Hoe liep het nu eigenlijk af met die OZB-kwestie rond de onjuist vastgestelde tarieven voor de bedrijven en de dreigende belastingstrop?
We hebben hierover herhaalde malen bericht en op onze website zijn alle artikelen makkelijk te vinden door even 'ozb' in te typen in het zoekmachientje.
Op 28-5-2001 werd in de gemeenteraad dan eindelijk de knoop doorgehakt, maar spannend was het wel. Zoals eerder gemeld, kon het OZB-tarief voor bedrijven dit jaar niet naar boven toe gecorrigeerd worden, maar komende jaren wel, door het z.g. tijdvakpercentage te verhogen. Om dat te doen moest het woningtarief OZB iets omlaag en B en W wilden dat met 1 cent laten zakken; zowel het eigenaarsdeel als het gebruikersdeel. Het PEL, D'66 en de SP vonden echter dat het tarief voor de woningen in totaal met fl. 0,65/f5000 WOZ-waarde omlaag moest. Reden: Was alles goed uitgerekend door de ambtenaren, dan had in december 2000 toen de OZB voor het eerst in de Raad kwam, het woningtarief in totaal precies fl. 24,- geweest (beide tarieven samen: Eigenaarsdeel plus gebruikersdeel) Helaas haalde dat verhaal het niet in de Raad en dus betalen huurders en woningeigenaren nu teveel OZB.
Uit de Leeuwarder Courant van 29-5-2001:

WETHOUDER OVERLEEFT AFFAIRE BELASTINGSTROP

LEEUWARDEN - Lachende ambtenaren feliciteerden haar gisteravond na afloop van het raadsdebat. De Leeuwarder wethouder Hermien de Haan (PvdA) heeft de crisis over de forse belastingstrop overleefd. "Ik ben blij dat dit achter de rug is", zo verzuchtte ze na afloop van de bijna drie uur durende discussie.
[Die felicitaties zijn volslagen misplaatst: Blunderende ambtenaren die fouten maken die vervolgens op kosten van de gemeenschap hersteld moeten worden middels adviezen van 'dure jongens', woninghuurders en woningeigenaren die het College willens en wetens teveel OZB laat betalen: Pleur toch op, incompetente klojo's!]

Een gezamenlijke motie van CDA en PvdA verwierf met steun van de NLP en het voltallige college uiteindelijk de meerderheid: het verlies van fl. 5,2 miljoen zal uit de reserves worden betaald.
[Het is de journalist niet kwalijk te nemen, zo warrig ging het soms toe, maar m.i. kwam het er op neer m.b.t. die motie dat alleen het verlies over dit jaar uit de algemene reserve wordt betaald.
Op een gegeven moment begreep ik het zo: Frictiekosten voor rekening gemeente, stelde Krol van het CDA. Begreep ik hem goed, dan had hij het eigenlijk over hetzelfde als wij al eerder: de 'gevolgschade' van de fout wordt niet terugverdiend via de tarieven OZB voor komende jaren. Die kosten heeft de gemeente door eigen schuld aan z'n broek. Omdat de waarde van incourante bedrijfspanden lager was dan verwacht en de rijksuitkering naar het gemeentefonds een relatie legt tussen de WOZ-waarden in een gemeente en de hoeveelheid geld, vangt Leeuwarden iets meer dan ze verwachtten; nl. 1,5 miljoen meer.
N.B.: Dit bedrag heeft dus niks te maken met rijkscompensatie voor de stommiteit met de OZB-hoogte voor bedrijven. In eerdere discussie met ondergetekende had nl. dhr. Jacobse (NLP) bij mij nl. de indruk gewekt dat de fout wel gecompenseerd zou worden, wat ik uiteraard bestreed als zijnde volslagen ongeloofwaardig. Die indruk ontstond m.i. omdat de NLP-fractievoorzitter niet altijd even strak en helder formuleert. Maar dat laatste is een 'must' bij zo'n onderwerp en (toegegeven) een kunst die maar weinigen beheersen. Die prijs wil ik bij het OZB-debat toekennen aan Maurice Hoogeveen van D'66 die vooral bij dit soort onderwerpen precies, helder en scherp weet te formuleren waar het nu exact om gaat en dat met weinig woorden.
Begrijp ik nu de uitkomst van het debat goed, dan wordt die extra 1,5 miljoen richting gemeentefonds gebruikt om de strop voor dit jaar af te dekken en die strop over 2001 wordt niet de komende drie jaar via de tarieven weer ingelopen. Het kwam er op neer dat per saldo nog 3,2 miljoen was 'in te halen' over de komende drie jaar en dat moet via hogere tarieven voor bedrijven gebeuren.]

