'Nieuwe ruzie om kraakpand Stadsherstel'
Uit de Leeuwarder Courant van zaterdag 8/5/2004 plus:
'Krakersleed in Leeuwarden'
Uit de Leeuwarder Courant van 25/5/2004 plus:
Berichtje over rechtszitting tegen krakers Minnemastraat
Uit de rubriek Gehoord en Gezien in de Leeuwarder Courant van donderdag
27/5/2004 plus:
Berichtje over intrekken muziekvergunning kraakpand De Kist
Uit de rubriek Gehoord en Gezien in de Leeuwarder Courant van vrijdag
28/5/2004 plus:
'Rechter maakt einde aan kraakhuis De Kist'
Uit de Leeuwarder Courant van woensdag 2/6/2004.
Het is al veel te lang geleden dat we iets berichtten over het kraakpand in de Minnemastraat, nl. op 14/10/2003 "Krakers mogen blijven in grafkistenfabriek." Zij hadden toen net een rechtszaak gewonnen, jawel: gewonnen, tegen Stadsherstel die hen eruit wilde hebben. Maar begin mei jl. begon het gedonder opnieuw. Hoogste tijd voor een update! Uit de Leeuwarder Courant van zaterdag 8/5/2004:
LEEUWARDEN - Er dreigt opnieuw een rechtszaak tussen NV Stadsherstel en de krakers van de voormalige lijkkistenfabriek in de Leeuwarder Minnemastraat. De organisatie wilde deze week beginnen met gedeeltelijke sloop van het complex maar de krakers laten het bedrijf en de bouwvakkers niet binnen.
"Ik vind het heel onsportief", zegt directeur Gabe Yntema van Stadsherstel. "We hebben afgesproken dat de krakers er tot mei in konden blijven en nu verdommen ze het om te vertrekken. We zijn heel coulant geweest, maar nu nemen wij het heft in handen."
[Allemaal onzin: Op 14/10/2003 wonnen de krakers op alle punten het kort geding dat Stadsherstel tegen hen had aangespannen. Als er iets was afgesproken, was er toen helemaal geen kort geding geweest. Er was op 8 mei jl. toen dit bericht in de krant verscheen, geen bouwvergunning en geen sloopvergunning. Ik kan me voorstellen dat je afspreekt te vertrekken als de eigenaar een bouwvergunning en een sloopvergunning heeft, maar zomaar vertrekken nadat je n.b. het kort geding won? Laat me niet lachen.]
"Komt hier deze week ineens een sloopbedrijf. Of we even willen weggaan. Niet dus", reageert hoofdbewoner Wil Hoijtink van 'De Grafkist', zoals het pand door de krakers is gedoopt. "Ze hebben helemaal niks: sloopvergunning, bouwvergunning, financieringsplan, potenti‰le kopers, het is er allemaal niet. Wij zullen vertrekken als Stadsherstel de puntjes op de i heeft."
"We zullen weer naar de rechter moeten stappen", zegt Yntema.
"Als die
nu nog toestaat dat ze er als God in Frankrijk kunnen blijven zitten,
begrijp ik deze rechtsstaat niet meer." In oktober vorig jaar ving
Stadsherstel nog bot bij de rechter omdat het onvoldoende aannemelijk
kon maken dat er een spoedeisend belang was voor ontruiming.
[Yntema heeft van de hele kwestie een prestigezaak gemaakt. Tegen het advies van de eigen advocaat in spande Stadsherstel vorig jaar een kort geding aan tegen de krakers en verloor prompt. In plaats van te wachten tot de bouwvergunning en de sloopvergunning zijn verleend, wil hij laten zien dat hij het kan winnen. Over het algemeen kan dat vrij zeker als die vergunningen aan de rechter kunnen worden overlegd. Zoals gezegd wil hij daar uit gekrente trots en prestigeoverwegingen niet op wachten.]
Volgens de gemeente is er nog geen bouw- of sloopvergunning afgegeven voor het complex. Eerst moet nog een tijdrovende wijziging van het bestemmingsplan worden ingevoerd.
[Pas onlangs is in de commissie Stadsontwikkeling het z.g. voorbereidingsbesluit aan de orde geweest waarbij vervolgens een deel van het oude bestemmingsplan wordt gewijzigd. Dat voorbereidingsbesluit moet nog in de Raad aan de orde komen, laat staan dat er al een sloop- of bouwvergunning is afgegeven. En dat dus nu, d.d. 4/6/2004, dus na de uitspraak van de rechter...]
Stadsherstel is een ideële organisatie die zich inzet voor de restauratie van de oude binnenstad. Het bedrijf kreeg enkele jaren geleden de verwaarloosde lijkkistenfabriek van Boonstra in handen en maakt plannen om hier zeven koopwoningen te bouwen.
