Vragen en antwoorden over het indienen van bezwaarschriften.
Auteur: Pyt van der Galiën,
voorzitter PEL.


UPDATE: 12/11/2013

Datum: 9/4/2005.

Regelmatig wordt ons gevraagd wat je kunt doen wanneer je het niet eens bent met een besluit van de gemeente of een ander bestuursorgaan.
De meeste mensen weten wel dat ze dan in veel gevallen een bezwaarschrift in kunnen dienen, maar ze weten vaak niet goed hoe dat precies in zijn werk gaat.
Waar moet je op letten, hoeveel tijd heb je om een bezwaarschrift in te dienen, wat moet je doen en wat moet je vooral niet doen? Op die vragen proberen we hieronder een antwoord te geven. Voor de echte liefhebbers noemen we ook de van toepassing zijnde wetsartikelen (kun je het zelf nog even checken).

Kan ik bezwaar maken tegen elk besluit van de gemeente?

Nee, je kunt geen bezwaarschrift indienen tegen een door de gemeenteraad vastgestelde verordening. Je kunt in principe ook geen bezwaarschrift indienen tegen een besluit dat voor jou geen gevolgen heeft. Zo kun je bijvoorbeeld geen bezwaarschrift indienen tegen een door B&W verleende bouwvergunning voor de bouw van een garage op het erf van iemand die 5 straten verderop woont. Je moet belanghebbende zijn om een bezwaarschrift in te kunnen dienen.

Je kunt dus:
- geen bezwaarschrift indienen tegen de door de gemeenteraad vastgestelde bouwverordening
- wel een bezwaarschrift indienen wanneer B&W op basis van die bouwverordening weigeren jouw een bouwvergunning te verlenen

Hoe weet ik dan of ik een bezwaarschrift in kan dienen?

B&W (of een ander bestuursorgaan) zijn verplicht te vermelden dat je een bezwaarschrift in kunt dienen (art. 3: 45 Algemene Wet Bestuursrecht). Dat kan op twee verschillende manieren.
Wanneer het een besluit van een bestuursorgaan betreft dat alleen voor jou van belang is (bijv. het aanvragen van een uitkering) dan ontvang je een brief van het college waarin ze hun besluit mededelen. Een dergelijke brief heet een beschikking. Onderaan de beschikking staat dat je, wanneer je het niet eens bent met het genomen besluit, je binnen 6 weken een bezwaarschrift in kunt dienen.
Zijn er meer belanghebbenden (bijvoorbeeld wanneer er een bouwvergunning verleend wordt), dan moeten B&W die publiceren op een voor iedereen toegankelijke plaats (meestal een huis aan huis verspreide krant). Ze vermelden dan bij die publicatie dat belanghebbenden 6 weken de tijd hebben om een bezwaarschrift in te dienen.

Hoeveel tijd heb ik om een bezwaarschrift in te dienen?

Meestal 6 weken. Soms geldt een afwijkende termijn, bijvoorbeeld in het belastingrecht. Helaas komt het nogal eens voor dat mensen die 6 weken verkeerd berekenen. Stel, het college publiceert op 3 maart een bouwvergunning waartegen jij een bezwaarschrift in wilt dienen. Sommige mensen denken dan dat ze tot 17 april de tijd hebben een bezwaar- schrift in te dienen (3 maart tot 3 april is één maand plus 14 dagen is 17 april). Je hebt echter maar tot 14 april de tijd (6 weken = 42 dagen).
Zorg ervoor dat je op tijd bent. Ben je te laat, dan wordt je niet-ontvankelijk verklaard. Dat betekent dat je bezwaarschrift niet behandeld wordt en in de prullenbak verdwijnt.

Ik heb mijn bezwaarschrift te laat ingediend en ben niet-ontvankelijk verklaard! Help!
Wat kan ik hier nog aan doen?

Meestal niets meer. Het is je eigen schuld, had je het bezwaarschrift maar op tijd in moeten dienen.

Bij wie moet ik een bezwaarschrift indienen?

Bij hetzelfde bestuursorgaan dat het besluit genomen heeft. Je vraagt hen als het ware nog eens na te denken over het besluit dat ze eerder genomen hebben. Soms moet je naar een ander bestuursorgaan stappen. In dat geval spreken we niet van bezwaar, maar van administratief beroep. Bij het besluit wordt overigens altijd vermeld bij wie je bezwaar/beroep aan kunt tekenen.

