Uit de Leeuwarder Courant van 21-7-1999, commentaar tussen []

COLLEGE TOETST HAALBAARHEID OPKNAPPLAN


LEEUWARDEN - De beoogde grootscheepse vernieuwing van de naoorlogse wijken Bilgaard en Lekkumerend wordt de komende maand op haalbaarheid getoetst. Volgens een ruwe schatting kost de operatie meer dan ¦150 miljoen. Burgemeester en wethouders willen uiterlijk 30 augustus een akkoord met de woningbouwcorporaties bereiken.

Deze overeenstemming kon gisteren niet worden bereikt, omdat er nog onvoldoende zekerheid is over de schaal waarop woningen zullen worden gesloopt en gebouwd. Volkshuisvestingswethouder Bearn Bilker zat daarnaast met het praktische probleem dat zijn onderhandelingspartners uit corporatiekring met vakantie zijn.
[Overigens is er wel meer aan de hand: Een uitspraak van projectleider Frits Veldmeijer dat de WBC's Beter Wonen en Patrimonium wel eens failliet konden gaan aan de operatie leidde tot een verontwaardigde reactie van directeur Elzo Dik van Patrimonium terwijl directeur Henk Deinum van BWL laconiek verklaarde dat zij het uiteraard niet zover zouden laten komen, wat me vrij logisch lijkt. Al met al wrijving en niet bevorderlijk voor een goed onderhandelingsklimaat. Het gaat uiteraard om de vraag: Wie gaat wat betalen en 'uiteraard' vindt de gemeente dat het Rijk te weinig geld voor Leeuwarden heeft toegezegd, maar dat vinden alle steden natuurlijk.]

"Wy binne it foar 99 percint oer de plannen iens, mar der koe dochs net tekene wurde", aldus Bilker. Het college besloot gisteren van deze nood een deugd te maken door de zeer globale begroting van de plankosten nog eens tegen het licht te houden. De gemeente wil de kwaliteit van de naoorlogse wijken verbeteren door er honderden woningen te slopen en tegelijk met vervangende nieuwbouw de ruimtelijke en sociale omstandigheden sterk te verbeteren. [Dit zijn de klakkeloos door de LC overgenomen propagandapraatjes van de gemeente. Zoals vaker betoogd gaat het om een heleboel dingen: Grond krijgen voor woningbouw voor de rijken, de armen verdrijven in 2 richtingen: Wie het nog net kan betalen richting dure leegstaande huurwoningen, om het probleem van de WBC's die leegstand hebben in de dure huurwoningen te helpen en wie het niet kan betalen: De armen verspreiden in over de stad gespreide kleine, beheersbare ghettootjes. Dat laatste heet "de strategische kernvoorraad sociale huurwoningen" die alleen al door de jaarlijkse huurverhogingen steeds kleiner zal worden. Verder heeft het ook te maken met een stuk 'bevolkingspolitiek' die zich richt tegen allochtonen (Lekkumerend-West) en huishoudens met weinig geld die niet behoren tot de middle-class gezinnen. Zij wonen v.nl. in flats. Ook dat is een reden waarom vooral flats 'plat' moeten. Verder zijn er nog wat stedebouwkundige ideeën, die er m.i. op neer komen dat de stad op een aaneenschakeling van dorpjes moet lijken, met de gedachte erachter dat de Leeuwarders die naar een van de omliggende dorpen gingen ofwel terugkomen ofwel dat Leeuwarders die in een landelijke omgeving willen wonen, dat dan niet zullen doen. We hebben het hier uiteraard over de mensen met geld, daar werkt men voor, de rest is alleen maar een hinderlijke factor bij hun mooie plannen, wiens belang niet telt.]

Projectleider Frits Veldmeijer zegt dat de huidige kostenraming voor verfijning vatbaar is. "Denk maar aan de begrote opbrengst per nieuwbouwwoning. Als je die stelt op ¦50.000 meer, dan heb je alweer een heel andere uitkomst." Volgens Veldmeijer zal de haalbaarheid van de opknapbeurt van Noord-Leeuwarden vooral financieel worden beoordeeld. [Dit riekt naar 'creatief boekhouden' en je rijker rekenen dan je bent. Het heeft iets irrationeels: We kunnen iets eigenlijk niet betalen, maar het moet en het zal. Soort variant op iemand die iets eigenlijk niet kan betalen, maar het toch koopt en zichzelf daarmee in geldproblemen brengt, omdat hij zich niet kan beheersen. Waarom de begeerde artikelen er nu beslist moeten komen is iets waarover geen discussie mogelijk is.]