[Dat ideële gaat er langzamerhand wat af sinds oud-wethouder Ap Timmermans bestuursvoorzitter is geworden. M.i. gaat het meer de speculatieve kant op, gezien de aankoop en latere verkoop van pand De Boerderie aan onroerend goed handelaar Piet Siderius. Dat is spijtig omdat gezien de statutaire doelstellingen Stadsherstel heel nuttige dingen kan doen en in principe ook een rol zou kunnen spelen bij de Stedelijke Vernieuwing.]
Hoijtink is laaiend over de uitingen van Yntema. "Wat een sukkel", oordeelt hij. "Kijk naar hun pand aan de Grote Kerkstraat. Daar moesten de krakers ook zo nodig weg. Het staat inmiddels al een half jaar in de steigers, zonder dat er wat gebeurt. Nee, zo spelen we niet mee."
Voor het pand in de Grote Kerkstraat, voorheen 'Grozny' genoemd, zijn alle benodigde papieren overigens wel beschikbaar. De fiscus weigert echter onverwacht mee te betalen aan verbouw van het monument. De gemeente moest op zoek naar een andere subsidiëring, waardoor vertraging ontstond.
[De verwevenheid tussen de gemeente en Stadsherstel gaat veel verder dan het feit dat Stadsherstel jaarlijks van de gemeente wat geld krijgt. Ook ligt er een link tussen bepaalde 'sleutelfiguren' in de binnenstad en Stadsherstel, m.n. via de aandeelhouders.]
Het volgende bericht wat verscheen, was een soort sfeer-impressie van De Kist, vlak voor het nieuwe kort geding door Stadsherstel. Uit de Leeuwarder Courant van dinsdag 25/5/2004:
Leeuwarder jongeren kunnen nu nog terecht in de jeugdsoos in kraakpand De Kist in de Minnemastraat. Maar dat duurt misschien niet lang meer. Morgen moeten de krakers voor de rechter verschijnen. De jongeren rest waarschijnlijk niets anders dan de straat of de Prinsentuin.
Door Kirsten van Santen
'Ambtelijk stuk. Inhoud direkt lezen.' Wil Hoijtink, een van de tien krakers van de oude lijkkistenfabriek in Leeuwarden, houdt de dagvaarding schokschouderend voor zich uit. Die is geadresseerd aan "zij die zonder recht of titel verblijven in het pand aan de Minnemastraat 43-45". Dat klinkt gepeperd en dat is het ook. Morgen moeten de krakers zich in een kort geding voor de rechter verantwoorden. Mogelijk komt er een eind aan de levendige, maar illegale jeugdsoos in hartje Leeuwarden.
Waarom niet gewoon blijven zitten en geen gehoor te geven aan de eisen van de NV Stadsherstel, die luxe-appartementen wil bouwen? Daar zijn veel, heel veel redenen voor. Oud-straathoekwerker Hoijtink (43), die de monumentale maar vervallen fabriek op 3 augustus 2003 kraakte, lepelt al die redenen in rap tempo op.
In De Kist wonen drie armlastige studenten van de circusschool, twee minderjarigen die door hun ouders op straat zijn gezet, het pand dient als naschoolse opvang, als noodopvang, als project begeleid wonen, als jeugdsoos en vooral: als een grote les in democratische besluitvormingsprocessen.
En dat is niet het enige. Ook is het plein achter de poort een belangrijke doorgangsroute voor egels en herbergt het 'theehuis' een vleermuiskolonie.
"Wij besparen de maatschappij stapels geld", meent Hoijtink, geboren en getogen in de Achterhoek. Hij schat zo'n EUR 1O.000 in de maand.
"Beroepskrachten, conciërges en barmedewerkers kosten de gemeenschap klauwen met geld. Bij ons niet. Wij werken met vrijwilligers."
De kraakwereld wordt vaak met anarchie geassocieerd. In het geval van De Kist is dat een misverstand. Er gelden wel degelijk regels. Normen en waarden: Jan Peter Balkenende zou er tamelijk tevreden mee zijn.
Vaste bezoekster Anne van Stormbroek (17): "Je mag het huis niet vernielen. Andermans spullen ook niet. Je moet de boel leefbaar houden."
Hoijtink vult aan: "Geen harddrugs, voor vijven geen alcohol." Dat wordt door hem persoonlijk gecontroleerd, maar ook door de groep ze1f. 'lnformele interne besluitvormingsstructuur', heet dat in krakersjargon.
Dagelijks komen er tussen de dertig en veertig jongeren langs; ze kennen elkaar en houden elkaar bij de les, zeggen Maarten en zijn tweelingbroer Niels (18). Is er iemand die de regels overtreedt - die iets jat, een gemeen plan bekokstooft of paddenstoelen eet bijvoorbeeld - dan wordt hij door Hoitink een week geschorst. Die straf wordt door verreweg de meeste bezoekers als heel erg ervaren.
