Op dinsdagavond 26/2/2002 vond het "Debat tegen Armoede" plaats, dat
georganiseerd werd door de "Arme Kant van Leeuwarden", de FNV, het CNV,
het CSO, BLUT en PEL.
CNV, CSO en de 5 individuele vertegenwoordigers in
de Cliëntenraad schitterden trouwens door afwezigheid. In de praktijk is
het er qua organisatie op neer gekomen dat alleen de Arme Kant van
Leeuwarden en PEL de kar hebben getrokken. Deze 2 clubs stinken er ook
alleen in qua kosten, wat ik vooral van de zijde van FNV en CNV
schandalig vindt. De twee vakbonden schijnen hun werkgroepjes
uitkeringsgerechtigden geen enkele cent toe te schuiven...
Het was
oorspronkelijk de bedoeling dat alle clubs in de Cliëntenraad Sociale
Zaken de avond zouden opzetten, maar de vertegenwoordigster van het
Komitee Vrouwen en Bijstand had het van meet af laten afweten door niet
op uitnodigingen te reageren. Dit KVEB dat trouwens slechts uit die ene
persoon bestaat (Wat vroeger wel anders was: Toen was het een flinke
club met vrij veel vrouwen die meededen) vertegenwoordigt in de
Cliëntenraad dus in feite niemand. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar
eigenlijk is zij het zesde individuele lid van de Cliëntenraad.
LEEUWARDEN - Wel of geen computervergoeding voor ouders in de bijstand.
De Leeuwarder politieke partijen waren het er gisteravond niet over eens
in het debat over sociale zaken in de Open Hof. PAL/GroenLinks vindt dat
ouders een speciale vergoeding moeten krijgen om nu en dan een nieuwe pc
te kunnen aanschaffen, zodat hun kinderen geen achterstand oplopen.
De VVD denkt er zelfs over om dan ook een gemeentelijk contract af te
sluiten met een kabelbedrijf, zodat de internetkosten niet de spuigaten
uitlopen.
Annemiek Crijns van D66 wil liever computerzalen inrichten in buurtcentra: "Daar ontmoeten mensen elkaar. Zo doe je ook iets aan het sociaal isolement."
Zoals bekend werden voor de pauze per partij 2 vragen/stellingen uitgeloot, waarop een reactie werd gevraagd. D66 trof o.a. stelling 32:
"Als volwassenen (en kinderen) geen geld hebben om zelf een computer te kopen omdat ze bv. een minimumuitkering hebben, gaan ze maar naar een 'digitaal trapveldje" om dit te leren. Daarom is het niet nodig dat de gemeente hen helpt zelf een computer aan te schaffen. Voor/tegen en waarom?"
Crijns, die nummer 2 staat op de lijst voor D66 stelde, dat zij er niet
op gericht zijn om iedereen aan een PC te helpen.
Want: Dit hoort bij de
'luxe-artikelen' en een pc zit op het niveau van een auto, beweerde ze.
[En per slot is dat toch een luxe-artikel nietwaar? Alsof een computer
even duur is als een auto en alsof een computer niet langzamerhand een
even gewoon huishoudelijk apparaat aan het worden is als een wasmachine,
een koelkast, een fornuis of een televisie. Kortom: Crijns loopt m.i. op
dit punt 20 jaar achter. Op dat moment zou ze gelijk gehad hebben.]
Roekiman van PAL-GroenLinks was het niet met haar eens en stelde dat een
pc gewoon onder de witgoedregeling [Regeling Duurzame Gebruiksgoederen]
moest vallen.
Crijns was het met de stelling eens: Men moest maar naar
het digitale trapveldje gaan.
Ook na de pauze werd o.a. deze discussie weer opgepakt:
Van Mourik van
de VVD wees op de oplopende telefoonkosten bij een internetverbinding en
vroeg zich af of de gemeente niet moest proberen bij Chello of bij de
kabel een collectief abonnement af te sluiten zodat kortingen bedongen
konden worden.
[M.i. is dit de enige manier om naast een pc ook een internetverbinding
te realiseren die niet qua kosten uit de hand *kan* lopen:
Een vast abonnementsgeld met een collectief geregelde korting daarop. Hoewel ik
overigens wel vindt dat men niet mensen in de bijstand moet toedichten
dat men naast weinig geld dus ook weinig verstand heeft.
M.a.w.: Je
bent er altijd zelf nog bij hoe lang je internet opgaat en voor wat
betreft kinderen: Je zult toch wat moeten opletten dat ze niet uren en
uren over internet ronddwalen en daarmee een telefoonnota tot
onaanvaardbare hoogte opjagen. Maar als je op 'safe' wilt spelen qua
kosten is een vast tarief inderdaad het beste.]
Vanuit de zaal werd er op gewezen dat niet alleen voor kinderen, maar
ook voor volwassenen in de bijstand het leren omgaan met een computer
tegenwoordig een 'must' is in verband met sollicitaties:
Je kunt
tegenwoordig bij een sollicitatiegesprek toch het niet meer maken om te
melden dat je niet met zo'n ding om kunt gaan of erger nog: Er bang voor
bent...
Bij bijna elk beroep heb je tegenwoordig wel in meer of mindere
mate ook met een computer te maken. Kun je daar niet mee om gaan, dan
sta je meteen al op achterstand. Een keer in de week naar het 'digitaal
trapveldje' gaan om daar wat te oefenen, volstaat niet, hoe nuttig ook
en hoe aardig wellicht ook voor de 'sociale contacten'. Zo'n pc moet ook
thuis staan, dan staat daar tevens een 'uitdaging'. Al zou men er
spelletjes op zetten, dan nog leert men (letterlijk) spelenderwijs om
gaan met de pc. En als het spel (onvermijdelijk) vast loopt, zal men de
pc ook weer 'uit de knoop' moeten halen:
Ook daar leert men van.
