Nadat wethouder Hermien de Haan van Financiën onlangs al politiek onderuit ging met haar Zalm-snip voorstel voor volgend jaar, omdat de meerderheid in de Raads Adviescommissie Bestuur & Middelen vond dat deze niet geweigerd mocht worden aan mensen in verpleeg- en verzorgingstehuizen en aan mensen die kwijtschelding kregen van de Afvalstoffenheffing, ging ze opnieuw onderuit tijdens de behandeling in deze commissie van haar voorstel om het rioolrecht voor eigenaren en gebruikers af te schaffen en dit te verdisconteren in de Onroerende Zaak Belasting. (OZB)
Het P.E.L. voorgesteld te kiezen voor 'alternatief 3' in het Collegevoorstel, zij het niet precies zo als daarin genoemd, maar met een eigen uitwerking. Die kwam er op neer dat eigenaren voor de afvoer van hemelwater zouden betalen met als verdeelsleutel de WOZ-waarde, zodat hierbij een draagkrachtbeginsel van toepassing zou zijn. De gebruikers zouden voor de afvoer op het riool van het huishoudelijk afvalwater moeten betalen. Verdeelsleutel: Een vaste opslag per kub.m. verbruikt water. Uiteraard zou de OZB dan niet met ruim 26% (!) hoeven te stijgen, zoals B & W voorstelden. Extra narigheid daarbij is tevens dan dat de gebruikerstarieven OZB vast zitten aan de eigenaarstarieven OZB volgens de wet. De maximale verhouding tussen deze OZB-delen is 1 : 1,25 alweer volgens de wet. Als het eigenaarsdeel bijv. ¦125,-/jaar is, kan het gebruikersdeel nooit lager zijn dan ¦100,- ; dat is het probleem.

Uit de Leeuwarder Courant van 26-11-1999

AFSCHAFFING RIOOLRECHT GEEFT POLITIEK PROBLEEM

LEEUWARDEN - Mag afschaffing van het rioolrecht worden gecompenseerd door verhoging van de onroerendezaakbelasting (ozb)? Ja, vinden burgemeester en wethouders van Leeuwarden. Nee, vindt een meerderheid van gemeenteraadsleden. Zij willen de beslissing een jaar uitstellen om te kunnen nadenken over alternatieven, zo bleek woensdagavond tijdens een vergadering van de raadscommissie bestuur en middelen.
[In ons voorstel was ook uitgegaan van 1 jaar uitstel, gezien de tijd die nodig is voor uitwerking van m.n. het gebruikersdeel rioolrecht dat dan meeloopt via het waterverbruik. Ons voorstel was op dat punt om voor 1 jaar het gebruikersdeel ook te laten meelopen via de verdeelsleutel 'WOZ-waarde', net als het eigenaarsdeel in ons verhaal. In 2001 zou dan het gebruikersdeel via het waterverbruik geïnd kunnen worden.]

De tijd dringt voor de gemeente. Per 1 januari moeten nieuwe tarieven zijn vastgesteld. Volgende maand zou de gemeenteraad een besluit nemen. Maar wethouder Hermien de Haan (PvdA) zegt met de huidige situatie niet uit de voeten te kunnen. Daar komt bij dat haar critici zeer uiteenlopende opvattingen hebben over de meest wenselijke situatie. De wethouder wil op korte termijn informeel met de fracties praten.

Juridisch wordt al enkele jaren geknaagd aan de huidige rioolheffingsregeling, waarbij bedrijven relatief zwaarder worden belast dan huiseigenaren en huurders.
[Op zich is daar niks mis mee, omdat een bedrijf ook veelal veel meer water loost op het riool dan een particulier. Bedrijven willen gewoon zo min mogelijk betalen en zoveel mogelijk de burgers voor de kosten laten opdraaien, dat is in feite de kern van de hele zaak. En als ze hun zin niet krijgen, gaan ze zeuren over het 'vestigingsklimaat' en dreigen ze de stad te verlaten. Of ze dan goedkoper uit zijn, staat nog maar te bezien: Alsof er ergens in het land een gemeente zou zijn die hen bijna niks laat betalen, wat automatisch inhoudt dat burgers bijna alle kosten moeten dragen, zodat er een 'dure' gemeente ontstaat qua additionele woonlasten. En over dat laatste gaat het in feite voor ons bij het rioolrecht. Bovendien moeten B & W er rekening mee houden dat niet alleen bedrijven maar ook burgers rechtzaken tegen de gemeente kunnen aanspannen als de verhoudingen zoek raken.]
Dit vormde voor burgemeester en wethouders aanleiding een alternatief te presenteren, waarbij juridische zekerheid is gegarandeerd.
[Dat staat nog maar te bezien: Als je alles via de OZB laat lopen, kun je altijd nog de WOZ-waarde aanvechten. Als bovendien de kosten van exploitatie van het riool hiermee ook onvermijdelijk in de verhouding 1 : 1,25 in de tarieven zitten verdisconteerd, is het maar de vraag of het redelijk is om m.n. de huurders viervijfde deel van zowel de kosten van de afvoer van hemelwater als de kosten van afvoer van huishoudelijk afvalwater in de maag te splitsen. Deze verhouding zit dan in elke 'stap' van ¦5000,- van de WOZ-waarde van een pand en ook de mensen in gehuurde bedrijfspanden zullen hier m.i. niet vrolijk van worden.]