Bij hetzelfde bestuursorgaan dat het eerdere besluit genomen heeft? Die draaien toch nooit en te nimmer een eerder genomen besluit terug?

Daar zijn ze niet erg toe geneigd, nee. Gelukkig ben je niet helemaal van hen afhankelijk. De meeste gemeenten kennen een zogeheten adviescommissie voor de bezwaarschriften.
Die adviescommissie bestaat vaak uit juristen en/of deskundigen van buiten de gemeente. Ze zijn dus onafhankelijk van de gemeente. Zij adviseren B&W over de binnengekomen bezwaarschriften. B&W zijn niet verplicht die adviezen over te nemen, maar doen dat meestal wel.

Hoe lang heeft de gemeente om een beslissing te nemen op mijn bezwaarschrift?

Wanneer de gemeente een adviescommissie heeft, 12 weken. Heeft ze die niet, dan heeft ze 6 weken. Aangezien vrijwel elke gemeente een adviescommissie heeft, hanteren we in het vervolg die termijnen. De gemeente heeft dus 12 weken. Haalt ze die termijn niet dan moet ze jou dat schriftelijk mededelen. Ze hebben het recht die termijn van 12 weken één keer met 6 weken te verlengen. Lukt het ze niet om binnen die nieuwe termijn een besluit te nemen, dan moeten ze je daarvan opnieuw schriftelijk mededeling doen. Ze moeten je dan toestemming vragen de termijn nog eens te verlengen.

Je hoeft daar niet mee akkoord te gaan (art. 7:10 AWB).
Houdt die termijnen goed in de gaten! De gemeente Leeuwarden heeft er een handje van ze te overschrijden. Bij de afdeling Sociale Zaken is dat zelfs schering en inslag. Daar is het een regelrecht mirakel wanneer ze er in slagen een zaak binnen de termijn af te handelen.

Wanneer ik hen die toestemming niet geef, wat gebeurt er dan?

Wanneer die 18 weken verstreken zijn, kun je naar de rechter stappen. De rechter dwingt de gemeente dan een uitspraak te doen. De gemeente wordt in een dergelijk geval automatisch veroordeeld tot betaling van jouw proceskosten. Je moet dit dan ook altijd doen, al zou het alleen maar zijn om de gezichten van de ambtenaren te zien. Zorg er dus voor dat je advocaat een fikse nota indient.

Ik heb gehoord dat ik een zaak automatisch win wanneer de gemeente de termijn overschrijdt.

Ik hoor dit regelmatig, maar het is volstrekte onzin. Zie hierboven voor het werkelijke verhaal.

Wat moet er in een bezwaarschrift staan?

- Je naam en adres
- Datum
- Een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaarschrift gericht is
- Je redenen om het niet met het besluit eens te zijn

Mocht je één van deze dingen vergeten dan moeten ze je de gelegenheid geven om binnen een bepaalde termijn je verzuim te herstellen. Laat je dat na, dan kunnen ze je bezwaarschrift niet-ontvankelijk verklaren.
Maak je overigens niet al te ongerust wanneer je niet zo'n schrijver bent. De mensen van de adviescommissie verwachten absoluut niet van jou dat jij een doorwrocht juridisch betoog houdt.

Schort een bezwaarschrift een besluit op?

Nee, een bezwaarschrift heeft geen opschortende werking. Stel dat je bijstandsuitkering door B&W gekort wordt.
Vanzelfsprekend dien je dan een bezwaarschrift in. Totdat een besluit op je bezwaarschrift genomen wordt, blijft die korting gewoon gehandhaafd. Je kunt wel naar de voorzieningenrechter van de Rechtbank in Leeuwarden stappen en om een voorlopige voorziening vragen. Dat is in feite een kort geding. Je vraagt de rechter dan om jouw uitkering te herstellen totdat er een uitspraak komt op je bezwaarschrift.

Ik heb het bezwaarschrift op tijd ingediend. Hoe gaat het dan verder?