Het digitaal trapveldje is in mijn ogen vooral nuttig om
computercursussen te geven: Tekstverwerking, websites maken,
spreadsheets maken, databases maken enz. En dan thuis verder oefenen. Zo
leert dat m.i. het snelste. Staat er thuis geen pc, dan verwatert het
geleerde weer snel.
Het PEL heeft in de Cliëntenraad al eerder het standpunt ingenomen dat
alle huishoudens op bijstandsniveau (Via een nader uit te werken
regeling) een computer moeten kunnen aanschaffen, niet alleen voor
kinderen, maar ook voor volwassenen, of er nu kinderen zijn of niet.
Dit spelen via de witgoedregeling zoals PAL wil, is iets, maar met dat
geld koop je geen pc. De witgoedregeling is bedoeld ter vervanging van
huishoudelijke apparaten en qua bedrag gebaseerd op de afschrijftermijn
van die apparaten, maar is niet ontworpen om nieuwe appaten toe te
voegen:
Daar zijn de geldbedragen niet op berekend. De voorwaarden van
een nieuwe regeling kunnen overigens wel lijken op die van de
witgoedregeling; in zoverre is het PAL-verhaal wel bruikbaar.
[Overigens meldde de LC op 27/2/02 dat de gemeente weer eens zwaar moet
bezuinigen de komende jaren: Tijdens het verkiezingsdebat PAL/VVD die
avond wilde de VVD al weer gaan bezuinigen en wilde PAL de belastingen
nog maar wat verder verhogen, hoewel qua OZB Leeuwarden van 34
onderzochte gemeenten de hoogste was...
Kortom: Ik kan wel raden waar
straks bij de prioriteitsstelling de hardste klappen vallen:
Zoals
altijd gaan eigen speeltjes bij de gemeente voor en valt de klap bij de
onderkant ofwel bij het minimabeleid...]
Hieronder staan alle stellingen/vragen die men als partij voor de pauze kon treffen en bij de uitgelote vragen staat kort wat men er van vond. Staat er niets, dan werd die stelling niet uitgeloot.
Werkwijze: Avondvoorzitter trekt 'blind' naam van een politieke partij en vraagt aan hun spreker/-ster of hij/zij twee
vragen/stellingen (of een enkele keer een 'open' verzoek) uit
een bak wil halen. De bedoeling is dat diegene vervolgens in
een kort verhaal op die twee vragen/stellingen nader ingaat.
Men weet dus niet precies waarover men moet spreken. Wel
hebben alle vragen te maken met het minimabeleid in de breed-
ste zin des woords. Ook mag men vantevoren weten welke vra-
gen/stellingen men zoal kan treffen.
1. Welke plannen heeft uw partij om mensen met een bijstands- uitkering en waarvan zeker is dat zij niet meer in het ar- beidsproces kunnen worden opgenomen, extra financieel te ondersteunen?
Kalsbeek van de SP moest hierop reageren. Hij wees er op dat volgens het
NIBUD de bijstandsuitkeringen f300 structureel te laag zijn en zijn
partij wilde voor bovengenoemden wat extra's doen via de kinderbijslag.
De SP wil deze namelijk inkomensafhankelijk maken.
[Dat is heel fijn, maar de rest zonder kinderen krijgt dus mooi niks...
Alsof hun uitkering ook niet structureel te laag is. Bovendien is dit
SP-verhaal niet iets wat gemeentelijk te regelen valt en daar ging het
deze avond toch vooral om.]
2. Wat zou u doen met de f100,- uit de z.g. Declaratieregeling, wanneer u aangewezen zou zijn op een minimuminkomen?
Foka Haitsma, lijsttrekker van het CDA, was de gelukkige. De simpele
vraag leidde nog tot een hele discussie:
Ze wilde de f100 gewoon zo
uitkeren, maar anderen wezen er op, dat dat inkomenspolitiek was en dat
een gemeente dat niet op die manier mag doen.
[Ik blijf er overigens bij zoals eerder voorgesteld, dat 'voorschieten'
als bv. een voorschot op declaratie van bepaalde uitgaven waarin de
regeling voorziet, wel zou moeten kunnen. Het bedrag is dan bv. een
renteloos leninkje wat wordt omgezet in een betaling zodra de bonnen
ingeleverd zijn.]
3. Vertelt u eens iets over het LAT-project.
Met deze 'test uw kennis' vraag was de VVD (Van Mourik) de klos, maar
hij meldde dat hij gelukkig de website van het PEL had bezocht en er
bleek dat hij het verhaal wat daar op staat goed had gelezen:
Opvallendste voordeel voor de soosklanten is, dat de maandelijkse
werkbriefjes zijn afgeschaft. Anderzijds is deze werkbesparing voor de
soos bedoeld om de controle te intensiveren (taakverandering) vooral
richting mensen die tot 'een risicoprofiel' werden gerekend. Mijn indruk
was dat hij ook van de bezwaren tegen het benoemen van groepen mensen en
die een risicoprofiel opplakken, goed kennis had genomen. Hij
waarschuwde nog dat de PEL-website niet het gemeentelijke standpunt weer
gaf... [Nu ja, als DAT zou kunnen...]