Die tegenvaller is te wijten aan een reeks foute taxaties voor de onroerende-zaakbelasting (ozb). Daardoor kregen de Leeuwarder huizenbezitters dit jaar een hoger ozb-tarief voor hun kiezen dan noodzakelijk. De eigenaren van kantoren en bedrijfspanden, hoefden daarentegen per fl. 5000 waarde fl. 8,09 dan bedoeld te betalen.
[Hoort te staan: fl. 8,09 MINDER dan bedoeld.]

Al met al ontstond er een gapend gat in de gemeentekas. Het stadsbestuur hoopt deze forse fout nu recht te trekken door het tarief voor niet bewoonde panden[bedrijfspanden dus] met fl. 7,94 te verhogen naar fl. 36,78.[Volgend jaar dus; niet nu.] Huiseigenaren betalen volgend jaar 64 cent minder en komen dan uit op fl. 24.
[Dit brengt me even op de motie van D'66 plus de SP die 'scenario 2' uit het raadsstuk wilden: De inwoners mogen geen nadelige gevolgen ondervinden van de fouten: Het OZB-tarief voor woningen moet nu terug naar fl. 24,- in totaal. Hoogeveen van D'66 gooide wethouder De Haan voor de voeten dat de v.m. wethouder Den Oudsten de schuld gaf van de slechte procedurele start van de herwaarderingsoperatie in het kader van de WOZ. (Wet Waardering Onroerende Zaken). Ik had tot mijn verbazing in de laatste vergadering van de Commissie Bestuur en Middelen dat wethouder De Haan ook horen zeggen toen ze flink in het nauw werd gedreven.
Kortom: Als je ze maar ver genoeg in het nauw drijft beginnen ze elkaar op te vreten... Goedkoop en onthullend was dat...
Hoogeveen herinnerde er aan dat er duidelijke overdrachtsdocumenten hadden moeten zijn bij de wisseling van de wacht. Hij noemde de hele kwestie een 'sturingsfout op politiek-bestuurlijk niveau'. Over deze politieke verantwoordelijkheid werd door D'66 plus de SP plus de Christen-Unie een motie van afkeuring ingediend, die bij de stemming ook door Leefbaar Leeuwarden werd gesteund, maar het niet haalde.
Met betrekking tot scenario 2 geeft ook Sytsma van de PvdA toe dat dat de meest zuivere oplossing is, maar de PvdA kiest uiteindelijk toch weer voor handjeklap met het CDA, terwijl de VVD zich onomwonden tegen het Collegevoorstel keert en ook het CDA/PvdA compromis niet steunt.
Wethouder De Haan is tegen het dit jaar corrigeren van het woningentarief: "Wij herstellen dit jaar niet", heette het hooghartig, want bij 1 cent tariefdaling zou e.e.a. geen nieuwe aanslagen betekenen maar bij een hogere tariefdaling wel. Uiteraard kreeg de computer en het programma voor de OZB dat ze hebben de schuld. In tweede instantie viel Boorsma van de SP de wethouder aan en vroeg "Als dat dan allemaal technisch niet kan, waarom staat er dan 9 ton daarvoor uitgetrokken? Waar komt dat bedrag dan vandaan? Waar is dat dan op gebaseerd?" Hij stelde voor het over 2001 door de woningeigenaren teveel betaalde dan desnoods maar met terugwerkende kracht in 2002 bij de OZB te compenseren, maar ook dat stuitte op een 'njet' van De Haan. Het heettte dat 'de ambtenaren haar sterk hadden afgeraden om het geld middels een herziene OZB-aanslag terug te betalen'. Makkelijk om achter je ambtenaren weg te kruipen.]

