Uit de Leeuwarder Courant van donderdag 3/4/2003 plus bericht van de Nederlandse Woonbond.
Voor de vierde keer na de Tweede Wereldoorlog wil de regering die nu in
de maak is, een poging doen om 'huurbelasting' in te voeren. De derde
poging vond plaats onder CDA-staatssecretaris Heerma en werd bekend
onder de naam 'scheef wonen'.
Dat betekende dat de regering vond dat je
teveel verdiende in relatie tot de huur die je betaalde en ofwel
huurbelasting moest betalen, ofwel moest oprotten naar een duurder huis.
Zijn plan is toen uiteindelijk onderuit gehaald, maar omdat het komende
CDA/PvdA-kabinet geobsedeerd is door de staatsschuld, gaan zij proberen
op alle mogelijke manieren meer geld uit mensen te persen.
De rest van
het verhaal rond zo'n huurbelasting kan men zien als agit-prop.
Uit de Leeuwarder Courant van donderdag 3/4/2003:
DEN HAAG (GPD) - Het plan van CDA en PvdA om 'scheefwoners' aan te
pakken, mensen die in verhouding tot hun inkomen goedkoop huren, stuit
op grote weerstand. Huurdersbelangenorganisaties en deskundigen noemen
de plannen 'stalinistisch' en voorspellen dat een 'huurbelasting' leidt
tot een grotere tweedeling in de wijken.
[Stalinistisch? Misschien. Stalinistisch was ooit de in de dertiger
jaren in Moskou afgekondigde huurstop, die pas onder Gorbatsjov weer
werd opgeheven, omdat de huur zo laag was geworden in relatie tot de
onderhoudskosten, dat er simpelweg geen geld binnenkwam om enig
onderhoud aan de huizen te plegen...
Dat zat dus een tikje anders in
elkaar dan waar men hier op doelt.
Maar de huurbelasting is wel een smerig plan, die inspeelt op gevoelens van onderlinge afgunst binnen de
bevolking: "Die lui verdienen heel wat en zij wonen lekker goedkoop,
terwijl ik in een even duur huis moeite heb de eindjes aan elkaar te
knopen."
M.a.w.: Aanpakken die hap, daarbij enige dingen vergetend,
nl. ten eerste dat men hiermee zelf geen cent extra binnenkrijgt en ten
tweede dat men zelf vaak huursubsidie erbij krijgt en dus minder betaalt
aan huur dan de lui waarop men afgunstig is.
Vanuit het PEL zijn we tot nu toe van de gedachte uitgegaan dat het niet
onredelijk is bij woningTOEWIJZING te toetsen op de
huur/inkomensverhouding gezien het feit dat een goede en goedkopere
woning een schaars product is.
Maar ook is uitgegaan van de gedachte dat het daarna afgelopen moet zijn met het getoets, om allerlei redenen.
Ten eerste moet men weten waar men, afgezien van huurverhogingen, aan toe is met z'n woonlasten, ten tweede leidt inkomensgerelateerde huurbelasting tot een soort armoedeval (shit, loonsverhoging gehad: Meer huur betalen
of erger nog: Verplicht verhuizen) en ten derde gaat zo elke relatie
verloren tussen de prijs van het product wat men huurt en het product
zelf. Natuurlijk is die relatie nu ook niet erg sterk: Huursubsidie,
huursombenadering en bouwjaar (lees bouwprijzen) bepalen vaak mede fors
de huurprijs, maar dan is ELKE relatie zoek. Laat men dan gewoon een
principiële discussie starten over een huur/inkomensbeleid gebaseerd op
draagkracht, dan weten we tenminste waar we het over hebben. Maar nee,
dat gebeurt niet: Men is gewoon op geldjacht.]
PvdA en CDA hopen met het verhogen van de woonlasten EUR 1 miljard voor
de staatskas te verdienen. Ze willen dat doen door het huurwaardeforfait
voor eigen woningen te verhogen en door de woonlasten van mensen die
relatief goed verdienen maar in een goedkoop huurhuis wonen te verhogen.
