Uit de Leeuwarder Courant van 20-6-2001:

AKKOORD AANPAK VAN VRIJHEIDSWIJK

LEEUWARDEN - In een chaotisch verlopen vergadering is de Leeuwarder raadscommissie stadsontwikkeling gisteravond akkoord gegaan met de ontwikkelingsvisie voor de Vrijheidswijk. Het college wil 450 huizen in het voormalige Lekkumerend slopen en het winkelcentrum verplaatsen.
[Vermoedelijk wordt dat groter, incl. de plaats waar de Wierdaflat stond, zoals we al eerder vermoedden.]

In de commissie spraken SP, PAL/GroenLinks en D66 enige twijfel uit over de haalbaarheid van de plannen.
[Dit is flauwekul: De SP en Leefbaar Leeuwarden waren tegen en maakten dat ook duidelijk, D'66 en de NLP maakten een voorbehoud, CDA, VVD en PvdA waren voor en PAL/GroenLinks was me even ontgaan; vermoedelijk een voorbehoud.]
Een meerderheid stemde evenwel voor. De discussie kwam in een stroomversnelling toen planoloog Riek Bakker arriveerde. Commissievoorzitter Jan de Vries [CDA] wilde haar niet te lang laten wachten en maande de politici en insprekers hun betogen kort te houden.
[Hij zaaide als voorzitter overigens zelf verwarring, door eerst na de beantwoording in eerste termijn door wethouder Bilker, te stellen dat het pauze was, maar even daarna toch weer niet. Een deel van het publiek ging toen koffie halen, zodat de betogen van de raadsleden in tweede instantie m.i. niet goed tot hun recht kwamen. Het typeert ook wel wat de gemeente het belangrijkste vindt: Het maken van een nieuwe totaal-nota; een z.g. 'stadsplan' om daarmee op vele plaatsen tegelijk te lobbyen voor de status als netwerkstad. Dan plotseling is ook de burgemeester present en wordt de sloop in Lekkumerend een onderwerp dat snel moet worden afgeraffeld...
Dit tot verbazing van de enkele bewoonster, een studente die woont in de S5-flat Mariniersespel, die gekomen was om te horen hoe het af zou lopen. Bewoners uit de laagbouw Mariniersespel heb ik niet gezien: Dit typeert hoe ver de politiek en zij van elkaar staan. Het zal de politiek een zorg zijn: Hun belangen werden in een korte sessie door de meerderheid achteloos vertrapt.
En na afloop van het agendapunt over het 'stadsplan' en het aanbod van ruimtelijke ordeningsdeskundige Riek Bakker uit Rotterdam om daarmee te helpen, waren er hapjes en drankjes voor iedereen, alsof er wat te vieren viel...]
Einde LC-verhaal. Commentaar tussen [].

Reactie: Journalist 'Helleveeg' heeft zich er gezien het korte berichtje deze maal m.i. wat van af gemaakt, of de hoofdredactie wenste niet teveel geschrijf meer over de sloop in Lekkumerend.

Tijdens de behandeling in eerste instantie vroeg PvdA-raadslid Willy de Jong of de sloopaantallen nog hetzelfde waren als in de Kadernota van december 1999. Dit ging dus om het totale aantal woningen dat B en W tegen de vlakte wil zien te krijgen. Ze wilde eventueel de Kadernota herzien. Bilker antwoordde dat het slooptempo al verlaagd was en dat haar antwoord ook al in de reactienota stond. Daarin stond de gemeentelijke reactie op de schriftelijke inspraakprocedure plus de antwoorden op eerdere vragen van de commissieleden.
Ze wilde ook weten hoeveel woningen de corporaties hadden verkocht, maar ik hoorde geen reactie van Bilker hierop. Tevens refereerde ze in dat verband aan de 70/80 procent regeling. Die betekent dat corporaties een lege huurwoning voor 80 procent van de marktwaarde mogen verkopen en een woning aan een zittende huurder voor 70 procent. Probleem is hier alleen dat de corporaties dat echt niet van plan zijn en een verplichting om bij verkoop die percentages aan te houden, is er ook niet. Dat is nu precies een van de hindernissen waar het Rode Dorp tegenaan loopt bij de onderhandelingen met woonbedrijf Patrimonium. Zij wensen in opdracht van de holding CHF gewoon het volle pond: Marktwaarde.
Ze vroeg ook hoelang de onderliggende financiele stukken vertrouwelijk waren en wat de motieven daarbij waren geweest om dat te doen.

Dezelfde avond had in de Leeuwarder Courant een stuk gestaan over de forse boetes die de corporaties staat te wachten bij overschrijding van hun huursubsidie-budgetten: Zo dreigt door al dat gesloop en de vaak duurdere herhuisvesting met meer huursubsidiebeslag, nu al een boete van 4,5 ton voor Nieuw Wonen Friesland...
Hierover plaatsten we op 20-6-2001 al een bericht.
Diverse raadsleden begonnen hierover opmerkingen te maken zodat Bilker op het laatst met de toezegging kwam dat er binnenkort een notitie zou verschijnen over de leegstandscijfers in relatie tot de woningvoorraad, die 'met enige regelmaat' in de commissie stadsontwikkeling aan de orde zou komen, zo 1 tot 2 maal per jaar. En nu maar afwachten hoe er dan met de cijfers zal worden gemanipuleerd...

Boorsma van de SP stelde dat er eerst een wijkvisie moet zijn en dan een stadsvisie en niet andersom, zoals nu gebeurt. Hij stelde dat de SP nooit principieel tegen sloop in zijn algemeenheid was geweest, maar had tegen dit sloop- en nieuwbouwplan ernstige bedenkingen: "Er wordt een wijk in een wijk gecreëerd" stelde hij en wees op het probleem van de 'stadsnomaden' die voor de sloop uit gaan: Eerst uit Heechterp naar Lekkumerend of Bilgaard en straks weer uit Lekkumerend of Bilgaard, want in die laatste wijk wordt ook nog veel meer gesloopt. Hij vroeg zich ook af of het wijkpanel wel een goede afspiegeling is van de wijk, terwijl eerder Willy de Jong had opgemerkt dat het wijkpanel op excursie zou moeten naar een plaats waar ze belonen voor goed woongedrag.

Truus Uitterwijk Winkel van PAL/GroenLinks sprak cryptisch: "We zijn niet geheel tegenstander van grootschalige sloop", dus je zou zeggen dat ze ook een beetje voorstander daarvan zijn. Ze vond dat nu in de Bullepolder wordt gebouwd in 'het hoge marktsegment' (duur dus), in Lekkumerend in het midden- en lage segment moet worden gebouwd. En hier dook dus het verhaal van 'Dwars', de GroenLinks jongerenorganisatie weer op over het nieuwbouwen voor dezelfde prijs als de bestaande bouw.
Nieuwbouw in het goedkoopste segement betekent een koopprijs van minimaal ongeveer fl. 275.000,- en qua huur ongeveer fl. 1200,-/mnd, dus boven de absolute huursubsidiegrens. Dat wil zeggen: Deze huur valt buiten het bereik van de hele huursubsidieregeling die op zo'n huur gewoon niet meer van toepassing is, volgens de regels...
Ze wilde voorkomen dat het plan weer 'een stenen verhaal' zou worden en gezien het feit dat het nieuwbouwwijkje nogal wat water gaat krijgen, wenste ze 'hellingen op de vaartjes', zodat ook de armere bewoners hun roeibootje in de vaart konden laten zakken... (Wellicht dat dat roeibootje dan ook nog 'black money' zou kunnen heten? Dan blijf je wat in stijl met de bij de nieuwbouwwoningen afgemeerde jachten en kruisers...)
Kortom: Truus is blij dat ze gek is en had haar verhaal overigens slecht of in het geheel niet voorbereid, dat viel te merken...

Inberg van D'66 refereerde aan een prijsvraag die eerder was gehouden voor het hele gebied langs de Dokkumer Ee en er was volgens haar maar 1 architect die ook rekening had gehouden met de wijkeconomie. Ze wilde dat werd gekozen voor ofwel een winkelconcentratie of voor 'verspreide werkplaatsen' en vond het plan nu toch een in zichzelf gekeerde wijk opleveren. Maar wil je dat echter niet, dan leidt dat m.i. nog tot veel meer gehak en gesloop. Volgens haar is het geplande multifunctioneel centrum geen haalbare kaart en voor wat betreft het nieuwbouwplan is ze van mening dat het niet veel toevoegt.

Feddema van de VVD spreekt van een 'zeer evenwichtige visie', zonder eens nader te vertellen wat er dan allemaal zo 'evenwichtig' is. Hij begint ook weer over het Ee-eiland op de plaats van de Meenthe dat er moet komen volgens hem dan. Evenals eerder Van Mourik (VVD) in de commissie Bestuur en Middelen vraagt hij zich af in hoeverre geld voor Stedelijke Vernieuwing van de gemeente door de corporaties wordt ingezet voor renovatie. Eerder bleek al dat de VVD van mening is dat de corporatie een gewone renovatie zelf moet betalen, wat in dit verband m.i. overigens een opmerking was van Feddema, bedoeld voor met name Corporatieholding Friesland die in het noordelijk deel van de wijk veel woningen wil opknappen.

De Jong van de NLP stelt dat de casco's van de laagbouwwoningen Mariniersespel goed zijn en dat de leegstand minimaal is. Hij wil de meest recente cijfers hebben over de grootte van de kernvoorraad. Dat is de woningvoorraad die nog betaalbaar wordt geacht voor de mensen met niet teveel geld. Hij stelt ook, evenals Dolstra van Leefbaar Leeuwarden, dat de herhuisvesting gaat ten koste van de reguliere wachtlijst. Ofwel zij moeten dan gewoon nog langer wachten op een sociale huurwoning.  Hij stelt dat er financieel nog een enorm groot tekort op het plan zit en dat er een te grote hypotheek op de toekomst wordt gelegd: ISV-gelden zijn onzeker, de grondverkoop (in Zuiderburen) is onzeker.

Dolstra van Leefbaar Leefwarden wijst er op, dat hoe meer men sloopt, hoe meer de segregatie die men nu juist zelgt niet te willen, wordt bevorderd. Immers: Dan komen er steeds minder goedkope woningen en worden de mensen met een laag inkomen steeds meer geconcentreerd in die resterende huizen.

Wijmenga van het CDA begint hoopvol, door een variant op een krakersleus te citeren: "Woningen kun je plat gooien, mensen niet." Hij vraagt ook wat de sloop betekent voor de kernvoorraad en vraagt naar de leegstand vroeger en nu. Dan echter heet het: "We willen mensen wooncarričre aanbieden", maar dat lijkt me onzin met het enorme verschil tussen de bestaande bouw en de nieuwbouw: Ten eerste moet je dan de sprong van huur naar koop kunnen maken en ten tweede is die sprong financieel totaal onhaalbaar: De nieuwe huizen kosten minimaal 4,5 ton...
Uiteraard vindt hij de verandering qua sociale samenstelling van de wijk 'positief'. Ofwel: De armen plus de alleenstaanden, al dan niet student, eruit en de gezinnen met geld erin.

Wethouder Bilker wil pas discussie houden over leegstandscijfers, kernvoorraad ed. als de beloofde analyse van de woningvoorraad in relatie tot de leegstandscijfers er ligt. Een slim raadslid zou m.i. dan kunnen opmerken dat hij/zij dat stuk dan voor de raadsvergadering zou willen hebben omdat hij/zij anders niet op een verantwoorde manier definitief kan beslissen over de Ontwikkelingsvisie Lekkumerend.
Verder beweerde hij over het geld dat 40 miljoen gulden 'hard geld' is, maar in de wandelgangen begreep ik dat dat geld zowel voor het Vegelinplan als voor Lekkumerend samen is...
Forse tekorten dus op beide plannen...
Op een vraag naar bewonersondersteuning stelt hij dat dezelfde opbouwwerker als in de Vegelin dat gaat doen. (Douwe Beimin) Een Stuurgroep Lekkumerend zou 'in de maak' zijn. Hij stelt dat hij over de kwestie met de boetes voor teveel verzegde huursubsidie in gesprek is met 'Den Haag' en dat hij dat ook had aangekaart bij het PvdA-werkbezoek van Melkert onlangs aan Leeuwarden. Zij zouden volgens hem bij SV wel een uitzondering op het boete-systeem willen. Maar m.i. is de vraag of de minister dat ook ziet zitten. Ook het rijksbudget huursubsidie is niet oneindig.
Verder beweerde hij: "We zitten nog ver boven de kernvoorraad" zoals die bij afspraak in september 1998 was vastgesteld. Verder beweerde hij dat in Lekkumerend wel ruimte overblijft voor studenten, onanks de geplande sloop van de split-level flats. Hij vindt de huidige bevolkingssamenstelling 'eenzijdig' en beweert dat als er studenten in een wijk wonen, er een vicieuze cirkel ontstaat: "Er komen steeds meer studenten bij" en dat vindt Bilker kennelijk vreselijk...
Maar m.i. is dat gewoon een kwestie van woningtoewijzing: Studenten wonen veelal kamergewijs in de splitlevel flats. De corporaties hebben vaak de complexen bestemd voor uitsluitend studenten. Ze zouden moeten zeggen: De splitlevels kunnen door iedereen worden gehuurd, student of niet, want anderen uitsluiten deugt uiteraard ook niet. Ook zouden ze samen met de gemeente een beleid kunnen opzetten: Hoeveel splitlevels verhuren we per kamer en hoeveel als gehele flat? Je kunt dan bv. 1 splitlevel helemaal verhuren aan studenten per kamer en daar een soort flat-campus van maken met extra voorzieningen, bv. een mensa erin, een andere split-level zou je kunnen 'mixen' qua kamers en qua hele flatwoning, bv. per etage of op type woning, een derde split-level zou je uitsluitend als gehele woning aan 1 huishouden/flat kunnen verhuren enz.
Zo is er voor elk wat wils: Campus-formule, een 'voor iedereen' flat en een flatgebouw waar je alleen kunt huren als je 1 huishouden vormt. Boorsma van de SP wees er in tweede instantie terecht op dat deze flats belangrijk zijn voor studenten omdat ze dicht bij de NHL liggen, dat sloop de druk op de kamermarkt in de particuliere sector verhoogt met alle negatieve gevolgen van dien en dat Leeuwarden zich toch als studentenstad wenst te profileren. Daar hoort uiteraard ook huisvesting bij. Ik denk dat dat profileren meer met de mond is, dan in werkelijkheid: Soms bekruipt me vanuit gemeentelijke stukken het gevoel dat men al die studenten in feite liever kwijt dan rijk is: We zijn dan weer fijn 'onder elkaar' en die studenten gaan later toch weer weg...
Zo'n mentaliteit dus, in plaats van te proberen hen vast te houden door ook hoogwaardig werk naar de stad proberen te krijgen, zodat men niet richting Randstad hoeft.

Verder stelde Bilker over de kwestie of de mensen in hun eigen wijk geherhuisvest kunnen worden als ze dat willen, dat tot nu toe 100 mensen van de laagbouw Mariniersespel wel willen verhuizen, dat van hen 15 in de wijk willen blijven en dat daarvan 5 verzoeken konden worden gehonoreerd. Ondergetekende heeft echter begrepen dat CHF niet van plan is de huurders van NWF bij voorrang te herhuisvesten. Per slot sloopt NWF en hen helpen, betekent dat de gewone woningzoekenden langer moeten wachten op een huis van BWL of Patrimonium.

Op het verwijt uit de commissie richting CHF dat zij NWF de 'sloop-kastanjes' uit het vuur laten halen, zei Bilker dat straks in Bilgaard CHF de kastanjes uit het vuur gaat halen. M.a.w.: Als in het najaar de Ontwikkelingsvisie Bilgaard verschijnt, zal blijken dat BWL en/of Patrimonium daar weer fors gaan slopen...

Over de sloopaantallen in totaliteit, zoals bepaald in de Kadernota van december 1999 zei Bilker dat het tempo van Stedelijke Vernieuwing aangepast was aan datgene wat 'we financieel aankunnen'. Dus nu weer niet zijn eerdere verhaal dat er qua sloop getemporiseerd was om i.v.m. de lage leegstandscijfers toch iedereen te kunnen herhuisvesten. Kennelijk schoot hem dit nieuwe argument nu als eerste te binnen.
Kortom: Ik heb diverse malen al een heel tijd lang de indruk dat Bilker vaak maar wat zegt, omdat hij de materie maar ten dele beheerst. Soms improviseert hij maar wat, hult zich in vaagheden om zijn incompetentie te verhullen enz.
Zo haal je het eind van je zittingsperiode wel... (maart 2002; raadsverkiezingen)
Uiteraard is er door diverse raadsleden nog meer gezegd, maar dit was m.i. toch wel het voornaamste. Zoals gezegd, waren de SP en Leefbaar Leeuwarden tegen het plan, maakten NLP en D'66 een voorbehoud. Willy de Jong van de PvdA draaide in tweede instantie weer helemaal bij en noemde het een prima plan om te zien en 'een prachtig nieuwbouwwijkje' en werd prompt aangevallen door Inberg van D'66 die haar confronteerde met deze zoveelste spagaat: In eerste instantie vol kritiek, de wethouder antwoordt nauwelijks daarop en in tweede instantie geen kwaad woord meer van Willy de Jong...
Kortom: Voor de sloop waren PvdA, CDA en uiteraard de VVD, terwijl de opstelling van PAL/GroenLinks me even ontging. Het kan ook zijn dat die al aan de koffie zat...
Op dinsdagavond 3 juli is dan de Raadsvergadering over het Ontwikkelingsplan Lekkumerend en zoals het er nu voorstaat, gaat de sloop vrolijk door.
Nogmaals: Samen met deze ene studente uit de S5 Mariniersespel vind ik het verbijsterend hoe luchtharig een raadsmeerderheid gewoon de huurders van de Mariniersespel plus de 2 split levelflats als oud vuil dumpt en hun belangen miskent. Mensen tellen niet, het grote einddoel alleen: Leeuwarden voor de rijke gezinnen!

secretariaat Ver. PEL