"Want al hun vrienden zitten hier."
Volgens Hoijtink kunnen jongeren tussen de twaalf en zestien jaar bijna nergens terecht in Leeuwarden: ze zijn genoodzaakt rond te zwerven, in portieken te hangen. Kroeg of koffieshop mogen ze nog niet binnen. En uit school linea recta naar huis: wie wil dat nou? Anne, die in Wijnaldum woont, in ieder geval niet.
Licht walgend: "Wij hebben alleen een archeologisch steunpunt."
Zonder De Kist zou ze haar vrienden haast niet kunnen zien. "Mijn moeder vindt het al druk als ik vijf vrienden thuis op bezoek heb."
De bewoners- en bezoekerspopulatie van De Kist heeft zich als vanzelf gevormd. Er was eens een groepje Marokkanen, maar dat is niet goed bevallen. Die komen er niet meer in. Nu zijn het groepjes vrienden en vriendinnen die elkaar van school of uit het dorp kennen.
"Een heel natuurlijk selectieproces", aldus Hoijtink.
"En past iemand er toch niet bij, dan gaat 'ie eruit."
Een idealist noemt hij zich ("Ik ben een democraat in hart en nieren; ik wil dat jongeren spelenderwijs mee Ieren doen aan democratische besluitvormingsprocessen"), maar een optimist is hij ook.
"We gaan woensdag naar de rechter. Er is geen spoedeisend belang. Voorlopig blijven we wel zitten. Dat kan niet anders."
Kennelijk is gezien bovenstaand verhaal, wel behoefte aan dergelijke vrijplaatsen. Op woensdag 26/5/2004 was het kort geding. Uit de rubriek Gehoord en Gezien in de Leeuwarder Courant van donderdag 27/5/2004 het volgende:
KORT GEKNIPT, in keurig colbert en met alle argumenten die hij in een pleidooi kon proppen, stond kraker Wil Hoijtink gisteren 'voor het geitenhek'. Maar het kwam er dan ook echt op aan, want binnen een week beslist de rechter of hij de oude grafkistenfabriek aan de Minnemastraat moest verlaten. Eigenaar Stadsherstel wil de verbouwingswerkzaamheden vast voorbereiden en kan daarbij de krakers allerminst als poortwachter gebruiken...
[Bedoeld wordt dat Stadsherstel wil beginnen met het gedeeltelijk slopen van de percelen.]
..."Voorbereidende werkzaamheden?", schamperde Hoijtink, "in het wilde weg slopen is wat ze deden. Dat kón ik gewoon niet toestaan." Met het monumentenpand heeft hij het beste voor, vertelde hij rechtbankpresident Willem Hangelbroek. Ook was het nooit de bedoeling Stadsherstel te frustreren. "Als de vergunningen zijn geregeld, vertrekken we netjes." Die papieren zijn dik in orde, repliceerde de advocaat van Stadsherstel. Maar dan nog, bracht Hoijtink te berde: in en rond het pand zitten egels en vleermuizen die bescherming behoeven.
[De gemeente had eerder volgens de LC van 8/5/2004 verklaard dat er eerst een wijziging van het bestemmingsplan plaats moest vinden, alvorens er een bouw- en sloopvergunning werd afgegeven. Hier wreekt zich het feit dat men zonder advocaat voor het hekje verschijnt en de vraag rijst waarom mr. Van Dalen niet opnieuw de advocaat was van de krakers. Ik hoorde een vaag verhaal over dat mr. Van Dalen 'door de gemeente' enorm onder druk zou zijn gezet, maar daar heb ik toch twijfels bij. Ik beweer niet dat het nu ook zo is gegaan, maar soms hebben klanten de vervelende gewoonte ook hun z.g. 'eigen bijdrage' niet te betalen voor de 'advocaat van onvermogen' en dan heeft de advocaat natuurlijk weinig zin aan een volgend klusje van zo'n klant. Kortom: Ik blijf dit vreemd vinden.]
Ten tijde van het kort geding waren ook andere problemen gerezen en die
problemen waren m.i. vermoedelijk ontstaan door gestook van gemeente en
Stadsherstel: Pesterijen dus, bedoeld om de krakers het leven zuur te
maken. Vaak zie je dan het energiebedrijf samenspannen met de eisende
partij. Want het is m.i. geen toeval, dat nadat de krakers al vanaf het
begin van de kraak stroom kregen van derden, die daar gewoon voor
betaalden, nu plotseling Essent EUR 3000 borgsom eiste van de krakers
zelf, anders ging de knop om.