Volgens PvdA en CDA gaat het om ongeveer zevenhonderdduizend
'huurhuishoudens'.
[Huurwaardeforfait heet in het nieuwe belastingstelsel versluierend
'eigenwoningforfait' en berust op de fictie dat omdat iemand in een
eigen woning zit, huur bespaart, gemakshalve vergetend dat daarvoor in
de plaats rente en aflossing moet worden betaald op een hypotheek. Die
besparingen die er dus niet zijn, moeten vervolgens bij het inkomen
opgeteld worden, wat leidt tot een hogere inkomstenbelasting.
Verder is al bekend geworden dat de Onroerend Zaak Belasting niet wordt
afgeschaft, maar gewoon blijft en uiteraard verder zal worden
opgeschroefd. Daar de schaarste qua woningen vooral zit bij de
goedkopere huur- en koophuizen, stijgt de waarde van die huizen het
meest, zodat het juist de armere huurders en de eigenaren van de
goedkopere koophuisjes zijn, die de hardste klappen hiervan krijgen.
De voorgenomen huurbelasting zal de druk op de koopmarkt m.i. alleen nog
maar groter maken.
Voor wat betreft de huurwoningen zal het wel zo gespeeld worden, dat het
smoesje wordt, dat de huurbelasting ook is bedoeld om goedkopere
huurwoningen vrij te krijgen voor lagerbetaalden. Daarbij wordt dan even
vergeten WIE precies de schaarste heeft veroorzaakt aan betaalbare
huurwoningen voor lagerbetaalden:
Deze huurders of de overheid en de
woningcorporaties? De huurders slopen of bouwen geen woningen.
Het is
m.n. de manier van uitvoering geweest van het stedelijke
vernieuwingsbeleid wat de wachtlijsten langer maakte en de woningnood
hoger.
Men moet niet deze huurders als zondebok aanwijzen.]
Aedes, de vereniging van woningbouwcoöperaties, schat het aantal hoger
in. Volgens voorzitter Willem van Leeuwen gaat het om ruim
negenhonderdduizend huurders, 40 procent van de 2,3 miljoen woningen van
de coöperaties.
[En hoe komt meneer Van Leeuwen aan dat cijfer? Als ik er van uitga dat
het huurders betreft die geen beroep doen op de huursubsidie, zou Aedes
ook geen inkomensgegevens van hen moeten hebben. Ik vermoed dat bij
Aedes simpelweg geredeneerd wordt: Elke huurder die geen huursubsidie
ontvangt (aantal huursubsidie ontvangers bij de woningcorporaties is WEL
bekend) is iemand die 'scheef' woont qua huur/inkomensverhouding.
Maar
zo is het niet: Als iemand qua inkomen net geen beroep op huursubsidie
kan doen, woont diegene dan al 'scheef'? Zo ja, dan is dat de wereld op
z'n kop:
Het zou eigenlijk zo moeten zijn dat iedereen gewoon de huur
kan betalen zonder dat hij/zij een beroep op de huursubsidie hoeft te
doen.
In andere berichten werd gesproken over de ziekenfondsgrens als
inkomensgrens waarboven men huurbelasting zou moeten betalen. Als dat
verhaal klopt, denk ik dat er weinig overblijft van het verhaal van
Van Leeuwen met zijn negenhonderdduizend huurders. En bovendien: Hoeveel
van hen zouden eigenlijk willen kopen, maar kunnen dat niet vanwege de
enorm gestegen koopprijzen in m.n. de Randstad?]
In de sector wordt met verbijstering op de plannen gereageerd. Bert de
Jong van de Stuurgroep Experimentele Volkshuisvesting:
"Uit alle
experimenten blijkt dat het zinloos is om woningen toe te wijzen op
basis van inkomens. Deze accijns op wonen is een manier om meer geld uit
mensen te persen of ze te dwingen te verhuizen."
[Juist! Het leidt ook tot onzekerheid bij huurders en tot beslissingen
om aan je huurhuis vooral niks te doen, want je weet niet of je bij een
stijgend inkomen niet tot de afweging komt om toch maar te verhuizen
naar een duurder en beter huis. En ook dit is een stuk van de onzin van
huurbelasting: Als mensen meer gaan verdienen, gaat men vaak uit
zichzelf al op zoek naar iets duurders, dus is de maatregel nog
overbodig ook, als doorstromingbevorderende maatregel.
