Leeuwarden, 16/9/2011
De huurderwerkgroep West-Indische Buurt Tegen Sloop (WIBTS) organiseert op zaterdag 24 september een Wijk Info Middag voor de huurders in de West-Indische buurt. Het wordt een middag vol discussie onder het genot van een kopje koffie en thee, terwijl er ook voor de kinderen wat te doen zal zijn.
Tijdens deze middag zullen er diverse sprekers o.a. de Huurders Vereniging Amsterdam en Maria de Vries (SP Provinciale Staten) reageren op de plannen van woningcorporatie Elkien. Ook u, of u nu voor of tegen sloop bent of uw mening nog moet vormen, bent uitgenodigd voor deze middag.
Rondleiding door de wijk voor raadsleden 13.00 t/m 14.00 Wijk Info Middag 14.00 t/m 16.00 plaats Het grasveld tegenover de Sint Eustatiusstraat. sprekers Huurdersvereniging Amsterdam (HVA),Maria de Vries e.a.
Nadere info voor de media:
Huurderswerkgroep WIB TegenSloop wibtegensloop@hotmail.nl
Op 20/9/2011 was huis aan huis een pamflet verspreid. (klik op de link bij "pamflet")
Er waren zo'n 20-25 huurders uit de buurt op de info-middag af gekomen. Het weer was fantastisch: we konden gewoon de middag in de open lucht houden.
Twee mensen van Huurdersvereniging Amsterdam, t.w. hun voorzitter en secretaris, waren uit Amsterdam gekomen om een algemeen verhaal te vertellen met name over wat de regering nu weer voor bezuinigingen heeft bedacht, vooral over de huurtoeslag.
Volgens mij een goede waarschuwing om niet te kiezen voor dure nieuwbouw onder het motto: er is toch wel huurtoeslag...
Intussen vermaakten kinderen uit de buurt zich op het springkussen, terwijl de wat oudere kinderen ook een flinke klap konden geven op de Kop van Elkien.. (ooit bekend als Kop van Jut).
Terwijl de kinderen inmiddels ook geschminkt werden door Cleo van de SP, vertelde een bewoonster uit de wijk Bilgaard over wat zij een aantal jaren terug allemaal had beleefd toen de woningcorporatie op een dag besloot dat daar twee 7-hoog flats waar bouwkundig helemaal niets aan mankeerde, maar plat moesten... Hieronder volgt de tekst van haar verhaal:
24-09-11
Goedemiddag dames en heren, mijn naam is Renée Reijenga.
Het zijn voor u spannende tijden want de corporatie heeft plannen met uw woning, uw thuis, en daardoor kan alles op zijn kop komen te staan, zeker als u hier tot volle tevredenheid woont en de boel graag wat opgeknapt zou zien worden en i.i.g. niet wilt dat uw woning gesloopt zou moeten worden. Vooral omdat er nog veel onzeker is kan dit leiden tot veel sociale onrust. Alle dagelijkse beslommeringen komen tijdelijk even op een laag pitje te staan en alles staat in het teken van de toekomst van uw woning.
Tenminste, zo was dat voor mij wel. Het is nu zo’n 13 jaar geleden dat er bij mij een brief op de deurmat viel met daarin de mededeling dat mijn flatwoning waar werkelijk helemaal niks aan mankeerde, zou worden gesloopt. Ze stonden verkeerd, zo heette het, nl. met het balkon op het Oosten, wat de flats ineens ongeliefd zouden maken. Leegstand zou er zijn, maar daar was niks van te merken, ja in de duurdere huursector zoals in Camminghaburen, maar niet bij ons in Bilgaard. Bang voor ghettovorming was men en dat wilde men voor zijn. De keurige nette bewoners waarvan verschillende er al vanaf dag één woonden, waren geschokt en beledigd…. De Stedelijke Vernieuwing, wat ik sindsdien steevast “Stedelijke Vernieling” noem, stond eraan te komen en dit liep daar vast op vooruit.
