Het is de bedoeling dat op 26/6/2003 in het overleg van de Cliëntenraad met Sociale Zaken o.a. een agendapunt aan de orde komt: "Vaststelling risicoprofiel dak- en thuislozen."
Als het aan B. en W. lag was deze nota de vorige vergadering slechts ter kennisname gebracht, maar het Komitee Vrouwen en Bijstand en het PEL wensten de nota inhoudelijk te agenderen voor de volgende keer. De nota komt verder helemaal nergens: Niet bij het Presidium, niet in de Commissie Welzijn. De aanvankelijke B. en W. overweging richting Presidium Raad om het voorstel ter informatie toe te zenden aan de Commissie Welzijn, was in het stuk doorgehaald...
Inhoudelijk gaat het om het aanscherpen van de voorwaarden waaronder een dak- of thuisloze een postadres mag aanhouden bij bv. het Straathoekwerk of het Leger des Heils en het aanmerken als potentieel fraudeur van een ieder die zo'n postadres heeft...
Betreft: nader commentaar op nota nr. 7288
vaststelling risicoprofiel dak- cn thuislozen
Leeuwarden, 1 juni 2003,
Beste mensen,
Onlangs kregen wij ter kennisgeving hij de stukken van de cliëntenraad sociale zaken de nota nr 7288, waarin het risicoprofiel van dak- en thuislozen wordt vastgesteld. Bij de nota wordt tevens vermeld dat het college van Burgemeestcr en wethouders hebben besloten om het geteste risicoprofiel in te zetten ten behoeve van de controlepraktijk in het uitkeringsproces.
Ik, en met mij ook anderen zijn het met deze nota niet eens en wij zijn erop tegen dit risicoprofiel in te zetten bij de controlepraktijken in het uitkeringsverstrekkingsproces!
Onlangs is bij een steekproef onder 30 uitkeringsgerechtigden met een briefadres op de Leeuwarder dagopvanggelegenheden gebleken dat in
37% van de gevallen de uitkering diende stop te worden gezet omdat men niet reageerde, bij 10% kon fraude worden aangetoond en slechts bij 43% kon
de uitkering ongewijzigd worden voortgezet.
Vervolgens wordt er nog even vermeld dat deze resultaten sterk afwijken van de resultaten van een gewone, aselecte steekproef...
Dit lijkt me
nogal logisch omdat de situatie niet echt te vergelijken is.
Wanneer je alleen bij de categorie "psychisch zieke mensen in een huis" een zelfde
steekproef zult nemen dan vrees ik dat daar dan ook in de toekomst een risicoprofiel op toe te passen is.
De oorzaak van de problemen rondom dak- en thuislozen moet aan de wortel worden aangepakt. Indien er gebruik wordt gemaakt van het
risicoprofiel wordt het deze mensen alleen nog moeilijker gemaakt.
Goed, even kort door de bocht genomen, je kunt natuurlijk de regels zo
streng en ingewikkeld maken dat geen enkele dak- en thuisloze meer de moed en het lef heeft ook maar een beroep op een uitkering te doen!
Beste mensen, mag ik een beroep doen op uw inlevingsvermogen en uw voorstellingsvermogen. De mensen die
op straat leven zijn de gehele dag bezig met overleven. De menscn zijn in de war, onder invloed van,
psychotisch, verslaafd...
Deze mensen zijn niet voor niets zo geworden en ik denk dat een aantal op een totaal andere plek thuishoren dan op
straat. Moeten we het deze mensen nog moeilijker gaan maken om aan geld te komen?
Moeten deze mensen die veelal in de war zijn, gestraft worden door de bezuinigingen die goede hulp en begeleiding voor hun onmogelijk heeft gemaakt?
Is er geen mens geweest die zich heeft afgevraagd waardoor een aantal mensen, 37%, niet reageerde binnen de termijn? Dat ze niet
reageerden op de statusformulieren was niet omdat ze dat niet wilden, fraudeerden etc.
Ik denk dat deze mensen niet hij machte waren
om te reageren. Wanneer ik u er dan ook nog op wijs dat bijvoorbeeld de dagopvang van het straathoekwerk 3 dagen per week 2 uur
open is, en de begeleiders meer hebben te doen dan mensen achter de broek aanzitten om hun statusformulier in te vullen en in te leveren, kunt u zich misschien voorstellen waardoor er niet binnen de termijn, meestal te kort, gereageerd wordt.