Coalitiepartij VVD steunde de gekozen oplossing niet. "Een middenstander op de Voorstreek zal er fl. 100 in de maand op teruggaan", zo schetste fractievoorzitter Tom van Mourik de problematiek.
[Hij stelde ook dat het College een deuk had opgelopen, maar dat de VVD geen motie van wantrouwen zou steunen. Hij wees erop dat de burger i.v.m. het 'kenbaarheidscriterium' de tarieven OZB in de eerste maanden van het jaar wel moet weten. M.i. hoort echter de maand mei en zeker eind mei niet meer tot de eerste maanden van het jaar. Ik had daar wel even iets meer over willen horen, maar bij die losse opmerking bleef het op dat punt althans.]
Hij vreest dat dit gevolgen zal hebben voor het Leeuwarder vestigingsklimaat. Volgens de wethouder zullen nieuwe bedrijven zich niet zo snel laten afschrikken.

Vrijwel alle fracties spraken schande van de gemaakte taxatiefouten.
Geheel ongebruikelijk lieten CDA, PvdA en PAL/GroenLinks zich in het openbaar kritisch uit over de verantwoordelijke ambtenaren. De kleine oppositiepartijen SP, D66, Leefbaar Leeuwarden en Christen Unie dienden zelfs een motie van afkeuring in.
[Overigens kwam PAL/GL-raadslid Truus Uitterwijk-Winkel nog met een verhaal over een 'Zalm-norm' voor gemeenten die in dit geval dan zou leiden tot: De extra inkomsten in het gemeentefonds moeten afgezonderd worden en de fout moet afzonderlijk hersteld worden. Maar er is m.i. nooit door de Raad bepaald dat extra inkomsten en extra uitgaven geheel afzonderlijk moeten worden afgewikkeld in begrotingstechnische zin.
Kortom: Politieke wenselijkheden zoals PAL/GL die kennelijk wil, werden als feiten gepresenteerd. Gelukkig negeerde verder iedereen dit...]

"Dat is echt heel jammer, want dit betekent nogal wat", concludeerde wethouder De Haan. Dat viel mee, want ze verschool zich achter de collectieve verantwoordelijkheid van het college. De raad zal nooit vijf wethouderskoppen tegelijk laten rollen, zo had De Haan van te voren ingeschat. Die taxatie was wel goed.
[Het is een goedkoop foefje: Stel dat een raadsmeerderheid een motie van afkeuring indient tegen wethouder De Haan: De consequentie is dan dat het hele College opstapt. Maar wie maakte dan de keuze om collectief op te stappen? Het College toch zeker?
Ieder is verantwoordelijk voor de eigen keuzes; ook het College. Het foefje is nu om dan net te doen alsof de Raad verantwoordelijk is voor het opstappen van het hele College en niet alleen wethouder De Haan zoals de Raad in dit scenario middels een motie wilde bereiken. Zo kan dan de zwarte piet naar de Raad, hoewel de keuze voor collectief opkrassen niet door hen is gemaakt... Maar om dit te snappen of uit te voeren is enig boerenverstand plus wat lef nodig; twee artikelen die vaak schaars zijn...]
Einde 1e LC-bericht. Commentaar tussen [].

HET SLAGVELD OVERZIEN: WAT ZIJN NU DE TARIEVEN?!

Vergeleken zijn: De tarieven 2001 zoals vastgesteld door de Raad in december 2000 en zoals herzien bij Raadsbesluit van 28-5-2001.

Woningen:

Eigenaarsdeel mag niet hoger zijn dan 125 procent van het tarief voor het gebruikersdeel volgens de Gemeentewet. Check: HALVE CENT TE HOOG!

Niet-woningen (bv. bedrijfspanden):

Dit verandert niet in 2001 omdat het tarief eigenlijk fors hoger had gemoeten. Dat echter doen met terugwerkende kracht tot 1-1-2001 zou in strijd zijn geweest met het rechtszekerheidsbeginsel. Een verlaging geven achteraf mag altijd wel, omdat daarbij belanghebbende niet in zijn belangen geschaad wordt.

Eigenaarsdeel mag niet hoger zijn dan 125 procent van het tarief voor het gebruikersdeel volgens de Gemeentewet. CHECK: DRIEKWART CENT TE HOOG!