4. Stelling: Een bijstandsuitkering is toereikend om maandelijks een bedrag te sparen.
5. Stelling: Een computer kan gezien worden als een duurzaam gebruiksartikel.
6. Alleenstaande ouders kunnen niet gedwongen worden om een voltijd baan te aanvaarden? (Deze hebben ze al) Voor/tegen plus uitleg.
Het CDA trof deze stelling. Zij willen dat ouders met kinderen tot 5
jaar niet verplicht worden een baan te aanvaarden. De SP stelde dat zij
vonden dat die grens 12 jaar moest zijn.
Ook vanuit de zaal werd gewezen
op de kinderopvang: Die moet er dan ook maar zijn als iemand wil werken
en dit kost ook geld. Overigens leken alle partijen het eens over de
vrije keuze voor ouders met kinderen beneden een bepaalde leeftijd:
Wil
men graag een baantje, dan moet dat kunnen en kinderopvang is dan erg
belangrijk.
[Overigens staat nergens in regelgeving dat iemand met
kleine kinderen verplicht thuis moet blijven. Dus in zoverre vond ik dit
het intrappen van een open deur.]
7. Uit recent onderzoek is gebleken dat 1 op de tien kinderen in Nederland opgroeit in armoede. Wat doet uw partij met dat gegeven?
8. Uitkeringsgerechtigden die vrijwilligerswerk verrichten worden niet gekort op hun uitkering. (De mogelijkheid moet zelfs bestaan om hier een vergoeding voor te krijgen en te houden.) Hoe denkt uw partij hierover?
PAL trof deze vraag en het antwoord was simpel: Eens met de stelling.
[De stelling kwam van AKL. De stelling was mij niet helemaal helder,
maar de clubs hebben zich niet met elkaars ingebrachte stellingen
bemoeid bij de voorbereiding om eindeloze discussies te vermijden. Het
enige wat ik kan bedenken, is, dat je formeel verplicht bent
vrijwilligerswerk bij de soos te melden. Als het echt vrijwilligerswerk
is, zie ik niet in hoe de soos dan kan gaan korten op de uitkering.
T.a.v. een vergoeding ligt het gecompliceerder:
Vergoedingen op
declaratiebasis kunnen niet door de soos worden gekort. Je hebt immers
aantoonbaar geld voorgeschoten. Geld geven zonder dat daar bonnen
tegenover staan zijn qua belastingen vrijgesteld tot een bepaald bedrag,
maar bij de soos niet. Dat is wel een probleem. De onkostenvergoeding
regelen voor de leden van de Cliëntenraad was ook nog een ingewikkeld
gedoe voordat dat op de rails stond. Overigens gaat bij het PEL dat geld
rechtstreeks van de gemeente naar de vereniging toe en worden onze
vertegenwoordigers hier persoonlijk niets beter van. Kortom: De
vrijwilligersvergoeding zonder dat daar aantoonbare onkosten tegenover
staan die een club aan iemand zou betalen zijn m.i. bij deze stelling
het echte discussiepunt.]
9. De Bijstandsregeling Duurzame Gebruiksgoederen
(f400,/f500,-) wordt structureel verhoogd met EUR 45,00 per jaar.
(Ong. f100,-) Hoe denkt uw partij hierover?
Variant: Wordt elk jaar verhoogd met het prijsindexcijfer voor
de gezinsconsumptie volgens het CBS.
10. Zou het niet reageren (door iemand met Abw) op een EERSTE heronderzoek van de Sociale Dienst aanleiding moeten zijn de uitkering te stoppen? Hoe denkt uw partij hierover?
Op het laatste moment moest raadslid Van den Brug van de NLP invallen
voor iemand van hun partij die eerder had toegezegd te zullen spreken.
Hij had de stellingen dus vantevoren niet kunnen bestuderen.
Hij vond overigens dat in bovengenoemd geval de uitkering NIET gestopt
moest worden.
[De vraag was ontstaan n.a.v. de situatie in Rotterdam waar de soos
plompverloren een aantal duizenden uitkeringen stopte.]
11. In hoeverre mag de Sociale Dienst gegevensbestanden bekijken/vergelijken van cliëntgegevens met andere bestanden (en ingrijpen in privacy client) om fraude en misbruik TE VOORKOMEN? (Dit geheel afgezien van wat de formele regelgeving op dat punt wel/niet toestaat.) Hoe denkt uw partij hierover?
12. Zou een kliklijn in Leeuwarden op het gebied van de Sociale Dienst tnv. uitkeringen een goed idee zijn?
13. Stelling: Om een digitale achterstand te voorkomen zou elke uitkeringsgerechtigde en in het bijzonder van hen diegenen met een minimumuitkering, een computer moeten krijgen van de gemeente. Dat voorkomt computer-analfabetisme bij volwassenen (minpunt bij sollicitaties!) en is een 'must' bij schoolgaande kinderen als het onderwijs dat noodzakelijk maakt.
14. In hoeverre zou uw partij willen bevorderen dat er meer gebruik wordt gemaakt van het kwijtscheldingsbeleid?
15. Stelling: Reïntegratiebureau's behartigen alleen hun eigen belang en niet het belang van de cliënt. Eens/oneens en waarom?
16. Reïntegratiebureau's sturen soms een brief aan cliënt dat zij dan en dan op huisbezoek komen. Cliënt vindt dit bv. niet zo prettig. Reïntegratiebureau's komen soms ondanks dat toch ongevraagd op huisbezoek. Is dit een goede zaak, bv. omdat 'de cliënt gestimuleerd moet worden' of is dit een inbreuk op de privacy? Graag uw mening over deze praktijksituatie.