Wethouder Bilker wil nog niet zeggen hoe diep de gemeente in de buidel wil tasten voor de stadsvernieuwing in Bilgaard en Lekkumerend. Hij weet dat het Rijk voor Leeuwarden ¦32,2 miljoen wil uittrekken. Dat bedrag is de gemeente tegengevallen. Van de woningbouwcorporaties verwacht de gemeente een miljoenenbijdrage.
[Het is maar goed ook dat het Rijk 'te weinig' geeft. Want hoe meer geld, hoe gekker ze worden: De aantallen 'te slopen woningen' zijn recht evenredig met de Rijksbijdrage en de smoezen erbij verzinnen ze dan wel ad hoc. Voor wat betreft de geldbijdrage van de WBC's: De huurders moeten dat ongetwijfeld bezuren, door extra huurverhogingen om de kas wat op peil te houden. Dat leidt dan weer tot een extra vlucht richting koopwoning, waarna weer geroepen kan worden dat er nieuwe leegstand is ontstaan en er dus meer gesloopt moet worden...
Een heilloze negatieve spiraal, waarbij WBC's ofwel beheerders worden van een restantje 'sociale huurwoningen' voor de armen ofwel veranderen in 'institutionele beleggers' met dure ouderenflats voor de generatie die flinke pensioenen heeft.]

Er is de wethouder alles aan gelegen om nog bij het bezoek van staatssecretaris Johan Remkes (30 augustus) zekerheid te hebben over de bijdrage van de corporaties. Daarom heeft Bilker de ochtend voor het bezoek van de bewindsman een finale stuurgroepzitting gepland.
Dan zal duidelijk worden hoe groot de sloop- en nieuwbouwprogramma's uitvallen.

Einde LC-bericht


Tenslotte: Het hele 'herstructureringsgebeuren' houdt totaal geen rekening met economische schommelingen waardoor bijv. plotseling de koopmarkt kan instorten en mensen veel meer dan nu weer willen huren, omdat ze in moeilijkheden raken door een stijgende rente. Het Rijk en de WBC's zijn deels zelf debet aan de vlucht richting koopmarkt door het eeuwige mechanisme van de huurverhogingen en nu ook de sloopgekte, waardoor je ook niet meer zeker kunt zijn van je huidige onderdak. Een goede en toch betaalbare huurwoning zal een heel schaars product worden. Nu al stijgt de hypotheekrente en zakt de nu nog alleen rekenkundig bestaande Euro als een baksteen t.o.v. de dollar. Vanaf 1 januari 1999 tot heden, dus in een half jaar daalde de waarde van de Euro t.o.v. de dollar met 15%. Op Internet was al eerder betoogd dat dit binnen 2 tot 3 jaar 30% zou worden... Omdat de Euro is een vaste verhouding vastgeknoopt zit aan o.a. de gulden (1 Euro = ¦2,20371) gaat de gulden mee de diepte in.
Uiteraard zeggen 'de deskundigen' dat dit zonder betekenis is, maar ze spraken wel af dat ze naar buiten toe de kiezen op elkaar zouden houden. Waarom: Om te voorkomen dat de Euro in vrije val raakt en om paniek te voorkomen onder de bevolking... Een medewerker van een van de banken hier, wiens naam ik hier niet zal noemen, zei tegen ondergetekende o.a.:
"De mensen zijn onwetend gehouden over de Euro, anders was ie nooit ingevoerd..." "Als de mensen wisten wat er aan de hand was.." (Dan zou er paniek uitbreken.) "Het gaat niet goed met de effecten, de hypotheekrente stijgt enz." In mijn eigen woorden: Er smeult een veenbrand. Er is nog geen brand, maar de eerste verschijnselen zijn er, maar men gaat door met de blik op oneindig en het verstand op nul.
Samengevat: Bij m.n. de sloopplannen wordt te weinig een 'defensieve strategie' gevolgd ofwel: Er wordt straks veel te veel gesloopt en de armeren moeten het bezuren plus degenen die het risico lopen arm te worden.

Secreatariaat PEL