Overigens: Het
was de SEV, de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting, die hier werd
geciteerd, een van de laatste nog bestaande landelijke adviesorganen van
de overheid.]
Aedes Is juist blij met de plannen. Voorzitter Van Leeuwen noemt de
huren in de sociale sector "een verkapte subsidie voor de derde vakantie
van mensen met hoge inkomens".
[Kijk: Hier spreekt de koepelorganisatie van de feodale
woningcorporaties: WIJ bepalen wat mensen mogen; WIJ bepalen de keuzes,
niet de mensen zelf.
Als iemand ooit met een laag inkomen in een
goedkopere woning is gekomen, vervolgens meer is gaan verdienen en niet
verhuist en niet kiest voor hoge woonlasten maar andere keuzes maakt,
wie z'n geld is dat eigenlijk, Van Leeuwen?!
Hij wil bepalen waar een
ander z'n geld aan uitgeeft.
Intussen verscheen ook een bericht op
TeleText waar in stond dat de huren de komende vijf jaar met zo'n 25
procent gaan stijgen en wel elk jaar met de inflatie plus 3 procent...
Dat kan m.i. een paar dingen betekenen: Ofwel men is van plan die
huurbelasting te innen via de woningcorporaties die voor de regering
voor incassobureau gaan spelen, ofwel de corporaties redeneren:
Die
huurbelasting staat beter op onze bankrekening:
We verhogen de huren zo,
dat niemand meer 'scheef' woont in de zin van 'te goedkoop'.
M.a.w.:
Geen huurbelasting mogelijk, maar wel extra geld richting deze
geïnstitutionaliseerde huisjesmelkers.
Is dit laatste de bedoeling, dan
betekent dat een forse stijging van de huursubsidie uitgaven van VROM
die vervolgens weer leidt tot een reactie in de zin van bezuinigingen op
de huursubsidie. Dat laatste geheel los van de mogelijkheid dat dat
wellicht nu ook al is afgesproken bij het regeerakkoord 'Balkenbos'.]
Begin jaren negentig werd het plan al geopperd door toenmalig
staatssecretaris Enneüs Heerma (CDA). Het werd uiteindelijk verworpen
omdat ook de positieve effecten van 'scheef wonen' werden onderkend.
Mensen met hoge inkomens in goedkope huizen zorgen voor gemengde buurten
waarin arm en rijk naast elkaar wonen.
[Die vlieger gaat nu niet meer op, omdat stedelijke vernieuwing het
anders aanpakt: Een deel van de goedkope huizen wordt platgegooid, dure
koopwoningen worden daarvoor in de plaats neergezet en ziedaar: Arm en
rijk wonen door elkaar...
Nu ja, voor wie het gelooft: In werkelijkheid
ontstaan er 'duurte-eilanden' en de oude en nieuwe bewoners mixen echt
niet.
Diverse onderzoeken toonden dat al aan.
Kortom: Mijn conclusie is, dat dit hele plan om huurbelasting te heffen alleen gaat om ordinaire graaizucht van de komende regering en de daarbij behorende verkooppraatjes bij dat plan flauwekul zijn.]
Via de Cliëntenraad Leiden kwam intussen ook onderstaand verhaal binnen wat bij de Nederlandse Woonbond wegkomt.
Merkwaardig genoeg gaat het daar ook over 1 miljard euro wat door forse
huurverhogingen binnengehaald zou moeten worden door de
woningcorporaties. Nu kan het toeval zijn, maar op mij komen de twee
berichten samen wat over als een soort gevecht:
Wie gaat 1 miljard euro
extra binnenhalen: De gezamenlijke woningcorporaties of de
rijksoverheid?!