17. Stelling: Cliënten die 'een traject' moeten volgen zouden een persoonsgebonden budget moeten krijgen (Bv. net als bij de Wet REA) om zelf te gaan 'winkelen' bij dat reïntegratiebureau dat volgens hen qua aanbod van diensten het beste aansluit bij wat ze zelf willen. Voor/tegen en waarom?
18. Stelling: De bijstandsuitkering moet voortaan net als de lonen en andere uitkeringen een bruto-bedrag zijn en niet zoals nu, een netto-bedrag wat alleen terwille van de Jaaropgave teruggerekend wordt tot een bruto-bedrag. De heffingskortingen die men nu moet aanvragen en vervolgens op de uitkering in mindering worden gebracht, mag men voortaan houden, zonder gekort te worden op de bijstand. (Dit is uiteraard een landelijke kwestie) Zou uw partij dit een goed idee vinden of juist niet?
De VVD trok deze vraag uit de bak. Een lastige. Van Mourik vermoedde een
'dubbele bodem' in die zin, dat hier een verkapte verhoging van de
uitkeringen de achterliggende gedachte was geweest. Dat was niet de
bedoeling:
De discussie over de vraag of de algemene bijstandsuitkering
omhoog moet, is een andere dan de vraag of de systematiek herzien moet
worden.
De stelling was ontstaan n.a.v. het gedoe met de heffingskortingen en de
bijstand:
De eventueel te verkrijgen heffingskortingen van de
belastingen worden in mindering gebracht op de bijstandsuitkering, zodat
in feite 'de gaten vallen' in de uitkering. Om die weer te repareren
moet de 'klant' weer achter die heffingskortingen aan. Gedonder en werk
zowel voor klant als voor soos. De gedachte is de uitkeringen zo te
herberekenen dat men netto een geldbedrag krijgt dat lager ligt maar de
heffingskortingen die men aanvraagt niet meer aan de soos hoeft op te
geven en de soos hier niet meer op hoeft te letten. De Jaaropgave van de
soos is een echte jaaropgave en geen achteraf gereconstrueerde, net als
bij een werkgever, het GAK (bv. WAO of WW) ed. en belast volgens het
gewone belastingtarief. Bij de Jaaropgave van de soos wordt nu een
apart, van alles afwijkend belastingtarief gehanteerd, wat totaal niet
past binnen de normale belastingsystematiek.
Het voordeel voor de klant is, dat men qua heffingskortingen niks meer
bij de soos hoeft op te geven.
Tweede voordeel is, dat men m.b.t. bv.
hoge ziektekosten voorzover deze niet werden vergoed door ziekenfonds
en/of bijzondere bijstand deze via een inkomstenbelastingbiljet
kan proberen terug te krijgen. Op zich kan dat nu ook wel, maar men is
dan wellicht bij een bruto/netto systeem wellicht wat meer gewend aan
deze werkwijze.
Derde voordeel is, dat men 'vergeten' heffingskortingen
later alsnog kan binnenhalen via de inkomstenbelasting, wat nu een
mogelijkheid is, waar de soos m.i. wel eens wat slapeloze nachten van
heeft omdat ZIJ dat geld willen hebben...
Tenslotte is het ook beter
voor de soos zelf, want men schijnt toch al slecht door 1 deur te kunnen
met de Belastingdienst aan de Tesselschadestraat...
19. In het kader van een traject bij reïntegratie, gericht op toeleiding naar betaald werk komt het soms voor dat iemand geacht wordt eerst een tijdje vrijwilligerswerk te doen terwille van het opdoen van werkervaring ed. In strikte zin is dit arbeid zonder dat hier loon tegenover staat. Vindt u dat betrokkene dit vrijwilligerswerk mag weigeren? Ja/Nee en waarom?
20. Stelling: De Zalmsnip moet voortaan rechtstreeks uitbetaald worden aan iedereen, ook aan kamerbewoners en bewoners van zorginstellingen. (Wordt nu verrekend via de Afvalstoffenheffing en rechtstreeks uitbetaald aan degenen die een kwijtschelding krijgen van de Afvalstoffenheffing) Voor/tegen en waarom?
21. Welke rol zou de Cliëntenraad van Sociale Zaken volgens u in de toekomst moeten hebben?
Jan van Olffen van de PvdA kreeg deze vraag. Hij had zelf n.a.v. een
klachtentelefoontje dat hij had gehad, verwezen naar voorzitter Harm
Brinks van de Cliëntenraad. Die zou de klacht dan politiek hebben moeten
'vertalen' tot iets waar de Cliëntenraad iets mee kon. Zo begreep ik Van
Olffen tenminste.
Maar of het op de weg ligt van de 'technisch' en
onafhankelijk voorzitter van de Cliëntenraad om initiatiefvoorstellen
o.i.d. in te dienen, is voor mij nog maar de vraag:
Volgens het
reglement heeft de voorzitter dat recht wel, maar m.i. sta je niet zo
sterk als je dat doet op basis van conclusies die je trekt uit zegge en
schrijve 1 klacht. Zo'n politieke vertaling, maar dan op basis van
meer klachten van dezelfde soort ligt m.i. meer op de weg van de
aangesloten clubs.