Ander, nogal kinderachtig pesterijtje, konden we lezen in de rubriek
Gehoord en Gezien in de Leeuwarder Courant van vrijdag 28/5/2004:
DE VERGUNNING voor live-muziek in kraakpand De Kist is ingetrokken. De voormalige grafkistenfabriek aan de Minnemastraat zou de hele dag ruimte bieden aan reggaebands en -dj's, meldt het programma. Jammer; eigenaar Stadsherstel verleende geen toestemming. waarop programmeeur De Harmonie de muziekvergunning introk. Toch is er geen reden voor zure bekkies: de drankvergunning is niet ingetrokken.
[Volgens mijn info had De Harmonie een soort collectieve vergunning voor allerlei evenementen en trok De Harmonie alleen hun vergunning in. Degene die de vergunning heeft trekt zelf een onderdeeltje van die vergunning in? Dat is vreemd, maar de krakers hadden alleen maar van De Harmonie mondeling te horen gekregen 'dat zij de vergunning introkken'. Maak dat maar hard en laat maar een stuk papier zien waar in staat dat de vergunningverlener (de gemeente) de vergunning van De Harmonie intrekt voor wat betreft een deel van hun programmering. Het is niet Stadsherstel, maar de gemeente, die muziekvergunningen verleent of intrekt. Natuurlijk is het Stadsherstel geweest, die kontakt heeft opgenomen met de gemeente, hoewel het ook andersom geweest zou kunnen zijn in dit geval: De verwevenheid tussen gemeente en Stadsherstel is groot. Overigens stond de dag hierop in de LC dat er toch weer een muziekvergunning was gegeven: Kennelijk heeft Hoijtink dit toch nog weer voor elkaar gekregen. Pech voor Stadsherstel dus.]
Op woensdag 2/6/2004 kwam de uitspraak in kort geding en de Leeuwarder Courant van die avond meldde het volgende:
LEEUWARDEN - Het doek valt voor het Leeuwarder kraakpand De Kist. Rechtbankpresident Willem Hangelbroek bepaalde vandaag dat de krakers de voormalige woon- en werkplek van lijkkisten bouwer Evert Boonstra aan de Minnemastraat binnen twee dagen moeten verlaten, wanneer eigenaar Stadsherstel een deurwaarder stuurt.
[Die zullen ze dan wel heel snel sturen.]
Ook moeten de krakers Stadsherstel, dat sinds 2001 eigenaar is, EUR 1800 betalen als voorschot op de geleden schade. De proceskosten van EUR 1086 komen eveneens voor rekening van de krakers.
[En wie zijn dat? Dat zijn "zij die zonder recht of titel verblijven
in het pand aan de Minnemastraat 43-45".
Het lijkt me sterk dat je
iemand zonder naam hierop later kunt aanspreken, behalve dan de
woordvoerder, die altijd consequent gewoon onder eigen naam heeft
gewerkt, niet anoniem dus. Dat schijnt een principiële keuze van hem te
zijn in kraaksituaties, waar ik wel waardering voor kan opbrengen, want
je steekt hiermee wel je nek uit.]
Of die met geld over de brug komen, is onwaarschijnlijk. "Ik heb niks", verklaart hoofdbewoner van De Kist Wil Hoijtink.
Het bouwvallige monument werd op 3 augustus gekraakt. De eigenaar zal in het woonhuis, op de werkplaats en op de binnenplaats, waar vroeger de fabriek stond, zeven koopwoningen laten verrijzen. De woning van Boonstra zaliger wordt in oude staat hersteld.
Een eerdere poging van Stadsherstel om de krakers met inschakeling van de rechter uit te zetten, mislukte omdat het niet kon aantonen dat de aanwezigheid van krakers potentiële kopers zou afschrikken.
De krakers wordt nu verweten dat ze de slopers tegenhielden die onlangs voorbereidende bouwwerkzaamheden kwamen verrichten. Hoijtink legde dit uit als bescherming van een monument tegen de "lukrake lompheid" van de slopers. Het argument van Hoijtink dat Stadsherstel nog geen kopers heeft, vond in de oren van de rechter geen weerklank. Bovendien heeft Stadsherstel een deugdelijke sloopvergunning en een bouwvergunning die bijna rond is.
[Als er al een sloopvergunning is, dan is die m.i. niet gepubliceerd, althans niet in de gemeentelijke rubriek in het blad Huis aan Huis, zodat er geen 'bedenkingen' konden worden ingediend.... Ik verwacht, dat na ontruiming in de panden gewoon kraakwachten komen te zitten en dat er na wat sloopwerkzaamheden voorlopig niks gebeurt. Het zou ook nog kunnen dat alles 'kraakvrij' wordt gemaakt en de panden worden dichtgespijkerd. Het zou mij althans niet verwonderen.]