Waarom dat gedoe hier over de maximale wettelijke verhouding tussen gebruikerstarief en eigenaarstarief? De reden:

Je houdt het niet voor mogelijk, maar het OZB-circus start opnieuw. Boze tongen beweren dat de VVD vastbesloten is om wethouder De Haan ten val te brengen, maar of dat waar is: Dan hadden ze op 28 mei jl. ook wel met de motie van afkeuring kunnen meestemmen van de 'verenigde oppositie'.
Hoe dit ook zij, het is nu nog niet klaar met de OZB en dat is ronduit idioot! Wat is er nu weer de soep in?
Uit de Leeuwarder Courant van 27-6-2001:

OZB-TARIEVEN CENT TE HOOG: STROP DREIGT

LEEUWARDEN - De gemeenten Leeuwarden en Franekeradeel hebben het eigenarendeel van de onroerende-zaakbelastingen (ozb) voor dit jaar een cent te hoog vastgesteld. Het gaat om een afrondingsfout, die het eigenarentarief mogelijk ongeldig maakt. Degenen die tijdig bezwaar hebben gemaakt tegen hun ozb-aanslag, kunnen door deze fout meer dan de helft van het geld terugeisen.
[Dat 'meer dan de helft terugeisen' is me op dit moment nog niet helemaal duidelijk, maar als het echt zo is, dat hiermee het hele eigenarentarief wordt opgeblazen, althans voor al die mensen en bedrijven die bezwaarschriften indienden, is de beer goed los...]

De Leeuwarder VVD-fractie heeft vanmorgen direct schriftelijke vragen gesteld over de fout, die is ontdekt door de fiscale nieuwsdienst Fiscaal Up To Date.
De liberalen vrezen een nieuwe strop, als zou blijken dat het eigenarendeel eenvoudig door belastingplichtigen kan worden teruggevorderd.
VVD-voorman Tom van Mourik zegt het "onbegrijpelijk" te vinden dat de gemeente na alle trammelant over de fout geschatte waardeontwikkeling van het Leeuwarder onroerend goed opnieuw een steek heeft laten vallen.

De afrondingsfout is actueel door een recent arrest van het gerechtshof in Arnhem. Deze belastingkamer vernietigde onlangs twee ozb-aanslagen die de gemeente Harderwijk had opgelegd aan bedrijven. Het Arnhemse hof oordeelde dat Harderwijk het eigenarendeel van de ozb 0,2 promille hoger had bepaald dan de Gemeentewet toestaat.
[Dit betreft artikel 220g van de Gemeentewet. Hierin wordt niet gewerkt met regels voor afronding van het tarief: Maximaal 125 procent is gewoon maximaal 125 procent en geen duizendste cent meer. Gelijk hebben ze: Een grens is gewoon een grens.]

De wet schrijft voor dat het tarief voor de eigenarenbelasting niet meer dan 125 procent mag bedragen van het tarief voor de gebruikersbelasting. Harderwijk beriep zich op een afrondingsverschil, dat door het computerprogramma Excel was veroorzaakt.
[Wat een onzin: De Raad stelt gewoon zowel het tarief vast voor zowel het gebruikersdeel als voor het eigenaarsdeel. De maximaal toegestane onderlinge verhouding van beide tarieven is gewoon 100 staat tot 125 ofwel 4 staat tot 5. Een kind kan met een stukje papier nog uitrekenen bij een gegeven tarief voor het gebruikersdeel, hoe hoog het eigenaarsdeel dan maximaal mag worden... Dat doe je voordat het tariefvoorstel naar de Raad gaat... Hoezo, Excel?!]

Maar het hof stelde droogjes dat de Gemeentewet zo'n afronding niet toestaat. Harderwijk moet daarom de bedrijven duizenden guldens terugbetalen, ook al vroeg de gemeente maar enkele guldens teveel. De Veluwse gemeente is inmiddels in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. Hangende dat beroep blijft Leeuwarden in het ongewisse over de financiële gevolgen van de fout.

Bij de gemeente zijn 1500 bezwaarschriften ingediend in verband met de ozb-aanslagen en de hertaxaties van het onroerend goed. Waarschijnlijk kunnen alleen degenen die de aanslag binnen de bezwaren-termijn hebben aangevochten, garen spinnen bij de afrondingsfout. Het gaat bij een woning van fl. 200.000 om een mogelijk terug te betalen bedrag van fl. 547 , maar bij een bedrijf van fl. 10 miljoen betreft het al fl. 32.000.
[Dat komt dan neer op teruggave door de gemeente van het totale bedrag van het eigenaarsdeel OZB...
Hierboven is aangegeven hoeveel het eigenaarsdeel OZB is overschreden voor zowel woningen (halve cent) als voor bedrijven (driekwart cent). Wordt vervolgd...]
Einde 2e LC-bericht. Commentaar tussen [].