Mijn indruk was, dat Van Olffen de Cliëntenraad wil zien als 1 club,
maar dat is niet zo:
De meeste clubs hebben niet eens een
klachtenspreekuur, alleen PEL, soms BLUT ad-hoc ook nog wel eens en
verder de vakbonden FNV en CNV, maar van hun klachtenspreekuren hoor je
nooit iets. De kern van de zaak draait er m.i. om, dat de 'voeding' om
ergens iets structureels uit te halen, vaak loopt via individuele
klachten:
1 klacht hoeft structureel niets te zijn, vijf klachten over
hetzelfde kan wijzen op een structureel probleem. In tegenstelling tot
bv. een ondernemingsraad, kun je echter niet 'de werkvloer' oplopen en
daar links en rechts gaan luisteren en vragen stellen:
De mensen met een
uitkering wonen niet op 1 locatie.
We zijn afhankelijk van de mensen die
bellen met klachten. Bellen ze niet, maar hebben ze wel klachten, dan
weten we niets, zo simpel is dat.
De Cliëntenraad tot het centrale punt
uitroepen, helpt daar niet tegen:
Hetzelfde probleem blijft zich
voordoen. Alles draait om het contact met 'de achterban' op dit punt.
Overigens is ons verhaal over de wellicht 'te smal' uitgelegde
witgoedregeling gebaseerd op slechts 1 klacht die uitmondde in een
bezwaarschriftprocedure. M.a.w.: Soms redden we ons met slechts 1 klacht
en wat schriftelijke stukken, dus men moet niet zeuren.
Kortom: De 'ingang' voor structurele vertaling van klachten loopt via de
aangesloten organisaties. In feite zegt Van Olffen dat de organisaties
het niet goed doen en de Cliëntenraad ook niet. Maar hij overschat de
'macht' van de Cliëntenraad en het vermogen de soos 'door te lichten'
qua interne werking of falen. Dergelijke pogingen draaien er op uit dat
de soos 'in de verdediging' schiet. Uiteraard kan het wel zo:
Dan wordt
de Cliëntenraad een soort 'vechtclub' tegen de soms falende
soos-burocratie.
Een enkele keer kan dat m.i. wel, maar structureel dat
zo aanpakken, levert m.i. niets meer op dan nu. Hiermee is niet gezegd
dat de Cliëntenraad geen nut heeft:
Zij heeft nut als informatiebron en
platform voor meningsuitwisseling en soms kan er ook een beetje worden
'bijgestuurd' qua soosbeleid, maar het blijft slechts een adviesorgaan
aan B en W. En voor individuele klachtenbehandeling is de Cliëntenraad
niet in het leven geroepen. Ondergetekende heeft Van Olffen voorgesteld
om dan maar budget aan de Cliëntenraad of de aangesloten clubs te geven,
zodat we een flinke advertentie kunnen zetten. Kunnen daar mooi de
klachtenspreekuren ook in worden genoemd: Dan zijn de clubs in 1 keer
bekend bij de hele stad.
22. De z.g. f4000,- doorstroomregeling die afgelopen jaar door
de Raad werd aangenomen, moet alweer worden herzien, meldt de
gemeente. Mensen vanuit een bijstandsuitkering en vanuit de
WIW of een ID-baan die doorstroomden naar regulier ongesubsi-
dieerd werk, hadden recht op 4 maal f500,- per half jaar. Per
1 maart heeft het Rijk een nieuwe regeling hiervoor bedacht
die via het belastingstelsel loopt, via het introduceren van
een nieuwe heffingskorting: De Toetrederskorting. Dezelfde
groepen die regulier ongesubsidieerd werk aanvaarden betalen
daarmee in feite iets minder belasting. Dit soort regelingen
heeft tevens een verzachtend effect op de z.g. 'armoedeval'.
(Treedt op bij werkaanvaarding vanuit uitkeringen op of net
boven bijstandsniveau.)
In beide gevallen echter, blijven degenen die vanuit bv. de
bijstand een WIW-baan of een ID-baan krijgen, buiten de rege-
ling vallen, zodat zij prompt WEL met de 'armoedeval' te maken
krijgen. De gemeente Amsterdam bedacht daartegen voor hen een
reparatie-maatregel en geeft eenmalig f1000,- (EUR 453,78)
Vraag: Zou een dergelijke maatregel ook door de gemeente
Leeuwarden ingevoerd moeten worden?
Mevrouw Witten van de ChristenUnie kreeg dit lastige probleem voorgelegd
maar ze hield zich op de vlakte en was in zijn algemeenheid voor
maatregelen die de armoedeval bestrijden. Na de pauze stelde Jan van
Olffen dat de armoedeval bij aanvaarding van gesubsidieerd werk moest
worden opgelost door het aantal uren te verhogen dat wekelijks werd
gewerkt.
Nu staat de ID-regeling m.i. wel toe het standaard aantal uren
per week (32) te verhogen naar 36 uur als iemand 'kostwinner' is, maar
nog meer uren?
Volgens Van Olffen mocht dat: Zo hadden ze bij de
Stadswachten het aantal uren verhoogd tot 38 door eenvoudigweg iets
minder ID-banen te scheppen.
M.a.w.: Het totaalbudget is goed voor x
uren en die deel je niet door 32 of soms 36 maar door 38 en je bent er.
Ik vraag me overigens af of je met een stijging van 38/32 maal 100 WML
is 118,75 WML, waar de dan ook wat hogere loonbelasting en premies nog
af moeten, zo hoog uitkomt, dat je de 'armoedeval' overwint.
In elk geval was de PvdA niet voor het idee in deze stelling.
