Leeuwarden vergeeft nog Melkertbanen en: 'Melkertbaners niet gedwongen ontslagen'
Twee berichten uit Leeuwarder Courant d.d. woensdag 11/9/2002 en:
Uitkeringstrekkers aan werk krijgen wil maar niet lukken. Uit de Leeuwarder Courant van vrijdag 13/9/2002.
In ons bericht "Rutte schrapt 20.000 Melkertbanen" werd al het nodige bericht over de klappen die gaan vallen bij de additionele werkgelegenheid. Deze zaak heeft m.i. twee kanten:
Enerzijds waren en zijn het 'armoedebanen' waarbij voor hetzelfde werk
minder wordt betaald dan CAO-lonen, zodat indien zo'n situatie zich
voordoet, sprake is van concurrentievervalsing en uitholling van de
CAO-afspraken. Onder 'armoedebanen' versta ik het verschil in geldelijke
beloning, niet de inhoud van het werk. Bij dat laatste maak ik
onderscheid tussen werk wat door betrokkene als zinvol en bevredigend
wordt ervaren en werk wat door betrokkene als zinloos en inhoudsloos
wordt ervaren. Dat laatste type werk is het echte 'kunstmatige' werk,
uitsluitend bedoeld als 'bezigheidstherapie'. Dat mag van mij meteen
worden wegbezuinigd. Bij het eerste type werk gaat het qua inhoud om
echt werk, wat onderbetaald wordt.
Voor wat betreft dat laatste type werk, voorzover verricht bij
loonvormende bedrijven, is op zich het afschaffen van de ID- en
WIW-banen in principe uitstekend: Weg met de armoedebaantjes: Betaal
de mensen maar een normaal loon!
Het grote probleem daarbij is echter,
dat dat laatste doodleuk niet gebeurt: Afschaffen betekent gewoon
ontslag en terug naar de bijstand...
Dan zijn er nog de non-profit organisaties die ofwel zo weinig subsidie
ofwel helemaal geen subsidie ergens weg krijgen, dat ze nooit en te
nimmer ook maar iemand op de loonlijst kunnen zetten. Omdat de
vrijwilligers erg dun zijn gezaaid, waren dit soort arbeidsplaatsen
voor deze clubs een uitkomst: Eindelijk wat extra hulp.
En iemand met
een alleenstaanden-bijstandsuitkering ging er pakweg f400,- in de maand
op vooruit, omdat hij/zij bij 36 uren in elk geval het minimumloon
betaald kreeg.
Sommige clubs die iets royaler in het geld zaten, schoven onder de tafel
ook nog wel eens iets extra's af; dat is mij bekend. Daar heb ik geen
moeite mee:
Zo repareerde men ad-hoc toch nog een beetje het verschil
tussen CAO-loon en minimumloon bij een bepaalde functie.
De armere clubs, die dat niet konden (ik heb het nog steeds over
non-profit clubs) wilden soms nog wel eens overgaan tot methode
"Tractorenfabriek De Rode Oktober". Wie ooit dat hoorspel voor de radio
heeft gehoord, weet wat ik bedoel.
Voor de non-profit clubs die dreigen hun werknemers of ingeleende
werknemers nu weer te verliezen, is e.e.a. een beroerde zaak.
Laat men
deze clubs gewoon zoveel subsidie geven dat men een of meer mensen op
een loonlijst kan zetten en gewoon in dienst kan nemen; dat zou de beste
oplossing zijn.
Leeuwarden gaat voorlopig tegen het regeringsbeleid in. In de Leeuwarder
Courant van woensdag 11/9/2002 lazen we het volgende:
LEEUWARDEN - Leeuwarden trekt zich niets aan van de oproep van
staatssecretaris Mark Rutte een vacaturestop voor gesubsidieerde banen
in te stellen. VVD-wethouder Arno Brok heeft zijn partijgenoot Rutte te
verstaan gegeven dat het schrappen van Melkert- en WIW-banen
catastrofaal uitpakt.
[Als deze banen niet zouden bestaan, zou ook het echte
werkloosheidscijfer van Leeuwarden weer toenemen met naar schatting meer
dan duizend mensen... En het cijfer ligt al jaren structureel hoger dan
in de rest van Friesland. En dat laatste cijfer ligt weer boven het
gemiddelde werkloosheidspercentage van Nederland.]
Brok heeft de bewindsman gevraagd naar Leeuwarden te komen om de
micro-economische gevolgen van het bezuinigingsplan te leren kennen.
"Us kolleezje makket him der grutte soargen oer dat minsken dy't nuttich
wurk dogge sa har baan ferlieze en yn 'e bystƒn reitsje sille."
[Vertaling: Ons College maakt zich er grote zorgen over, dat mensen die
nuttig werk doen zo hun baan verliezen en in de bijstand zullen komen.]