In mei 1998, precies één dag voor Koninginnedag, kwam de mededeling dat men in het kader van de stedelijke herstructurering de beide 7-hoogflats van De Jokse en De Hooidollen gingen slopen.
Aangezien ik nog maar net een jaartje tot volle tevredenheid in mijn prachtige 4-kamerflat woonde, werd ik woest, maar het was een nationale feestdag, de corporatie was gesloten en niemand was te bereiken.
Gelaten luisterde ik enkele dagen later met dodenherdenking naar de toespraak van de burgemeester van Amsterdam totdat hij sprak over “Al die mensen die van huis en haard waren verdreven in de oorlog.” Verzet! Verzet moest er komen, dit mochten we toch niet zomaar pikken.
Een dikke week na het akelige nieuws werd er een avond voor de bewoners belegd in de Adelaarskerk, waar de directeur van de woningcorporatie (toen nog Volkshuisvesting) en de wethouder aan de bewoners trachtten uit te leggen wat ze van plan waren. Deze bijeenkomst had niks te maken met inspraak, want daarvoor was het al te laat. Er was totaal geen overleg geweest met de bewoners. Het werd een emotionele bijeenkomst waarin ik betoogde dat we mensen waren en geen herstructurering. En dat ze dit niet konden maken. Het huilen stond mij, samen met velen met mij, nader dan het lachen. Niemand begreep er wat van, waarom moest dit nu plat?
Er was ons een renovatie beloofd, er zou een nieuwe keuken komen, er waren mensen die met dat in ’t vooruitzicht hun hele woning een opknapbeurt hadden gegeven, er was zelfs al een voorbeeldwoning ingericht! Dit kwam dus volledig onverwacht. Er was geen enkel overleg met bewoners geweest.
En ook niet met de gemeenteraad die zat te wachten op een totaalvisie voor de hele stad i.h.k.v. de Stedelijke Vernieuwing, die was bedacht om een in hun ogen overschot aan sociale huurwoningen weg te werken. Verbeteren en vernieuwen van de woningvoorraad d.m.v. sloop, renovatie en nieuwbouw en daarbij streven naar een gemeleerde, gedifferentieerde bevolkingssamenstelling in aantrekkelijke woonomgevingen. In de volksmond heette dat dus dat wij moesten “wijken voor de rijken”.
Deze totaalvisie zou in de herfst komen. Maar de gemeente en corporatie moesten dit onzalige plan al voor 1 mei dat jaar aanvragen anders liep men een subsidie van ruim 1 miljoen mis.
Omdat in de tussentijd net de gewijzigde regelgeving rond de BBSH van kracht werd, waardoor het college niet met het VROM hoefde te overleggen (BAB, Besluit Aanmerkelijk Belang) en het sloopbesluit van Volkshuisvesting niet meer bij de gemeente hoefde worden gemeld, is de gemeenteraad formeel dus ook geen sloopbesluit meer voorgelegd. De achteraf behandeling door de cie. SO was dus eigenlijk gewoon mosterd na de maaltijd. Het bleek al een voldongen feit. Desalniettemin zat de publieke tribune barstensvol verontwaardigde bewoners.
[N.B.: als een corporatie huizen wil slopen moet ze nog steeds een sloopaanvraag indienen bij B&W. Maar op voorstel van B&W heeft ooit de Raad besloten dat het verlenen van een sloopvergunning puur een technische aangelegenheid is: zit er asbest? Zo ja, is er een asbest-verwijderplan? Is de sloop veilig voor omwonenden en waar komt de afzetting te staan? Dat soort dingen. Heeft de corporatie dat in de aanvraag allemaal op orde, dan zijn B&W gehouden de sloopvergunning te verlenen. Op geen enkele manier zit er bij een sloopvergunning nog een toetsing in van het volkshuisvestingsbelang: kan de stad deze huizen eigenlijk wel missen uit het totale woningbestand qua prijsklasse en grootte ed.? Samengevat: de Raad heeft zelf doelbewust haar wapens uit handen gegeven om in voorkomende gevallen sloop te keren.]