23. Als men een minimum-inkomen heeft, kan men kwijtschelding krijgen van de Onroerende Zaak Belasting. Krijgt men betaald werk, dan moet men wel OZB betalen: Dit is een deel van de oorzaak van de armoedeval. Vraag: Bent u van mening als partij dat de OZB afgeschaft moet worden? (bv. onder gelijktijdige verhoging van de inkomstenbelasting om de gemeenten via het gemeentefonds daarvoor te compenseren) Uiteraard is dit een landelijke zaak, maar hoe denkt uw partij hierover?
24. Stelling: De Declaratieregeling minima (Fonds Maatschappelijke Activiteiten) was f100,- en is nu EUR 45,38. Het bedrag werd niet verhoogd bij het aanpassen van alle regelingen en verordeningen van de gemeente aan de euro. (Raadsstuk dec. 2001). Elk jaar zou dat bedrag verhoogd moeten worden met minimaal de inflatiecorrectie. Voor/tegen en waarom?
25. Stelling: Van de Declaratieregeling Minima (Fonds Maatschappelijke Activiteiten) kan gebruik worden gemaakt als men gedurende tenminste 1 jaar een inkomen had dat hoogstens 105 procent was van het voor hem/haar/hen geldende bijstandsniveau. (105 WML) Dat percentage zou omhoog moeten tot 110 of 115 procent. (WML) In elk geval zou men boven die 105 procent nog gedeeltelijk van deze regeling gebruik moeten kunnen maken. Voor/tegen en waarom?
Kalsbeek van de SP kreeg deze stelling en deelde mee dat de SP samen met
PAL hier al eerder een motie over had ingediend, die echter door de
overige partijen zou zijn verworpen.
Kortom: De SP en ook PAL waren het
eens met de stelling.
26. Stelling: Om de effecten van de armoedeval te verzachten moeten de aanvangslonen bij een WIW of ID-baan verhoogd worden door de CAO's te verbeteren. Dit is de beste manier om de armoedeval te bestrijden. Voor/tegen en waarom?
Roekiman van PAL stelde dat zij er voor waren de aanvangslonen meteen op
135 procent te zetten.
[M.i. ben je ongeveer op dat niveau in 1 klap af van de 'armoedeval'.]
PAL was het dus eens met deze stelling.
27. Stelling: De tweedeling arm/rijk in de maatschappij wordt steeds groter. De gemeente moet het koopkrachtverlies van de minima repareren door maximaal gebruik te maken van de mogelijkheden van de bijzondere bijstand, premieregelingen en kwijtscheldingsbeleid tot 130 procent van het minimumloon.
28. Stelling: Overschotten op het minimabeleid moeten niet in de Algemene Reserve van de gemeente verdwijnen, maar worden benut om het minimabeleid te verbeteren. Voor/tegen en waarom?
Van den Brug van de NLP die op het laatste moment voor iemand anders
moest invallen, vond dat de overschotten *wel* in de Algemene Reserve
moesten, maar daar kon je ze eventueel later weer uit halen.
[Ja, zo weet ik er nog wel een paar... Het ging er om dat niet bestede
gelden van Sociale Zaken niet werden gebruikt om het minimabeleid te
verbeteren, maar gewoon terugvloeiden.]
Ik meen dat het de SP was die
zich hier mee ging bemoeien en er ontstond een discussie over de vraag
of je die gelden nu wel of niet voor verbeteringen van het minimabeleid
moest inzetten. Men bleef het uiteraard daarover oneens.
29. Stelling: Het 'koppelen' van computerbestanden om niet-gebruik van regelingen voor minima op te sporen en die mensen op de mogelijkheden te wijzen, is een goede zaak. Voor/tegen en waarom?
Mevrouw Crijns van D66 was het met de stelling eens en heel teleurstellend zweeg de zaal en ook de andere politieke partijen.
Het
PEL is tegen dit koppelen omdat het een verdere schending is van de toch
al beperkte privacy van de burgers en omdat niet-gebruik van
voorzieningen uiteindelijk een eigen keuze is en iemands vrijheid.
Dit,nadat via goede voorlichting de mensen is verteld wat ze moeten doen
om ergens voor in aanmerking te komen. Men kan mensen wijzen op
mogelijkheden via krant, lokale radio of op een voorlichtingsavond en
via folders in het Stadskantoor en op andere plaatsen, maar op een
gegeven moment houdt het op. Men moet niet achter mensen aan gaan jagen.
Bovendien: De mogelijkheid van oneigenlijk gebruik of misbruik van de
gekoppelde bestanden is voor een overheid een levensgrote verleiding.
Men moet de kat niet op het spek binden.
30. Stelling: Het 'koppelen' van computerbestanden om niet-gebruik van regelingen voor minima op te sporen en die mensen op hun mogelijkheden te wijzen is een slechte zaak omdat het de privacy van mensen schendt. Iemand moet toch zelf weten of hij/zij wel of niet van regelingen gebruik wil maken?
31. Stelling: Mensen zonder betaald werk met een minimuminkomen zouden bijverdiensten uit kleine bijbaantjes weer gedeeltelijk moeten kunnen houden. De gemeente Leeuwarden zou zich hier bv. via de VNG sterk voor moeten maken naar de landelijke politiek toe. Werk moest toch immers lonen? Eens/oneens? En waarom?
De PvdA in de persoon van Jan van Olffen kreeg deze stelling. Hij was
het er niet mee eens.
Het zou de mensen weerhouden te zoeken naar
volledig werk:
Zo bleven ze in de bijstand zitten: Allemaal veel te
aantrekkelijk zou dat zijn: In de bijstand en ook nog een bijverdienste.