Het gaat in Leeuwarden om ruim duizend mensen, op wier arbeid scholen,
culturele instellingen en de gemeente zelf sterk leunen.
[Ooit had de gemeente alleen ambtenaren in dienst; ook de mensen van de
plantsoenendienst waren ambtenaren met de daarbij behorende
rechtspositie. Zij werden wegbezuinigd en vervangen door mensen waarvoor
subsidie verkregen werd via opvolgende regelingen voor additionele
werkgelegenheid. De gemeenten hebben de toenmalige bezuinigingen veel te
gelaten over zich heen laten komen, in plaats van samen politiek een
vuist te maken tegen Den Haag. Nog steeds is de beste oplossing m.i.:
Meer geld voor gemeenten, scholen, ziekenhuizen enz. om de
WIW-werknemers en ID-werknemers in vaste dienst te nemen. Of, maar dat
is een ramp voor betrokkenen:
Alle mensen wie het aangaat ontslaan en
het schip bij gemeenten, scholen, ziekenhuizen ed. op de klippen laten
lopen. Ik zie de dag nog wel eens komen dat men naar dat laatste middel
zal moeten grijpen. Overigens zou ik er niet rouwig om zijn als de
stadswachten helemaal zouden verdwijnen:
In feite mensen die niets meer
mogen dan elke andere burger, maar in een soort nep-politieuniform nu
wat voor politie spelen. De mentaliteit van dat soort lui staat me niet
aan. Vervang hen maar door normale politieagenten die gewoon een
politie-opleiding hebben gevolgd; dan hebben we tenminste weer
duidelijkheid over bevoegdheden.]
"Derom bliuwe wy minsken oannimmen. Kontrakten kin ik net ferbrekke op
grûn fan in brief", zegt Brok.
[Vertaling: Daarom blijven wij mensen aannemen. Kontrakten kan ik niet
verbreken op grond van een brief.]
[Dat laatste is waar, maar is het eerste verstandig? Als je nu nog
iemand aanneemt, moet je diegene dan in 2003 weer ontslaan omdat je qua
subsidiegeld onvoldoende binnen krijgt om iedereen te betalen? Moet je
nog mensen vervangen die door natuurlijk verloop uiteindelijk
doorstromen naar regulier werk, wat uiteindelijk toch de bedoeling was?
Hierbij past de opmerking, dat we gemerkt hebben, dat er voor scholing,
studie en opleiding van een ingeleende ID-werknemer bitter weinig budget
beschikbaar is en dat het meeste budget wordt 'opgevreten' door de
organisatie die voor werkgever speelt, zoals Stichting Sportwerk
Friesland. Op die wijze is doorstroming als doel natuurlijk nauwelijks
te realiseren!]
Hij wil met zijn collega's in andere grote steden overleggen hoe het
kabinet op andere gedachten kan worden gebracht. De wethouder noemt
hetaantrekkelijk dat de gemeenten een eigen budget krijgen voor
aanvullende werkgelegenheid, maar hij wijst de gelijktijdige bezuiniging
met EUR 680 miljoen van de hand.
[Of zou een gemeente wellicht zuiniger kunnen werken door alle
kontrakten met de particuliere reïntegratiebureau's op te zeggen en de
eigen sector Additionele Werkgelegenheid uit te bouwen tot zo'n bureau?
Ik weet dat niet, maar je zou dat eens moeten uitrekenen.]
Uit de Leeuwarder Courant van 11/9/2002:
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Mark Rutte van sociale zaken verwacht dat de aangekondigde bezuiniging op de Melkertbanen niet zal leiden tot gedwongen ontslagen. "Maar garanties kan ik niet geven", zei hij gisteren in de Tweede Kamer.
Vooral PvdA, GroenLinks en SP maken zich grote zorgen over de plannen
van het kabinet om volgend jaar fors te bezuinigen op de Melkertbanen.
Zij denken dat mensen met zo'n baan "teruggejaagd worden naar de
bijstand".
[Daar komt het op termijn vermoedelijk wel op neer, want als een
gemeente geen vacaturestop afkondigt en een 'uitstroom' realiseert van
tien procent richting regulier werk, komt men in geldnood vanwege de
bezuiniging. En het blijft niet bij een bezuiniging in 2002: Het gaat in
totaal om 680 miljoen euro bezuiniging die deels in 2002 en deels
daarna gerealiseerd moet worden. En als de economie nog slechter wordt,
volgt dan nog een grote extra tussentijdse bezuinigingsronde van de
regering?]
Rutte verwacht echter dat de gemeenten er met wat creativiteit in zullen
slagen zoveel mogelijk 'Melkertbaners' op een andere manier aan de slag
te houden. Ook de departementen zullen waar mogelijk een steentje
bijdragen.
[Weinig zeggend en bagatelliserend gepraat. En wat zullen de andere
departementen dan allemaal doen? Uit de beleidsvoornemens van diverse
ministeries bleek immers dat men geen uitzendkrachten meer wil inhuren
en dat men het aantal ambtenaren wil verminderen.]