In de raad [bedoeld wordt 'commissie Bestuur & Middelen', de hele Raad komt nog aan zet] leven uiteenlopende bezwaren tegen het collegeplan. Eigenaren van huizen boven de ¦140.000 moeten extra betalen, koppeling van de rioolheffing (als onderdeel van de ozb) aan de waarde van de woning mist iedere logica en de stimulans tot waterbesparing ontbreekt.
[Die ontbrekende logica vind ik het sterkste punt. In ons verhaal wordt voor het hemelwater bij de eigenaren naar draagkracht geheven en de regenpijpen horen bij de woning. Hun functie is een onverbrekelijk met het huis verbonden functie, waarvoor je de huurder niet behoort te laten opdraaien. Die betaalt nl. al huur, ook voor functionerende regenpijpen die water afvoeren.]

Het CDA, waarvan de wethouder het collegevoorstel steunt, bepleitte al in de eerste ronde uitstel met een jaar van de beslissing. Gerrit Krol kreeg hierin bijval van een raadsmeerderheid. PvdA-woordvoerder Marga Waanders bleef onverkort staan achter wethouder en partijgenoot Hermien de Haan. De wethouder stelde tevergeefs dat uitstel onzekerheid geeft. Indien uitspraken van rechters elders in het land verkeerd uitpakken voor de Leeuwarder regeling, kan dit de gemeente tot ¦2,5 miljoen gaan kosten.

Ook is ze bang volgend jaar te maken te krijgen met een opeenstapeling van veranderingen, die moeilijk meer valt uit te leggen aan de bevolking. 'Dat wordt een chaos'.
[Hoezo, opeenstapeling? Wat is er dan verder nog op komst? De meerderheid in de commissie stelde nu juist voor om volgend jaar de huidige regeling nog voort te zetten - geen verandering dus - terwijl het College juist de regeling wil veranderen. Kortom: Erg logisch klinkt deze opmerking van de wethouder niet.]
Einde LC-bericht. Commentaar tussen [].

Tenslotte: Het kan ook nog wel zijn, dat in de toekomst de hele OZB voor huurders (gebruikersdeel) door het Rijk wordt afgeschaft. Dan valt het verhaal van het College helemaal in duigen...

Uit de Leeuwarder Courant van 11-6-1999

AFSCHAFFEN VAN OZB HUURDERS BEPLEIT

DEN HAAG (ANP) - De Waarderingskamer wil dat de overheid gaat onderzoeken of de ozb voor huurders kan worden afgeschaft. De Waarderingskamer is belast met het toezicht op de uitvoering van de WOZ (Wet op de onroerende-zaakbelasting) en het beslechten van geschillen. Volgens de kamer is het efficiënter om de ozb bijvoorbeeld te verrekenen in de huur.
[Vraag is m.i. dan, wat er dan precies verrekend gaat worden. De hele OZB? Dat zou onrechtvaardig zijn, want daar zit ook het eigenaarsdeel bij. En als je alleen het huurdersdeel wilt weten, hoe groot is dat deel dan? Het huurdersdeel bestaat dan immers niet meer. Risico is, dat WBC's en vooral particuliere verhuurders gaan 'rommelen' hiermee ofwel meer doorberekenen dan ze zelf betaald hebben, net als soms met de blokCV en de betaalde en in rekening gebrachte energiekosten. Hoe het ook zij, meer dan dit berichtje hebben we momenteel niet qua gegevens.]

De Waarderingskamer doet in een rapport zeventien aanbevelingen om de uitvoering van de WOZ beter te laten verlopen. Dat rapport is gisteren aangeboden aan staatssecretaris Willem Vermeend (Financiën), die zei dat hij de aanbevelingen zo veel en zo snel mogelijk wil uitvoeren.
Einde LC-bericht. Commentaar tussen [].

Tenslotte: Het zou m.i. het beste zijn de hele OZB voor wat betreft het gebruikersdeel maar helemaal af te schaffen en niks door te berekenen via de verhuurder. Immers: Het gaat om een onroerende zaak van de eigenaar; de huurder bezit helemaal niets. De huurder betaalt, zoals de naam al zegt, een 'gebruikersdeel'. Als de zaak nu publiek bezit was, zoals een rioolstelsel, is daar iets voor te zeggen, maar een pand, bijv. een woning, is geen publiek bezit. De huurder heeft daarvoor zijn 'gebruikersvergoeding' al betaald. Dat noemen ze gewoon huur...