Hem was blijkbaar ontgaan dat voor die bijverdienste ook gewerkt moet
worden en dat ook de PvdA geregeld roept dat werk moet lonen. De zaal
ging zich hier gelukkig mee bemoeien en mensen wezen er op dat velen
toch nooit meer een volledige baan zouden vinden en dat het voor mensen
met een arbeidshandicap die hoogop deeltijdwerk konden doen, een
verbetering zou zijn.
M.a.w.: Het is toch een illusie dat iedereen
doorstroomt naar een full-time baantje. Maar de PvdA wilde niet door de
bocht om deze in de ogen van velen buitengewoon onrechtvaardige
maatregel te verzachten.
(Vroeger mocht men een deel van de
bijverdiensten houden.)
Of het nu naar aanleiding van deze vraag was of midden in een discussie
over de armoedeval, ben ik even kwijt, maar Roekiman van PAL stelde op
een gegeven moment voor de Toeslagenwet te gebruiken om de
inkomensachteruitgang van eenoudergezinnen met een schoolgaand kind te
repareren.
Dit gaat om het volgende: Schoolgaand kind en een
eenoudergezin bijstandsuitkering. Kind wordt 18 jaar maar gaat nog naar
school. Ouder valt dan terug op alleenstaanden bijstandsuitkering en
raakt ook uit de gezinstabel van de huursubsidie en in de
alleenstaandentabel huursubsidie die slechter is.
Die klap komt
dus dubbel aan. Hij wil daar dus wat aan doen en dat is m.i. terecht.
Per slot heeft het kind geen eigen inkomsten. Ik hoop dat het voorstel
ook 6 maart overleeft...
32. Stelling: Als volwassenen (en kinderen) geen geld hebben om zelf een computer te kopen omdat ze bv. een minimumuitkering hebben, gaan ze maar naar een 'digitaal trapveldje' om dit te leren. Daarom is het niet nodig dat de gemeente hen helpt zelf een computer aan te schaffen. Voor/tegen en waarom?
Zie hiervoor het tekstgedeelte vlak na het geciteerde bericht uit de Leeuwarder Courant.
33. Stelling: Gepraat over een geheel of gedeeltelijk gratis computer voor de minima is onzin: Het Internet opgaan laat de telefoonkosten te hoog oplopen en een kabelabonnement hiervoor is ook te duur. Eens/Oneens? En waarom?
Zoals eerder gezegd, kwam in feite deze stelling ook zijdelings ter
sprake bij de discussie over de pc, omdat de VVD voorstelde te kijken of
de gemeente niet voor alle bijstandsgerechtigden collectief korting zou
kunnen bedingen voor een kabelaansluiting.
Persoonlijk vind ik dit een heel sympathiek voorstel, ondanks enige
scepsis vanuit de zaal of dat wel lukt. Echter: Niet geschoten is altijd
mis.
34. De gemeente heeft een kwijtscheldingsbeleid voor bv. OZB
en Afvalstoffenheffing. Sommige mensen die in principe kwijt-
schelding zouden kunnen krijgen, hebben echter ook al schulden
die ze aan het aflossen zijn. Op het kwijtscheldingsformulier
staat: "Bedraagt uw aflossing van schulden meer dan f300,- per
maand dan kan alleen in zeer bijzondere omstandigheden kwijt-
schelding worden verleend."
Vraag: Weet u wellicht welke logica hier achter zit?
Stelling: Degene die zijn schulden nog tracht af te betalen
wordt 'afgestraft' met het weigeren van kwijtschelding, ter-
wijl de betalingscapaciteit minimaal is geworden. Deze regel
is onrechtvaardig en moet verdwijnen uit het kwijtscheldings-
beleid. Mee eens/oneens? En waarom?
35. Stelling: De hele bijzondere bijstand moet worden afgeschaft. Al die kwijtscheldingen, declaratieregelingen en wat dies meer zij, maakt dat mensen met een uitkering onvoldoende naar betaald werk op zoek zijn. Eens/oneens? En waarom?
36. Stelling: Uitkeringsgerechtigden die vrijwilligerswerk verrichten, dienen hiervoor een kleine vergoeding te ontvangen. Deze vergoeding hoort niet op hun bijstandsuitkering gekort te worden. Voor/tegen? En waarom?
37. Stelling: De gemeente moet qua bijzondere bijstand meer doen voor die mensen in de bijstand die ingedeeld zijn in 'fase 4' en van wie vaststaat dat zij niet of nauwelijks meer kans maken op al dan niet gesubsidieerd betaald werk.
38. Stelling: De Regeling Duurzame Gebruiksgoederen valt onder
de z.g. categoriale bijzondere bijstandsregelingen. De gemeente zou meer van dit soort 'categoriale' regelingen moeten
hebben voor minima en nader moeten onderzoeken waar knelpunten
liggen.
(Slechts als willekeurig voorbeeld ter toelichting:
Bv. een forfaitair bedrag voor vastrecht voor telefoon, idem
vastrecht gas, elektra, water; niet kostendekkend maar als
tegemoetkoming.)
Deze vraag was voor Leefbaar Leeuwarden (Katie Dolstra) en zij was voor
deze stelling. Dit soort regelingen zijn relatief makkelijk uit te
voeren:
Je moet een categorie mensen aanwijzen en zonder dat je
individueel alles precies hoeft te toetsen kun je die categorie wat
extra geld voor bepaalde dingen toewijzen.