De VVD-bewindsman ontkende verder dat de bezuinigingen op de Melkertbanen sneller worden doorgevoerd dan in het regeerakkoord is aangekondigd.
Volgens Rutte is het totale budget voor gesubsidieerde arbeid op dit
moment EUR 2 miljard. Volgend jaar wordt dat teruggebracht tot EUR 1,7
miljard en aan het eind van de kabinetsperiode tot EUR 1,6 miljard. Dit
biedt de gemeenten nog voldoende mogelijkheden, denkt hij.
[Het eerdere bericht sprak echter over EUR 680 miljoen is 0,68 miljard
euro bezuiniging. Hier gaat het om 0,4 miljard bezuiniging totaal.]
De Kamer debatteerde gisteren over een circulaire van Rutte aan de gemeenten, waarin hij hen oproept de niet ingevulde of vrijkomende Melkertbanen niet meer in te vullen.
CDA en VVD steunen op hoofdlijnen het beleid van Rutte, evenals D66, dat
vindt dat er te weinig mensen vanuit een Melkertbaan doorstromen naar
een gewone baan.
[Om de doorstroming naar gewone banen te bevorderen, moesten we helaas
de Melkertbanen opheffen... Ziehier D66-logica... Doorstromen: Jawel,
naar de bijstand...
D66 redeneert kortzichtig: Waarom stromen zo weinig
mensen door naar regulier werk? Te weinig opleiding? Kijk naar het geld
voor scholing en opleiding wat echt ten goede komt aan de mensen met een
Melkertbaan. Houding werkgevers? Een ID-baan is lekker goedkoop. Zo had
woningcorporatie BWL indertijd wel 25 'banenpoolers' in dienst als
huismeester, conciërge, klusjesman ed. Een koopje voor BWL die hiermee
natuurlijk stukken goedkoper uit was dan als ze deze mensen zelf
CAO-loon had moeten betalen!]
Het Lemster LPF-kamerlid Jan van Ruiten toonde zich zelfs ronduit
enthousiast over het snijden in de Melkertbanen. Volgens hem heeft de
overheid zich te lang als 'knuffelbeer' voor zwakke groepen opgesteld.
[Ik ken dit soort praatjes. Heeft iemand dan eindelijk werk, dank zij
een regeling: Fout! Komt iemand bij afschaffing van deze banen weer in
de bijstand: Fout! Dan is diegene uiteraard een profiteur, te lui om
tewerken. Zou de overheid reguliere banen scheppen: Fout! Want dan ben
je natuurlijk een 'rooie potverteerder' en heet het dat de overheid geld
over de balk smijt. Ik ken dit soort borreltafelfiguren. Als de
vergoedingen voor Tweede Kamerleden weer eens omhoog moeten heeft hij
het eerst z'n vinger in de lucht: Vóór, uiteraard...]
Overigens was het beleid met betrekking tot additionele werkgelegenheid niet zo'n succes zoals sommigen het nu plotseling doen voorkomen. Uit de Leeuwarder Courant van vrijdag 13/9/2002:
DEN HAAG (ANP) - De overheid is er de afgelopen jaren veel te weinig in
geslaagd mensen met een uitkering aan het werk te krijgen.
[En dat was dus in een tijd toen de economie nog 'goed' leek te gaan.]
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) concludeert dat de
initiatieven op dit gebied slechts een gering deel van de doelgroep
bereiken.
[M.i. zijn het vooral de particuliere reïntegratiebureau's die
aan de hiervoor ingezette geldstroom een goed belegde boterham
overhielden.]
Uit het Sociaal en Cultureel Rapport 2002 blijkt, dat van
ondermeer de reïntegratie van WAO-ers weinig terecht komt.
Voor nog geen 7 procent van de 100.000 nieuwe arbeidsongeschikten in
2000 kwam hulp van de grond voor terugkeer naar een betaalde baan.
[Afhankelijk van wat men heeft zijn m.i. nieuwe mensen die net in de WAO
komen, niet helemaal kansloos om (eventueel aangepast) ander werk te
vinden.
Maar daar moet wel wat hulp bij, want zo zonder meer lukt dat
niet door de houding van veel werkgevers.
De hulp bestaat voor een deel
cynisch gesproken uit 'smeergeld' richting werkgever in die zin dat er
een aantal jaren loonkostensubsidie wordt gegeven ed. Maar dan nog helpt
dat niet altijd. De werkgever blijft z'n vooroordelen houden: Te groot
risico op ziekte ed.]
Eenderde van de individuele reïntegratieplannen gaat helemaal niet van
start en de wachttijden zijn vaak lang.
[Ook de burocratie als stroperige inerte massa moet niet onderschat
worden. Zolang er teveel 'apparatchik' bij diverse instanties zitten,
blijft het modderen...]