De Nederlandse Woonbond vindt dat het nieuwe kabinet snel aan de slag
moet met een goed woonbeleid voor huurders. Huurders maken zich
ernstig zorgen over de betaalbaarheid van het wonen en de snel
groeiende woningnood. De ongerustheid en onzekerheid worden met de
dag groter nu de economie stagneert, er fors zal worden bezuinigd op
de rijksuitgaven en de koopkracht van mensen wordt aangetast. Daarom
dringt de Woonbond er bij de onderhandelaars Balkenende en Bos op
aan, dat de huren met niet meer dan inflatie stijgen, de huidige
huursubsidieregeling onverkort wordt gehandhaafd en er snel veel meer
goedkope en betaalbare huurwoningen beschikbaar komen.
[Na de jarenlange huurverhogingen zou een huurstop voor een aantal jaren
geen luxe zijn. De bekende riedel over meer goedkope en betaalbare
huurwoningen is en blijft flauwekul als je niet tevens eist dat daar
extra geld voor wordt vrijgemaakt. En tevens:
Wat gaat de Woonbond doen
als hun 'eisen' meteen de prullebak in gaan, zoals te verwachten is?
Oproepen tot een algemene huurstaking en mensen ondersteunen die dat
willen doen? Kraakacties ondersteunen door zich achter een
aantal politieke eisen te scharen die bij kraakacties
geformuleerd zouden kunnen worden?
Natuurlijk niet, de Woonbond is
gewoon een papieren tijger met een aantal goedbetaalde krachten in
dienst, meer niet.]
Verhuurders zijn mede debet aan de onrust die bij huurders leeft.
De laatste maanden wordt door hun landelijke belangenorganisaties
campagne gevoerd om de huren in het vervolg met veel meer dan het
inflatiepercentage te laten stijgen.
Aedes vereniging van
woningcorporaties pleit in dit verband voor zogenaamde 'eerlijke
markthuren'.
Volgens Aedes moet de huurprijsregelgeving dusdanig worden
versoepeld dat verhuurders marktconforme huren kunnen vragen en de huren
dus fors kunnen verhogen. De woningcorporaties willen zo 1 miljard euro
per jaar extra huurinkomsten binnenhalen.
Niet alleen dreigt huren
daardoor onbetaalbaar te worden, de huursubsidieuitgaven van het rijk
zullen daardoor ook snel stijgen.
[Dit is dus het ware gezicht van de gezamenlijke woningcorporaties:
Dezelfde praat uitslaan als de beleggers en de huisjesmelkers.
M.a.w.:
Nu zie je welke kant het opgaat als een overheid niet dwingend een
aantal zaken voorschrijft aan woningcorporaties over de huurverhogingen,
over welke groepen ze moeten huisvesten ed. Natuurlijk stijgen de
huursubsidieuitgaven fors door dit soort fratsen, zodat daar dan
vervolgens weer op wordt bezuinigd.]
De Woonbond vindt deze voorstellen van de verhuurders onacceptabel en hoopt dat het nieuwe kabinet er krachtig stelling tegen neemt. De Verenigingsraad van de Nederlandse Woonbond heeft het manifest 'Betaalbaar wonen in leefbare buurten' aangenomen. Dat manifest stelt voor wat betreft het woonbeleid drie cruciale eisen aan een nieuw regeerakkoord:
A. Het inflatievolgend huurbeleid moet onverkort worden voortgezet.
De huren mogen de komende jaren niet harder stijgen dan met het
(vijfjarig gemiddelde) inflatiepercentage. Dat kan in de huidige
omstandigheden alleen door huurprijzen en huurverhogingen wettelijk
te blijven reguleren;
[Huurprijzen en verhogingen moeten zeker via wetgeving in de hand worden
gehouden. Anders vallen we langzamerhand terug naar een soort
huisvesting zoals in de negentiende eeuw: Krotten voor de armen en
huizen voor de lui met geld.]