Intussen ondernam ik aktie om een bewonerswerkgroep/actiegroep op te richten. “Laat u zich zomaar deporteren door uw verhuurder?” stond baldadig bovenaan het affiche met daarop de oproep om ons te verenigen, die ik de volgende ochtend op het prikbord hing. Dagenlang werd deze elke ochtend door de schoonmaker verwijderd en elke keer weer opnieuw door mij opgehangen, totdat er bericht kwam dat er in de andere 7-hoog al een stel bewoners bijelkaar waren. Die week was onze eerste bijeenkomst. Twee dagen later ging de onze eerste nieuwsbrief de deur uit.
De naam van onze vereniging werd BB2000: Bilgaard Belangen 2000. Net als hier waren de SP en het PEL daar al vanaf het begin bij betrokken. Wekelijks en regelmatig vaker kwamen we bijelkaar voor overleg en het opstellen van Nieuwsbrieven. We spraken met de pers. We zijn langs de bewoners geweest om te polsen of men genegen was hun flatwoning te kopen en maar liefst 40% wou dat wel, we zochten om die zgn. leegstand maar er stonden er maar 4 van de 192 flats leeg, er was helemaal geen leegstand. We maakten een pracht van een brochure vol foto’s en optimistische teksten als ging het over een zonnig vakantieoord i.p.v. over onze flats.
Hiermee togen we in de trein naar Den Haag alwaar we een hoorzitting hadden bij het VROM. We benaderden tv programma’s of we werden zelf benaderd, waren regelmatig te zien op Omrop Fryslân en Mercurius tv, maar ook in een programma als NOVA. Ik kan me nog herinneren dat ik op een dag het gebouw van de Volkshuisvesting binnenstapte. Ik had al dagenlang last van een lekke band die maar steeds langzaam leeg bleef lopen, vandaar dat ik in die dagen steeds een fietspomp bij me had onder de snelbinders. Toen ik met die fietspomp, zo eentje met een grote plank eraan, daar naar binnen stapte, dook warempel de baliemedewerkster van schrik onder de balie. Verbaasd keek ik naar mijn fietspomp…dacht ze nu wérkelijk dat ik…..
We namen een advocaat in de arm, die m.n. ging strijden voor een hogere verhuisvergoeding. Deze was nu 6000 gúlden en wij wilden het dubbele, zou ze dat voor elkaar krijgen? Voor 2000 gulden wilde zij ons helpen, maar dan moesten wij minstens 20 leden hebben, nou wij hadden er minstens 45. Dat geld hadden we niet en dus gingen we langs de bewoners die allen grif gaven, de meesten 50 gulden en sommigen zelfs 100! Nog geen 5 dagen later hadden we al 2350 gulden bij elkaar. Onze advocate deed erg haar best voor ons totdat ze ineens een andere functie kreeg in een heel ander deel van het land. De LC melde toen dat zij zich had teruggetrokken. Met de advocaat die ervoor in de plaats kwam zagen we het een stuk minder zitten, dus, namen we zelf een andere advocaat in de arm die vaker met dit bijltje gehakt had.
Toen men van de corporatie bij mij langs kwam om mijn wensen te inventariseren hebben ze dat geweten, ik nam ze mee door het hele huis om ze er op te wijzen dat ik exact hetzelfde ervoor terug wou, inclusief het prachtige uitzicht (ik woonde er op 6 hoog), waarop ik hen het (megaruime)balkon bijna opsleurde om ze het uitzicht goed in zich te laten opnemen.
Het ging snel, eind april kwam het bericht en eind juni hadden al ongeveer 90 bewoners andere woonruimte. Er hoefde maar in een nieuwsbrief van de corporatie te staan dat niet helemaal zeker was of iedereen wel in de zelfde wijk kon blijven, of men struikelde bijna over elkaar heen om te verhuizen, want men had het gevoel hier toch niks tegenin te kunnen brengen en dus stond er bijna dagelijks wel een verhuiswagen voor de flat. Het was een hele klus om de mensen collectief te krijgen en je moest als aktievoerder ook gewoon uitkijken dat je niet de zwarte piet kreeg toegespeeld van de bewoners.