Na verloop van tijd krijg je een uitnodiging voor een zitting van de adviescommissie voor de bezwaarschriften Je bent niet verplicht daar heen te gaan. Uiteraard is het verstandig dat wél te doen. Tot 10 dagen voor de zitting kun je nog nadere stukken inleveren bij de commissie. Je ontvangt ook een schriftelijke reactie van de gemeente op jouw bezwaarschrift. Dat stuk wordt een verweerschrift genoemd.
Je mag ook iemand anders vragen namens jou te spreken tijdens de zitting. Je moet dan een machtiging schrijven. Dat is een heel eenvoudig briefje waarin je verklaard dat jij persoon x machtigt jou te vertegenwoordigen in zaak y. Zet je handtekening er onder en stuur het naar de secretaris van de adviescommissie. Je mag je ook laten vertegenwoordigen door een advocaat. Een advocaat heeft geen machtiging nodig.
Op de zitting zijn naast de leden van de adviescommissie ook de opsteller van het verweerschrift en soms het afdelingshoofd of de wethouder aanwezig. Mochten er andere belanghebbenden zijn (wat bij de aanvraag van een bouwvergunning vaak het geval is) dan zijn die ook aanwezig. De adviescommissie is namelijk verplicht belanghebbenden in elkaars aanwezigheid te horen.
De adviescommissie brengt dan schriftelijk advies uit aan B&W. Van dat advies ontvang jij een kopie. Zoals al eerder gezegd, B&W zijn niet verplicht dat advies over te nemen. Dat doen ze meestal wel. Van die beslissing wordt jij schriftelijk op de hoogte gesteld.

Mijn bezwaarschrift is afgewezen. Wat kan ik nu nog doen?

Je kunt naar de rechter stappen. Dat doe je d.m.v. het binnen 6 weken indienen van een beroepschrift bij de rechtbank in Leeuwarden. Je bent dan wel griffiekosten verschuldigd. Let op, behandeling van die zaak kan soms maanden duren.
Verlies je ook daar, dan kun je naar de Raad van State gaan of, wanneer het om een zaak op het terrein van de sociale zekerheid gaat, naar de Centrale Raad van Beroep. Uitspraken van deze beide instanties zijn definitief, d.w.z. dat geen verder beroep mogelijk is. Theoretisch kun je daarna nog naar het Europese Hof gaan, maar dan moet het al gaan om een schending van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
Let op, voordat je naar de rechter kunt gaan moet je de bezwaarprocedure doorlopen hebben. Je kunt dus niet de bezwaarprocedure maar laten lopen en meteen naar de rechter stappen.

Moet ik een advocaat nemen?

Je bent niet verplicht een advocaat te nemen. Je mag alles zelf doen. Het is overigens verstandig er wel één in de arm te nemen. Heb je een laag inkomen, dan doe je er goed aan een bewijs van onvermogen in te vullen. Dat kun je ophalen bij de balie van de afdeling Burgerzaken van de gemeente. Vul het in en stuur het op naar je advocaat. Die stuurt het door naar de Raad voor Rechtsbijstand (RvR). De RvR beoordeelt dan of jij in aanmerking komt voor Rechtsbijstand, d.w.z. dat je advocaat door de overheid betaald wordt. Een kleine eigen bijdrage ben je overigens altijd verschuldigd (ongeveer 45 euro).
Ook voor de griffiekosten bij de rechtbank kun je (gedeeltelijke) kwijtschelding krijgen. Wijs je advocaat hier nadrukkelijk op, advocaten willen dit wel eens vergeten.
Overigens kun je ook de kosten die je tijdens de bezwaarprocedure hebt gemaakt vergoed krijgen (art. 7:15 AWB). Je moet het betreffende bestuursorgaan verzoeken de door jouw gemaakte kosten te vergoeden voordat het een beslissing genomen heeft op jouw bezwaarschrift. Ze zijn daar alleen maar toe gehouden wanneer je in het gelijk wordt gesteld en de bestreden beslissing onrechtmatig was. Een beslissing op dat verzoek wordt je tegelijk met de beslissing op het bewaarschrift toegestuurd.

Goed, dan weet ik nu waar ik aan moet denken. Maar hoe stel ik een beetje fatsoenlijk bezwaarschrift op?

Hieronder een eenvoudig bezwaarschriftje. Naam, adres en casus zijn uiteraard fictief.