Als laatste wil ik u er nog
op wijzen dat een postadres hebben en aan je post komen geheel anders is dan de post vanzelfsprekend te vinden op je deurmat...
Het voorstel om betere afspraken met de werknemers van de dagopvanggelegenheden te maken lijkt me een goed voorstel,
maar het lijkt me niet zinvol om de afspraken aan te scherpen over de voorwaarden waaronder een briefadres aldaar mag worden gehouden.
Zinvoller zou het zijn om te kijken hoe er een betere samenwerking kan ontstaan tussen deze dagopvanggelegenheden en sociale zaken. Ik denk dan onder andere aan:
* Minder formulieren etc. voor mensen met een briefadres
* Iets langere termijnen om te reageren
* Iemand aanstellen die de uitkeringsgerechtigde kan helpen met alle formulieren
* Een belangenorganisatie spreekuur laten draaien bij dagopvanggelegenheden
* Dagopvanggelegenheden langer open laten zijn
Indien het risicoprofiel dak- en thuislozen wordt toegepast worden de problemen voor deze doelgroep groter. Ik vraag u om nogmaals over dit risicoprofiel na te denken, hopend dat u wilt erkennen dat het probleem bij de wortel moet worden aangepakt.
Ik dank u voor uw aandacht!
Met vriendelijke groeten,
Inge Rodenhuis
Komitee vrouw en bijstand
Ook de Kuno van Dijkstichting is tegen het "Risicoprofiel dak- en thuislozen". Zij stuurden onderstaande brief:
Tekst van brief Kuno van Dijk Stichting (mede namens het Straathoekwerk)
aan sectorhoofd Sociale Zaken gemeente Leeuwarden d.d. 17/6/2003.
Onderwerp: Reactie op B. en W. voorstel om in kader LAT-project een z.g.
"Risicoprofiel dak- en thuislozen" in te voeren bij Sociale Zaken.
(Verscherpte controle van deze groep mensen bij verstrekken bijstands-
uitkeringen)
Niet alleen het Komitee Vrouwen en Bijstand en het P.E.L. zijn het oneens met het door Sociale Zaken gemaakte nieuwe "Risicoprofiel dak- en thuislozen", ook de Kuno van Dijk Stichting die in de dagelijkse praktijk met daklozen, verslaafden ed. te maken heeft, ziet het verhaal niet zitten en stuurde een brief aan het sectorhoofd van Sociale Zaken.
Op 26/6/2003 heeft ook de Cliëntenraad Sociale Zaken tijdens het overleg met de afdeling Sociale Zaken negatief geadviseerd over invoering van dit risicoprofiel nadat onderstaande brief daar door ons is uitgedeeld en gelezen.
Hieronder de brief van de Kuno van Dijkstichting:
Dr. Kuno van Dijk Stichting
Organisatie voor verslavingszorg
Straathoekwerk
Zuidergrachtswal 15-16
8933 AD Leeuwarden
Leeuwarden, 17 juni 2003
Betreft: Bezwaar vaststelling risicoprofiel dak- en thuislozen
Geachte heer [Naam ambtenaar],
Naar aanleiding van de door u opgestelde notitie over de vaststelling van het risicoprofiel dak- en thuislozen willen wij bij deze enige bezwaren onder uw aandacht brengen. Naast een bezwaar over de interpretatie van het onderzoek willen wij ook inhoudelijk graag ingaan op de gevolgen van het door u beschreven nieuwe beleid.
Wij van het straathoekwerk maken ons ernstige zorgen bij het lezen van het in te voeren beleid van de Dienst Sociale Zaken. Wat duidelijk wordt, is dat dit beleid zeker strenger gaat worden. Zoals u wellicht bekend is, werken wij met de mensen die op één of andere manier te maken hebben met een min of meer ernstige verslavingsproblematiek. Deze mensen hebben vaak veel moeite met het maken van en houden aan afspraken. Dit zal dan ook waarschijnlijk één van de redenen zijn dat u uw beleid scherper wilt stellen.
* Wij vragen ons echter sterk af of dit beleid nu wel verstandig is. U
stelt in uw onderzoek dat van 37% van de onderzochten de uitkering
beëindigd moest worden omdat dezen niet reageerden op oproepen.
Volgens ons suggereert u hier ten onrechte dat deze groep fraude pleegt.