Het was een enerverende tijd, je was er 24 uur per dag mee bezig, want je sliep tenslotte ’s nachts in het lijdend voorwerp van het hele verhaal en al wilde je het niet, je liep er toch al rekening mee te houden en alvast afscheid te nemen van je woning, waar men in de Randstad om zouden staan springen en wat ze hier doodleuk tegen de vlakte gingen gooien.
Kapitaalvernietiging vonden we het. En die volksverhuizing was een drama, ieder had zijn persoonlijke verhaal. Er heeft zich zelfs iemand verhangen, hij was BB2000 lid van het allereerste uur. Hij had gemeente, corporatie en verschillende anderen laten weten dat je oude bomen niet moest verkassen, het was verschrikkelijk verdrietig.
Uiteindelijk bleven we met nog 20 bewoners over, die de huur niet vrijwillig wilden opzeggen en dus een dagvaarding tegemoet gingen zien. Toen bij de advocaat bleek dat ik uiteindelijk zeer weinig kans van slagen had en ik dan ook nog proceskosten aan mijn broek kon krijgen heb ik gezegd dat hij dat met zijn salaris wellicht kon riskeren maar ik dus niet. Ik trok de al getekende overeenkomst weer uit zijn handen en ging verbolgen naar huis. En al moest het zo zijn, die dag kreeg ik de zoveelste aanbieding voor een vervangende woning die ik tot dan toe uit protest geweigerd had, maar deze keer op 11 hoog bij het Leeuwarder bos bleek te zijn met een nog veel mooier uitzicht dan dat ik had. En hoe moeilijk het ook is om een keuze te moeten maken als het onder dwang is en je er zelf ook nooit voor zou hebben gekozen, dit voelde goed en dat gevoel is gebleven tot op de dag van vandaag, want ik heb die woning toen geaccepteerd.
Het is ons uiteindelijk niet gelukt om de sloop tegen te houden, het is wel dé reden geweest dat ik de politiek inging, om er een eventuele volgende keer meer invloed op uit te kunnen oefenen. Jaren later stond er in de Leeuwarder Courant een berichtje waarin de gemeente openlijk toegaf dat het achteraf niet had gehoeven, de sloop van de beide flats. Hadden we toch gelijk al was het een beetje te laat.
Gaandeweg heeft men een protocol ontwikkeld waarin de bewoners wel inspraak hebben op de plannen van de corporatie met hun woning. En nog niet zo lang geleden werd de “Wet op het overleg huurder/verhuurder” van kracht die ervoor zorgt dat je als je iets wilt als bewoner je met 70% van de bewoners achter je een fikse kans van slagen hebt. Dit geld ook voor de verhuurder, als zij willen slopen moet 70% van de bewoners daar achter staan. Maar het is dan wel van groot belang dat bewoners goed geïnformeerd worden en zich goed organiseren en communiceren met de bewoners. Dit is m.i. in goede handen in de WIB TegenSloop!
In deze barre economische tijden hebben we juist betaalbare sociale huurwoningen nodig. Helemaal als het aan Donner ligt. Het is onverantwoord om nu nog meer betaalbare woningen uit het bestand te onttrekken. Ik ben dan ook voor behoud en opknappen van deze woningen!
Ik wens jullie heel veel sterkte en veel succes in dit proces. Ik weet dat dit jullie leven helemaal op de kop zet. Ik zou zeggen: Vecht voor je recht!!
Renée Reijenga.
Die middag lag ook om mee te nemen het volgende pamfletje klaar voor de buurtbewoners:
1. Woningbouwcorporatie Elkien liet de huizen bouwkundig onderzoeken door bureau KPMS. Uit hun onderzoek bleek niet dat de woningen zo slecht waren dat ze maar gesloopt moesten worden. Wat is er aan de hand? Er is vooral sprake van achterstallig onderhoud omdat Elkien daaraan jarenlang niet al te veel heeft gedaan.
