Advies Vereniging PEL over Nota Schulddienstverlening "In eigen hand"


Op donderdag 26/5/2011 was in de Clientenraad Werk en Inkomen een nieuwe nota aan de orde, die gaat over het wijzigen van het gemeentelijk beleid inzake de schuldhulpverlening.
Het woord hulpverlening is in de nota vervangen door dienstverlening en dat is niet zonder betekenis: omdat de gemeente wil bezuinigen, worden mensen die men hopeloze gevallen vindt inzake het maken van schulden, niet meer geholpen. Dat doet de gemeente straks door eerst ook hier, net als bij de bijstandsuitkering, zogenaamde risicoprofielen te verzinnen waarna op grond van deze zelfverzonnen criteria, mensen kunnen worden ge-etiketteerd en uitgesloten kunnen worden van schuldhulpverlening. En ook worden 'diagnoses' gesteld, waarbij kennelijk de ambtenaar op de stoel gaat zitten van de psycholoog...
Het PEL heeft op 30/5/2011 over de Beleidsnota Schulddienstverlening de onderstaande brief naar de gemeenteraad verzonden:


VERENIGING PLATFORM EEN- EN TWEEPERSOONSHUISHOUDENS LEEUWARDEN
MAROWIJNESTRAAT 8-C 8931 BT LEEUWARDEN
TELEFOON 058-2571636
E-mail: verpel@wanadoo.nl Website: http://verenigingpel.nl ----------------------------------------------------------------------------------------------
-

GEMEENTERAAD GEMEENTE LEEUWARDEN
POSTBUS 21000
8900 JA LEEUWARDEN

Leeuwarden, 30/5/2011

Advies Vereniging PEL over Nota Schulddienstverlening "In eigen hand"

I Verschuiving van "curatief" naar "preventief"

De verschuiving van "curatief" naar "preventief" kunnen wij wel onderschrijven. Het is vanzelfsprekend beter te voorkomen dat schulden überhaupt ontstaan dan achteraf problemen op te lossen.

Wél plaatsen wij een kanttekening bij de inzet van vrijwilligers (blz 17).
Op zich zijn wij niet tegen het betrekken van het maatschappelijk middenveld bij de schulddienstverlening. Hoé dat gaat gebeuren blijft in de nota echter erg vaag.
Grote bezwaren hebben we tegen het voornemen via maatschappelijk ondernemerschap specifieke kennis te ontsluiten bij banken en accountantsbureau's. Dat heeft niets met maatschappelijk middenveld te maken, dat lijkt sterk op commercialisering van schuldhulpverlening.
Wij zijn niet in staat dat anders te lezen. Wij zijn tégen de overdracht van overheidstaken aan commerciële organisaties als banken.

Daar komt nog bij dat het uit financiële overwegingen overdragen van taken aan vrijwilligers zelden het gewenste resultaat oplevert. Het college geeft ook niet aan waaruit gebleken is dat veel van de klussen bij uitstek door vrijwilligers gedaan kunnen worden. Wij zouden graag een onderbouwing van deze stelling zien.

Wij zijn warme voorstanders van nauwere samenwerking met corporaties om schulden en mogelijke huisuitzettingen te voorkomen. Het college is van mening dat dit vastgelegd dient te worden in een met de corporaties af te sluiten convenant. Volgens onze informatie vorderen de onderhandelingen over een convenant maar langzaam. Wij stellen voor dat het college met de corporaties afspraken gaat maken over vroegtijdige signalering van huurachterstanden. Daarmee wordt voorkomen dat er van dit voornemen voorlopig niets terecht komt omdat het afsluiten van een convenant wordt uitgesteld.

Grote bezwaren hebben wij ook tegen de zinsnede dat schulddienstverlening een middel moet zijn om participatie te bevorderen. Het college stelt dat "mensen moeten willen werken aan het oplossen van hun problemen en moeten zich in willen zetten om maatschappelijk deel te nemen". Wij kunnen ons niet vinden in deze zinsnede. In de eerste plaats probeert het college hier het "voor wat hoort wat" principe binnen te smokkelen. De poging van het college dit een leidend principe te maken binnen de WWB en de WMO is recentelijk gestrand. Dezelfde bezwaren die wij tegen het gebruik binnen de WWB en de WMO hadden, gelden ook hier. Ook hier geldt dat er geen wettelijke basis bestaat voor dit voornemen van het college. Dat betekent dat het college oneigenlijk gebruik maakt van een haar verleende bevoegdheid.