Dit hoeft niet persé zo te zijn. Doordat de onderzochten per definitie
een postadres hebben, en dus hun post niet bij hen zelf op de deurmat
valt, haalt men hun post vaak één keer in de week of in de twee weken
op, wat overigens ook overéén is gekomen met de cliënt en de Dienst
Sociale Zaken. Afspraken worden soms op een dermate korte termijn
gemaakt dat een cliënt al bij voorbaat niet meer op tijd kan reageren.
* De conclusie die getrokken kan worden uit dit percentage is dan ook alleen dat men in 37% van de gevallen niet reageert op een oproep, terwijl deze mensen voor een groot deel wel gewoon recht hebben op die uitkering. Dit kan dus eerder anders uitgelegd worden, eerder dan dat er sprake is van fraude.
* De aangetoonde fraudegevallen van 10% is dan ook niet significant hoger dan het percentage van 3% bij een aselect, dus gemiddeld, percentage. Er van uitgaande dat die aselecte groep bijvoorbeeld huismoeders en jonge werklozen omvat. Daar komt nog bij dat de onderzochte populatie maar 30 mensen omvat. Alleen het Straathoekwerk heeft al zo'n 216 (Leeuwarden, Sneek en Drachten) postadressers.
* Daarnaast is het ook niet meer dan logisch dat de groep die men beter controleert op fraude ook meer fraude zal laten zien. Wellicht als men deze strengere controle, toepast op een groep met een andere willekeurige gemeenschappelijke eigenschap dan zal dit onderzoek ook hogere uitkomsten laten zien.
Graag willen wij ook iets zeggen over de mogelijke gevolgen van het in te voeren beleid. De ABW heeft een vangnetfunctie. Dit betekent o.i. dat deze uitkering er is voor mensen die op een andere wijze moeilijk of vaak niet een inkomen kunnen verwerven. Feit is dat onze doelgroep voor een groot deel gebruik maakt van dit vangnet.
* Met de eerder genoemde beperkingen van het hebben van een postadres
in plaats van het hebben van een eigen adres komen nog de eigenschappen
van onze cliënten die op zich vaak al de reden zijn dat men een ABW
uitkering ontvangt, zoals: het moeilijk kunnen houden aan afspraken, het
moeite hebben met het lezen en begrijpen van post, het moeilijk kunnen
bewaren van zaken als statusformulieren, het hebben van ernstige
verslavingsen/of psychiatrische problematiek, het dak- of thuisloos zijn
e.d. , het vooral bezig zijn met overleven, etc, etc.
Wij als
hulpverleners en de cliênten zelf moeten vaak al alle zeilen bijzetten
om te (helpen) zorgen dat cliënten aan de huidige verplichtingen kunnen voldoen.
* Feit is dat de huidige eisen al strenger geworden zijn. Dan denken we aan het beperkte telefonische spreekuur, het steeds belangrijker wordende identiteitsbewijs, wat vaak verloren wordt door de mensen van deze doelgroep en erg lastig en duur is om weer te bemachtigen. Het is ondoenlijk om elke cliënt op deze intensieve wijze te begeleiden en te ondersteunen. Als de eisen dan nog strenger gaan worden zal dit tot gevolg hebben dat deze doelgroep tussen wal en schip raakt.
* Er zullen meer uitkeringen beëindigd gaan worden. Dit betekent dat de hele opstartprocedure opnieuw zal moeten worden ingezet. En de uitkering zal in de meeste gevallen weer worden toegekend omdat men niet in alle gevallen heeft gefraudeerd, maar alleen maar bepaalde afspraken heeft gemist. Dit betekent erg veel werk voor CWI, Dienst Sociale Zaken, Straathoekwerk, maar vooral veel frustraties en lang wachten op geld voor de betreffende cliënt.
Om de communicatie tussen onze doelgroep en de Sociale dienst te vergemakkelijken, lijkt het ons wenselijk om een vaste contactpersoon van de Dienst Sociale Zaken te hebben voor de cliënten zelf en het Straathoekwerk. Op deze manier kan de Dienst Sociale Zaken en het straathoekwerk gebruik maken van een korte lijn om problemen rond de uitkering van de betreffende cliënt te helpen voorkomen.
Mocht u nog vragen hebben, dan zijn wij uiteraard bereid om één en ander uit te leggen. Ook willen wij eventueel wel betrokken zijn bij het ontwikkelen van beleid met betrekking tot deze doelgroep.
Hoogachtend,
D. Oppewal
Mede namens Straathoekwerk Leeuwarden