B. De huidige huursubsidieregeling moet minimaal worden gehandhaafd. Op
onderdelen (voor jongeren, alleenstaanden en ouderen) moet de
huursubsidie worden verbeterd;
[Dit is zeker waar: Nog beter zou het zijn voortaan te werken met maar
één huursubsidietabel voor allen, het draagkrachtbeginsel gebaseerd op
huishoudensvorm er uit te halen en te stellen:
Dat draagkrachtbeginsel
wordt uitgevoerd via de inkomstenbelasting en daarmee is dat
afgehandeld. Nu is nl. sprake van minimaal twee maal het
draagkrachtbeginsel loslaten op een en dezelfde persoon of personen, wat
onrechtvaardig is en leidt tot armoede voor veel alleenstaanden.]
C. Er moeten snel veel meer goedkope en betaalbare huurwoningen
beschikbaar komen, zowel door verbetering van bestaande woningen als
de bouw van nieuwe woningen. De woningcorporaties dienen wat dit
betreft hun verantwoordelijkheid te nemen.
[De woningcorporaties moeten een deel van hun reserves hier maar voor
inzetten. Bovendien zou er op nieuwbouw huurwoningen weer een vorm van
objectsubsidie gegeven moeten worden door het rijk. Die verbetering van
bestaande woningen is een goed punt:
Men zou zich veel intensiever en
systematischer moeten richten op renovatie-vormen van woningen inclusief
de woonomgeving, vari‰rend van groot-onderhoud tot een upgrading
renovatie en op alle daar tussenin liggende vormen. Waarom zou je bv.
het casco van woningblokken of flatblokken die (mits opgeknapt) in feite
soms op mooie locaties staan, niet benutten voor een drastische
renovatie? Men maakt mij niet wijs dat je dan niet meer kunt doen met
hetzelfde stadsvernieuwingsgeld. Je casco heb je immers al staan?]
Op dinsdag *15 april* aanstaande wordt het manifest op een
persconferentie in Nieuwspoort aangeboden aan de woordvoerders
volkshuisvesting van de Tweede Kamer, enkele grote verhuurders (Vestia
en Stienstra) en de Gemeente Den Haag. Die aanbieding vormt de aftrap
van een landelijke actiedag.
Huurdersorganisaties in een groot aantal
gemeenten bieden het manifest dan aan plaatselijke politici en
verhuurders aan. Natuurlijk met de bedoeling dat ook zij hun bijdrage
leveren aan een goed woonbeleid. Een woonbeleid dat zorgt voor
betaalbare huren voor iedereen, voor een goede kwaliteit van woningen en
buurten, voor zeggenschap van huurders en voor woningcorporaties die hun
maatschappelijke taak serieus nemen.
[Ja, woningcorporaties die hun maatschappelijke taak serieus nemen: Zo
zou het moeten zijn. Ik denk dat het daarbij noodzakelijk is, dat de
overheid dat afdwingt, via wetgeving. Anders komt daar niks van
terecht.]
Brandbrief van de Nederlandse Woonbond aan Bos en Balkenende hier:
www.woonbond.nl/nieuws/persberichten/
Bij het bericht zat nog onderstaand commentaar:
"Huren gaan in vijf jaar omhoog met 25 procent" kopte de Volkskrant
op 6 april 2003. Deze huurverhoging maakt deel uit van het financieel
akkoord tussen CDA en PvdA. Waarschijnlijk zal er op de huursubsidie
worden bezuinigd. Op aandringen van het CDA blijft de bestaande
regeling voor aftrek van hypotheekrente bestaan, ondanks de sterk
stijgende kosten. Kortom de huurders moeten opdraaien voor de royale
hypotheekrente-aftrek.
[Iets te kort door de bocht: Men moet niet net doen alsof die 1 miljard
euro die ofwel de staat ofwel de corporaties willen binnenhalen, bedoeld
is om de hypotheekrente aftrek te betalen. De staat wil hiermee een stuk
van hun tekort afdekken en de woningcorporaties willen hiermee hun
zakken spekken voor: Ja, voor wat?? Salarisverhogingen en nieuwe
leasebakken voor hun 'managers'? Hun reserves nog meer vergroten?
Overigens zou de hypotheekrente aftrek wel wat beperkt mogen worden, bv.
door stapsgewijs toe te werken naar 1 percentage voor deze
rente-aftrekpost.]
E. Meijer
Cliëntenraad SoZA leiden