39. Vraag: Functioneert naar uw oordeel momenteel de schuldhulpverlening voldoende? Zijn er m.b.t. de schuldenproblematiek zaken die qua hulpverleningsaanbod verbetering behoeven?
Ook deze open vraag was voor Leefbaar Leeuwarden. Dit punt kwam niet
goed uit de verf en op een gegeven moment leek het eerder tegen mensen
met schulden te gaan dan dat het nog om de vraag ging. Uiteindelijk kwam
het er op neer dat sommigen door eigen schuld schulden maakten en anderen
buiten hun schuld in de problemen raakten.
Ik meen vanuit de zaal, maar
het kan ook vanuit een van de andere politieke partijen zijn geweest,
werd er gezegd dat er forse wachtlijsten zijn bij de
schuldhulpverlening. Jammr genoeg kwam dat niet verder uit de verf.
Conclusie: Er lijkt weinig bekend te zijn over het functioneren van de
schuldhulpverlening.
40. In sommige bijstandssituaties is sprake van het recht
hebben op een of meer heffingskortingen, uit te betalen door
de belastingdienst. Deze bedragen moeten door Sociale Zaken
worden gekort op de bijstandsuitkering. In 2001 heeft de
belastingdienst deze heffingskortingen (Wellicht onder landelijke politieke druk?) vrij vlot betaald.
Niet altijd werd
echter even precies gekeken of men wel recht had op een bepaalde heffingskorting: Snelheid ging soms boven nauwkeurigheid, wellicht ook met de gedachte: We corrigeren dit wel weer
via de inkomstenbelasting over 2001.
Het zou dus kunnen dat mensen ten onrechte ontvangen heffingskorting nu weer terug moeten betalen aan de belastingdienst.
De heffingskorting leidde indertijd echter tot een korting op
de bijstandsuitkering.
Vindt u dat Sociale Zaken in dit scenario die korting alsnog moet corrigeren ofwel: Zou men de
aanslag inkomstenbelasting voorzover deze hier mee te maken
heeft bij Sociale Zaken moeten kunnen declareren? Ja/Nee? En
waarom wel/niet?
N.B.: We gaan er van uit dat betrokkene te goeder trouw was en
niet doelbewuste fraude pleegde richting belastingdienst.
41. Sommige mensen die lang geleden in de goedkope tijd een
huisje kochten, raakten later in de bijstand. Een huurder die
een bijstandsuitkering heeft kan vrijstelling krijgen van de
OZB (gebruikersdeel) Een eigenaar-bewoner in dezelfde situatie
krijgt nergens vrijstelling voor, want 'hij heeft vermogen'.
Hij betaalt qua OZB ook het eigenaarsdeel.
Vraag: Zou die eigenaar-bewoner net als de huurder met alleen
een bijstandsuitkering, kwijtschelding moeten krijgen voor het
gebruikersdeel OZB? En net als die huurder kwijtschelding
moeten krijgen voor de Afvalstoffenheffing? Voor/tegen? En
waarom?
42. Een werkgroep van de SER (Sociaal-Economische Raad) waarin
werkgevers, vakbonden en kroonleden zitting hebben, is unaniem
van mening dat de I/D-banen en de WIW-banen voor langdurig
werklozen weer moeten worden afgeschaft.
Is uw partij daar voor of tegen? En waarom?
De PvdA kreeg deze vraag die momenteel actueel is in de landelijke
politiek. Van Olffen was tegen afschaffing; hij was eerder juist voor
uitbreiding. Of het nu naar aanleiding van deze vraag was of een andere,
maar op een gegeven moment viel het woord 'armoedebaantjes', naar voren
gebracht door Leefbaar Leeuwarden. De VVD maakte daar handig gebruik van
door Dolstra verwijten te gaan maken alsof er was gezegd dat dit werk
minderwaardig was.
Dat was echter niet gezegd: De term 'armoedebaantjes'
sloeg nl. op de geldelijke beloning en niet op de inhoud van het werk.
Hoe iemand de inhoud van zijn/haar werk ervaart is geheel afhankelijk
van de eigen beleving. Soms kan dat als geestdodende bezighouderij
worden ervaren en soms als heel inhoudsvol. En wat de een zinloos
rotwerk vindt waar niks in zit, vind de ander weer aardig werk.
Kortom:
De kreet 'armoedebaantjes' leidde tot een hele discussie.
43. Een werkgroep van de SER (Sociaal-Economische Raad) waarin
werkgevers, vakbonden en kroonleden zitting hebben, is unaniem
van mening dat de I/D-banen en de WIW-banen voor langdurig
werklozen weer moet worden afgeschaft.
Stelling: Dit betekent dat de echte werkloosheidscijfers die
gecamoufleerd waren door deze kunstmatig geschapen banen, weer
zichtbaar zullen worden, ofwel:
De werkloosheid zal weer flink
toenemen. Het betekent ook dat het beroep op de bijstand zal
stijgen. Is dit naar uw inschatting juist?
Of betekent afschaffing dat langdurig werklozen meer dan
voorheen ongesubsidieerd werk gaan vinden omdat het economisch
goed gaat? Of komt DIE inschatting naar uw verwachting dichter
bij de realiteit?
Tenslotte: De stellingen/vragen waar geen commentaar bij staat bleven in
de bak zitten. De avond zou om 22.00 uur eindigen, maar liep uit tot
22.35 uur en dat was een goed teken. Diverse raadsleden zeiden na afloop
dat zij het een geslaagde avond hadden gevonden.
En nu maar hopen dat de
bezoekers weten wie ze nu op 6 maart a.s. het beste kunnen stemmen...