. Ook hier is het schimmig:
De LC beweert eerst: Mensen gaven jaaropgave 2001 op in guldens en
Belastingdienst rekende dat simpelweg als euro. En DAT gebeurde er
precies in veel gevallen: Een typgeit typt euro's in en converteert niet
eerst het bedrag. Dat te hoge bedrag qua jaarinkomen ging naar VROM.
Gevolg: De computer bij VROM concludeert: Geen recht op IHS of voor een
te laag bedrag...
Dat weten we van onze huursubsidie actie in 2002.
De LC beweert in het tweede bericht dat de fiscus het guldensbedrag over
2001 omrekende in euro. Ik zou zeggen: Precies goed, dat doorgeven aan
VROM en VROM heeft de juiste inkomensgegevens t.b.v. de IHS vanaf
1/7/2002. Hoezo dan, teveel huursubsidie? Het lijkt net of het
guldensbedrag 2 keer achter elkaar in euro's is omgerekend en DAN kom je
inderdaad op een te laag inkomen en krijg je teveel huursubsidie...
Wie
rekent dan 2 maal om? De Belastingdienst? Of de Belastingdienst en VROM
elk 1 keer?! Wij weten het niet: Mensen belden uiteraard alleen als ze
in 2002 plotseling veel minder huursubsidie kregen dan in 2001...
Kortom: Ook dit is pas op te helderen m.b.v. een concrete klacht van
iemand die zijn/haar papieren heeft bewaard...
Tenslotte: De nieuwe Wet Werk en Bijstand had DE kans geweest om de bijstandsuitkeringen om te zetten van netto naar bruto uitkeringen en deze gewoon onder de normale belastingtarieven te plaatsen. Tevens had m.i. bepaald moeten worden dat Sociale Zaken niets meer van doen heeft met de heffingskortingen: Die vraagt men zelf aan en mag men houden. Is het jaar om, dan krijgt men een inkomstenbelastingbiljet. Dus: Net als bij lonen en de overige uitkeringen het geval is. Dan hoeft men elkaar niet meer aan het werk te houden... Een gemiste kans dus!