Wij wijzen dit principieel af. Het college dient schulddienstverlening niet te misbruiken om gratis arbeidskrachten te werven of haar moraal aan burgers op te dringen.

In dit verband hebben wij ook zo onze vragen bij de stelling dat mensen moeten willen werken aan de oplossing van hun problemen. Het college mag inderdaad eisen dat schuldenaren die zich bij haar melden meewerken aan het oplossen van problemen voor zover er een materieel verband bestaat tussen deze problemen en de schulden.

Over het schema op pagina 18 het volgende: het voorbeeld onder regelbare schuldenaar met onregelbaar schuldenpakket is formeel onjuist. Zolang dit onder de rechter is betreft het hier geen schuld, maar een betwiste vordering, ook al is de belastingdienst inmiddels mogelijk tot terugvordering overgegaan. Ook indien "Maurice" deze zaak voor de rechter verliest, is er nog niet per definitie sprake van een problematische schuldsituatie.

II Tegengaan recidive

Op zich kunnen wij ons bij het voornemen van de gemeente de schuldenaar zelf te laten bepalen of zij/hij over langere termijn budgetbeheer nodig heeft wel vinden. Volgens onze informatie worden de kosten daarvan nu óók al door de schuldenaar gedragen. KBN brengt daarvoor nu reeds 18 euro in rekening. Dit betreft het zgn. beperkte budgetbeheer. Uitgebreid budgetbeheer zou 50 euro/mnd kosten. Betreffen dit eigen bijdragen van de klant naast de huidige subsidiering door de gemeente? Of dit structureel is of dat het hier een incident betreft, kunnen wij niet beoordelen. Kan het college hier opheldering over verschaffen?

Wij zijn uitdrukkelijk tégen het gebruik van risicoprofielen. Ondergetekende is een individu, géén lid van een risicogroep. Mensen dienen beoordeeld te worden op hun gedrag als individu. Het gaat niet aan hen al bij voorbaat te be/veroordelen omdat ze kenmerken gemeen hebben met andere individuen. Tevens krijgen wij uit de context van het inzetten van risicoprofielen de indruk dat deze mede moeten dienen als middel om bezuinigingen te realiseren.

Wel zijn wij van mening dat bij de moeilijkste klanten (Schema blz. 20 kleur rood vaardigheden: onvoldoende financieel vaardig, niet leerbaar) in individuele gevallen (maatwerk) de eis mag worden gesteld dat schuldhulpverlening slechts plaats kan vinden indien sprake is van financiële curatele middels een uitspraak van de rechtbank.

Min of meer aansluitend op het bovenstaande: in de schema's op blz 19 ev kunnen wij ons niet vinden. De daar gebruikte 'diagnoses' kunnen mogelijk door een psycholoog na verloop van tijd gesteld worden. Het mag echter betwijfeld worden of een leek daartoe in staat is. Over welke kwalificaties dienen hulpverleners volgens het college te beschikken om dergelijke diagnoses te kunnen stellen?

III Uitvoering

Tot nu toe was de kwaliteit van de schuldhulpverlening niet erg inzichtelijk. Ervaringen met cliënten die door ons werden bijgestaan leidde ertoe dat wij de nodige vragen hadden bij die effectiviteit. Wij steunen het voorstel van het college de kwaliteit van de dienstverlening inzichtelijk te maken dmv kwartaalrapportages. Ook steunen wij het voornemen van het College met nieuwe partners in zee te gaan. De feitelijke monopoliepositie van KBN is ons al langer een doorn in het oog.

T.a.v. de kwaliteit van de schuldhulpverlening zouden wij graag zien dat het reduceren van de vaak ellenlange wachttijden prioriteit krijgt.

Namens de Vereniging PEL

Pyt van der Galiën

Namens de Stichting BLUT

Jan Post

c.c.:
burgemeester en wethouders
Cliëntenraad Werk en Inkomen
Lokale pers


Einde tekst van reactie PEL op Beleidsnota Schulddienstverlening.