J. Jansen
De Voorzoom 9
8900 BB Leeuwarden

BEZWAARSCHRIFT

College van Burgemeester en Wethouders
Postbus 21000
8900 JA Leeuwarden

Leeuwarden, 7 april 2005

Betreft: bezwaar op beslissing 20 maart 2005

Geacht college,

Bij deze maak ik bezwaar tegen bijgevoegde beslissing van 20 maart 2005, inhoudende een verlaging van mijn uitkering met 20% voor de periode van één maand. U verwijt mij dat ik niet of onvoldoende heb meegewerkt aan een onderzoek naar mijn mogelijkheden tot inschakeling op de arbeidsmarkt. Tevens verwijt u mij dat ik onvoldoende heb meegewerkt aan activiteiten die bedoeld zijn om mijn kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.

Meer concreet zou het hier gaan om een afspraak die ik gehad zou hebben met mijn casemanager, dhr. Van der Meer. Van een dergelijke afspraak op genoemde datum is mij echter niets bekend. Ik verzoek u dan ook mij alle relevante stukken waarop de bestreden beslissing is gebaseerd toe te zenden. Tot op heden ben ik alle afspraken met mijn casemanager nagekomen. Tevens wijs ik u er op dat u in een dergelijk geval gehouden bent een hersteltermijn aan te bieden.

Daarnaast zou ik een door u opgesteld trajectplan niet ondertekend hebben. Een trajectplan is echter een besluit in de zin van de AWB en behoort dus aangeboden te worden in de vorm van een voor beroep vatbare beschikking. Aangezien dat tot op heden niet gebeurt is, bestaat er voor mij geen verplichting het trajectplan te ondertekenen.

Ik verzoek u dan ook de beslissing terug te draaien en de korting op mijn uitkering ongedaan te maken. Mocht u niet tegemoet willen komen aan mijn bezwaren dan verzoek ik u de hoogte van de korting te heroverwegen. De korting van 20% heeft tot gevolg dat ik mijn lopende verplichtingen niet meer na kan komen.

Mocht u geheel of gedeeltelijk tegemoet komen aan de door mij ingediende bezwaren dan verzoek ik u mij alle kosten te vergoeden die ik ten behoeve van deze bezwaarprocedure heb gemaakt.
Vanzelfsprekend behoud ik mij het recht voor nadere stukken in te dienen ter meerdere onderbouwing van mijn bezwaar.

Ik verzoek u mij in de gelegenheid te stellen op dit bezwaarschrift te worden gehoord.

Hoogachtend,

J. Jansen

Uiteraard kun je het bezwaarschrift helemaal aanpassen aan je eigen wensen. Wanneer je daartoe de behoefte voelt zou je in dit geval bijvoorbeeld 5 pagina's nadere argumentatie in kunnen voegen.
Doe wat je leuk vindt. Overigens, het is bijna altijd de moeite waard een bezwaarschrift in te dienen.
De procedure is kosteloos, dus daarvoor hoef je het niet te laten. Bovendien wordt een verbazingwekkend hoog percentage bezwaarschriften gewonnen. Met andere woorden: nee heb je, ja kun je krijgen. Het afhandelen van een bezwaarschrift kost de gemeente handenvol geld, wat op zich al voldoende reden is er bij elke voorkomende gelegenheid eentje in te dienen. De meeste gemeenten hollen tijdens de procedure van de ene blunder naar de andere flater, waar jij dan natuurlijk onmiddellijk een klacht over in moet dienen. Op die manier kun je van een paar postzegels een hoop lol hebben.
Bedenk je overigens wel dat het hele verhaal hierboven een algemeen verhaal en dat er soms andere regels gelden.
Wanneer je twijfelt, neem dan contact op met een advocaat of het Bureau Sociaal Raadslieden (bij het station).

Pyt van der Galiën


Einde FAQ over het indienen van bezwaarschriften.
Overigens kun je je ook tot het Klachtenspreekuur van P.E.L. wenden als je vragen hebt of een bezwaarschrift wilt indienen voorzover het zaken betreft rond bijstand, reïntegratie of b.v. de huurtoeslag of de zorgtoeslag. Zie verder de informatie op de hoofdpagina van onze website over ons klachtenspreekuur.

secretaris P.E.L.