Van huurders kan niet verlangd worden dat ze alles herkennen wat in de loop van de jaren om onderhoud vraagt en dat melden: van een woningcorporatie verwachten we wel die deskundigheid plus de bereidheid door de jaren heen optredende gebreken te herstellen.
De huurders krijgen nu de rekening gepresenteerd in de vorm van sloopplannen van Elkien…
2. Uit een draagvlak onderzoek onder de huurders wat SP-Lw en PEL januari 2011 hebben gehouden onder de huurders bleek dat de huurders in grote meerderheid graag een nieuwe keuken, douche en toilet zouden willen en een aantal zaken noemden die volgens hen verbeterd of hersteld zouden moeten worden.
Dus in grote lijnen ongeveer zoals de corporatie heeft uitgevoerd in de laagbouw in het Valeriuskwartier.
In grote lijnen komt het er op neer dat de meeste huurders kiezen voor groot-onderhoud en eventueel (beperkte) renovatie. Wij hebben het KPMS onderzoek voorgelegd aan deskundigen bij TU-Delft afd. Bouwkunde en zij stellen dat de woningen heel goed opgeknapt kunnen worden. Ook stellen zij dat er geen bouwkundige argumenten zijn om de huizen te slopen.
3. De rayon-manager van Elkien zei o.a. op hun huurdersavond in zaken Tivoli (5/7):
"We slopen de woningen niet omdat ze slecht zijn"…. WAAROM DAN WEL?
Het antwoord staat op de website van Elkien:
"Sloop en nieuwbouw is voor ons economisch gezien het meest gunstige scenario."
Dat betekent namelijk dat ze de meeste huur kunnen vragen. Ze kunnen minder huur vragen bij groot-onderhoud en (beperkte) renovatie omdat onderhoud niet mag leiden tot een huurverhoging, alleen voor zover het gaat om verbeteringen van het wooncomfort mag het wel. Dat zint Elkien dus niet, want dan maken ze geen of onvoldoende winst…
Elkien is er als zgn. sociale woningcorporatie dus niet voor de belangen van haar huurders die op dit soort huizen zijn aangewezen…
4. Nieuwbouw is voor de huurders echter economisch het ongunstigste scenario want:
a. het besteedbaar inkomen daalt de komende jaren door de afgekondigde bezuinigingen op van alles en nog wat opnieuw. (economische crisis met opnieuw ongunstige vooruitzichten op herstel)
b. op de huurtoeslag zijn bezuinigingen aangekondigd en in de zgn. Miljoenennota 2012 zijn daarop nog meer bezuinigingen aangekondigd. Ook bij de zorgtoeslag waarop mensen ook vaak zijn aangewezen, vallen harde klappen. Om over andere bezuinigingen over de ruggen van mensen heen die op zorg zijn aangewezen, maar te zwijgen… De opeenstapeling van bezuinigingseffecten brengt mensen in grote problemen.
c. bij mensen die op bijstand zijn aangewezen: op de bijstand wordt in 20 jaar 2000 euro netto bezuinigd.
d. De besparingen die men kan bereiken door energiezuinige nieuwbouw wordt te rooskleurig voorgesteld.
Conclusie: het is dus zaak om zuinig te zijn op de toch al door sloop en verkoop schaars geworden bestaande voorraad sociale huurwoningen en ze op te knappen en te herstellen waar nodig in het belang van de mensen die de rekening van de crisis gepresenteerd krijgen, opdat men ook in de toekomst de woonlasten kan betalen.
5. Het is onzin een buurt te slopen waarin nog de nodige (zeldzame) sociale samenhang aanwezig is. Sloop en nieuwbouw betekent in de praktijk vaak voor velen dat men NIET terug kan keren, ondanks mooie terugkeergaranties.
6. Elkien hoort niet te vragen wat haar huurders voor HAAR kunnen doen (voor haar balans en mooie jaarcijfers) maar hoort te vragen wat ZIJ voor haar huurders kan doen!
En die hebben tot 3 maal toe duidelijk aangegeven wat zij in grote meerderheid willen: