Aan:
Secretariaat Cliëntenplatform
[Naam ambtenaar]
Postbus 21000
8900 JA LEEUWARDEN

Onderwerp: Schriftelijke vraag inzake Jaaropgave SZ.

Leeuwarden, 20-6-2001

L.S.,

Vorig jaar werd in de Cliëntenraad afgesproken dat "losse vragen' t.b.v. de rondvraag voortaan ook schriftelijk gesteld konden worden, zodat Sociale Zaken ook schriftelijk kan antwoorden. Vragen en antwoorden kunnen dan bij de stukken worden gevoegd voor de volgende vergadering van de Cliëntenraad. Bij deze willen wij de volgende schriftelijke vraag voorleggen aan Sociale Zaken.
Het betreft geen hypothetische vraag, maar een praktijkgeval.

De kwestie: Een gezin heeft een bijstandsuitkering en de vrouw heeft wisselende bijverdiensten die zij opgeeft en worden gekort op de uitkering. Dit gebeurde o.a. over de maand december 2000.
Enige tijd terug kregen zij een Jaaropgave van Sociale Zaken over het jaar 2000. Zij kregen tevens een opgave van VROM met daarop zowel het bedrag van de Jaaropgave als het in 2000 zelf verdiende bedrag.
Dit is van belang voor de hoogte van de huursubsidie voor de periode 1-7-2001-30-6-2002.
Bij controle bleek hen dat de Jaaropgave van SZ over 2000 het volle uitkeringsbedrag vermeldde, terwijl vanwege de gekorte bijverdiensten de Jaaropgave lager had moeten zijn. De bijverdiensten waren correct vermeld. De consequentie is nu, dat zij komende huursubsidieperiode minder huursubsidie ontvangen dan bij een correcte Jaaropgave het geval zou zijn geweest. Bij de huursubsidie is het peiljaar qua inkomsten het voorgaande kalenderjaar. Zij lijden dus financiële schade.

Via hun contactpersoon werd verzocht om een gecorrigeerde, juiste Jaaropgave van SZ. Gesteld werd echter: "Wij kunnen geen herstelde Jaaropgave verstrekken. Als er iets fout is gegaan, is dat onze schuld en zullen we dat middels woonkostentoeslag moeten vergoeden. Indien deze wordt ingediend, wordt dat verder afgehandeld."

Afgezien van het feit dat SZ op deze wijze ook teveel belastingafdracht heeft gedaan over 2000, verbazen wij ons over het feit dat SZ weigert een correcte Jaaropgave te verstrekken en dat de fout die in feite leidt tot financiële 'gevolgschade' IHS op dergelijke knullige wijze 'gerepareerd' moet worden.

VRAAG: Waarom verstrekt Sociale Zaken op verzoek geen correcte Jaaropgave indien de verstrekte opgave kennelijk onjuist is en welk bezwaar zou hiertegen kunnen bestaan?

Hoogachtend,

Secretaris Ver. PEL
(J. Bakker)

Ontvangen van Sociale Zaken d.d. 12-7-2001: Schriftelijke reactie op vragenbrief Vereniging PEL

Beantwoording vragen Vereniging PEL

Sociale Zaken

M E M O

Aan: Vereniging P.E.L.
Van: [Naam ambtenaar]
Datum: 3 juli 2001
Onderwerp: Vraag d.d. 20 juni 2001 (e-mail) over correcte jaaropgave

Sociale zaken verstrekt één maal per jaar een jaaropgaaf over het voorgaande jaar. De aanmaak gebeurt automatisch met speciale programmatuur. Als blijkt dat de jaaropgaaf niet deugt, is correctie niet mogelijk op een wijze die vergelijkbaar is met de oorspronkelijke aanmaak. Ook voor die correctie is een programma nodig, waarover Sociale Zaken niet beschikt. Voor zover ons bekend bestaat een dergelijk herrekeningsprogramma niet. In het recente verleden is daarnaar bij softwareleveranciers genformeerd.
[Commentaar: Het blijft vreemd: Het gaat in feite om een berekening die het netto jaarbedrag als invoer moet hebben en het bruto bedrag als uitvoer plus de ingehouden loonbelasting/premie volksverzekeringen em de premie ziekenfonds/premie ziektekostenverzekering.

Voorbeeld: Over het jaar 2000 zag een jaaropgave van een alleenstaande in de bijstand zonder bijverdiensten er als volgt uit:

Loon 25.453  Dit was het netto-bedrag. Code premie volksverzekeringen 250 Ingehouden loonbelasting/premie volksverzekeringen 5.232 Met ingang van  Hier staat de ingangsdatum als dat niet 1-1-2000 was. Tariefgroep 9  Dit is de aparte tariefgroep voor de bijstand. SoFi-nummer 123456789  Dit zijn 9 cijfers. Premie ziekenfonds/Premie ziektek.verz. 1.901

Nu zou je zeggen dat de voornaamste variabele het netto loon was en dat je daarvoor alle daadwerkelijke uitbetalingen per saldo (dus inclusief de inhoudingen) uit de betalingsadministratie moet laten vissen door de computer, ze per cliëntnummer moet laten optellen en als invoer in dit programma moet laten invoeren. Vervolgens moet het programma de regels toepassen voor de reconstructie van het brutoloon plus de 2 overige posten waarna vervolgens via bv. een 'report-form' de zaak per cliënt printklaar moet zijn. Als simpel computergebruiker denk je dan: Huur een applicatiebouwer in en laat hem/haar m.b.v. de tools in een modern commercieel algemeen gebruikt database-programma dit op maat ontwerpen.
Een dbase-structuur wordt ook veelal begrepen door andere programma's, bv. bij de belastingdienst. Het lijkt er echter op, dat in dit geval het gebruikte programma domweg qua input werkt met standaard-netto bedragen voor de verschillende huishoudtypen, maar geen rekening houdt met de per saldo echt uitbetaalde bedragen per individuele cliënt.
Kortom: Bekijk eens in hoeverre je kunt werken met tools in een gewoon office-pakket, bv. via de database Access of Paradox. Zoals het nu gaat zijn de software-beperkingen de baas en dat kan niet de bedoeling zijn.]

Voornoemde beperking betekent overigens niet dat een gecorrigeerde jaaropgaaf niet mogelijk zou zijn. In geval van fouten kan een eerder verstrekte jaaropgaaf wel worden gecorrigeerd met een nieuwe jaaropgaaf die handmatig gemaakt moet worden.
[Opnieuw dus de te beperkte software.]

Zo'n nieuwe jaaropgaaf heeft geen zin. De handmatig gemaakte jaaropgaaf is weliswaar voor de betrokkene informatief omdat daar het juiste uitkeringsbedrag op vermeld staat, maar belangrijker is echter welke gegevens bij de Belastingdienst bekend zijn en wat de Belastingdienst en het GAK doen met een gecorrigeerde jaaropgaaf. Daar zit het probleem.
[Het gaat er niet om of de jaaropgaaf SZ informatief is, maar dat betrokkene hiermee bv. richting VROM iets in de hand heeft m.b.t. zijn inkomen vorig jaar: Van belang voor de hoogte van de huursubsidie dit jaar. Dat VROM van de Belastingdienst de andere, onjuiste gegevens kreeg: Hun probleem. Dat de Belastingdienst en/of het GAK niks doen qua verwerking van de correctie van SZ: Dat is in feite hun probleem en hun keuze. Niet zij maar SZ hoort te bepalen hoe hoog netto en bruto zijn op de jaaropgaaf. Per slot draagt SZ ook de premies af en is ook de bron van de feiten omdat SZ de betalingen doet. Wie bepaalt hier nu eigenlijk de feiten?! Tenminste: Als het SZ-antwoord correct is.]

Op het moment dat de jaaropgaaf automatisch is gemaakt bij Sociale Zaken gaat er een tape met alle jaaropgaven naar het GAK en naar de Belastingdienst.
[Wat het GAK daar mee moet als iemand alleen een  bijstandsuitkering heeft, is mij onduidelijk.]
Dit vanwege premies en afdrachten.
[?? Alsof SZ niet zelf de premies en afdrachten doet richting Belastingdienst?]
Als er handmatig een jaaropgave is gemaakt zou dezelfde weg bewandeld moeten worden.
[Op basis van de huidige procedure van SZ is dat inderdaad juist.]
De ervaring in het verleden heeft geleerd dat deze instellingen zich gedurende het lopende jaar blijven baseren op de oorspronkelijke jaaropgaaf. Er wordt niets gedaan met een tussentijdse correctie.
[Ofwel Belastingdienst en GAK krijgen hier de zwarte piet toegespeeld ofwel deze organisaties zijn te star om tussentijds een tape te draaien met correctieboekingen, aan te leveren door SZ. Het PEL zal deze SZ-reactie aan deze instanties moeten voorleggen met de vraag of de SZ-visie correct is en zo nee, hoe de zaak volgens hen dan wel zit.]
Er wordt pas gecorrigeerd ingaande het volgende jaar op basis van de nieuwe automatisch aangemaakte jaaropgaaf waarin de foutcorrectie is verwerkt.
[Dus een te hoge SZ-jaaropgave in 2000 betekent een te lage SZ-jaaropgave over 2001? Dat is mooi, maar de huursubsidietabellen en uitkomsten op basis daarvan zijn voor 2000 en 2001 niet identiek. Elk jaar wijzigen tabellen en bedragen. Dit verdient niet de schoonheidsprijs qua nauwkeurigheid.
M.b.t. bv. WAO-uitkeringen is het m.i. zo, dat het GAK betrokkene wel degelijk een gecorrigeerde jaaropgave verstrekt indien deze aantoonbaar onjuist blijkt te zijn en ook zo, dat indien de gecorrigeerde jaaropgave bij het invullen van het inkomstenbelasting biljet wordt gebruikt, de Belastingdienst de gecorrigeerde jaaropgave van het GAK zelf, zoals betrokkene die dus meestuurt, gewoon accepteert als juist. Deze gang van zaken lijkt dus afwijkend van het beeld zoals SZ dat hier schetst.]

In het verleden zijn deze correcties ook wel over een bepaalde periode opgespaard en in n bundel gezonden naar deze instellingen, met hetzelfde slechte resultaat.
[Ofwel: Overheidsdiensten vertikken het om samen te werken. De wrijvingen tussen SZ-Leeuwarden en de Belastingdienst aan de Tesselschadestraat tijdens de start van de heffingskortingen/voorlopige teruggaven in het eerste kwartaal van dit jaar, waren blijkbaar geen incident. In feite is dit diep-treurig.]

Daarom stelt Sociale Zaken zich uiterst terughoudend op bij het handmatig aanmaken van jaaropgaven en kiest voor de praktische oplossing van correctie door middel van (onbelaste) bijzondere bijstand.
[Dit dan in geval van huursubsidie-verlies middels de woonkosten-toeslag; een vorm van bijzondere bijstand.]

Ergo:

• Het is principieel de juiste weg om een nieuwe jaaropgaaf te maken als de oorspronkelijke jaaropgaaf onjuiste gegevens bevat.
• Automatische correctie is om technische redenen niet mogelijk.
• Handmatige correcties bieden slechts uitkomst als de Belastingdienst de gecorrigeerde gegevens ook tijdens het lopende jaar overneemt.
• Nu dat niet het geval is, heeft het handmatig corrigeren van een fout geen zin en kiest Sociale Zaken voor het principieel onjuiste, maar praktisch goed werkbare middel van reparatie van financiële schade met behulp van bijzondere bijstand.

Einde schriftelijke reactie SZ. Commentaar tussen [].